Psixologiyanıń Pán sıpatında qáliplesiwi - Psixologiya - Slaydlar

Psixologiyanıń Pán sıpatında qáliplesiwi

Yuklangan vaqt:

11.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7453.365234375 KB

Ko'chirib olish

Psixologiyanıń Pán sıpatında qáliplesiwi Psixologiya insan minez-kulkı, aqılıy procesleri hám sezimlerin úyrenetuģın quramalı hám qızıqlı pán tarawi. Onıń kelip shıǵıwı áyyemgi Greciya hám Egipet mádeniyatlarına barıp taqaladı. Biraq, psixologiya pán sipatında XIX ásirdiń ekinshi yarımında qáliplesip, óziniń ģárezsiz úyreniw tarawi sipatında ózin kórsetti. Bul tarawda kóplegen izertlewshiler hám ilimpazlar óz úleslerin kirgizdi, psixologiyanıń házirgi zaman rawajlanıwına tiykar bolgan áhmiyetli ashılıwlar hám teoriyalardı jarattı. Psixologiyanıń pán sıpatında qáliplesiwi uzın hám quramalı process bolıp, insannıń minez-qulqı hám ruwxiy proceslerin túsiniwge qaratılgan ilimiy izleniwlerdiń rawajlanıw tariyxın óz ishine aladı. Psixologiya páni óziniń dáslepki formalarınan házirgi kúndegi rawajlanıwına shekem kóplegen iri basqıshlardan ótti. Psixologiyanıń ilimiy pán sıpatında qáliplesiwi bir neshe áhmiyetli basqıshlardan ibarat bolip, olar tómendegilerden ibarat:

• Ilimiy jantasıwdıń rawajlanıwı • Psixologiya tarawlarına bóliniwi • Psixologiyada Izertlew Usılları • Psixologiya hám Biziń turmısımız • Psixologiya kásipleri • Psixologiyanıń keleshegi • Psixologiya hám jámiyet • Psixologiya va bizning kelajagimiz • Juwmaq • Ádebiyatlar

Ilimiy jantasıwdıń rawajlanıwı 1Introspektiv dáwir Psixologiyanıń dáslepki dáwirinde intropektiv qatnas ústin bolgan bolıp, insannıń óz ishki dúnyasın, pikirlerin hám sezimlerin baqlawga tiykarlangan edi. Bul dáwirde psixologiyani úyreniw tiykarınan filosofiyalıq pikirlewge tayanar edi. 2 Eksperimental dáwir XIX ásirdiń ekinshi yarımında psixologiyada ilimiy qatnastıń rawajlanıwı júz berdi. Vilyam Vundt hám basqa alımlar psixologiyani eksperimentler tiykarında úyreniwdi basladı, bul bolsa ózgeriwshilerdi qadagalaw hám anıqraq nátiyjeler aliw imkanın berdi. 3Xalıq-túrkiy qatnastıń payda bolıwı XX ásirdiń baslarında minez-qulıq kózqarası payda boldı. Bul jantasıw insan minez-qulqın úyreniwde sırtqı faktorlarǵa itibar qaratıldı, yaǵnıy insan minez-qulqınıń qorshaǵan ortalıq tásirine qalay baylanıslı ekenligin úyreniwge itibar qaratıladı.

Psixologiya tarawlarına bóliniwi Kognitiv Psixologiya Kognitiv psixologiya aqılıy proceslerdi, máselen, yad, diqqat, til, mashqala sheshiw hám qarar qabil etiwdi úyrenedi. Bul taraw insannıń aqılıy qábiletlerin hám olar qalay etip dúnya haqqındaǵı bilimlerdi qabıl etiwi hám qayta islewi haqqında tereń túsinik beredi. Sociallıq Psixologiya Sociallıq psixologiya adamlar arasındaǵı qatnasıqlardı, topar háreketlerin, sociallıq tásirlerdi, qarar qabıl etiw proceslerin hám sociallıq stereotiplerdi úyrenedi. Bul taraw adamlardıń sociallıq ortalıqta ózin qanday tutıwın túsiniwge járdem beredi. Rawajlanıw psixologiyasi Rawajlanıw psixologiyası insannıń ómiri dawamında, tuwılıwdan qartayǵanǵa shekemgi rawajlanıw basqıshların úyrenedi. Bul taraw insannıń fizikalıq, aqılıy, sociallıq hám emocional rawajlanıwın úyrenip, balalıqtan qartayǵanǵa shekemgi dáwirde júz beretuǵın ózgerislerdi túsindiriwge háreket etedi.

Psixologiyada Izertlew Usılları 1 Eksperimentler Psixologiyada izertlew ótkeriwde en keń tarqalgan usıllardan biri bul eksperimentler. Eksperimentlerde alımlar ózgeriwshilerdi qadagalap, gárezsiz hám baylanıslı ózgeriwshiler arasındaǵı qatnaslardı úyrenedi. 2 Sorawlar Sorawlar úlken muģdardaģı adamlardıń pikir- usınısların toplaw ushın qollanıladı. Sorawlar arqalı maǵlıwmatlardı toplaw, hár qıylı topar agzalarınıń kózqarasın biliw hám uliwma tendenciyalardı anıqlaw múmkin. 3 Baqlaw Baqlaw usılı adamlardıń minez-qulqın tábiyiy ortalıqta baqlaw arqalı maǵlıwmat jıynaw imkaniyatın beredi. Baqlaw usılı tábiyiy jaǵdaydaǵı minez-qulqıwdı úyreniw hám adamlardıń ózlerin tábiyiy jaǵdayda tutıwın baqlawǵa járdem beredi. 4 Jaģdaylardı úyreniw Jaģdaylardı úyreniw belgili bir shaxs yaki topar haqqında tereńirek magliwmat alıw ushin ámelge asırıladı. Bunda bir shaxstıń yaki topardıń ómiri, tájiriybesi hám minez- qulqı tolıq úyreniledi.

Psixologiya hám Biziń turmısımız Bilimlendiriw Psixologiya bilim beriwde oqıwshılardıń úyreniw usılların, motivaciyasın hám ruwxiy jagdayın túsiniwge járdem beredi. Psixologiyalıq bilimler bilim alıw procesin nátiyjelirek etiw hám oqıwshılardıń tabısına úles qosıw ushın qollanıladı. Jumıs Psixologiya jumısta adamlardı basqarıw, topar nátiyjeliligin arttırıw, miynet sharayatların optimallastırıw hám xızmetkerlerdiń ruwxiy salamatlıǵın jaqsılawda qollanıladı. Psixologiyalıq bilimler xızmetkerlerdiń motivaciyasın arttırıw hám kompaniyalardı nátiyjelirek etiwde áhmiyetli rol oynaydı. Shańaraq hám qatnasıqlar Psixologiya shańaraqta sóylesiwdi jaqsılaw, qatnasıqlardaǵı mashqalalardı sheshiw, balalardıń rawajlanıwın qollap-quwatlaw hám shańaraq aǵzalarınıń ruwxiy salamatlıǵın bekkemlewde úlken áhmiyetke iye.

Psixologiya kásipleri Kásip Táriyip Psixolog Insan minez-qulqı hám aqılıy proceslerin úyrenetuģın qánige. Olar hár qıylı tarawlarda, sonıń ishinde, bilimlendiriw, densawlıqtı saqlaw, jumıs hám sud sistemasında isleydi. Psixiatr Medicina boyınsha bilim alǵan qánige, ruwxıy keselliklerdi diagnostikalaw hám emlew menen shuǵıllanadı. Olar dárilerdi buyırıp bere aladı hám ruwxıy keselliklerdi yemlewde hár túrli usıllardan paydalanıwadı. Psixoterapevt Psixologiyalıq mashqalalardı sheshiwde qarıydarlarǵa járdem beretuǵın qánige. Olar hár túrli psixoterapiya usıllarınan paydalanıp, klientlerdiń ruwxiy salamatlıǵın jaqsılawga háreket etedi.

Psixologiyanıń keleshegi Kognitiv ilimiy izertlewler Keleshekte psixologiya kognitiv pánler menen jáne de tereń baylanısadı. Neyroimaging texnologiyaları, máselen, fMRI hám EEG járdeminde insan miyinin iskerligin úyreniw hám aqılıy proceslerdi anıqraq túsiniw imkaniyatın beredi. Jekelestirilgen kózqaras Psixologiya tarawında jekelesken kózqaras rawajlanadı. Bul degeni, hár bir shaxstıń ózine tán ózgesheliklerin esapqa alıp, oǵan sáykes keletuǵın emlew usılları hám kózqaraslar islep shıǵıladı. Texnologiyanıń rawajlanıwı Jasalma intellekt, virtual haqıyqat hám basqa da texnologiyalar psixologiyada jańa imkaniyatlar ashıp beredi. Bul texnologiyalar insan minez-qulqın úyreniw, psixologiyalıq járdemdi nátiyjelirek etiw hám hár qıylı psixologiyalıq mashqalalardı sheshiwge járdem beredi.

Psixologiya hám jámiyet Ruwxiy salamatlıqtı jaqsılaw Psixologiya ruwxiy salamatlıqtı jaqsılaw, ruwxiy keselliklerdiń aldın alıw hám ruwxiy keselliklerden jábirlengenlerge járdem beriwde áhmiyetli rol oynaydı. Bilimlendiriw hám oqıtıw Psixologiya bilim beriw procesin nátiyjelirek etiw, oqıwshılardıń úyreniw usılların túsiniw hám muģallimlerge óz jumıslarında járdem beriw ushın qollanıladı. Sociallıq mashqalalardı sheshiw Psixologiya sociallıq mashqalalardı, máselen, jınayachılıq, náshebentlik, zorlıq hám kámbaģallıqtı sheshiwde járdem beredi. Psixologiyalıq bilimler sociallıq mashqalalardı saplastırıw hám jámiyetti jaqsılaw ushın qollanıladı. Global mashqalalar Psixologiya global mashqalalardı, máselen, klimat ózgeriwi, kámbaǵallıq hám urıslardı sheshiwde de áhmiyetli rol oynaydı. Psixologiyalıq izertlewler bul mashqalalardı saplastırıw ushın nátiyjeli strategiya hám sheshimler islep shıǵıwǵa járdem beredi.

Psixologiya hám biziń keleshegimiz Psixologiya insan ómiri hám jámiyettiń barlıq tarawlarında barǵan sayın áhmiyetke iye bolmaqta. Keleshekte psixologiya texnologiyalar menen jáne de integraciyalasqan halda, insan minez-qulqın tereńirek túsiniwge hám hár qıylı mashqalalardı sheshiwge járdem beredi. Psixologiya páni adamlardıń minez-qulqı, ruwxıy jaǵdayı, seziw hám kognitiv proceslerin úyreniw menen shuǵıllanıladı. Búgingi kúnde psixologiyanıń hár qıylı baǵdarları jámiyette, jumısta, bilimlendiriwde, densawlıqtı saqlawda hám jeke rawajlanıwda áhmiyetli rol oynamaqta. Sol sebepli, psixologiya keleshekte de insaniyattıń ósiwi hám rawajlanıwı ushın zárúr ilimiy taraw bolip qaladı.

Juwmaq Psixologiya insan ómiri hám jámiyet rawajlanıwında áhmiyetli rol oynaydı. Ol insan minez-qulqın túsiniwge, ruwxıy salamatlıqtı jaqsılawǵa, sociallıq mashqalalardı sheshiwge hám keleshegimizdi jáne de aydınlastırıwǵa járdem beredi. Psixologiya tarawındaǵı izertlewler hám ashılıwlar insaniyattıń ózin hám dúnya menen qatnasıqların tereńirek túsiniwge alıp keledi. Psixologiya keleshekte insaniyattıń hár qıylı tarawlarında ósiw hám rawajlanıwǵa úles qosadı. Sanlı texnologiyalar, densawlıqtı saqlaw, bilimlendiriw hám sociallıq sistemalarda psixologiyanıń ornı jáne de áhmietli boladı. Psixologiya, insanlar arasındaǵı qatnasıqlardı jaqsılaw, ruwxıy salamatlıqtı támiyinlew hám sociallıq abadanlıqtı arttırıwǵa járdem beretuǵın eń tiykarǵı pánlerden biri sıpatında óz ornın bekkemleydi.

1. Wundt, W. (1874). Principles of Physiological Psychology. Leipzig: Wilhelm Engelmann. 2. Freud, S. (1900). The Interpretation of Dreams. 3. James, W. (1890). The Principles of Psychology. 4. Skinner, B. F. (1953). Science and Human Behavior. 5. Piaget, J. (1952). The Origins of Intelligence in Children. 6. Chomsky, N. (1959). Review of B. F. Skinner's Verbal Behavior. 7. Vygotsky, L. S. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. 8. Watson, J. B. (1913). Psychology as the Behaviorist Views It. 9. Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. 10. Rogers, C. R. (1951). Client-Centered Therapy: Its Current Practice, Implications, and Theory.

O'xshashlar

Psixologiyanıń Basqa Pánler menen baylanısı

Ámeliy psixologiyanıń tariyxı

Psixologiya pánine kiriw

Máhállelerde psixologiyalıq iskerlik

Оилавий низолар. Ажралиш ва унинг сабаб, оқибатлари. Олдини олиш бўйича амалий тавсиялар