Media maydonda axborot tarqatish madaniyati - Psixologiya - Slaydlar

Media maydonda axborot tarqatish madaniyati

Yuklangan vaqt:

12.05.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

8012.98046875 KB

Ko'chirib olish

M E D I A M A Y D O N D A A X B O R O T T A R Q A T I S H M A D A N I Y A T I

REJA : 1. AXBOROT MAYDONIDA AHLOQ VA SHAXS TUSHUNCHASI. 2. INTЕRNЕT, VIRTUAL VA VIZUAL OLAMNING SHAXSGA TA’SIRI 3. VIZUAL OLAMNING OMMAVIYLIGI VA JOZIBADORLIGI.OMMAVIY AXBOROT VOSITALARI: OMMAVIY MADANIYAT, O'YIN-KULGI VA REKLAMA

• AXLOQ - BU SHAXSNING O'Z VIJDONI VA IRODA ERKINLIGIGA KO'RA HARAKAT QILISHNING ICHKI HOLATI - AXLOQDAN FARQLI O'LAROQ, QONUN BILAN BIRGA, SHAXSNING XATTI-HARAKATI UCHUN TASHQI TALAB. AXLOQ O‘ZIDA MEHR- OQIBAT, ODOB-AXLOQ, HALOLLIK, ROSTGO‘YLIK, ADOLATPARVARLIK, MEHNATSEVARLIK, INTIZOMLILIK, JAMOAVIYLIK KABI INSONIY XULQ-ATVORNI TARTIBGA SOLUVCHI SIFAT VA XUSUSIYATLARNI O‘ZIDA MUJASSAM ETGAN. • AXBOROT AXLOQI AXBOROT TEXNOLOGIYALARINI RIVOJLANTIRISH VA ULARDAN FOYDALANISH BILAN BOG'LIQ HOLDA YUZAGA KELADIGAN MASALALARDA SHAXSNING O'Z VIJDONI VA IXTIYORIGA MUVOFIQ HARAKAT QILISHNING ICHKI HOLATIDIR.

AXLOQNING TARKIBIY SIFATLARIGA ASOSLANIB, AXBOROT AXLOQI QUYIDAGILARNI O'Z ICHIGA OLADI :

• YAXLITLIK – AXBOROT YOKI AXBOROT MUHITI YORDAMIDA BOSHQALARGA ZARAR YETKAZISH NIYATINING YO‘QLIGI • HALOLLIK – O‘ZINING HAQIQIY MUNOSABATINI BILDIRA OLISH, BOSHQA ODAMLARNING MA’LUMOTLARINI O‘ZINIKIDEK O‘TKAZIB YUBORMASLIK, MUALLIFLIK HUQUQLARINI HURMAT QILISH, INTELLEKTUAL MEHNATNI HURMAT QILISH. • ADOLAT - BU HARAKAT VA JAZONING MUVOFIQLIGI TALABINI O'Z ICHIGA OLGAN, TO'G'RI KELADIGAN NARSA TUSHUNCHASI: XUSUSAN, AXBOROT JAMIYATI A'ZOSINING HUQUQ VA MAJBURIYATLARINING MUVOFIQLIGI, AXBOROT ISHI VA HAQ TO'LASH, YARATISH SOHASIDAGI XIZMATLARI. , AXBOROTNI QAYTA ISHLASH, SAQLASH YOKI UZATISH, ULARNI TAN OLISH, IT SOHASIDAGI JINOYATLAR VA JAZOLASH, TURLI IJTIMOIY QATLAMLAR, GURUHLAR VA SHAXSLARNING AXBOROT JAMIYATI HAYOTIDAGI ROLI VA UNDAGI MAVQEINI MOSLASHTIRISH.

• MEHNATSEVARLIK – IJTIMOIY FOYDALI AXBOROT MAHSULOTINI ISHLAB CHIQARISH UCHUN O‘Z VAQTINI, KUCH VA G‘AYRATINI BERISHGA TAYYORLIGI; UZOQ VAQT DAVOMIDA, BA'ZAN HATTO EHTIYOJLAR BILAN CHALG'ITMASDAN, MA'LUMOT BILAN ISHLASHDA ZAVQ BILAN SHUG'ULLANISH QOBILIYATI. • TARTIB-INTIZOM – ODAT TUSIGA KIRGAN SHAXS XUSUSIYATI, AXBOROT JAMIYATIDA MEHNAT QOIDALARI VA XULQ-ATVOR ME’YORLARIGA RIOYA QILISHGA MOYILLIGI

INTERNETNING INSON HAYOTIDAGI O'RNI MA'LUM BIR SHAXSGA, VAQT RESURSLARINI TAQSIMLASH QOBILIYATIGA, KERAKLI URG'ULARNI AMALGA OSHIRISHGA BOG'LIQ .

VIRTUAL HAQIQATNING AFZALLIKLARI  KATTA HAJMDAGI MA'LUMOTLARDAN FOYDALANISH - VIRTUAL KUTUBXONALAR, ILMIY MAQOLALAR, HISOBOTLAR, O'QUV MATERIALLARI, TRENINGLAR. HAR QANDAY MAVZU BO'YICHA MA'LUMOTNI TEZDA TOPISHGA IMKON BERADI, YANGI BILIMLARNI OLISHGA YORDAM BERADI;  DO'STLAR BILAN MULOQOT QILISH, YANGI TANISHLARNI QIDIRISH - YILLAR O'TIB ODAMLAR BIR-BIRLARINI INTERNETDAN (SINFDOSHLAR, SINFDOSHLAR, UZOQ QARINDOSHLAR, BOLALIKDAGI DO'STLAR) TOPISHLARI HAYRATLANARLI. IJTIMOIY TARMOQLAR VA MESSENJERLAR DUNYONING TURLI BURCHAKLARIDA JOYLASHGAN ODAMLAR BILAN MULOQOT QILISH IMKONINI BERADI;

• FAYLLAR, MA'LUMOTLAR ALMASHINUVI - ELEKTRON POCHTA, VIRTUAL DISKLARNING MAVJUDLIGI MA'LUMOTLAR, XATLARNI UZATISHNI ANCHA SODDALASHTIRDI • VIRTUAL KINOZAL - KINO IXLOSMANDLARI ISTALGAN FILMNI TOPISHI VA YUKLAB OLISHI • VIRTUAL SEVGI - YAQINDA BU ERTAK KABI EDI, ENDI TOBORA KO'PROQ ODAMLAR TANISHUV SAYTLARI YOKI IJTIMOIY TARMOQLAR ORQALI O'Z TURMUSH O'RTOG'INI TOPMOQDA • SPORT SHARHLARI, TRANSLYATSIYALAR – SPORT ISHQIBOZLARI UCHUN O‘YINLAR STATISTIKASINI KUZATISH • YANGI MUSIQA, MASHHUR XITLAR - YANGI MUSIQALAR PAYDO BO'LISHINI KUZATISH, TREKLARNI YUKLAB OLISH • VIRTUAL DO'KONLAR - ONLAYN - TOVARLAR MASHHUR BO'LIB, XARID QILISH VAQTINI MINIMALLASHTIRMOQDA, HAYOTNI SODDALASHTIRMOQDA.

VIRTUAL OLAMNING KAMCHILIKLARI • INTERNETGA QARAMLIK - ODAM DOIMIY RAVISHDA IJTIMOIY TARMOQLARDA BO'LMASDAN, POCHTANI TEKSHIRMASDAN YASHAY OLMAYDI, HAQIQIY DUNYO BILAN ALOQANI YO'QOTADI, DOLZARB MUAMMOLARDAN UZOQLASHADI, UNUTADI, BU ISHONCHSIZ, KOMPLEKSLI ODAMLARDA VA KO'PINCHA YOSH AVLOD VAKILLARIDA UCHRAYDI. SHAXSIY MULOQOTDAN QOCHADIGAN, VIRTUALNI AFZAL KO'RGANLAR.

• TIBBIY MUAMMOLAR - INTERNETDAN TEZ-TEZ FOYDALANISH HARAKATSIZ TURMUSH TARZIGA OLIB KELADI, KO'Z KASALLIKLARI, IMMUNITETNING PASAYISHI, ISHTAHANING PASAYISHI, KO'PINCHA TAYANCH-HARAKAT TIZIMIDAGI BUZILISHLAR, BOSH OG'RIG'I, YURAK VA QON TOMIRLARINING BUZILISHI. • FIRIBGARLAR UCHUN YANGI IMKONIYATLAR – IJTIMOIY TARMOQLAR TUFAYLI BEGONA ODAM JUDA KO‘P SHAXSIY MA’LUMOTLARGA EGA BO‘LISHI MUMKIN, ULAR O‘ZINI BANK XODIMLARI SIFATIDA KO‘RSATGANDA TO‘LOV KARTALARI MA’LUMOTLARINI ANIQLASH UCHUN QO‘NG‘IROQLAR BO‘LADI, BUNDAY ODAMLARGA ISHONMASLIK KERAK, KATTA EHTIMOL BILAN ULAR INTERNETDA TO'LOVLARNI AMALGA OSHIRISH ORQALI KARTADAN PUL MABLAG'LARINI YECHIB OLISHNI XOHLAYSIZ. SHUNINGDEK, ISHONCHLI SAYTLARDA TOVARLARNI SOTIB OLISH, XIZMATLAR UCHUN TO'LASH YAXSHIROQDIR. • VIRTUAL DUNYO INSON HAYOTIDA AJRALMAS BO'LIB QOLADI, U HAR QANDAY MASALALAR (TIBBIY, MAISHIY, ILMIY) BO'YICHA MA'LUMOT TOPISHDA KATTA YORDAM BERISHI MUMKIN, ASOSIYSI UNDAN MAQSADLI FOYDALANISHNI O'RGANISH, IJTIMOIY TARMOQLAR SHAKLLARIDA MAQSADSIZ FERMENTATSIYA. GIYOHVANDLIK VA PSIXIKAGA SALBIY TA'SIR QILADI, SHUNINGDEK, KOMPYUTER O'YINLARIGA BO'LGAN ISHTIYOQ.

HOZIRGI VAQTDA AXBOROT MADANIYATI UCHTA JIHATNI O'Z ICHIGA OLADI:  AXBOROT (AXBOROTNI IZLASH, TANLASH VA TAHLIL QILISH KO'NIKMALARI, BILIM MAJMUI);  MADANIYAT, BU HOLDA SHAXSNING AJRATA OLISH, BO‘LISH, TAXLIL QILA OLISH USULINI ANGLATADI;  SHAXSNING DUNYONI O'ZGARTIRISHDA FAOL ISHTIROK ETISH DARAJASINI BELGILOVCHI DUNYOQARASH.

• AXBOROT MADANIYATINING YUQORI DARAJASIGA ERISHISH MEDIA-MATNLARNI IDROK ETISH, TAHLIL QILISH VA BAHOLASH QOBILIYATINI RIVOJLANTIRISHGA QARATILGAN ZAMONAVIY USLUB VA USULLARDAN FOYDALANGAN HOLDA SAMARALI TASHKIL ETILGAN MEDIA-TA'LIM TIZIMINI YARATISHGA IMKON BERADI. “AXBOROT JAMIYATINING SHAKLLANISHI TA’LIMNI AXBOROTLASHTIRISH JARAYONINI OB’EKTIV QILADI. SHU MUNOSABAT BILAN TALABA SHAXSINI RIVOJLANTIRISH, UNING IJODKORLIK DARAJASINI OSHIRISH, MUQOBIL FIKRLASH QOBILIYATINI RIVOJLANTIRISH, STRATEGIYANI ISHLAB CHIQISH KO'NIKMALARINI RIVOJLANTIRISH UCHUN YANGI INFO- KOMMUNIKATIV TEXNOLOGIYALAR IMKONIYATLARIDAN FOYDALANISH YONDASHUVLARINI ISHLAB CHIQISH QABUL QILINGAN QARORLAR IJROSI NATIJALARINI BASHORAT QILISH UCHUN HAM O‘QUV, HAM AMALIY VAZIFALARNI HAL ETISH YO‘LLARINI IZLANMOQDA.

ALOQA TARIXI BESHTA ASOSIY BOSQICHNI O'Z ICHIGA OLADI: NUTQ, O'QISH VA YOZISHNING RIVOJLANISHI, BOSMA, ELEKTRON VA RAQAMLI ALOQALARNING PAYDO BO'LISHI. USHBU IXTIROLARNING HECH BIRI O'ZIDAN OLDINGILARINI BUTUNLAY SIQIB CHIQARA OLMADI. BUGUN BIZNI NUTQ VA YOZISH, BOSMA, ELEKTRON VA RAQAMLI OMMAVIY AXBOROT VOSITALARIDAN FOYDALANADIGAN MADANIYAT QURSHAB OLGAN. ELEKTRON VA RAQAMLI ALOQA O'RTASIDAGI CHIZIQ; MASALAN, TELEVIDENIE ELEKTRON SIFATIDA PAYDO BO'LGAN, AMMO HOZIRDA RAQAMLI MEDIA HISOBLANADI. BUGUNGI KUNDA, RAQAMLASHTIRISH VA TARMOQLARDAN FOYDALANISH TURLI OMMAVIY AXBOROT VOSITALARI O'RTASIDAGI CHEGARALARNI ASTA-SEKIN YO'Q QILMOQDA.

• XIX-ASRNING OXIRIDA ISHCHILAR SINFI OMMAVIY AXBOROT VOSITALARINING YANGI OMMAVIY AUDITORIYASIGA AYLANDI, ULAR "OMMAVIY MADANIYAT" DEB NOMLANDI, CHUNKI TARIXDAGI ENG KATTA ISTE'MOLCHILAR GURUHI OMMAVIY AXBOROT VOSITALARIDAN FOYDALANISH IMKONIYATIGA EGA EDI. BUGUNGI KUNDA BU HODISA JUDA KATTA XALQARO AUDITORIYANI QAMRAB OLADI VA BUNING UCHUN OMMAVIY AXBOROT VOSITALARI ODATDA "OMMAVIY MADANIYAT" DEB NOMLANADI. OMMAVIY POP-MADANIYATNING YUKSALISHI MEDIA-KONTENTNING TOBORA KO'PROQ O'YIN-KULGIGA YO'NALTIRILGAN BO'LISHIGA OLIB KELDI. AGAR ILGARI OMMAVIY AXBOROT VOSITALARI, QOIDA TARIQASIDA, JIDDIY MA'LUMOTLARNI O'Z ICHIGA OLGAN VA YANGILIKLARGA YO'NALTIRILGAN BO'LSA, ENDI KO'NGILOCHAR MATERIALLARNING ULUSHI ASTASEKIN O'SIB BORMOQDA.

• "INFOTAINMENT" ATAMASI (INGLIZCHADAN. INFORMATION - INFORMATION AND ENTERTAINMENT - ENTERTAINMENT) AXBOROT VA O'YIN-KULGINING UYG'UNLIGINI ANGLATADI.

• 1962 YILDA UCHIRILGAN BIRINCHI TELEKOMMUNIKATSIYA SUN'IY YO'LDOSHI TELSTAR BUTUN DUNYO BO'YLAB JONLI TELEKO'RSATUVLARNI AMALGA OSHIRISHGA IMKON BERDI VA NATIJADA YANGILIKLARNI UZATISHNI TEZLASHTIRDI. BUGUNGI KUNDA TELEVIZORLAR DEYARLI HAR BIR UYDA MAVJUD VA KO'PCHILIK UCHUN ULAR ENG KO'P ISHLATILADIGAN VOSITADIR. RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR TELEVIDENIE RIVOJLANISHIGA KATTA TA'SIR KO'RSATDI

ELEKTRON O'YINLAR - BU O'YNASH UCHUN KOMPYUTER, KONSOL YOKI MOBIL QURILMALAR, INTERAKTIV TELEVIZOR YOKI INTERNETNI TALAB QILADIGAN O'YINLAR. ELEKTRON O'YINLAR INTERAKTIVDIR - ULAR O'ZARO TA'SIRGA ASOSLANADI: O'YINCHINING HARAKATLARI O'YINNING KEYINGI BORISHIGA TA'SIR QILADI. SHU SABABLI, MASALAN, ADABIYOTGA QARAGANDA, O'YINLARGA SHO'NG'ISH OSONROQ. BIROQ, BA'ZI O'YINCHILAR JUDA CHUQUR SHO'NG'ISHADI VA O'YINGA QARAM BO'LISHADI. QIZIQARLI O'YINLARDAN TASHQARI, "INTELLEKTUAL O'YINLAR" DEB ATALADIGAN O'YINLAR MAVJUD. O'YIN DAVOMIDA FAZOVIY IDROK, DEDUKSIYA QOBILIYATI, TIL VA HAMKORLIK QOBILIYATLARI YAXSHILANISHI MUMKIN. IJTIMOIY-MADANIY NUQTAI NAZARDAN, ELEKTRON O'YINLARNI O'RGANISHNI QO'LLABQUVVATLASH TIZIMI DEB HISOBLASH MUMKIN, CHUNKI ULAR O'YINCHINI HARAKATGA, MUAMMOLARNI HAL QILISHGA VA FIKRLASHGA MAJBUR QILADI.

YAKKAMA-YAKKA VA OMMAVIY MULOQOTDAN TASHQARI, INTERNET ALOQANING GIBRID SHAKLLARINI TAQDIM ETADI. IJTIMOIY MEDIA FOYDALANUVCHILARNING TO'G'RIDAN-TO'G'RI MULOQOTINI TA'MINLAYDI, FOYDALANUVCHILAR O'ZLARINING MEDIA-KONTENTLARINI OMMAGA YUKLASHLARI MUMKIN. INTERNETNING AN'ANAVIY OMMAVIY AXBOROT VOSITALARIDAN AJRALIB TURADIGAN ASOSIY XUSUSIYATI FOYDALANUVCHILARNING IMKONIYATLARINI KENGAYTIRISHDIR. KERAKLI DASTURLAR YORDAMIDA HAR KIM KENG AUDITORIYA UCHUN O'Z KONTENTINI YARATISHI MUMKIN.

IJTIMOIY TARMOQLARNING ENG KENG TARQALGAN SHAKLLARI: • HAMJAMIYAT PORTALLARI, JUMLADAN, FOYDALANUVCHI PROFILLARI, TARMOQ VA SHARHLAR. MUHOKAMA VA SHARHLARGA ASOSLANGAN BLOGLAR. • VIKILAR – FOYDALANUVCHILAR TOMONIDAN TAHRIRLANGAN VEB-SAHIFALAR BO‘LIB, ULARNING MA’LUMOTLARI FOYDALANUVCHILAR HAMJAMIYATIGA YANGI BILIMLARNI YARATISHDA ISHTIROK ETISH IMKONIYATINI BERADI, BALKI MAVJUD MA’LUMOTLARGA SHARH BERISH BILAN CHEKLANMAYDI; HAMJAMIYATNING ISTALGAN A'ZOSI MA'LUMOT QO'SHISHI YOKI O'CHIRISHI MUMKIN. • ISHTIROKCHILARNI BIR-BIRIDAN AJRATIB TURADIGAN MASOFADAN QAT'I NAZAR, INTERAKTIV YAKKAMA-YAKKA MULOQOTNI TA'MINLOVCHI SUHBATLI LAHZALI XABAR ALMASHISH. • AKSARIYAT IJTIMOIY MEDIA XIZMATLARI O'ZLARINING ALOQA MA'LUMOTLARINI TAQDIM ETGAN SHAXSLARGA YUBORILADIGAN REKLAMALARGA ASOSLANADI.

АДАБИЕТ : • 1. МИРЗИЁЕВ Ш.М. НИЯТИ УЛУҒ ХАЛҚНИНГ ИШИ ҲАМ УЛУҒ, ҲАЁТИ ЁРУҒ ВА КЕЛАЖАГИ ФАРОВОН БЎЛАДИ. –Т.: ЎЗБЕКИСТОН, 2019. • 2. МАМАТОВА Я., СУЛАЙМАНОВА С. ЎЗБЕКИСТОН МЕДИАТАЪЛИМ ТАРАҚҚИЁТ ЙЎЛИДА. ЎҚУВ ҚЎЛЛАНМА. EXTREMUM-PRESS, 2015. – 94 Б. • 3. ЯҲЁ, МУҲАММАД АМИН. ИНТЕРНЕТДАГИ ТАҲДИДЛАРДАН ҲИМОЯ. ЁРДАМЧИ ЎҚУВ ҚЎЛЛАНМА. MOVAROUNNAXR, 2016. – 672 Б. • 4. ФЕДОРОВ А.В. МЕДИАОБРАЗОВАНИЯ И МЕДИАГРАМОТНОСТЬ. УЧЕБНОЕ ПОСОБИЕ. – М., 2018. • 5. МЕДИА ВА АХБОРОТ САВОДХОНЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ ПЕДАГОГИК ЖИХАТЛАРИ. ЎҚУВ-АМАЛИЙ ҚЎЛЛАНМА. – EXTREMUM-PRESS, 2017. – 142 Б. •

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

O'xshashlar

Jahon media va axborot makonida raqobat muhiti

Media va axborot savodxonligi tushunchasi va uning ahamiyati

Media maydon tuzilishi va ta’siri

O`smirlarda kiberbulling muammolari

Shaxsga yo’naltirilgan axborot - psixologik, diniy va madaniy taxdidlar