logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tarix
  4. Амир Темур тузуклари

Амир Темур тузуклари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

639 KB
Ko'chirib olish
АМИР ТЕМУР ТУЗУКЛАРИ  Европа олимлари Амир Темур давлати Осиёдаги энг сўнгги буюк салтанат эди, дея эътироф этадилар. Соҳибқирон Темур бундай катта давлатни, марказлашган йирик салтанатни қандай тузди, қайси йўллар билан уни тартибга келтирди ва унинг узоқ йиллар ҳукмронлик қилишида қайси омиллар етакчилик қилди? Бу саволларга жавоб излар эканмиз, биз учун «Темур тузуклари» асосий манба сифатида хизмат қилади. Тўғри, Амир Темур тўғрисидаги тарихий манбалар оз эмас. Лекин улардаги маълумотларнинг барчасини бир хилда қабул қилишга ошиқмаслик керак. Ҳатто, ҳозир ҳам баъзи адабиётларда Амир Темур даврига ҳар кимнинг ўзича ёндашувлари мавжудки, улардан фойдаланганда алоҳида шарҳ ва таҳлиллар талаб этилади. Шунинг учун ҳам биз Амир Темур давлатининг вужудга келиши масаласида мумтоз асарлар ва «Тузуклар»га суянишни лозим топдик. Амир Темур давлатининг вужудга келишида сарбадорлар- нинг ўрни қандай? Маълумки, ҳар қандай сиёсий даврда, ўта оғир сиёсий вазиятларда халқ бирлиги мамлакатлар ҳаётида асосий куч саналган. Ҳокимиятсиз қолган Мовароуннаҳр аҳолиси ҳам ўз эрки ва озодлиги, оила шаъни, муқаддас тупроғи ҳурмати учун мўғулларга қарши курашга отланди. Бу ҳаракат тариҳда «сарбадорлар» ҳаракати номи билан шуҳрат топди  «Мовароуннаҳр ҳокими бўла оладиган амирлар кўп эди. Ана энди, нима учун бу чўққига айнан Амир Темур қўтарила олди, деган сав о лга жавоб излайлик. Тўғри, унинг тақдирида бундай қисмат аввалдан ёзилган эди, дейиш осон. Аммо бунда энг муҳим жиҳат адолат мезонидир, зеро, унинг хоҳ сиёсий, хоҳ маърифий жабҳаларида, қайси ҳаётий масала хусусида бўлмасин, у ҳар бир кишига биринчи навбатда инсоний қонун- қоидалар, тамойиллар бўйича ёндашди.  Демак, 1365-1370 йиллар орасида Соҳибқироннинг давлат тузиш борасида олдида турган энг муҳим муаммолар қуйидагилар эди:  1. Аввало Мовароуннаҳрни мўғуллар зулмидан бутунлай халос этиш, у билан муроса қилиш.  2. А мир Ҳусайнга истаган вилоятини б е риб, уни назоратда тутиш.  3. Т урли вилоятларда « қўғирчоқ » ҳукумат тузиб, Мовароун - наҳрни пароканда этган амирларни тобе ҳолатига келтириш.  4. М амлакат чегараларини мустаҳкамлаш, пойтахтни танлаш, уни обод этиш.  5. Қ ўшинни тартибга келтириш, озиқ-овқат и дан тортиб, навкарлар маошини тўлашгача бўлган барча ишларни ҳал этиш. «Кенгашларим ўзини шавкатли, буюк амир деб ҳисоблаган ва бошқа амирлардан ўзини улуғроқ билаётган амирларни итоат эттириб, бўйсундиришга қаратилганди».

O'xshashlar

Амир Темур
Амир Темур – буюк саркарда ва адолатли подшох
Amir Temur va uning o`gitlari
Temur tuzuklari
Amir Temur va Temuriylar muzeyi