Эмпирик социологик тадқиқот ва унинг методлари - Sotsiologiya - Slaydlar

Эмпирик социологик тадқиқот ва унинг методлари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1168.0751953125 KB

Ko'chirib olish

Мавзу : Эмпирик социологик тадқиқот ва унинг методлари

Эмпирик социологик тадқиқотларнинг объекти - бу ижтимоий ҳаётнинг микрожараёнлари, инсонларнинг ҳаракатлари, тафаккур тарзи, фикри ва муносабатларидир. Эмпирик тадқиқотларларни социология фаннинг муҳим бир бўлаги сифатида эмпиризм концепцияси билан солиштириш мумкин эмас, чунки эмпиризм концепция сифатида назарий социологик билимларни тўлиқ инкор этади. Эмпиризм ҳиссий идрокни бевоситалигини фаннинг асоси деб ҳисоблайди. Эмпирик тадқиқотларнинг вазифаси сезгилар майдонига билимларни олиб чиқиши эмас, аксинча бу билимларни ривожлантириш, эмпирик фактлар йиғиш, реал жараёнларни тадқиқот қилишлиги билан муаммоларни кўндаланг қўйиш ва ҳал қилишликдир. Эмпирик тадқиқотлар худди бошқа фанлар каби қўйилаётган билишнинг маълум бир воситаси, даври ва даражасидир. Эмпирик социологиянинг объекти микрожараёнлар бўлса, предмет сифатида такомиллашишнинг турли муаммолари, муносабатлар уйғунлашуви, фаолиятнинг сермаҳсуллиги, шахснинг социал хусусиятлари турли хил институт ва ташкилотлар намоён бўлишлари мумкин. 01 1A 0D 0809 06 06 22 1A 01 09 1D 02 0D 02 0809 0D 1D 26

Социологик тадқиқотларнинг сифат даражасини ва самарадорлигини ошириш учун эмпирик маълумотларнинг ишончли эканлигини, илмий асосланганлигини таъминлаш учун унинг методологик асосига алоҳида эътибор қаратилмоғи лозим. Ушбу бўлимда амалий социологик тадқиқот ишлари олиб боришнинг методологияси, услубияти, асосий усул ва воситалари хусусида тўхталиб ўтамиз.01 12 13 0A 13 0C 0F 13 12

АМАЛИЙ СОЦИОЛОГИК ТАДҚИҚОТ ЖАРАЁНИНИ 4 АСОСИЙ БОСҚИЧГА БЎЛИБ ҚЎРСАТИШ МУМКИН. Социологик тадқиқотни тайёрлаш ва ташкил қилиш. Асосий босқич бўлиб, амалий тадқиқот ишлари олиб бориш жараёнини ўз ичига олади. Эмпирик маълумотларни қайта ишлаш. Якунловчи босқич бўлиб олинган маълумотларни таҳлил қилишдан иборат. 27 280809 15 01 290612 0D

 Амалий социологик вазифани белгилаш ва тадқиқот предметини танлаш.  Социологик тадқиқот ўтказиш бўйича бюртма қабул қилиш ва уни ўтказиш бўйича шартнома тўзиш.  Бажариладиган ишлар бўйича календарь режа, техник вазифаларни ва бюджет (сарф қилинадиган харажатлар сметасини) тузиш.  Дастур ишлаб чиқиш.  Тадқиқот услубияти, техникаларни ва воситаларини ишлаб чиқиш. Социологик тадқиқотни тайёрлаш ва ташкил қилишга:

 Социологик тадқиқот танловини ўтказиш.  Пилотаж.  Дастлабки социологик маълумотларни йигиш.  Эмпирик маълумотларнинг сифат ва аниқлик даражасини назорат қилиш. Асосий босқичга куйидгилар киради.

ЭМПИРИК МАЪЛУМОТЛАРНИ КАЙТА ИШЛАШГА КУЙИДАГИЛАР КИРАДИ: Олинган эмпирик маълумотларни гуруҳларга ажратиш. Тақсимий жадвал тузиш. Эмпирик маълумотларни компьютерга киритиш ва моделлаштириш.

Якунловчи босқичнинг узига хос хусусиятлари:  Тадқиқот маълумотларнинг дастлабки таснифи ва назарий жиҳатидан фаҳмламоқ.  Илмий-назарий хулосалар, муайян илмий-амалий таклифлар, тавсиялар ва тадбирлар ишлаб чиқиш.  Берилган вазифа бўйича илмий матнлар, ҳисоботлар тайёрлаш.

Социологик тадқиқот дастури ва унинг таркибий тузилиши. Эмпирик социологик тадқиқот объекти бўйича ўтказилган дастлабки таҳлиллар асосида мавжуд мауммони таҳлил қилиш дастури ишлаб чиқилади. Илмий дастур ҳар қандай амалий, назарий социологик тадқиқотнинг дастлабки зарур ҳужжати ҳисобланади. Дастур социологик тадқиқот объекти бўйича ишчи фаразни текширишга қаратилган,. Ҳар қандай эмпирик социологик тадқиқот дастурининг умумий талаблари мавжуд. Буларга, тадқиқотнинг асосий мақсад ва вазифаларини аниқлаш; ишчи фаразни ишлаб чиқиш; дастурни ишлаб чиқиш жараёнида компьютер техникасидан фойдаланиш кабилар киради. 01 21 02 24 13 1E 0D 0D 08 0D 0E 1D 18 1D

СОЦИОЛОГИК ТАДҚИҚОТ ДАСТУРИ ИЧКИ ТУЗИЛИШИ ЖИҲАТИДАН ҚУЙИДАГИ ҚИСМЛАРДАН ИБОРАТ БЎЛАДИ: Хулоса кисми. Амалий социологик тадкикотни иш жараёни кисми. Назарий - методологик кисм. 34 2802 0D 06040802 35 06040802

Тадқиқотнинг мақсад ва вазифаси. Социологик тадқиқот мақсади турлича бўлиши мумкин. Масалан, муайян ишлаб чиқариш корхонасида меҳнат унумдорлигини кўтариш муаммосини социологик тадқиқот қилиш зарур бўлса, бунда асосий мақсад меҳнат унумдорлиги пастлигининг асосий сабабларини аниқлаш, мавжуд яширин иқтисодий имкониятларни қидириб топиш ва мавжуд шарт-шароитни ўзгартиришдан иборат.

Тадқиқот объекти ва предмети.  Тадқиқот предмети шаклланганда, мавжуд муаммони ечиш йўллари бўйича илмий фараз тузилади, шу билан бирга, социологик тадқиқот ўтказиш усуллари ва шаклларига таъриф берилади.  Социологик тадқиқот объекти деганда, социологик йўналтирилган ижтимоий ҳодиса, жараён ва тузилмалар тушунилади. Ҳар қандай социологик тадқиқот объекти тизимли хусусиятига, асосан вақт, маконий имконият ва миқдорий ўлчов чегарасига эга бўлади.

СОЦИОЛОГИК ТАДҚИҚОТЛАРДА КУЗАТИШ УСУЛИ. Социологик тадқиқотларда кузатиш – дастлабки эмпирик маълумотларни йиғиш усули бўлиб, муайян мақсадга қаратилган, олдиндан пухта ўйлаб, мунтазам олиб бориладиган, ҳиссий қабулга асосланган бўлади. Бу усулдан фойдаланишнинг ўзига хос афзаллиги шундаки, тадқиқотчи муайян даражада тадқиқот олиб бораётган объектдан мустақил бўлади ва унга бўйсунмайди. Кузатиш усулидан олинадиган илмий маълумотларда объектив, холис ва ҳаётий бўлиши билан ўзининг илмий қимматига эгадир. Шу билан бирга, кузатиш усулидан олинган илмий маълумотларда субъектив жиҳатлар ҳам бўлиши мумкин. Чунки, социологик тадқиқот тадқиқотчининг ижтимоий воқеликка, жараёнига нисбатан қандай муносабатда бўлиши ва қай йўсинда тавсифлаши асосида боради. Кузатиш усулининг яна бир ўзига хос жиҳати; унинг муайян даражада чегараланганлиги бўлиб, кўпинча тадқиқ этилаётган воқеликни қайта кузатиш имконияти бўлмаслигидадир. Бу усулнинг яна бир заиф жиҳати шундан иборатки, кузатиш орқали тадқиқотчини саволга қизиқтириш, кузатилувчининг фикр ва ҳукмини билиш жуда қийин.

Социология тадқиқот методи Анкетага саволлар киритилади.Бундан мақсад талаба-ёшларнинг касб-ҳунарга бўлган муносабатларини аниқлаш, талабалар орасидаги дўстлик муносабатларини ўқув юртидаги шарт- шароитларни билиш, ютуқ ва камчиликларни, ёшлар орасидаги муносабатларни, динга хусусан тасаввуфга бўлган қизиқишларини аниқлаш, талабаларнинг маънавий сифатлар даражасини,билим олишга иштиёқи, адабиётлар таъминланганлик даражаси, ўқув тақсимоти, уқитувчиларнинг ўқитиш даражаси, ўқув қўлланмаларнинг сифати, стипендиялар миқдори, стипендиялар талабаларнинг харажатини қанчалик қоплайди, ҳақ тўланадиган ишларда талабалар қатнашиши ҳақидаги саволлар анкетага киритилади. 28 02 15 0D 02 23 06 02 0D 0E 08041D 0423 0F 12 10 02 26 0D 10 06

Хулоса.  Мен бу мустакил иши жарайонида куп нарсаларни билиб олдим. Масалан социологик тадкикотлар тугрисида, турли хил методлар тугрисида маълумот олдим. Яна шуни айтиб утиш керакки, бу мавзуда емпирик социологик тадкикотлар хакида ва унинг методлари хакида купрок маълумотларни билиб олдим.

Фойдаланилган адабийотлар руйхати:  Социология фанидан укув- услубий кулланма. Ahmedova F.M  Социология фанидан маърузалар матни .  Социология. Ўқув қўлланма. Тошкент.  Интернет сайтлари:  www . ziyonet.uz 40 0E0F0E15

Социология фанидан. Мустакил иш. Мавзу: ЭМПИРИК СОЦИОЛОГИК ТАДҚИҚОТ ВА УНИНГ МЕТОДЛАРИ. Бажарди: 30-11 МИКТ гурух талабаси Хидоятова М Текширди: Аминов Ф

O'xshashlar

Жамиятда социологик муаммолар

Социологик тадкикот дастури

Социологик тадқиқотларни ташкил қилиш ва умумлаштириш

Абдурауф Фитратнинг социологик қарашлари

Оила ва никоҳ социологияси