logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Psixologiya
  4. Xayol, fantaziya

Xayol, fantaziya

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

125.4072265625 KB
Ko'chirib olish
Xayol, fantaziyawww.arxiv.uz Reja. 1. Xayol va uning asosiy turlari va jarayonlari xakida tushuncha. 2. Xayol va muammoli vaziyat. 3. Bolalarning uyi va kattalarning ijodiy faoliyatida fantaziyaning roli. 4. Badiiy va ilmiy ijodiyotda fantaziyaning roli.www.arxiv.uz Xayol yoki fantaziya, tafakkur kabi, yuksak bilish jarayonlari katoriga kiri b, kishining iziga xos insoniy harakteriga ega bo'lgan faoliyatlarida nam oyon bo'ladi. Mexnatning tayyor natijasini xayolga keltirmay turib., ishga kirishib bo'l maydi. Fantaziya yordami bilan kutilayotgan natijani tasavvur qilish-ins on mexnatining mexnat jarayoni o'z tarkibiga zarur tarzda xayolni o'z ic higa oladi, Xayol inson ijodiy faoliyatining zarur elementi bo'lib, mexnat ning oxirgi va oralik maxsulotlarida o'z ifodasini topadi. Xayol mexnat n atijalarini narsalarda gavdalantirishga undaydi va shuning bilan birga m uammoli vaziyat aniq bo'lmagan xollarda ish harakat programmasini tiz ishni taminlaydi.www.arxiv.uz www.arxiv.uz Shuning bilan birga xayol aktiv faoliyatni programmalashtiruvchi emas, balki uning o'rnini almashtiruvchi obrazlar xosil qilish vositasi sifatida y uzaga chiqadi. Xayolning psixik jarayon sifatidagi birinchi va muxim vazifasi shundan ib oratki, u mexnatni boshlamasdan oldin uning natijasini tasavvur qilish i mkoniyatini beradi. Xayol mexnatning faqat so'ngi natijasinigina emas (maslan, bitkazilmag an tayyor maxsulot sifatidagi stol), balki mexnatning oralik maxsulotlari ni (mazkur xolda stolni yasab bitkazish uchun tayyorlanadigan detallarn i xam) tasavvur qilish imkoniyatini beradi.www.arxiv.uz Xayol tafakkur singari, shaxsning extiyojlariga asoslanadi. Extiyojlarni q ondirishning soxta, xayoliy jarayoni sodir bo'ladi, ya`ni bu extiyojlarning qondirilishi mumkin bo'lgan vaziyatni jonli, erkin, tasavvur qilish mumki n. Xayol jarayonlarida amalga oshiriladigan vokelikni oldindan aks ettirish Erkin tasavvurlar tarzida va konkert obraz shaklida sodir bo'ladi. Shunin g bilan bir paytda tafakkur jarayonlarida oldindan aks ettirish olamni u mumlashtirib, vositali tarzda bilish imkonini beruvchi tushunchalar bila n ishlashda sodir bo'ladi.www.arxiv.uz www.arxiv.uz Tafakkur va xayolning o'xshash hamda farqlanuvchi tamonlarini qarab c hiqar ekanmiz, muammoli vaziyat oz yoki ko'p noaniqlik bilan harakterl anish mumkinligini kursatib o'tish lozim. Muammoli vaziyat harakterlanadigan turli sharoitlarga bog’liq ravishda aynan bir masalaning o’zi xam xayolning yordami bilan, xam qat`iy tafa kkur bilan yechilishi mumkin.www.arxiv.uz Vaziyatning noaniqligi nixoyatda katta bo’lganda, ya`ni bilish shu daraja ga kelganda xayol ishlay boshlaydi, deb xulosa chiqarshiga asos bordir. Vaziyat qanchalik odatdagidek, aniq va ma`lum bo’lsa, fantaziya uchun shunchalik kam o’rin qoldiradi. Xayol o’zining aktivligi va faolligi bilan harakterlanadi. Shuning bilan birga xayol apparati faqat atrofdagi olamni o’zgartirishga qaratilgan shaxs ijodiy faoliyatining sharti sifatida foydalanish mumkin. Xayol odamni amaliy aktivlikka undovchi extiyojlarga javob tariqasida is hlaydi. Lekin ayrim xollarda xayol faoliyatining urnida, ya`ni soxta faoliy at sifatida harakat qilishi mumkin.www.arxiv.uz Fantaziya xayotda gavdalanmaydigan obrazlarni yaratadi, amalga oshm aydigan va ko’pincha amalga oshirib bo’lmaydigan ish-harakat program malarini belgilaydi. Xayolning bunday formasi passiv xayol deyiladi. Odam passiv xayolni ixtiyoriy ravishda yuzaga keltirishi mumkin. Ixtiyori y ravishda yuzaga keltirilgan, lekin xayotda gavdalantirishga qaratilgan, iroda bilan bog’liq bo’lmagan xayolning manna shunday obrazlari shirin xayol deb ataladi. Qandaydir quvonchli yoqimli, qiziqarli shirin xayol sur ish xamma odamlarga xosdir. www.arxiv.uz Passiv xayol ixtiyorsiz ravishda yuzaga kelishi xam mumkin. Bunday ixtiy orsiz ravishda yuzaga keladigan passiv xayol asosan ong faoliyatining, ik inchi signal sistemasining susayishida, odam vaqtincha harakatsizlik xol atida, uyqusirash xolatida, affekt xolatida, uyku (tush ko’rishda), ongnin g kasallikka uchrab buzilishida (gallyutsinatsiyada) va shu kabilarda sodi r biladi.www.arxiv.uz Agar passiv xayolni ixtiyoriy va ixtiyorsiz turlarga bo'lish mumkin bo'lsa, aktiv xayolni ijodiy va qayta tiklovchi xayol turlariga bo'lish mumkin bo'l adi. O’z asosida yozilganlarga muvofiq keladigan obrazlar sistemasini yaratu vchi xayol qayta tiklovchi xayol deyiladi. Xox darsliklarni, Xox badiiy ada biyotlarni o’qishda, geografik kartani yoki tarixiy tasvirlarni o’rganishda xayol yordami bilan bu kitoblarda, suratlar va xikoyalarda aks ettirilgan narsalarni qayta tiklashga to’ri keladi. www.arxiv.uz Bogcha yoshidagi davrda bola xayoli asta-sekin tashqi tayanchga (uyinc hoklarga) suyanadigan faoliyatdan sizlar bilan sodda ( chopchaklar toqi sh, tarixiy vokealarni aytish, she`r toqish) va badiiy ijodiyotni amalga os hirishga imkon beradigan mustaqil, ichki faoliyatga aylana boradi. Bolaning xayoli nutqni o’zgartirish munosabati bilan, katta odamlar bila n qiladigan munosabatlari jarayonida rivojlanadi. Nutq bolalarga shu paytgacha xech kachon kurmagan narsalarini tasavv ur qilish imkonini beradi. Shu narsa ayonki, nutq taraqqiyotidan orqada qolish xayolning taraqqiyotiga xam ta`sir va xayolning orqada qolishiga, kambag’allashiga olib keladi.www.arxiv.uz Foydalanilgan Adabiyotlar 1. · Umumiy psixologiya. T.: O’qituvchi, 1992. – 512 s. 2. · Nemov R.S. Psixologiya Kn. M.: Prosveshenie – 1994. – 576 s . 3. · G`oziev E. Psixologiya. T.: O’qituvchi, 1994 – 300 b. 4. · Klimov E.A. Osnovi psixologii. Ucheb. M.: YuNITI, 1997. – 29 5 s. 5. · Godfrua J. Chto takoe psixologiya. T. M.: Mir. 1992 – 496 s. 6. · Karimova V.M. “Ijtimoiy psixologiya asoslari” T. 2004y. 7. · G`oziev E. “Shaxs psixologiyasi” T. 2004y.www.arxiv.uz

O'xshashlar

Xayol
Xayol haqida tushuncha
Shaxsning faolligi. Faoliyat turlari
Shaxs faoliyati
Faoliyat psixologiyasi