Psixologiya fanining prеdmеti - Psixologiya - Slaydlar

Psixologiya fanining prеdmеti

Yuklangan vaqt:

02.05.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

232.6328125 KB

Ko'chirib olish

PSIXOLOGIYA FANINING PRЕDMЕTI Reja: 1. Psixologiya haqida tushuncha 2. Psixologiya fanini fan sifatida shakllanishi 3. Miya va psixika 4. Ong haqida tushuncha01 02 16 26 2A 2D

P sih o lo g iy a fa n in in g p re d m e ti n i shahsning psihikasi va uning psihologik hususiyatlari tashkil qiladii.02 18191F 1B 1C1B 1D 191E 14 012714 24 1924 1924 1D 012C 2E12 21 2F 12 28 24 1901 181F141F182419241D01 2C

Psihologiya so'zining lug`aviy ma'nosi grekcha psyuhe jon, ruh, logos – fan, ta'limot degan ma'noni anglatadi. Psihologiya fan sifatida psihik faktlar, ularning rivojlanish mehanizmlarini o'rganadi02 1D 13 2F 2C 2F

Psihik faoliyatlar quyidagi jarayonlarni o'z ichiga oladi: bilish faoliyatlari bilish jarayonlari shahsning, hissiy, irodaviy sohasi shahsning individual psihologik hususiyatlari diqqat, nutq, faoliyat sezgi, idrok, hotira, hayol, tafakkur iroda temperament, harakter, qobiliyat02 35191C 35 18 1F 18 18 19 2C 1F23 21192020 27 18 1F 22 01 19 22 1F142E 201B

Psihikaning paydo bo'lishining asosiy shakllari M.Gamezo va Domashenkolarning “Atlas po psihologii” nomli qo'llanmasida quyidagicha ifodalanadi: - Yo`nalganlik - Temprament - Xarakter - Qobiliyat- Qiziqish - Kayfiyat - Ishonuvchanlik - Shubhalanuvchanlik - Apatiya - Tushkunlik - Va boshqalar- Sezgi - Idrok - Xotira - Hayol - Tafakkur - Nutq - Diqqat Hissiy- irodaviyPsihikaning paydo bo`lishining asosiy shakllari va ularning o`zaro bog`liqligi Bilish Jarayonlar Shaxs hususiyatlari Holatlar - Iroda - Hissiyot01 190D 03 01 02 01 0B 01 11 01 12 01 12 01 19 01 1B 01 1F18 01 20 01 0B 01 21 01 1F0C 01 1B 01 11 01 24 01 0B 01 25 01 26 24 2717 28 29 1F18 24 01 1B 01 24

professor M.G.Davletshin fikrichaprofessor M.G.Davletshin fikricha psihika deganda – oliy darajadagi materiyaning (miyaning) hususiyati tushunilib, u ob'ektiv borliqni aks ettirilishida namoyon bo'ladi, sub'ekt faoliyatini ma'lum maqsad asosida yo'naltiradi hamda hulq- atvor negizida shakllanadi, professor V.M.Karimova fikricha psihika – inson ruhiyatining shunday holatiki, u tashqi olamni (ichki ruhiy olamni) ongli tarzda aks ettirishimizni, ya'ni bilishimiz, anglashimizni ta'minlaydi. 0A 26 06 1506 06 230511 1F 16 1C

Aks ettirish jarayonini ?uyidagicha ifodalash mumkin.Aks ettirish jarayonini ?uyidagicha ifodalash mumkin. Psihikaning asosiy funkciyalari Aks ettirish hulq va faoliyat nazorati09 01 211F 01 01 02 01 09 01

Psihik aks ettirish quyidagi hususiyatlarga ega ob'ektiv borliqni to‘g`ri aks ettirish imkoniyatini beradi shahsning faoliyati davomida mukammallikka erishib boradi doimo rivojlanib va takomillashib boradi SHahsning individualligi orqali namoyon bo'ladi01 040C 1112 03 020407 080A03 0E11 1B1C 1211

Animizm anima «jon» degan ma'noni anglatadi. Jon o'z mohiyatiga ko'ra olovsimon uchqundan iborat ekanligi Geraklit tomonidan, yoki olovsimon atomdan iboratligi Demokrit tomonidan ta'kidlangan.

PlatonPlaton «ideyalar tug`ma bo'ladi» degan g`oyalari psihologik fikr taraqqiyotiga juda katta hissa qo'shdi. Platon ta'limotiga ko'ra «ideyalar» mohiyati abadiy va o'zgarmas, ularning tabiiy olamdan tashqarida oliy olam mavjud bo'lib, ularni odam ko'zi bilan ko'ra olmaydi09 2F 0A 04 2F 1F 0D 05

PlatonPlaton psihologiyada «dualizm» oqimining asoschisi hisoblanadi. Dualizm so'zi ikki yoqlamalik yoki ikki mustaqil fikr degan ma'noni anglatadi. Dualizm ta'limoti mohiyati moddiy va ruhiy olam tana va psihikaning bir-biriga bog`liq bo'lmagan hususiyatidir0A 06 0B0D 15 15 0A 04

kishilik tafakkuri tarihida birinchi bo'lib ruh va jonli tananing ajralmasligini isbotlab berdi. Unga ko'ra, jon qismlarga bo'linmaydi, lekin u faoliyatimiz davomida oziqlanishi, his etishi va harakatga kelishi, aql-idrok kabi turlarga oid qobiliyatlarda namoyon bo'lishi mumkin. Birinchi qobiliyatlar o'simlik uchun, ikkinchisi va uchinchisi hayvonlarga, to'rtinchisi esa insonlar uchun hosdir Arastu050302 1C 25 0C 05 07 0D 1C 09 1B

Psihologiyaning fan sifatida yuzaga kelish bosqichlari quyidagi jadvalda o'z aksini topgan 2-bosqich2-bosqich Psihologiya ong haqidagi fan sifatida. 1-bosqich1-bosqich Psihologiya jon haqidagi fan XVII asrda tabiiy fanlar rivojlanishi bilan boshlanadi. Fikrlash, hohlash, his qilish, qobiliyatini ong deb atashgan. O'z-o'zini kuzatish asosiy metod hisoblangan. Bu yo'nalish psihologiyada bundan 2500 yil oldin paydo bo'lgan. Inson hayotidagi barcha narsalar tushunchalarni, tushunarsiz hodisalarni jon, ruh bilan tushuntirishga harakat qilganlar. 14 090E 04 01 14 01 191A 08 1D 0C 1F 22 01 23 01 1C 1C 060A 1C 0C

3-bosqich3-bosqich Psiholoogiya hulq- atvor haqidagi fan 4-bosqich4-bosqich Psihologiya, psihikaning mehanizmlari, qonuniyatlari va faktlarini o'rganuvchi fan sifatida Dunyoga materialistik nuqtai- nazardan qarash shakllangan. Rossiya psihologiyasi-ning asosida aks ettirish nazariyasi asosiy qonuniyat sifatida ko'rsatiladi. XIX asrdan boshlanadi. Psihologiyaning vazifasi ko'rgan narsalarni bevosita kuzatish, aniqrog`i inson hulq- atvorini faoliyatini reakciyasini kuzatish deb hisoblangan. 14 0E 14 2404 22 0C10 0F 1020 04 29 12 2A 0E 0E 03 19 14 03 03 0E 08 09

Psihologiya fanining ilmiy asosga qurilishida ingliz olimi Gobbs (1588-1679) ruhni mutlaqo rad etib, mehanik harakatni yagona voqelik deb tan olib, uning qonuniyatlari psihologiyaning ham qonuniyatlari ekanligini ta'kidladi. Psihologiya fanining ilmiy asosga qurilishida ingliz olimi Gobbs (1588-1679) ruhni mutlaqo rad etib, mehanik harakatni yagona voqelik deb tan olib, uning qonuniyatlari psihologiyaning ham qonuniyatlari ekanligini ta'kidladi.

Niderlandiyalik olim Spinoza (1632-1677) ongni katta ko'lamga ega materiyadan sira qolishmaydigan voqelik, ya'ni yaqqol narsa deb, tushuntirdi. U determinizm (lotincha demmerminara - belgilayman) tamoyilining, ya'ni tabiat, jamiyat hodisalarining, shu jumladan psihik hodisalarning ob'ektiv sabablar bilan belgilanligi haqidagi ta'limot targ`ibotchisi edi.09 3C 0D 1E 0C 0C 0B06 25 0E 16

XVII asrda emperizm va sensualizmni tajriba va his etiladigan bilimning «sof» aql-idrokdan afzalligi haqidagi ta'limotning, ya'ni aqlda hech qanday tug`ma g`oyalar va tamoyillar bo'lishi mumkin emasligi haqidagi ta'limotning oldingi marraga ko'tarilishiga olib keldi. Bu ta'limotni ingliz faylasufi va pedagogi Jon Lokk (1632-1704) astoydil himoya qilib chiqqan edi. Uni empirik psihologiyaning asoschisi deb, hisoblash qabul qilingan

Ingliz tadqiqotchisi CHarlz Bell va fransuz Fransua Majandi Ingliz tadqiqotchisi CHarlz Bell va fransuz Fransua Majandi yoyiluvchi va harakat nervlari o'rtasidagi tafovut ochib berildi. Uning negizida psihologiya fanida reflektor yoyi degan yangi tushuncha paydo bo'ldi. Bularning natijasida ihtiyoriy (ongli) va ihtiyorsiz (ongsiz) reflektor turlari kashf qilingan.0B0D 0D 11 0E 03

yuksak darajada tashkil topgan materiyaning alohida hossasi bo'lib, u ob'ektiv olamni alohida bir tarzda aks ettiradiPsihikaPsihika0D 09111D 071011 111213 09070A

Miyaning tanaga bo'lgan nisbati: Kit miyasining tanasiga nisbati fil miyasining tanasiga nisbati maymun miyasining tanasiga nisbati Odam miyasining tanasiga nisbati 20000 1 400 1 100 1 46 112030B 07 2D031C09 231009 15 49

Odam miyasi tuzilishi Odamning bosh miyasi kishi psihikasining o'ziga hos takrorlanmas, murakkab organi hisoblanib, u katta yarim sharlar, miyacha, oraliq miya, o'rta miya va uzunchoq miyadan iborat Bosh miya orqa miya bilan markaziy nerv tuzilmasini tashkil qilib, odam organizmidagi barcha organlarning o'zaro faoliyati va bir-biri bilan bog`lanishini hamda uning tashqi muhit bilan bo'ladigan aloqasini ta'minlaydi490C0615 20 09 02 18 221102 09 1113 09

Refleks Organizmning tashqi va ichki ta'sirotlarga markaziy nerv tizimi orqali bergan javob reaksiyasidir Inson hayotida reflekslarni yuqori baholab, I.M.Sechenov tomonidan quyidagicha ta'rif beriladi: “Ongli va ongsiz hayotning barcha aktlari (harakatlar) kelib chiqishi usuliga (mo?iyatiga) ko'ra reflekslardir”4A 4911 15 11 41 41 1A 26 11

Analizatorlar bu nerv fiziologik apparat bo'lib, periferiyadagi nerv uchidan (receptor) sezuvchi nervdan( o'tkazish yo'li) va miya qobig`ining tegishli qo'zg`atuvchini qabul qiluvchi sohasidan iboratdirbu nerv fiziologik apparat bo'lib, periferiyadagi nerv uchidan (receptor) sezuvchi nervdan( o'tkazish yo'li) va miya qobig`ining tegishli qo'zg`atuvchini qabul qiluvchi sohasidan iboratdir09 1B

Ongsizlik bu shunday psihik jarayonlar va hodisalar yig`indisiki, unda inson o'z hatti- harakatlariga javob bermaydi, anglamaydi. Bunga tush ko'rish, ba'zi patologik hodisalar alahlash, gallyutsinatsiya kabilar kiradi.bu shunday psihik jarayonlar va hodisalar yig`indisiki, unda inson o'z hatti- harakatlariga javob bermaydi, anglamaydi. Bunga tush ko'rish, ba'zi patologik hodisalar alahlash, gallyutsinatsiya kabilar kiradi.09 4907

Xulosa Bu qisqa tariflardan psixologiyaga aloqadar jarayonlar ongning aks ettirish shakillari ekan, degan yuzaki xulosaga kelish notug’ri buladi, chunki inson psixologiyasi va uning ruhiy olamiga aloqador xodisalar va jarayonlar shu qadar murakkab va xilma xilki biz ba’zan o’z-o’zimizni xam tushunmay qolamiz.

Foydalanilgan Adabiyotlar • G`oziyev E.G`. Umumiy psixologiya. 1-kitob. Psixologiya bo`limi talabalari uchun o`quv qo`lanma. T. O`zMU. 2003 y. • G`oziyev E.G`. Psixologiya. –T., O`zMU «Universitet», 2003. • G`oziyev E.G`. Tafakkur psixologiyasi. Toshkent: Universitet ,1990. • Internet manba’lari

O'xshashlar

Psixologiya fanining predmetlari va rivojlanishi

Yosh psixologiya fanining shakllanish tarixi

Psixologiya tarixi fanining predmeti va vazifalari

Umumiy psixologiya

Gumanistik psixologiya