Тақсимот логистикаси - Qishloq va o'rmon xo'jaligi - Slaydlar

Тақсимот логистикаси

Yuklangan vaqt:

25.01.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2103.5 KB

Ko'chirib olish

Тақсимот логистикаси 1. Тақсимот логистикаси тушунчаси 2. Тақсимот логистикасининг вазифалари 3. Логистик каналлар ва логистик занжирлар 4. Л огистика ва маркетинг 01 0102 080D 04 0102 11 05 15 12 06 09 07

Тақсимот логистикаси тушунчасиТақсимот логистикаси тушунчаси «Тақсимот» сўзи жуда кенг қўлланилади, унинг луғавий маъноси – бирор-бир нарсани кимларгадир (нималаргадир) бўлиб бериш, унда ҳар бирига ўзига тегишли қисми тақдим этилиши тушунилади. Қишлоқ хўжалигида тақсимот – бу ишлаб-чиқариш жараёнининг бир босқичидир, олдин қишлоқ хўжалиги маҳсулотини етиштириш, кейин эса тақсимлаш, яъни етиштирилган маҳсулотдаги ҳар бир тармоқнинг (сақлаш, қайта ишлаш, реализация қилиш каби) улушини аниқлаш лозим. Бунда ушбу етиштирилган маҳсулотга бўлган талаб тармоқлар кесимида қондирилади. Маҳсулотларнинг ўзи эса, масалан омбордаги сабзавотлар ишлаб-чиқариш жараёни иштирокчилари орасида тақсимланмайди.

Тақсимот логистикаси тушунчасиТақсимот логистикаси тушунчаси Агрологистикада тақсимот деганда, ушбу жараённинг буюмлашган, сезиладиган бир маъноси тушунилади. Эгалик хуқуқлари тақсимоти билан боғлиқ қонуниятлар ҳам эътиборга олинади, аммо улар текшириш ва оптималлаштиришнинг асосий предмети ҳисобланмайди. Тақсимот логистикасида ўрганиладиган асосий предмет – етиштирилган қишлоқ хўжалик маҳсулотини фойдаланиш тармоқлари бўйича тақсимот жараёнини рационаллашувидир. Маҳсулотни қандай қадоқлаш лозим, қайси йўналиш бўйича жўнатиш керак, омборлар тармоғи керакми (керак бўлса, қандай?), қандай воситачилар керак – айнан шу масалаларни тақсимот логистикаси ечиши лозим бўлади.

Тақсимот логистикаси тушунчасиТақсимот логистикаси тушунчаси Логистика моддий оқимларнинг тўлиқ бошқарувини ўрганади ва амалга оширади, шунинг учун ҳам барча босқичларда тақсимот масалаларини ечиш, яъни ниманидир кимларгадир бўлиб бериш зарур бўлади: - маҳсулотлар харид қилинганда етказиб берувчилар орасида буюртмалар тақсимланади; - юклар корхонага келиб тушгандан сўнг, улар сақлаш жойлари бўйича тақсимланади; - ишлаб-чиқаришнинг ҳар хил бўлимлари ўртасида маҳсулотлар тақсимланади; - савдо жараёнида маҳсулотлар тақсимланади ва ҳоказо.

Тақсимот логистикаси тушунчасиТақсимот логистикаси тушунчаси Тақсимот логистикаси чегараларини белгилаб олиш учун маҳсулот ишлаб-чиқариш жараёнида учта босқичдан иборат. Ишлаб-чиқариш воситаларини харид қилиш босқичи даги моддий оқимлар харид логистикасининг ўрганиш ва бошқариш объекти бўлсалар, ишлаб- чиқариш босқичи даги моддий оқимлар – ишлаб- чиқариш логистикаси объекти ҳисобланади. Тайёр маҳсулотларнинг тақсимоти ва реализацияси босқичи даги моддий оқимлар эса – тақсимот логистикасининг объекти бўлади.

Тақсимот логистикаси тушунчасиТақсимот логистикаси тушунчаси Тақсимот логистикаси бу истеъмолчининг талаб ва манфаатларига мувофиқ тайёр маҳсулотни унгача етказиш жараёнидаги ташиш, омборга қўйиш ва бошқа моддий ва номоддий операцияларни режалаштириш, назорат қилиш ва бошқариш тўғрисидаги билимлар мажмуидир. Шу билан бирга ушбу ахборотни узатиш, сақлаш ва қайта ишлаш ҳам тақсимот логистикаси доирасига киради. Тақсимот логистикаси қуйидаги тамойилларга асосланган: - моддий ва ахборот оқимларини бошқариш жараёнини маркетинг мақсадлари ва вазифаларига бўйсуниши; - тақсимот жараёнининг ишлаб-чиқариш ва харид жараёнлари билан тизимли ўзаро алоқаси (моддий оқимларни бошқариш нуқтаи-назаридан); - тақсимот ичидаги барча функцияларнинг тизимли ўзаро алоқаси.

Тақсимот логистикаси тушунчасиТақсимот логистикаси тушунчаси Тақсимот логистикасининг таърифи қуйидагича ифодаланади: тақсимот логистикаси – бу хар хил улгуржи харидорлар ўртасидаги, яъни улгуржи савдо жараёнида амалга ошириладиган, ўзаро алоқадор функциялар мажмуасидир. Чакана савдо жараёни, одатда агрологистикада тадқиқот этилмайди. Бу жараён самарадорлиги, логистика доирасидан ташқаридаги омилларга боғлиқ, масалан истеъмолчилар психологиясини билишга, савдо залини безаш маҳоратига, рекламани ташкил этишга ва бошқаларга. Чакана савдо жараёнида моддий оқимларнинг рационал ташкил этилиши албатта зарур, аммо унинг аҳамияти моддий оқим ҳаракатининг олдинги босқичларидагига нисбатан анча кам. Шуни ҳам айтиш лозимки юқорида айтилганларнинг барчаси бутун чакана савдо жараёнига эмас (у ўз ичига улгуржи харид ва чакана савдоларни олади), балки фақатгина чакана савдога, яъни истеъмолчиларга хизмат кўрсатишга тегишли.

Тақсимот логистикаси тушунчасиТақсимот логистикаси тушунчаси Тақсимот логистикасининг ўрганиш объекти – етказиб берувчидан (маҳсулот етиштирувчидан) истеъмолчигача бўлган ҳаракат босқичидаги моддий оқимлардир. Моддий оқим тақсимоти анчадан буён фаолиятининг аҳамиятли томони бўлиб келмоқда эди, аммо нисбатан яқиндагина у энг муҳим функциялардан бири мавқеига эга бўлди. Ривожланган бозор иқтисодиётига эга давлатларда 50-60- йилларгача тақсимот тизимлари ҳеч қандай бошқарувсиз ривожланиб келди. Тақсимот каналларини танлаш, маҳсулотларни қадоқлаш, уларни ташиш ва истеъмолчига етказишга тайёрлаш, ишлаб-чиқариш ва материалларни харид қилиш масалалари бир-бири билан ўзаро алоқада ечилар эди. Биргаликда тақсимот функциясини ташкил этувчи айрим кичикроқ функциялар, мустақил функциялар сифатида таърифланар эди. 60-70-йилларнинг бошларидагина ишлаб чиқилган маҳсулот тақсимотига доир барча функцияларни ягона бошқариш функциясига бирлаштириш самарадорлигини оширишга олиб келишини англади. Бунинг натижасида тақсимот функциялари корхона ва ташкилотларнинг функционал бошқаруви тузилмасига киритилди.

Тақсимот логистикаси, етказиб берувчи – истеъмолчи муносабатларида моддий оқимни бошқариш бўйича барча вазифалар мажмуини ўз ичига олади. Бунда тайёр маҳсулотни истеъмолчигача ҳаракати жараёнида ечиладиган моддий оқимлар бошқаруви вазифалари асосий ўринни эгаллайди. Тақсимот логистикаси вазифаларини ечиш жараёнида қуйидаги саволларга жавоб топиш лозим: - қандай йўл билан маҳсулотни истеъмолчига етказиш; - маҳсулотни қандай қадоқлаш; - логистикага омборлар тармоғи керакми, агарда керак бўлса қандай, қанча ва қаерда; - хизмат кўрсатишнинг қайси даражасини таъминлаш ва бошқа қатор масалалар. Тақсимот логистикасининг вазифалари

Микро ва макро даражадаги логистик тақсимот вазифалари таркиби ҳар хил. Корхона даражасида, яъни микро даражада логистика қуйидаги вазифаларни ўз олдига қўяди: - реализация жараёнини (сотишни) режалаштириш; - буюртма қабул қилишни ва қайта ишлашни ташкил этиш; - қадоқ турини танлаш, бутлаш ҳақида қарор қабул қилиш ва юклашдан олдинги бошқа операциялар бажарилишини таъминлаш; - маҳсулот юклашни ташкил этиш; - етказиб беришни ташкил этиш ва ташишни назорат қилиш; - реализациядан кейинги хизмат кўрсатишни ташкил этиш. Тақсимот логистикасининг вазифалари

Макро даражадаги логистика вазифалари қуйидагилар: - моддий оқимни тақсимлаш чизмасини танлаш; - хизмат кўрсатиладиган ҳудуддаги тақсимот марказларнинг (омборларнинг) оптимал миқдорини аниқлаш; - хизмат кўрсатиладиган ҳудудда тақсимот маркази (омбор) жойлашувининг оптимал жойини аниқлаш ҳамда моддий оқимни туман, вилоят, мамлакат ҳудудидан ўтиш жараёнининг бошқаруви билан боғлиқ бошқа қатор вазифалар. Тақсимот логистикасининг вазифалари

Логистик каналлар ва логистик занжирлар Моддий оқимни истеъмол тизимига тушиш вариантлари

Логистик канал – бу моддий оқимни муайян ишлаб- чиқаришдан унинг истеъмолчисигача етказишни амалга оширувчи, қисман тартибга солинган ҳар хил воситалар кўплигидир. Моддий оқимни етказиб берувчидан истеъмолчигача бўлган ҳаракати жараёнининг муайян иштирокчилари танланмагунча бу кўплик қисман тартибга солинган бўлиб қолаверади. Бундан кейин эса логистик канал логистик занжирга айланади. Масалан маҳсулотни воситачи фирма орқали реализация қилиш хақида қарор қабул қилинганлиги, бу истеъмолчи билан бевосита ишлашни рад этиб, тақсимот каналини танлашдир. Муайян воситачи фирмасини, муайян ташувчини, муайян суғурта корхонасини танлаш эса – бу логистик занжирни танлашдир. Логистик каналлар ва логистик занжирлар 23 0B 27 08 110C 2C08 22 09 0408 0D03 08 1C 1103 09 15

Логистик занжир – бу ташқи моддий оқимни бир логистик тизимдан иккинчисигача етказиш бўйича логистик операцияларни амалга оширувчи, логистик жараён иштирокчиларининг чизиқли тартибга солинган кўплигидир. Логистик каналлар ва логистик занжирлар 23 0B 1C06 1C0C 08 2706

Логистик каналлар ва логистик занжирлар Истеъмол моллари тақсимоти каналларининг турли хил вариантлари

Макрологистика даражасида логистик каналлар ва логистик занжирлар бу макрологистик тизимлар орасидаги алоқалардир. Макрологистик тизимнинг турига боғлиқ ҳолда тақсимот каналлари ҳар хил кўринишга эгадирлар. Тўғри алоқаларга эга бўлган логистик тизимларда тақсимот каналлари ҳеч қандай улгуржи – воситачи фирмаларга эга эмас. Эгилувчан тизимларда эса бундай воситачилар мавжуд. Тақсимот каналини танлашда маҳсулот ҳаракати шаклини – транзит ёки омбор – танлаш амалга оширилади. Логистик занжир танланганда – муайян дистрибьютор, ташувчи, суғурталовчи, экспедитор, банкир ва ҳоказолар танлови амалга оширилади. Бунда турли хил эксперт баҳолари услубиётлари, операцияларни текшириш услубиётлари ва бошқалар ишлатилиши мумкин. Логистик канални танлаш имконияти, логистик жараёнлар самарадорлиги ошишини муҳим резерви (заҳираси) ҳисобланади. Логистик каналлар ва логистик занжирлар 2C 0D03 2C 11 1C 0F1514 2305 02 09 09 2311 2B0F13 09 33 05

Л огистика ва маркетинг Логистиканинг энг сўнгги мақсади – фирма маҳсулотини самарали сотиш ҳисобланади. Айнан маҳсулотларни сотиш, истеъмолчи талаби даражасини кенгайтириш ва ошириш фирманинг ишлаб-чиқариш-сотиш фаолиятини аниқлаши ҳамда уни иқтисодий жиҳатдан оқлаши керак. Шундай қилиб, бозор ҳолатини ўрганиш, талаб ва объектив мавжуд истеъмолни қондиришга интилиш замонавий фирма фаолияти асосига яхлит ҳолда қўйилган бўлиши лозим. Бу маркетинг вазифаси асосини ташкил этади. Таъкидланганидек, логистика ўз ичига маркетинг тадқиқотларни олган ҳолда анча катта тушунча ҳисобланади. Маркетинг бозор ва унинг аҳволини, айнан мавжуд талаб ва эҳтимолли эҳтиёжларни, таклифларнинг борлигини ўрганиш, рақобат хусусияти ҳамда даражаси билан шуғулланади. Логистика фирманинг амалий ишлаб-чиқариш-сотиш фаолиятида мааркетинг тадқиқотларни жисмоний мавжуд бўлган эҳтимолли талабарини қондиришга йўналтирилган тарзда ташкил этиб, унинг натижаларини амалга оширади.

Л огистика ва маркетинг Маркетинг бир марталик тадбир билан чекланиб қолмасдан кенг кўламли фаолиятни ифода этади. Маркетинг реклама ва маҳсулот омборларидаги маҳсулотни сотишни тезлаштириш бўйича анъанавий тадбирларни истисно қилмайди. Маркетинг истеъмолчиларнинг мавжуд талабларига ва унинг бозор аҳволининг ўзгаришига мослаштиришга мўлжалланган маҳсулотни ишлаб-чиқаришни назарда тутади. Маркетинг тамойиллари асосида бошқариш учун раҳбар ёки раҳбарият орган юқорида зикр этилганидек, бозор коньюктураси тўғрисидаги тўлиқ ахборотга эга бўлиши керак. Ушбу ахборот – бирламчи ёки иккиламчи, маркетингдан қатъи назар фирма ичида ёхуд ташқарисида бор бўлиши, шунингдек, маркетинг тадқиқотлар натижасида мақсадга мувофиқ тарзда шаклланиши мумкин.

Л огистика ва маркетинг Ахборотнинг бирламчи турига қуйидагилар киради: - ички ахборот, масалан аризалар, буюртмалар, битимлар, шартномалар, омбор нақдлиги, таннарх, нархлар, мавжуд катологлар ва прейскурантлар бўйича маълумотлар ва бошқалар; - жорий ташқи ахборот, масалан бозор муҳитидаги йўналишлар, хўжалик ва молиявий алоқалар, коньютура ўзгаришлари ва бошқалар тўқрисидаги тезкор маълумотлар. Йўналтирилган маркетинг тадқиқотлар натижасида янги маҳсулотлар, уларни тақсимлаш мумкин бўлган каналлар, нархлар даражаси, баҳо белгилаш, мижозлар билан ишлашга таалуқли ҳолат, сотишдан кейинги талаб этиладиган сервис хизмати даражаси, реклама самарадорлиги, даражаси ва ҳоказолар аниқланади.

Л огистика ва маркетинг Маркетинг ҳақиқатдан мавжуд бўлган эҳтимолли талабни таҳлил қилади ва қаерда, қачон, қанча миқдорда, қандай сифатда қанақа маҳсулот талаб этилиши тўғрисидаги ахборотни шакллантиради. Логистика аниқланган эҳтиёжни энг кам харажатлар ва катта иқтисодий самарадорлик билан қондириш масаласини ҳал этади. Истеъмолчи томонидан аниқланган талабни қондирадиган маҳсулотни ҳақиқатдан олганлиги ва энг кам харажатлар билан транспорт-экспедиция ишларини бажаришда ушбу ишни самарали ташкил этиш билан боғлиқ масалалар доираси логистиканинг тақсимлаш логистикаси, деб аталадиган функционал соҳаси ваколатига киради.

Л огистика ва маркетинг Маркетинг дастлабки маълумотларни логистика тизимининг ишлаши учун етказиб беради. Кенг маънода логистика вазифаси эҳтиёж ўзгаришларига мос келадиган сотиш даражасини таъминлашдан иборат. Тор маънода эса истеъмолга тайёр маҳсулот ўз вақтида, энг кам харажатлар билан сифатига зарар етказилмасдан, талаб этилган миқдорда ва келишилган муддатда уни талаб қилган истеъмолчиларга етказиб берилиши лозим. Логистиканинг юқорида зикр этилган тор маънодаги маҳсулотни тақсимлашга таалуқли функционал соҳаси шахсий тақсимлаш логистикаси , деб аталади .

Л огистика ва маркетинг Сотиш фаолияти механизмларини ривожлантириш жараёни давом эттиришда қуйидаги йўналишларда амалга оширилади: - тақсимлашни марказлаштириш , бу етказиб беришлар ишончлилигини оширади ва заҳиралар миқдорини камайтиришга олиб келади, шунингдек кичик етказиб берувчиларга ушбу жараёнда иштирок этиш имконини беради; - етказиб бериш бўйича турли истеъмолчилардан келиб тушган буюртмаларни бир ерда тўплаш ; - маҳсулотларни етазиб беришни реклама фаолиятини кенгайтириш, оммавийликни кўпайтириш, каталоглар ва прейскуранталрнинг хилма- хиллиги билан бириккан ҳолда рағбатлантириш даражасини ошириш ; - маҳсулотларни сотиш ва етказиб бериш бўйича барча ҳамкорларни ахборот билан таъминлаш даражасини ошириш ва кўпайтириш. Шу тарзда тақсимлаш ёки сотиш логистикаси тақсимлашнинг бутун бир занжирини – маҳсулотни транспортда ташиш, омборларга жойлаштириш ва сотиш жараёнларини қамраб олиши керак.

Эътиборингиз ! учун рахмат

O'xshashlar

Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сақлаш ва дастлабки қайта ишлашда логистика фанининг асосий тушунчалари

Titish va savash mashinalari

Kаrdаli tarash mashinasi. Tаrаsh mаshinаlаrining gаrniturаlаri vа tizimlаri

Sug’oriladigan yerlarni meliorativ holatini yaxshilash chora-tadbirlari

Qishloq xo’jaligida sug’orishning fiziologik ahamiyati