Al-Farg’oniy ilmiy merosi - Tarix - Slaydlar

Al-Farg’oniy ilmiy merosi

Yuklangan vaqt:

15.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1978.025390625 KB

Ko'chirib olish

Al-Farg’oniy ilmiy merosi

Ahmad al-Fargʻoniy (797-865) Ilmiy merosi

R E J A1 2 Ijodi haqida 3 Asarlari 4 KashfiyotlariOlimning hayoti

Ahmad al-Fargʻoniy (toʻliq ismi Abul Abbos Ahmad ibn Muhammad ibn Kasir al-Fargʻoniy) 797- yilda Fargʻonada tugʻilgan. U astronomiya, matematika, geografiya va boshqa ilmiy yoʻnalishlarda faoliyat koʻrsatgan . Sharqda Al-Fargʻoniy, Yevropada Alfraganus taxalluslari bilan mashhur. 865- yilda Misrda vafot etgan. Hayoti

Ijod yoʻllari Xalifa Xorun ar-Rashid va Maʼmun davrida ʼʼBayt ul- hikmaʼʼda faoliyat olib bordi Marv, Bagʻdod, Damashq va Qohira shaharlarida ilmi hayʼat ,riyoziyot va jugʻrofiya fanlari bilan shugʻullandi Maʼmun topshirigʻiga binoan Damashqdagi rasadxonada yangicha „ Zij“ yaratish ishlariga rahbarlik qildi. 819-yil al-Maʼmun bilan birga Marvdan Bagʻdodga koʻchadi. Fargʻoniy bu yerdagi rasadxonada ishlay boshlaydi.

Bizning davrimizgacha Al-Fargʻoniyning 7 asari saqlanib qolgan. Ulardan „Samoviy harakatlar va umumiy ilmi nujum, „Astronomiya asoslari haqidagi kitob“,„Yerdagi maʼlum mamlakatlar va shaharlarning nomlari va har bir iqlimdagi hodisalar haqida“ kabi asarlari mashhurdir.

„ Kitob al-harakot as- samoviya va javomiʼ ilm an- nujum“ asari 1145 va 1175- yillarda Yevropada lotin tiliga tarjima qilinib, Yevropa universitetlarida astronomiya fani boʻyicha asosiy darslik sifatida foydalanilgan,

«Asturlob yasash haqida kitob» — qo‘lyozmalari Berlin, London, Mashhad, Parij va Tehron kutubxonalarida, «Asturlob bilan amal qilish haqida kitob» — birgana qo‘lyozmasi Rampurda (Hindiston), «Al-Farg‘oniy jadvallari» — qo‘lyozmasi Patnada (Hindiston), «Oyning Yer ostida va ustida bo‘lish vaqtlarini aniqlash haqida risola» — qo‘lyozmalari Gota va Qohirada, «Quyosh soatini yasash haqida kitob» — qo‘lyozmalari Halab va Qohirada saqlanadi.

Nilometrning ichki koʻrinishi Nilometrning tashqi koʻrinishi Fargʻoniy 861- yilda misrliklar uchun nihoyatda muhim boʻlgan, suv sathini yuqori aniqlikda o‘lchash imkonini beruvchi Nilometrni kashf qildi.Nilometr

Fargʻoniy Suriya shimolida, Sinjor sahrosida 832-833 yillar Tadmur va ar-Raqqa oralig‘ida yer meridiani bir darajasining uzunligini o‘lchashda ishtirok etgan.

Daryolar, ko‘llar, suv omborlari va kanallarda suv sathini o‘lchab, yozib boradigan eng zamonaviy "Valdey" yoki okean va dengizlar suv sathini o‘lchaydigan "Rordansa" tipidagi qurilmalar al- Farg‘oniy kashf etgan "Miqyos an- Nil" qurilmasidan andoza olib tayyorlangan. Qolaversa, uning asarlaridan ham koʻplab sohalarda foydalanib kelinmoqda.

Foydalanilgan adabiyotlar ro yxati ʻ 1. BOYNАZАROV F. KАDIMGI DUNYO TАRIXI. OLIY OʻQUV YURTLARI UCHUN DАRSLIK T.А. KODIRIY NOMIDАGI XАLK, MEROSI NАShR., 2004, 464 B.; 2. https://arboblar.uz/uz/people/akhmad-al-fergani 3. https://mehrob.uz/ 4. https://central-asia.guide/

E tiboriʼ ngiz uchun rahmat

O'xshashlar

Ahmad al-Farg’oniy

Abu Nasir Farobiyning ilmiy merosi

Abu Rayhon Beruniy ilmiy merosi

Abu Ali Ibn Sino ilmiy merosi

Al Buxoriyning «Al-adab al–mufrad» asari