Semizlik darajasi har xil bo’lgan tuyalarning jun mahsuldorligi - Qishloq va o'rmon xo'jaligi - Slaydlar

Semizlik darajasi har xil bo’lgan tuyalarning jun mahsuldorligi

Yuklangan vaqt:

24.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1981.9921875 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: Semizlik darajasi har xil bo’lgan tuyalarning jun mahsuldorligi Reja: 1. Tuyalarning semizlik darajasi va katigoryasi 2. Har xil bo’lgan tuyalarning jun mahsuldorligi 3. Tuya junining morfalogiyasi 4. Tadqiqot joyi, Sharoiti va tahlili 5. Deomedar tuyalarning jun mahsuldorligi 6. Bakteryan tuyalarning jun mahsuldorligi

Tuyachilik chorvachilikning muhim sohasi bo`lib, ishchi, transport sifatida, mahsulot olishda (sut, go`sht, jun) tutgan o`rni kattadir. Dunyo miqyosida tuyachilik qadim- qadimdan rivojlanib kelgan. Qadimdan O`zbekistonda ham tuyachilik keng rivojlanib, davlatlararo savdo- sotiqni yo`lga qo`yishda, millat va elatlarni urf-odatlari, madaniyatini targ`ibot qilishda muhim ahamiyatga ega bo`lgan buyuk ipak yo`lini tashkil etishda asosiy markaz hisoblangan. Tuya karvonlari, tuyachilik insoniyat og`irini engil qilib, elatlar va millatlarning moddiy va ma`naviy tomondan qo`llab va quvvatlab kelgan jonivordir. Demak, xalk xo`jaligini rivojlantirishda o`z o`rni bor.

 To’qimachilik sanoatida tuya juniga bo’lgantalab juda katta va yuqori baholanadi. Dunyo bozorlarida dag’al qo’y junlariga nisbatan bir necha barobar qiymatli hisoblanadi.  Tuya junini issiqlikni saqlashga va yuqori namlikni o’tkazmaslik xususiyatiga ega. Tuya junidan suzuvchilarga, uchuvchi va dengizda xizmat qiluvchilarga, ekspeditsiya xodimlariga, safarlarda yuruvchi kishilar uchun kiyim kechak tikiladi.

Tuya junini tolasi qo’yning dag’al junidan tarkibidagi quruq, o’lik qillardan va och ingichkaligidan farq qilmaydi. Tuya juni mayin jun va yol junlariga bo’linadi. Yol junlariga kokil, soqol, galif, chetki urkach, dum va bo’yin yoki junlariga bo’linadi. Boshqa qismlari mayin junlarga kiradi. Mayin junlar o’z ko’rinishiga ko’ra usch klassga bo’linadi.

M.D.Xdagi standart 5808-77 talablariga muvofiq jun sifatiga ko’ra I, II, III, klass I klassga kiradigan junlar tananing va o’rkachidagi junlar kiradi. II klass junlariga tananing bo’yin qismi qorin ostidagi junlar kiradi. III klassga ko’krak, chov, dum va oyoq junlari kiradi.

Tuya juning tarkibi va sifatiga turiga, zotiga yoshiga va fiziologik xolatiga bog’liq. Qaysi tur, zot bo’lishidan qattiy nazar sut beradigan tuyalar, erkak tuyalarga nisbatan kam jun beradi.

O’rtacha har xil yoshdagi tuyalardan qirqib olingan jun. (kg hisobida)Tur ,zot va yoshi bo ’yicha O ’rtacha qirqib olingan jun Tebranishi Qozoq ikki o ’rkachli ona tuya 5.9 3.5 -9.2 Bir yoshli bo ’taloq 3.5 2.7 -4.6 Ikki yoshli bo ’taloq 4.5 3.4 -5.9 Qalmiq ikki o ’rkachli ona tuya 5.7 4.5 -10 Bir o ’rkachli(aravana) ona tuya 2.7 1.3 -5.7

Bir o’rkachli tuyalarning jun maxsuldorligi 4yoshgacha yildan yilga ko’payib boradi 5 yoshga etganda 6.6-6.8 kg xisobida tenglashadi.Ikki o’rkachli qalmiq, mug’il birinchi bug’in mug’il va qozoq zotlaridan 8 kgdan 19 kg o’rtacha 12 kgdan jun qirqib olinadi.

Tuyachilik asosan cho’l va dasht zonalarida rivojlangan xozirgi vaqtda ikki o’rkachli tuyalarning ( bakteryanlar) uch zoti-Qalmiq, qozoq, mug’il bakternlar va br o’rkachli tuyalarning bir o’rkachli zoti-dromedarlar (aravana) urchitiladi.

Tuyalarning butun dunyodagi umumiy soni 14 mln. boshni tashkil qiladi. Tuyachilik asosan Afrika qit’asi zonalarida ko’p rivojlangan. Mongoliya M.D.Hda asosan Markaziy Osiyo respublikalarida, Qozoqiston, Qalmiq Avtonom respublikalarida urchitiladi. Kishilik jamiyatida tuyaning suti, go’shti va junidan foydalanib kelingan. Tuyaning junidan kamvol, trikotaj va yupqa movut gazlama ishlab chiqarilgan.

Yolining junlaridan chidamli tasmalar yasashda ishlatilgan. Sobiq SSSRning yalpi jun mahsuldorligini 3,5% ni tuya juni tashkil qilgan.Bu midordagi jun esa unga ishlov beradigan korxonalarning extiyojini qondirmagan. SHu sababli Mongoliya respublikasidan tuya juni sotib olingan.Tuyalarning jun maxsuldorligi O’zbekistonda 4.5-5 kg ni tashkil qiladi. Qozog’istonda 5-6 kg ni tashkil qiladi.

O'xshashlar

Qishloq xo’jaligida naslchilik ishlarini olib borish

Teri beruvchi qo‘y zotini tavsifi

O‘zbekistonda tumanlashtirilgan qoramol, qo‘y, echki, chuchqa, ot va parranda zotlarini tavsifi.

Chorvachilikda naslchilik ishlari

Fermer xo’jaliklari faoliyati iqtisodiy asoslari va uni takomillashtirish yo’llari