Qon aylanish tizimini o’qitishda faol metodlardan foydalanish - Pedagogika - Slaydlar

Qon aylanish tizimini o’qitishda faol metodlardan foydalanish

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4574 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Ta’lim sifati va Ta’lim sifati va samaradorligini oshirish samaradorligini oshirish maqsadida:maqsadida: O’qitishni axborot komunikatsiya va pedagogik texnalogiyalar asosida tashkil etish. www.arxiv.uz 19 03

Bitiruv malakaviy ishning Bitiruv malakaviy ishning vazifalari:vazifalari: Faol metodlarning o’ziga xos xususiyatlari va ulardan foydalanish. Odam salomatligi fanida faol metodlar asosi dars loyihasining tuzish yo’llari. “ Odam va uning salomatligi” darslarida o’quvchilarning mustaqil bilish faoliyatini shakllantirish www.arxiv.uz

Kirish Kirish Mavzuning dolzarbligi.  O’zbekiston mustaqillikka erishgan dastlabki kunlardan boshlaboq, ta’lim- tarbiya tizimini islox qilish va takomillashtirish, ma’naviy va jismonan sog’lom avlodni shakllantirish, ta’lim tizimida ta’lim-tarbiyaviy ishlarning samaradorligini oshirish muommolarini davlat siyosatining ustuvor vazifalaridan biriga aylandi. Bunday islohatlar zamirida yosh avlodni mustaqil fikr egasi bo’lishi jismonan va aqlan kamol topishi bilan bog’liq muommolarni hal qilish zaruriyati kun tartibidan o’rin egallagan. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

 Interfaol inglizcha interakt so‘zidan olingan bo‘lib, inter- hamkorlikda akt- harakat qilmoq ma’nosini bildiradi.  Interfaollik deganda o‘quvchining o‘quvchi bilan hamkorlikda yoki kompyuter bilan muloqoti o‘zaro ta’sir ko‘rsatish rejimida ishlashi tushuniladi.  Interfaol o‘qitish – bu avvalo dialog tarzda o‘qitish, muloqot jarayoni da barcha ishtirokchilar tomonidan hamkorlikda muammolarni hal etilishidir.  Interfaol o‘qitishning asosiy mohiyati – o‘qitish jarayonida barcha o‘quvchilar bilish jarayonining faol ishtirokchisiga aylanadi, ular muhokama etilayotgan muammolarni, voqea va hodisalarning rivojini tushunadi, muammoli vaziyatlarni anglaydi, uni hal etish yo‘llarini izlab, eng maqbul variantni tavsiya etadi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

 O‘quv materialini o‘rganish, muammoni hal etish bo‘yicha turli variantdagi echimni tavsiya etishga asoslangan bilish jarayonida o‘kuvchilarning hamkorligi har bir o‘quvchiga, guruh muvaffaqiyati uchun o‘z ulushini qo‘shishga, ular o‘rtasida fikr, axborot va tajriba almashinuviga zamin tayyorlaydi. Ushbu hamkorlik samimiy, qulay ijtimoiy psixologik, o‘zaro yordam muhitida sodir bo‘lganligi uchun, o‘quvchilar nafaqat yangi bilimlarni o‘zlashtiradilar, balki o‘zining bilish faoliyatlarini rivojlantiradi, uni yuqori darajaga ko‘tarib, hamkorlikka kirishishga imkon beradi. www.arxiv.uz

InterfaolInterfaol o‘qitishning asosiy o‘qitishning asosiy mohiyati mohiyati Interfaol o‘qitishning asosiy mohiyati – o‘qitish jarayonida barcha o‘quvchilar bilish jarayonining faol ishtirokchisiga aylanadi, ular muhokama etilayotgan muammolarni, voqea va hodisalarning rivojini tushunadi, muammoli vaziyatlarni anglaydi, uni hal etish yo‘llarini izlab, eng maqbul variantni tavsiya etadi. www.arxiv.uz

 Faol metodlar muammoli vaziyatlarni vujudga keltirib, o‘quvchilarning kichik guruhlarida hamkorlikda ishlab, muammoni hal etish, murakkab savollarga javob topish jarayonida alohida ob’ekt, hodisa va qonunlarni tahlil qilish ko‘nikmalari va bilimlarni faollashtirishga asoslangan faol bilish faoliyatini taqozo etadi.  Muammoli izlanish metodlari dars davomida izchil va maqsadga yo‘naltirilgan holda vujudga keltirilgan muammoli vaziyatlarni o‘quvchilar avval o‘zlashtirgan bilim va ko‘nikmalarini yangi vaziyatlarda qo‘llashi orqali o‘quv materialini faol o‘zlashtirishiga xizmat qiladi. www.arxiv.uz

Muammoli izlanish Muammoli izlanish metodlarimetodlari  Bu metodlar guruhi o‘quvchilarning aqliy rivojlanishi, ijodiy va mustaqil fikr yuritish ko‘nikmalarini rivojlantirish, muammoli vaziyatlarni tahlil qilish va undan chiqishning eng maqbul yo‘lini topishi, mo‘ljalni to‘g‘ri olishiga zamin tayyorlaydi. www.arxiv.uz

Biologik diktantBiologik diktant www.arxiv.uz

 Muammoli hikoya metodida, o‘qituvchi yangi mavzuni o‘rganish jarayonida muammoli vaziyatlarni yaratadi, o‘quvchilar bilan hamkorlikda hikoya jarayonida muammoli savollarga javob topishga, o‘quv farazlarini hosil qilish va dalillashga imkon yaratiladi, o‘quvchilarning javoblari asosida muammolar hal etiladi.  Muammoli-amaliy metoddan foydalanganda muammoli topshiriqlar tuziladi, shu asosda tajribalar o‘tkaziladi, muammoli vaziyatlarni xal etish yuzasidan o‘quv farazlarini hosil qilinadi va o‘quv-tadqiqot tajribalari o‘tkazilib, o‘quv xulosalari va umumlashmalarini ta’riflab muammolar hal etiladi.  Muammoli metodlardan foydalaniladigan darslarni keyingi yillarda yangi nom bilan («Tafakkur bo‘roni» B.R.Qodirov), («Miyaga hujum», «Fikrlar to‘qnashuvi», «Fikrlar jangi» V.M.Karimova, F.A.Akramova), («Aqliy hujum» J.G‘.Yo‘ldoshev) nomlash rasm bo‘ldi. www.arxiv.uz

Muammoli metoddan foydalanilgan Muammoli metoddan foydalanilgan dars («Aqliy hujum») quyidagi dars («Aqliy hujum») quyidagi bosqich asosida tashkil etiladi:bosqich asosida tashkil etiladi:  I – bosqich. Psixologik jihatdan bir-biriga yaqin bo‘lgan o‘quvchilardan teng sonli kichik guruhlarni shakllantirish.  II – bosqich. Kichik guruhlarga muammoli savollardan iborat bo‘lgan o‘quv topshiriqlarini tarqatish va ularni topshiriqning didaktik maqsadi bilan tanishtirish.  III – bosqich. O‘quvchilarning bilish faoliyatini o‘quv muammolarini hal etishga yo‘naltirish.  IV – bosqich. O‘quvchilarning muammoli vaziyatlarni hal etish bo‘yicha axborotlarini tinglash.  V – bosqich. Kichik guruhlar o‘rtasida o‘quv bahsi va munozara o‘tkazish.  VI – bosqich. Umumiy xulosa yasash. www.arxiv.uz

Muommoli metodMuommoli metod  O’quvchilar 4 guruhga bo’linadilar;  Guruhlar olimlar nomlari bilan nomlanadi;  Har bir guruhga alohida muommoli savol beiladi.  Muommoli savol: www.arxiv.uz

Muommoli savol: Muommoli savol: www.arxiv.uz

 O‘qitishning mantiqiy metodlari guruhi. Mazkur metod o‘quv materiali mazmunining yo‘nalishini belgilab, o‘quvchilarning bosh g‘oyani ajratish, o‘rganilayotgan ob’ektni tahlil qilish, qiyoslash, umumlashtirish ko‘nikmalari, aqliy faoliyat usullarini egallash, abstrakt tafakkurni rivojlantirish, sabab- oqibat bog‘lanishlarni anglash imkonini yaratadi.  O‘qitishning mantiqiy metodlari guruhiga induktiv, deduktiv, tahlil, bosh g‘oyani ajratish, qiyoslash, umumlashtirish metodlari kiradi.  Induktiv metodda – o‘quvchilarning e’tibori avval xususiy faktlarni o‘rganishga jalb qilinadi, so‘ngra xususiydan umumiy xulosalar chiqarishga yo‘naltiriladi.  Deduktiv metodda o‘quvchilar avval umumiy qonunlarni o‘rganadi, so‘ngra umumiydan xususiy xulosa chiqarishga o‘rgatiladi.  O‘quvchilar tahlil metodi yordamida axborotni anglab idrok etadi, o‘rganilgan ob’ektlarning o‘xshashlik va farqli tomonlarni aniqlaydi, o‘rganilgan ob’ektlarni tarkibiy qismlarga ajratib, ular o‘rtasidagi boshlanishlar, sabab oqibatlarni aniqlaydi.  Bosh g‘oyani ajratish metodi muhim ahamiyat kasb etib, o‘quv materialidagi asosiy g‘oyani ajratish va saralash, axborotni mantiqiy tugallangan fikrli qismlarga ajratish, asosiy g‘oya va ikkinchi darajali fikrlarni ajratish, tayanch so‘zlar va tushunchalarni ajratish, asosiy fikr haqida xulosa chiqarishga zamin tayyorlaydi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Mantiqiy metodMantiqiy metod Topshiriqlar: 1. Katta qon aylanish doirasi bilan kichik qon aylanish doirasining farqi va o’xshashligini taqqoslang; 2. Katta qon aylanish doirasi bilan kichik qon aylanish doirasining vazifalarini taqqoslang; 3. Katta qon aylanish doirasi bilan kichik qon aylanish doirasining o’zaro bog’ligini tushuntiring; www.arxiv.uz

Topshiriqlar: Klaster www.arxiv.uz

 O‘qitishdagi nazorat va o‘z-o‘zini nazorat metodlari. Nazorat ta’lim jarayonining ajralmas qismlaridan biri sanaladi. Nazoratning muntazamligi va izchilligi o‘quvchilarning faol aqliy mehnat qilishga undaydi, ularda ma’suliyat, burch, diqqat, xotira, o‘z-o‘zini nazorat qilish va baholash ko‘nikmalarini rivojlantirishga zamin tayyorlaydi.  Nazoratning ta’limiy vazifasini o‘qituvchi barcha o‘quvchilarni o‘z o‘rtog‘ining javobini tinglashga, javobdagi xato va kamchiliklarni to‘g‘rilashga, tuzatishlar va qushimchalar kiritishni taklif etish orqali ta’minlaydi. SHu tufayli ushbu jarayonda o‘kuvchilarning o‘zlashtirgan bilimlari tizimga solinadi, takrorlanadi va mustahkamlanadi.  Nazoratning tarbiyaviy vazifasi uning o‘kuvchilarni rag‘batlantirish ni ta’minlash, tahsil olishdagi ma’suliyat va burch tarkib toptirish, hissiyotni shakllani shi da namoyon bo‘ladi. www.arxiv.uz

Nazoratning rivojlantiruvchi Nazoratning rivojlantiruvchi funksiyasifunksiyasi  Nazoratning rivojlantiruvchi funksiyasi o‘kuvchilarda barqaror diqqat, xotirani mustahkamlash, o‘z-o‘zini nazorat qilish va baholash ko‘nikmalarini egallashlarida ko‘zga tashlanadi. www.arxiv.uz

O’z-o’zini nazorat qilish O’z-o’zini nazorat qilish metodimetodi  Topshiriqlar: 1. Qon aylanish sistemasiga nimalar kiradi? 2. Qon aylanish sistemasi qanday vazifani bajaradi? 3. Yurak qanday joylashgan? 4. Yurakning tuzilishini tushuntiring. 5. Yurakning vazifasi nimadan iborat? 6. Yurakning sistolik va minutlik hajmi nima? 7. Tanadan ajratib olingan yurakning ma’lum vaqt davomida ishlab turishi nimaga bog’liq? 8. Yurak biotiklari nima? www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

O’quvchilarning javoblari O’quvchilarning javoblari quyidagi mezonlar asosida quyidagi mezonlar asosida baholandi.baholandi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Olingan natijalarni tahlil qilish Olingan natijalarni tahlil qilish va baholashva baholash  “ Odam va uning salomatligi”ni o’qitishda faol metod turlarini asosiy tahlil etilgan darslarda o’quvchilarning qiziqish va ijodiy havaskorligini uyg’otish hamda ilmiy dunyo qarashini shakllantirish, ta’lim-tarbiya uzviyligi, gigiyenik, ekologik, estetik tarbiyani tarkib toptirish imkoniyatlarini foydalanildi. www.arxiv.uz

Bitiruv malakaviy ishlar yuzasidan Bitiruv malakaviy ishlar yuzasidan tajriba sinflarda quyidagicha tajriba sinflarda quyidagicha xulosalar olindi. Kuzatilgan natija:xulosalar olindi. Kuzatilgan natija: Kuzatish jarayoni O’quvchi lar soni A’lo Yaxs hi Qoniqa rli Qoniqa rsiz Nazorat guruhi 8”A” 26 ta 5 10 10 ----- Tajriba guruhi 8”B” 25 ta 10 11 11 ----- www.arxiv.uz

 Nazorat guruhi: 60% o’zlashtirish ko’rsatkichi  Tajriba guruhi: 96% o’zlashtirish ko’rsatkichi  Kuzatishlar jarayonida shuni aniqlandiki o’quv mashg’ulotlarini tashkil etishda maqsadni aniq yoritish imkoniyati asosida obyekt tanlanishi va ishning didaktik maqsadiga alohida e’tibor berish bilan bilim sifatini oshirishga imkon yaratadi. www.arxiv.uz

Xulosa Xulosa  O’qituvchi tomonidan qo’yiladigan faol metodlar o’quvchilarning bilish faoliyatiga bevosita va bilvosita ta’sir ko’rsatib, ularni o’quv faoliyati sub’ektiga aylantirish orqali DTS bilan meyorlangan bilim, ko’nikma va malakalarni egallashga imkon yaratadi. www.arxiv.uz

 “ Odam va uning salomatligi” o’quv fani darslarida faol metodlarni qo’llash orqali o’quvchilarning darsga bo’lgan qiziqishlarini do’stlik, o’rtoqlik munosabatlarini, muayyan kasbga bo’lgan qiziqishlarini intilishlarini rivojlantirish va ta’lim samaradorligini orttirishga imkon beradi.  Mazkur metodlar o’quvchilarni o’quv muammolarini va topshiriqlarini birgalikda, hamjixatlikda hal qilishga undaydi.  www.arxiv.uz

 Ta’lim-tarbiya jarayonida faol metodla-ridan foydalanish umumiy o’rta ta’lim maktablari oldiga qo’yilgan vazifalarini muvaffaqiyatli hal etish, pedagogik jarayonda sub’ekt- sub’ekt munosabatlarini vujudga keltirish orqali o’quvchilarning bilish faoliyatini faollashtirish. www.arxiv.uz

 “ Odam va uning salomatligi”ni o’qitishda pedagogik texnologiyalarni axborot texnologiyalari bilan uyg’unlashtirish ya’ni “Qon aylanish tizimi” mavzusida odam organizmidagi qon va qon aylanish tizimiga oid nazorat dasturlari o’quvchilarga faol harakatga kirish imkonini beradi. www.arxiv.uz

Foydalanilgan adabiyotlarFoydalanilgan adabiyotlar 1. Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori – Toshkent sharq-1997 2. Aminov B Tilavov T – Odam va uning salomatligi, umumiy o’rta ta’lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik-Toshkent o’qituvchi -2003 3. Tolipova J.O, Yusupova N – Biologiya darslarida ta’lim samaradorligini oshirish yo’llari. Pedagogik ta’lim-2001 4. Tolipova J.O – o’quvchilarning mustaqil va ijodiy fikrlashini rivojlantirish yo’llari – Xalq ta’limi-2004 5. Tolipova J.O – Biologiyani o’qitishda modulli ta’lim texnologiyalardan foydalanish. Xalq ta’limi-2001 6. Tolipova J.O – Pedagogik texnologiyalar –do’stona muhit yaratish omili, Toshkent-2005 7. Tolipova J.O Pedagogik kadrlarni tayyorlash tizimida modul dasturidan foydalanish, Zamonaviy pedagog texnologiyalarni amaliyotga tadbiq etishning nazariy, amaliy masalalari, Respublika ilmiy-amaliy konfirensiya, Qo’qon-2002 8. Tolipova J.O – Biologiya darslarida o’qitish texnologiyalaridan foydalanish, Pedagogik ta’lim-2001 9. Tolipova J.O, G’ofurov A.T. – biologiya ta’lim texnologiyalari, metodik qo’llanma-Toshkent o’qituvchi-2002 10. Tolipova J.O , G’ofurov A.T – “Biologiya o’qitish metodikasi” metodik qo’llanma, Toshkent: Bilim 2004 www.arxiv.uz

Mundarija:Mundarija:  Kirish………...……………………………………2  I BOB Umumiy o’rta ta’lim maktablarida “Odam va uning salomatligi” fanining ahamiyati…….……8 1.1 Yosh avlod tarbiyasida biologik ta’limning roli…………………………………………………8 1.2 Odam va uning salomatligi fanining maqsad va vazifalari…………………….. ………………16 1.3 Odam va uning salomatligi fanini o’qitishda faol metodlarning ahamiyati…………….…….22 www.arxiv.uz

II BOB Qon aylanish tizimi bobini o’qitishda modulli ta’lim texnologiyasidan foydalanish yo’llari……….........39 2.1 O’quvchilarning bilish faoliyatini oshirishda ta’lim texnologiyalarining ahamiyati……………….... …..39 2.2Qonning tarkibi va shaklli elementlari mavzusini o’qitishda modulli ta’lim texnologiyasidan foydalanish imkoniyatkari……………….………...46 2.3Laboratoriya mashg’ulotlarida faol metodlardan foydalanish yo’llari…………………………….……68 Xulosa ……………………………………………....…73 Internet ma’lumotlari Ilovalar Foydalanilgan adabiyotlar ……………………….…..78 www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

O'xshashlar

O’qitishda muammoli usullardan foydalanish

Pedagogikani o’qitishda muammoli usullardan foydalanish

Pedagogika fanlarni o’qitishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish

Boshlang'ich sinf matematika darslarida interfaol metodlardan foydalanish jarayonida axborot texnologiyalaridan foydalanish metodikasi

Shirin taomlar tayyorlash mavzusini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish