Ҳозирги замон таълим-тарбия жараёни ва янги педагогик технология лойиҳасига ёндашувлар - Pedagogika - Slaydlar

Ҳозирги замон таълим-тарбия жараёни ва янги педагогик технология лойиҳасига ёндашувлар

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

887.9482421875 KB

Ko'chirib olish

Ҳозирги замон таълим-тарбия жараёни ва янги педагогик технология лойиҳасига ёндашувлар

Режа: 1. Таълим технологиясига янгича ёндашув давр талаби. 2. Таълим жараёнида анъанавий (изоҳли-кўргазмали, тадқиқий-ижодий) ёндашув. 3. Таълимда тизимли ёндашув ва аксиоматик, модулли- муаммоли ёндашув – педагогик технологияларини лойиҳалаш методи сифатида.

Муаммоли ўқитиш Танқидий фикрлашни ривожлантирувчи технологиялар Ривожлантирувчи таълим технологиялари Ўйинли технологияларЎқитишнинг табақалаштирилган ва индивидуал технологиясиКомпютерли таълим технологияси Таълимда кенг қўлланилади - ган педагогик технологиялар 2B 20 2A 06 0B 2C05 0B 0B 2D 0B 2D 0B 1308 0B 2E 0B 20 17 26 01 07 0B

Биз маълумотларни қандай ўзлаштирамиз? Ўқиган вазиятда – 10% Эшитган вазиятда – 20% Кўрган вазиятда – 30% Эшитган ва кўрган вазиятда – 50% Бошқалар билан баҳслашганда – 70% Хусусий хиссий кечирмалар бошдан кечирган пайтда-90% Бошқаларни ўқитган вазиятда – 90% - 100%

ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР “ Педагогик технология – бу таълим шаклларини муқобиллаштириш вазифасини кўзлаган ўқитиш ва билимларни ўзлаштиришнинг барча жараёнларини техника ва инсон омилларида ва уларнинг биргаликдаги ҳаракатлари воситасида яратиш, татбиқ этиш ва белгилашнинг изчил методидир” (ЮНЕСКО) “ Педагогик технология – бу ўқитувчи (тарбиячи)нинг ўқитиш (тарбия) воситалари ёрдамида ўқувчи (талаба)ларга муайян шароитда таъсир кўрсатиши ва бу фаолият маҳсули сифатида уларда олдиндан белгиланган шахс сифатларини интенсив шакллантириш жараёнидир” (Н.Саидахмедов, О.Очилов) 2D 0102 01 1804 16 2F 22020C15 22 04 34 2D 0102 01 22 34 12 0A 2F 34

ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР “ Педагогик технология – педагогнинг ўқитиш воситалари ёрдамида таҳсил олувчиларга муайян шароитларда кўрсатган тизимли таъсири натижасида уларда жамият учун зарур бўлган ва олдиндан белгиланган ижтимоий сифатларни интенсив тарзда шакллантирувчи ижтимоий ҳодиса” (Б.Зиёмуҳаммедов) “ Педагогик технология – педагогик жараённи бошқариш омили сифатида қуйидаги мазмунга эга: ПТ - таълим жараёнини лойиҳалаш асосида ташкиллаштириш, унинг самарали натижасини кафолатловчи ҳусусиятларга, (педагогик маҳорат, педагогик такт, педагогик стил, педагогик аниқлик) педагог фаолиятининг инновацион ҳусусиятларига (ижодкорлик – креативлик, юксак профессионализм – акмеология, таҳлилий ва танқидий ёндошув - рефлексия) таянган холда таълимнинг янги шакл ва усулларини яратиш ва амалиётга жорий этишни бутунлигича аниқловчи тизимли категориядир” (С.Йўлдошева) 2D 0102 01 04 0B 0D06 22 022F 34 2D 0102 01 04 24 06 20 2A28 020D0D 2A0C0A 0C 170C06 20 34

ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР “ Педагогик технология – ўқув жараёнига ёндошган холда олдиндан белгилаб олинган мақсад кўрсаткичларидан келиб чиқиб ўқув жараёнини лойиҳалашдир” (М.В. Кларин) “ Педагогик технология - таълим жараёнига янгича ёндошув бўлиб, у педагогик жараённи техника имкониятлари ва инсоннинг техникавий тафаккури асосида стандарт холга солиб, унинг оптимал лойиҳасини тизиб чиқиш билан боғлиқ ижтимоий ходисадир” (В.Л. Фарберман) 2D 01 02 1804 0A 29 3443 2D 01 02 2B04 22 02 24 02 34443B463B0447

Педагогик жараёнда талаба ва ўқитувчи муносабатига йўналтирилган технология турлари 1 . Авторитар технологиялар . Ўқитувчи асосий субъект - бошқарувчи, талаб қилувчи, етакловчи сифатида майдонга чиқади. Талаба шахси эса тобе бўлиб, барча талабларни бажариши керак. Бунда талабанинг қизиқишлари ва эхтиёжлари таълимни ташкил этиш жараёнида эътиборга олинмайди. У бажарувчи сифатида майдонга чиқади. 2. Дидактик марказлашган технология . Бу технология марказида таълим жараёни туради. Айнан дидактик восита ёрдамида шахсни шакллантириш, унда касбий кўникмаларни ҳосил қилиш мақсад қилиб қўйилади. Бунда ўқитувчи етакловчи (амалиётчи) сифатида майдонга чиқади. Икки томон ҳам (ўқитувчи ва талаба) бир хил позицияни эгаллайди. Асосий мақсад таълим олиш ва томонлар ҳамкорликда иш олиб борадилар. 3. Шахсга йўналтирилган технологиялар . Таълим тизимининг марказида талаба шахси туради. Талабанинг ривожланишига соғлом психологик муҳитни ташкил қилиш, низо ва инқирозлардан асраш, табиий имкониятларини ривожлантириш, қобилиятини ўстиришга қаратилган.

Шахсга йўнал- тирил- ган техноло- гиялар тўрт гуруҳга бўлина- ди Инсоний технологиялар . Бу технология ўзининг инсонийлиги билан, психотерапевтик йўналиши билан ажралиб туради. Ушбу технологиянинг мазмуни талаба шахсини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш ва талабани ижодий қобилиятларини ривожлантиришдир. Талабага нисбатан ҳурмат ва меҳр билан қараш ва мажбурийликдан воз кечишдан иборатдир. Ҳ амкорлик технологияси . Бу технология демократия, ҳамкорлик, тенглик каби ғоялар асосига қурилган. Ўқитувчи ва талаба орасидаги муносабатлар субъект - субъект сифатида қаралади. Биргаликда таълим жараёни ташкил этилади ва биргаликда ижод этилади. Эркин тарбия технологияси . Талабага танлаш, мустақиллик эркинлиги берилади. Талаба ўзи танлаган восита ва мазмунни тўлиқ қабул қилади ҳамда бу фаолиятни хоҳиш билан бажаради. Ички эхтиёж билан уйғунлик ҳосил бўлади. Эзотерик технология . Эзотерик билимлар (онгдан ташқари) қонуниятларни ўрганиш орқали ҳақиқатга яқинлашиш назарда тутилади.3B 19 0B 0708 0B 0705 0B 071D 0F 16

АНЪАНАВИЙ ЁНДАШУВ 1. Асосий эътибор ўқитиш мазмунига қаратилган. 2. Ўқитувчи – бошқарувчи, талаба – бошқарилувчи 3. Ўқув мақсадлари олдиндан аниқлаштирилган 4. Ўқитувчи билимларини монолог орқали етказади. 5. “ Мен биламанки...” ёндошувига урғу берилади 6. Талаба ахборотни пассив ҳолатда қабул қилади 7. Ўқитувчи тўғри жавобни шаклл ҳолатда талаб қилади. 8. Машғулотларнинг “дастурланганлиги” ва қатъий тузилмасига амал қилиниши 9. Хатоларга “юқоридан пастга” қарашади 10. Ўқитувчи фаолияти асосан авторитар. 11. Асосий эътибор назарияга қаратилган 12. Ўқитишга ўқув фан-функционал ёндашув 13. Фаолиятнинг етарли бўлмаган продуктив барқарор стереотиплари ЗАМОНАВИЙ ЁНДАШУВ 1. Асосий эътибор ўқитишнинг мазмунига ва жараёнига қаратилган 2. Талаба ўқув жараёнининг фаол иштирокчиси 3. Ўқув мақсадлари музокарада аниқланиб, кутилаётган натижа орқали акс эттирилади. 4. Ўқитувчи ўқув жараёнининг иштирокчиси, диалог, полилогларни қўллайди. 5. “Мен қандай биламан” ёндошувига урғу берилади. 6. Талабалар билимларни фаол қабул қилади ва ўзлаштиради. 7. Ўқитувчи саволга турли хил жавобларни рағбатлантиради. 8. Машғулотлар талабаларнинг имконият ва талаблари доирасида ташкил этилиши 9. Хатоларнинг икки томонлама тахлили ва тажрибанинг ошиши. 10. Педагог фаолиятининг усули рағбатлантирувчи, демократик. 11.Асосий қисми амалиётга асосланган назарий эътибор 12. Ўқитишга муаммовий-фанлараро ёндашув 13. Қўлланилаётган педагогик усулнинг турли- туманлиги

ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯ ТУРЛАРИ МАҚСАДИ МОҲИЯТИ МЕХАНИЗМИ МУАММОЛИ ТАЪЛИМ Ўқувчиларнинг билиш фаоллиги ва ижодий мустақиллигини ошириш Ўқувчиларга кетма-кет ва мақсадли равишда уларда билимларни ўзлаштириш борасидаги фаолликни юзага келтиришга хизмат қилувчи масалаларни бериб бориш Тадқиқотчилик методлари, билиш фаолиятига йўналтирилган масалаларни ечиш МУЖАССАМ - ЛАШ ТИРИЛГАН ЎҚИТИШ Шахсни ҳис қилиш ҳусусиятларига максимал даражада яқинлаштирилган таълим жараёнини тузилмасини яратиш Машғулотларни блокларга бириктириш ҳисобига фанларни чуқур ўзлаштиришга эришиш Ўқувчилар иш қобилияти динамикасини ҳисобга олувчи таълим методлари МОДУЛЛИ ТАЪЛИМ Таълим мазмунини шахс индивидуал эҳтиёжлари ва унинг базавий тайёрлиги даражасига мувофиқлаштириш Ўқувчиларни индувидуал ўқув дастури асосида мустақил ишлашлари Муаммоли ёндашувни амалга оширишнинг индувидиал мароми

РИВОЖЛАН- ТИРУВЧИ ТАЪЛИМ Шахс ва унинг қобилиятларини ривожлантириш Ўқув жараёнини шахс потенциал имкониятлари ва уларни амалга оширишга йўналтириш Ўқувчилар фаолиятини турли соҳаларга йўналтириш ДИФФЕРЕНЦИАЛ ТАЪЛИМ Ўқувчиларнинг лаёқати, қизиқиш ва қобилиятини аниқлаш учун қулай шароитларни яратиш Турли ўзлаштириш даражалари бўйича мажбурий меъёр (стандарт)дан кам бўлмаган хажмдаги дастур материалини ўзлаштириш Индувидуал таълим методи. ФАОЛ (МАЖМУАВИЙ) ЎҚИТИШ Ўқувчилар фаоллигини ташкиллаштириш Бўлажак касбий фаолиятни предметли ва ижтимоий мазмунини моделлаштириш Фаол ўқитиш методлари ЎЙИН ТЕХНОЛО- ГИЯЛАРИ Билим, кўникма ва малакаларни ўзлаштиришнинг шахсий фаолият тавсифида бўлишини таъминлаш Ўқув ахборотларини қайта ишлаш ва ўзлаштиришга йўналтирилган мустақил билиш фаолияти Ўқувчиларни ижодий фаолиятга жал этишнинг ўйин методлари

Муаммоли ўқитиш мақсад ва вазифалари Мақсади Вазифаси фаол шахсларни тарбиялаш талабаларни фаол билиш жараёнига ундаш тафаккурида илмий- тадқиқот услубини шакллантириш талабаларни мустақил фикрлашга ўргатиш ижодий фикрни ривожлантириш муаммоларни ечимини топиш малака ва кўникмаларини шакллантириш2B 2B 3E0804 2E 0B 090D 0B 12 0B 110C1506 02 0509 20

ЎҚИТИШНИНГ МАҚСАДИ Ўқитишнинг асосий мақсади – БИЛИШ. Билиш – фикрлашга ундайди. Фикрлаш – муаммоли вазият кутилмаган ҳолат ва маҳлиё бўлишдан бошланади. Фикрлаш тарбиясида эътибор берилади:  Мантиқий;  Танқидий;  Ижодий фикрни ривожлантиришга. Фикрлаш тарбиясида эътибор берилмайди:  Фикрни бошқаришга;  Фикрлаш ахлоқини тарбиялашга;  Фикр тарбиясига. Фикр хусусиятлари:  Фикр қувватга эга;  Фикр ўз кучини сўзда сақлайди;  Фикр инсоннинг биологик майдонига ва психикасига таъсир кўрсатади. Фикр турлари:  Ажратувчи-деструктив;  Бириктирувчи- конструктив.

Муаммоли ўқитишда фаолият тақсимоти Ўқитувчи Талаба Муаммоли вазиятни яратади Мантиқий фикрлар тадбирларини ташкил этади Тадқиқот фаолиятлари қонуниятларини шакллантириш орқали билиш фаолиятини жонлантиради Муаммоли вазиятни таҳлил қилади Умумлаштириш, интеллектуал машаққатларни ҳал қилиш ва хулоса чиқариш орқали - билишга бўлган қизиқишни қондиради2D26 20 43 4306 0B 3F 0E 0A 2F 43 48 05 29 0E0203020E0212

Муаммоли ўқитишнинг мохияти Ўқитувчининг билиш фаолиятига бошчилик қилиш билан белгиланади, яъни қизиқтириши, мустақил ишга раҳбарлик қилади, керакли жихоз ва материаллар, ахборотлар билан таъминлайди. Талабалар ақлий фаолиятининг муҳим босқичи: - муаммони ечиш усулини ўйлаб топиш, гипотеза қўйиш ва гипотезани асослашдан иборат.2B

Муаммоли вазиятнинг белгилари: Талабага нотаниш фактнинг мавжудлиги; Вазифаларни бажариш учун талабаларга бериладиган курсатмалар; Юзага келган билиш машақатини ҳал қилишда уларнинг шахсий манфаатдорлиги.

Муаммоли вазиятнинг белгилари Талабага нотаниш фактнинг мавжудлиги Вазифаларни бажариш учун талабаларга бери- ладиган кўрсатмалар Юзага келган билиш машақ- қатини ҳал қилишда уларнинг шахсий манфаатдорлиги3F 2E 44 0929 0806 35 0E 1206

Муаммонинг таркибий қисмлари Маълум (аниқ топшириқ асосида) яъни педагогика фанининг предмети, мақсад ва вазифаларининг таҳлил қилиш; Номаълум (уларни топиш янги билимларни шаклланишига олиб келади) андрогогика соҳасининг мақсад ва вазифаларини таҳлил қилиш; Аввалги билимлар тажрибасига асосланиш . Жумладан, хозирга даврда жамиятнинг шаҳсга бўлган ижтимой талаблари нималардан иборат? (Савол ташланади, асосланади, янги билимлар берилади) яъни педагогика ва андрогогиканинг мақсад ва вазифаларини англаган ҳолда жамият талабларини хисобга олиб, замонавий шахснинг мезонлари яратилади.

Муаммонинг муҳим белгилари Янги билимларнинг шаклланишига олиб келувчи НОМАЪЛУМнинг қўйилиши Талабаларда ноъмалумни топиш йўлида изланиш учун муайян билим заҳирасининг бўлиши Муаммонинг таркибий қисмлари ва муҳим белгилари уларнинг “маълум – номаълум ” каби ўзаро муносабати талабаларда билишга бўлган ЭҲТИЁЖни юзага келтиради

Муаммоли таълим даражалари Ҳамкорлик даражаси Мустақил даража Ижодий даражаЎрганиш даражаси

Муаммоли таълимда ўзлаштириш даражалари ёки репродуктив ва продуктив таълим Таълимнинг репродуктив даражалари Ўрганиш даражаси. Агар мақсад, ҳаракат ва вазият аниқ бўлса,ҳамда талаба фақат шу харакатни бажариш талаб этилса, бу биринчи даражали ўзлаштириш ҳисобланади. Ўқитувчи томонидан муаммо яратилади ва уни ечиш йўллари кўрсатиб берилади. Ҳамкорлик даражаси. Агар мақсад ва вазият маълум, аммо ҳаракатни талаба ўзи аввалги билимларни эслаш ҳисобига топиши лозим бўлса, иккинчи даражали ўзлаштириш ҳисобланади. Ўқитувчи томонидан муаммо яратилади ва ечими талабалар билан биргаликда аниқланади. 20

Муаммоли таълимда ўзлаштириш даражалари ёки репродуктив ва продуктив таълим Таълимнинг продуктив даражалари Мустақил даража. Агар вазифада мақсад аниқ, аммо вазият ноаниқ бўлса, талабадан вазиятни эслаш ва нотипик масалани ечиш талаб этилса, бу эвристик типдаги фаолият ҳисобланади ёки 3- даража. Ўқитувчи томонидан муаммо яратилади, талаба томонидан мустақил равишда муаммонинг ечими топилади. Ижодий даража. Агар мақсад ҳам, вазият ҳам, харакат ҳам номалум бўлса, талаба мавзудан муаммони аниқлаши, вазиятни танлаши ва ечим учун ҳаракатни ҳам ўзи топиши керак бўлса бу тўртинчи даража мустақил ва ижодий типдаги фаолият хисобланади. Ўқитувчи мавзуни эълон қилади муаммони талаба яратади, мустақил равишда ечимини топади ва хулосалайди.20

Шахс билиш фаолиятининг схемаси Ўқув муаммоси Ўқув муаммосини ечиш учун изланиш Муаммонинг ечилишиМуаммоли вазият Билим олиш Билиш эхтиёжини юзага келтиради Фаол билиш жараёнига ундайди Янги билимларни ўзлаштириш имконини беради

Муаммоли ўқитишни ташкил этишнинг шартлари Биринчи шарти: ўқув-ахборот материалларини етказиб бериш; Иккинчи шарти: муаммоларни ечиш усулини хилма- хиллигини таминлаш; Учинчи шарти: талабанинг ушбу мавзуни ўзлаштиришдан манфаати, мақсади ва билиш имкониятларидан фойдалана олиши.2B 470B 4C 110E 22 36 05 2702 4121 0B 11030806 02

Муаммоли ўқитиш методлари ижодий ёндошув методи қисман ижодий- ёндошув ёки эвристик ахборот- ларни муаммоли баён қилиш ахборотни муаммоли бошлаш орқали баён қилиш2B

Муаммо- ли вазият типлариФавқулодда вазият-кутилмаган хайратланарли ҳолатлар Фараз вазияти Низо вазияти Инкор вазияти Танлаш вазияти Изланувчан ва тадқиқот ишлари ўтказиш ҳам муаммоли вазият ҳисобланадиНомутаносиблик вазияти (амалий ва назарий билимлар- нинг ёки эски билимларни янги билимларга тўғри келмаслиги)

Муаммоли вазият типларига мисоллар  Фавқулодда вазият – Кўчадан чақалоқ топиб олинди.....,  Номутаносиблик вазияти – Бухгалтерия хисоб- китоби текширилганда 100000 сўм ортича пул аниқланди. Буни қандай ҳал қилиш мумкин?  Фараз вазият - Фараз қилайлик Сибирь дарёлари бурилиб орол денгизига суви келиб тушадиган бўлди. Орол денгизининг экологик ахволида қандай ўзгариш бўлади?  Инкор вазият - Иқтисодий танглик ҳолатидаги давлат табиий ресурслари бой бўлмаса у мавжуд иқтисодий танглик ҳолатидан чиқиб кета олмайди-деган қарашга сиз қўшиласизми?

• Низоли вазият – Ўқитувчи ота-оналар мажлисини ташкил етди. Мажлис анъанавий тарзда ўтказилди. Мажлисда ота-оналар билан ўқувчилар ёнма-ён ўтирдилар. Мажлис кун тартиби еълон қилинди ва муҳокама қилина бошланди. Мажлис охирида ота-оналардан бири ўрнидан туриб шундай фикр билдирди: “Мен сизнинг фаолиятингиздан қониқмаяпман. Баъзида сиз дарсларга кечикиб келар екансиз. Ўқувчилар билимини хам нотўғри баҳолаяпсиз. Ўғлим аслида жуда билимли”,- деб еътироз билдирди. Хонада ғала-ғовур бошланди. • Топшириқ. • Вазиятни баҳоланг. • Ўқитувчи бу вазиятда қандай йўл тутиши керак? • Ўқитувчи қандай хатога йўл қўйган?

СИНКВЕЙН • Тушунча-от • 2 суздан иборат сифат • 3 суздан иборат феъл • 4 суздан иборат муносабат • 1 суздан иборат синоним • Укиш • кизикарли янгилик • Фикрлаш кобилиятини ривожлантиради • Маънавий тарбиялашга ёрдам беради • мутоала

Б/Б/Б ( З/Х/У) БИЛАМАН БИЛИШНИ ХОХЛАЙМАН БИЛИБ ОЛДИМ 1 2 3 1 2 3 1 2 3

Инсерт • V- биламан • (-)- тугри келмади • (+) –янги ахборот • ( ? )- тушунмадим V + - ?

ОРГАНАЙЗЕРЛАР • «Венн» Диаграммаси 3 объектни, тушунчани, ғояни, ходисани таққослаш фаолиятини ташкил этиш жараёнида ишлатилади.

«Венн» Диаграммаси • 2 объектни, тушунчани, ғояни, ходисани таққослаш фаолиятини ташкил этиш жараёнида ишлатилади.

ФИКР.МУЛОХАЗА.ИСБОТ • ФСМУ • Ф – Фикрингизни баён этинг • С – Фикрингизни баёнига сабаб кўрсатинг • М – Фикрингизга мисол келтиринг • У –Фикрларингизни умумлаштиринг, хулосаланг

Т- жадвал Концепцияга, воқейликка, объектга нисбатан муносабат билдириш учун қўллаш мумкин. • Талабалар ушбу схемани тузиш қоидалари билан таништирилади • Якка, жуфтликда ёки гуруҳ ичида схема асосида таққослаш фаолияти ташкил этилади • Ягона жадвалга туширилади.

Т- СХЕМА «Тест назорати» Ютуғи Камчилиги • Ватқни тежалиши • Фронтал ҳолда иш олиб бориш имкони • Мантқий фикрни ривожлантириш. • Баҳолаш қулай • Нутқнинг ривожланмаслиги. • Мулоқатни йўқлиги. • Ҳамкорликда фао-лиятнинг йўқлиги. • Педагогик муносабатнинг йўқлиги.

SWOT -таҳлили • S-кучли томони • W- кучсиз томони • О- имкониятлари • Т- хавф-хатар Strengths Weakness Opportu- nities Threats

«Нима учун» технологияси • НИМА УЧУН БУ МУАММО КЕЛИБ ЧИҚДИ? • муаммони аниқлаш, уни ҳал этиш, таҳлил қилиш ва режа- лаштириш жараёнида қўллаш мумкин

Муаммонинг сабаблари ани қ ланади • МУАММО • Сабаб? • Сабаб? • Сабаб? • Сабаб? • Сабаб? • Сабаб?

«Қандай» технологияси • ҚАНДАЙ ҚИЛИБ МУАММОНИ ҲАЛ ЭТИШ МУМКИН?• муаммони ҳал этишнинг барча имкониятларини тадқиқ этиади ва уларни амалга ошириш усулларини ҳам ўрганади

«Кандай» технологияси • Муаммони кандай хал этиш мумкин эканлиги мухокама килинади• Кандай? • Кандай? • Кандай? • Кандай? • Кандай? • Кандай? • Кандай?

«БЛИЦ - СЎРОВ» ТЕХНОЛОГИЯСИ • «БЛИЦ – • СЎРОВ» • ТЕХНОЛО- • ГИЯСИ • Кетма-кетликни ва изчилликни ўрнатишга қаратилган технологиядир

БЛИЦ-СУРОВ ЖАДВАЛИ Грух баҳо-си Грух хатоси Тўғри жавоб Якка хато Якка баҳо Жараён боскичлари « » « »

КЛАСТЕР • Кластер –боғлам. •  Билимларни фаол-лаштиришга йўналтиради, фикрловчи жараёнга мавзу • бўйича янги ассоциатив тасаввурни эркин • ва очиқ жалб қилишга ёрдам беради. •  Ўқув машғулотининг ҳамма босқичларида • қўлланилади.

Пинборт техникаси • ИНГЛИЗЧА PIN-МАХКАМЛАШ,BORD-ДОСКА СЎЗЛАРИДАН ОЛИНГАН. • МУАММОНИ ҲАЛ ҚИЛИШГА ОИД ФИКРЛАРНИ ТИЗИМЛАШТИРИШ ВА ГРУҲЛАШНИ АМАЛГА ОШИРИШ,УЮШГАН ҲОЛДА ЯГОНА ЁКИ АКСИНЧА ҚАРАМА-ҚАРШИ ПОЗИЦИЯНИ ШАКЛЛАНТИРИШГА ИМКОН БЕРАДИ.

ПИНБОРТ ТЕХНИКАСИНИНГ БОСҚТЧЛАРИ • ЎҚИТУВЧИ МУАММОНИ ЎРТАГА ТАШЛАЙДИ ВА МУҲОКАМА ҚИЛИШНИ СЎРАЙДИ. • МУҲОКАМА ЖАРАЁНИДА ВУЖУДГА КЕЛГАН БАРЧА ФИКРЛАР АЛОХИДА ҚОҒОЗЛАРГА 2 СЎЗ БИЛАН ЁЗИЛАДИ. • ҚОҒОЗЛАР ДОСКАГА МАХКАМЛАНАДИ. • СПИКЕРЛАР ЧИҚИБ, ЎЗАРО МУНОСАБАТНИ ЧИЗИҚЛАР БИЛАН КЎРСАТАДИЛАР ВА ФИКРЛАРНИ ТИЗИМГА СОЛАДИЛАР.

эссе • Бу метод кўпинча дарснинг мустаҳкамловчи жараёнида қўллаш мақсадга мувофиқдир. Синф кичик гуруҳларга бўлинади. Гуруҳлар ўз вазифалари билан таништирилади. • МАСАЛАН: назарий ва малий. Дарснинг асосий қисми ташкил қилингандан сўнг маълумотнинг тематикаси берилади ва ўқувчилар томонидан ўзларига мос тематикада эссе ёзишади. Берилган вақт ичида вазифа бажарилгандан сўнг эсселар гуруҳлар билан алмаштирилади ва текширилади.

Танқидий фикрлаш нима? 1.Самарали ва муттасил ўрганиш асосида талабаларнинг ахборотларни ўзлаштириш, синтезлаш ва уларни тўла эгаллаш фаоллиги ётади (Андерсон ва унга ҳаммуаллифлар, 1985). 2.Ўрганиш жараёни фикрлаш фаолиятини ривожлантиришнинг турли туман стратегияларидан фойдалангандагина муваффақиятлироқ бўлади. Бундай стратегия ўрганиш жараёнини янада онглилаштиради (Палинскар ва Браун, 1989). 3. Ўрганиш ва танқидий фикрлаш талабаларнинг конкрет вазифаларга нисбатан янги билимларни қўллаш имкониятларига эга бўлган тақдирда ривожланади (Ресник,1987). 4. Ўрганиш талабаларнинг олдинги билимлари, тажрибаларига таянгандагина мустаҳкамланади. Булар талабаларнинг билган билимларини янги ахборотлар билан боғлаш имкониятини беради (Рос,1990). 5. Танқидий фикрлаш ва ўрганиш ғоя ва тажрибаларнинг турли- туманлигини педагоглар тушунган ва қадрлаган вақтдагина амалга ошади. Танқидий фикрлаш «яккаю ягона тўғри жавоб»ни қабул қиладиган менталитет жараёнида юз бермайди.

Танқидий фикрлаш шароитлари - талабаларга фикр юритиш учун имконият бериш; - турли-туман ғоя ва фикрларни қабул қилиш; - талабаларнинг ўкув жараёнидаги фаоллигини таъминлаш; - талабаларни қўлгига қолмасликка ишонтириш керак; - ҳар бир талабанинг танқидий фикр юритишга қодир эканлигига ўзларида ишонч ҳиссини уйғотиш; - танқидий фикрлашнинг юзага келишини қадрлаш лозим.

Ўқитишнинг табақалаштирилган ва индивидуал технологияси • Г.К.Селевко тадқиқотларида ўқитишни табақалаштириш ўкув жараёнини ташкил этиш шакли сифатида изоҳланади. Ўзида билим даражаси бир хил бўлган, у ёки бу жиҳатдан ўқув жараёнида умумий сифатларга эга бўлган ўқувчилар гуруҳи билан ўқитувчи ишлайди. Ўқитишни табақалаштириш ўқув жараёнидаги таълим олувчиларнинг турли гуруҳларини ихтисослаштирилишини таъминлайдиган умумий дидактиканинг бир қисми сифатида ҳам белгиланади. Ўқитиш тизимининг қурама технологияси (Н.П. Гузик). «Ўқитиш тизимининг қурама технологияси» савиясига ва дарсларда мавзу бўйича даврийликни ривожлантиришга кўра синф ичидаги ўқитишнинг табақалаштирилиши деб қаралади. Дарслар ҳар бир мавзу бўйича кетма-кет жойлашган беш типдан иборат бўлади: 1) мавзуни умумий таҳлил қилувчи дарслар (улар лекциялар деб юритилади); 2) таълим олувчиларнинг мустақил ишлари жараёнида ўқув материалининг чуқурлаштириб ишлаб чиқишини кўзда тутиб тузилган семинар машғулотлари (бундай дарслар учтадан бештагача бўлиши мумкин); 3) билимларни умумлаштириш ва тартибга тушириш (гуруҳлаш) дарслари (мавзулар-бўйича-синовлар); 4) фанлараро материалларни умумлаштириш (мавзулар бўйича вазифаларни ҳимоя-қилиш); 5)дарс-практикумлар.

Ўқувчиларнинг савияларига кўра табақалаштириш • Бу иш янги материални бериш, уни мустаҳкамлаш ва такрорлаш, билим, малака ва кўникмаларни назорат қилишда амалга оширилади. Бу технологияда учта табақалаштиришнинг турли даражадаги қийинчиликда: «А»,«В»,«С» дастурлари ажралиб туради. Дастурлар қуйидаги вазифаларни ҳал қилади: • муайян даражадаги билим, малака ва кўникмаларни эгаллашни таъминлайди; • таълим олувчиларнинг маълум даражадаги мустақиллигини таъминлайди; «С» дастури таянч стандарт сифатида қайд қилинади. Уни бажариш орқали таълим олувчилар фан бўйича ўқув материалини уни қайта тиклай олиш даражасида ўзлаштирадилар. «С» дастури вазифаларини нисбатан қийин дастурга ўтмасдан олдин ҳар бир ўқувчи бажара олиши лозим. «В» дастури мавзуни қўллаш билан боғлиқ масалаларни ечиш учун зарур бўлган ўқув ва ақлий фаолиятининг умумий ва ўзига хос усуллари билан бирга эгаллашни таъминлайди.

Педагогик ўйинлар технологияси Г.К. Селевко томонидан педагогик ўйинлар таснифи ва уни амалга оширишнинг асосий йўналишлари ишлаб чиқилган. Педагогик ўйинлар қуйидаги асосий йўналишларда бўлади: дидактик мақсад ўйинли вазифа шаклида қўйилади; ўқув фаолияти ўйин қоидаларига бўйсунади; ўқув материалидан ўйин воситаси сифатида фойдаланилади; ўқув жараёнига дидактик вазифа ¢йинга айлантирилган тарзда мусобақалашиш унсурлари киритилади; дидактик вазифанинг муваффақиятли бажарилиши ўйин натижалари билан боғланади.

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ !

O'xshashlar

Ҳозирги замон таълим-тарбия жараёни

Янги педагогик технология

Янги педагогик технология ҳақида тушунча

Педагогик технология

Педагогик технология