Oliy ta’lim islohotlari - Muammolar, Yechimlar, Yutuqlar - Pedagogika - Slaydlar

Oliy ta’lim islohotlari - Muammolar, Yechimlar, Yutuqlar

Yuklangan vaqt:

07.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

405.736328125 KB

Ko'chirib olish

Reja: 1. 1. Pеdagog kadrlar tayyorlovchi oliy ta’lim muassasalarini tizimli rivojlantirish. 2. 2. Ilg‘or xorijiy tajribalarni joriy qilgan holda zamonaviy ta’lim dasturlarini ishlab chiqish, yuqori malakali profеssional kadrlar tayyorlashni yangi bosqichga ko‘tarish. 3. 3. Rеspublikada faoliyat yuritayotgan oliy ta’lim muassasalari, ularga bеrilayotgan imkoniyatlar, ta’lim sohasidagi xalqaro hamkorlik. MAVZU: OLIY TA’LIM ISLOHOTLARI:MUAMMOLAR,YECHIMLAR, YUTUQLAR

1. PЕDAGOG KADRLAR TAYYORLOVCHI OLIY TA’LIM MUASSASALARINI TIZIMLI RIVOJLANTIRISH. • Jamiyat taraqqiyoti amalga oshirilayotgan islohotlarning ko lami va mantig iga ʻ ʻ bog liq. Qaysi soha e tiborga muhtojligini ʻ ʼ ilg ab, chuqur va har tomonlama o ylanib ʻ ʻ amalga oshirilgan islohotlargina xalqning mushkulini oson, og irini yengil, ʻ turmushini farovon qiladi, muammolariga yechim topib beradi. Bajarilayotgan ishlar zamirida bugungi muammolarni yechish bilan birga uzoq kelajak ham ko zlangan ʻ bo lishi lozim. Achchiq bo lsa ham tan ʻ ʻ olish kerak, mamlakatimizda jamiyatning rivojlanish tendensiyalari, aholining demografik o sishi, salmoqli qatlam ʻ bo lgan yoshlarning intilishi, global ʻ texnologik jarayonlarni hisobga olmagan holda ta lim tizimida o tkazilgan islohotlar ʼ ʻ kutilgan samarani bermadi. Uning asnosida muammolar ko paysa ʻ ko paydiki, kamaymadi. ʻ

• Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev rahnamoligida amalga oshirilayotgan islohotlar, birinchi navbatda, demografik jarayonlar va urbanizatsiyani, bashariyat tafakkuri hamda xalqimizning oʻsayotgan siyosiy dunyoqarashi, ongi va madaniyati, umumxalq manfaati chuqur oʻylangan holda amalga oshirilmoqda. Bu yil mamlakatimiz mustaqilligining 30 yillik sanasini nishonlaymiz. Tarix uchun oʻttiz yil arzimas, albatta, lekin bu jamiyat taraqqiyoti uchun ancha salmoqli muddat hisoblanadi. Shu yillar davomida nimalarga erishdik, qanday yutuqlarni qoʻlga kiritdik, degan savollar hammani qiziqtiradi. Jamiyat taraqqiyoti hamma vaqt ham bir tekisda rivojlanmaydi, chunki u oʻz yoʻlida qarama-qarshiliklarga, ziddiyatlarga boy boʻladi, lekin ana shu ziddiyatlar va qarama-qarshiliklarni mustahkam iroda va matonat bilan yengib, oʻzining taraqqiyot yoʻlini toʻgʻri tanlab olishda mamlakat yetakchilarining roli va oʻrni katta boʻladi.

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev “Yangi Oʻzbekiston” gazetasi bosh muharriri savollariga bergan javobida taʼkidlaganidek, “Mustaqil taraqqiyot borasida erishgan ulkan yutuqlar bilan birga, yoʻlimiz ayrim xato va kamchiliklardan ham xoli boʻlmaganini ochiq aytish lozim. Mustabid tuzumdan voz kechib, demokratik jamiyat barpo etishga qaratilgan jarayonlar, murakkab va tahlikali davrning oʻzi turli muammo va vazifalarni oldimizga koʻndalang qoʻydi. Ularni muvaffaqiyatli hal etish uchun bilim va tajribamiz, iroda va qatʼiyatimiz baʼzan yetsa, baʼzida yetmagan holatlar ham boʻldi”. Agar yetakchi burilish pallasini his qila olmasa, jamiyat turgʻunlikda qolib ketadi. Shuning uchun ham tarixchilar shaxsning tarixdagi rolini alohida eʼtirof etib, uni alohida ilmiy mavzu sifatida oʻrganadi. Shu maʼnoda xalqimiz yetakchi masalasida shukrona aytib kelmoqda. Har qanday yutuqning garovi — bu tinchlikdir. Shunday ekan, jamiyatimizning barqaror rivojlanishida millat yetakchisining xizmatlari katta, buni xalqimiz qadrlaydi.

2. ILG‘OR XORIJIY TAJRIBALARNI JORIY QILGAN HOLDA ZAMONAVIY TA’LIM DASTURLARINI ISHLAB CHIQISH, YUQORI MALAKALI PROFЕSSIONAL KADRLAR TAYYORLASHNI YANGI BOSQICHGA KO‘TARISH. • Shavkat Mirziyoyevning Prezidentlik lavozimiga kelishi bilan mamlakatda keng qamrovli islohotlarni amalga oshirishning natijalarini tahlil etar ekanmiz, O zbekiston muhim tarixiy burilish ʻ pallasida turganini aniq ko ramiz. Mamlakatimiz ʻ va xalqimiz hayotida keyingi besh yil hech o ylab ʻ ko rilmagan, xayolga keltirilmagan yangiliklarga ʻ boy bo ldi. Aynan shu davrda mamlakatimiz ʻ iqtisodiyotida, madaniyati va ma naviyatida, ʼ ijtimoiy-siyosiy hayotida, turmush tarzida, dunyoqarashiyu, tafakkurida demokratik o zgarishlar yuz berdi. Umuman hamma sohada ʻ katta yuksalish, rivojlanish va ijobiy o zgarishlar ʻ davri bo ldi. Bu besh yillikda demokratik ʻ qadriyatlar, fuqarolarning demokratik-huquqiy erkinliklari qaror topib, matbuot va so z ʻ erkinligiga yo l ochib berildi. ʻ

• Jamiyatga demokratik huquqiy va matbuot erkinligini berish har qanday davlat rahbaridan katta matonat va jasorat talab etadi. Shavkat Mirziyoyev o zida ana shu matonat va ʻ jasoratni topa oldi. Bu xizmatlari bilan Prezidentimiz xarizmatik shaxs ekanini isbotladi hamda O zbekiston tarixida demokratik prezident sifatida alohida joy oldi. Bular hammasi ʻ xalqimiz uchun haqiqiy ma nodagi tuhfa bo ldi. Buni aytishdan maqsadim — ta lim ʼ ʻ ʼ erkinlikni sevadi. Ta lim tizimida, jumladan, oliy ta limda amalga oshirilgan islohotlar ʼ ʼ natijasida yuz bergan o zgarishlar ijtimoiy-siyosiy, huquqiy, iqtisodiy va ma naviy jihatdan ʻ ʼ katta tarixiy ahamiyatga ega. Amalga oshirilgan islohotlar nafaqat mamlakatimizda katta ijobiy o zgarishlarga olib keldi, hatto xalqaro maydonda ham mamlakatimiz ob ro - ʻ ʼ ʻ e tiborini yangi bosqichga olib chiqdi. Bu borada qator me yoriy hujjatlar qabul qilindi. ʼ ʼ

• Prezidentimiz ta limdagi kamchiliklarni tanqidiy tahlil qilib, ʼ uni bartaraf etish yo llarini ko rsatib berdi. Ta lim tizimini ʻ ʻ ʼ rivojlantirish, pedagoglarning malakasi va jamiyatdagi nufuzini oshirish, yosh avlod ma naviyatini yuksaltirish, ʼ ma naviy- ma rifiy muhitni zamon talabiga moslash, ʼ ʼ o qituvchi kasbining, nufuzini oshirish, yangi davr ʻ pedagoglarini tarbiyalash, pedagogika fanini rivojlantirish, innovatsion ta lim va axborot-kommunikatsiya ʼ texnologiyalarini ta limga joriy etishga katta e tibor qaratish ʼ ʼ masalalariga jiddiy yondashish va shu bilan birga, o qituvchilar oyligini oshirish va rag batlantirib borish ʻ ʻ zarurligini ko rsatdi, bu masalalarda katta ishlar amalga ʻ oshirildi. Zamonaviy ilm-fan va ishlab chiqarish tomonidan ilgari surilgan barcha masalalarni ishonch bilan hal qilishga qaratilgan davlat siyosatini amalga oshirish uchun oliy o quv ʻ yurtlarida barcha shart-sharoitlar, imkoniyatlar yaratilmoqda. Har qanday barqaror rivojlanayotgan jamiyat da xato- kamchilik bo lgani kabi, bizda ham ular mavjud bo lganini ʻ ʻ tan olish kerak. Yoshlarning oliy ta lim olish va konstitutsion ʼ huquqlarini ruyobga chiqarish imkoniyati ma lum darajada ʼ cheklangan edi.

• Keyingi besh yilda o tkazilgan Oliy ta lim ʻ ʼ islohotlarida bunday holatlarga butunlay chek qo yildi va u o tmishga aylandi. Oliy ta lim ʻ ʻ ʼ islohotlarining mahsuli sifatida mamlakatimizda oliy ma lumot olmoqchi bo lgan har qanday ʼ ʻ fuqaro uchun imkoniyatlar eshigi ochildi. Aniqroq aytganda, yoshidan qat i nazar, oliy ma lumotni ʼ ʼ kunduzgi, kechki va sitqi ta lim shaklida olishga ʼ sharoit yaratildi. Ya ni mamlakatimizning har bir ʼ fuqarosi yoshi, millati va elatidan qat i nazar, ʼ o zining Konstitutsion huquqlaridan to liq ʻ ʻ foydalanish imkoniyatiga ega bo ldi. Bundan ʻ tashqari, mehnat staji, ish tajribasiga ega bo lgan ʻ fuqarolar o zlari ishlayotgan korxonaning yuqori ʻ tashkilotlari tavsiyasi bilan imtihonsiz, suhbat asosida oliy o quv yurtiga kirish imkoniyatini ʻ qo lga kiritdi. Jumladan, kamida 5 yil ish stajiga ʻ ega xodimlarini 2021/2022 o quv yilida davlat ʻ OTMlarining sirtqi va kechki ta lim shakliga ʼ o qishga kirishi uchun Respublikamizdagi 71 ta ʻ tashkilotga tavsiya berish huquqi berildi. Ular tomonidan berilgan yo llanmaga ko ra, ishlovchi ʻ ʻ xodimlar imtihonsiz, suhbat natijalariga ko ra, ʻ tabaqalashtirilgan to lov-kontrakt asosida ʻ o qishga tavsiya etilish qoidasining kiritilishi ʻ xalqimiz uchun kutilmagan yangilik bo ldi. ʻ

• Har bir tashkilot 100 tagacha xodimiga shunday yo llanma berishi ʻ mumkinligi ham qayd etildi. Oliy ta lim islohotining bu qoidasi bozor ʼ munosabatlarining mohiyatiga ham moslandi. Oliy ta lim islohoti, ʼ fuqarolarning oliy ta lim olish huquqi to g risida gap borar ekan, o rta ʼ ʻ ʻ ʻ maktab va kollejlar bitiruvchilarini oliy ta lim bilan qamrab olish ʼ masalasi ham yechimini kutayotgan o tkir muammolardan edi. ʻ Maktab va kollej bituruvchilari bilan oliy o quv yurtlarining nisbati ʻ keskin farq qilishi bilim olaman, degan ilmga chanqoq yoshlarning ehtiyojini qondira olmasligi oqibatida minglab yoshlarning yaqin va uzoq mamlakatlarga chiqib ketishiga olib keldi. Prezident tashabbusi bilan ko rilgan chora-tadbirlar tufayli 2017- 2021-yillarda bu raqam ʻ oldingi 9 foizdan 28 foizga yetdi. Maktab bitiruvchilarini oliy ta lim ʼ bilan qamrab olish darajasi 2030-yilda 50 foizga yetkaziladi. Shuni hisobga olib, oliy o quv yurtlariga talabalar qabul qilish davlat ʻ grantlari 2 barobar ko paytiriladi. Oliy ta lim muassasalari soni 141 ʻ ʼ taga yetdi, qabul o rinlari 66 mingtadan 182 mingtaga oshdi. Xorijiy ʻ mamlakatlar ta lim muassasalarining 26 ta filialida mutaxassislar ʼ tayyorlash yo lga qo yildi. ʻ ʻ

• Oliy ta lim islohotlarining muhim qirralaridan yana biri yoshlarimizning bir vaqtda bir nechta ʼ oliy o quv yurtiga hujjat topshirish masalasi edi. Mamlakatimizda ancha yillardan buyon ʻ faoliyat yuritayotgan xorijiy oliy ta lim maskanlarining qabul jarayoniga havas bilan qarab ʼ kelar edik. Zero, bir vaqtning o zida mamlakatimizdagi hamma xorijiy oliy o quv yurtlariga ʻ ʻ hujjat topshirish mumkin edi. Bu holat bizni ham hayratga solar, ham havasimizni keltirgan. Prezidentimiz aynan ana shu masalada “Yoshlarimizga bir vaqtning o zida bir nechta oliy ʻ o quv yurtiga hujjat topshirish imkoniyatini berishimiz, o ylaymanki, ularning ta lim olish ʻ ʻ ʼ huquqlarini kengaytirishga xizmat qiladi”, — deb ta kidlagan edi. Hech qancha vaqt o tmay ʼ ʻ yoshlarimiz shunday imkoniyatga ega bo ldi. Keyingi yillarda oliy ta lim tizimiga nodavlat va ʻ ʼ xususiy sektorning, shuningdek, ko plab xorijiy oliy o quv yurtlari va filiallarining kirib ʻ ʻ kelishi ijobiy holat bo ldi. ʻ

3. RЕSPUBLIKADA FAOLIYAT YURITAYOTGAN OLIY TA’LIM MUASSASALARI, ULARGA BЕRILAYOTGAN IMKONIYATLAR, TA’LIM SOHASIDAGI XALQARO HAMKORLIK . • . Bir jihatdan oliy ta limning qamrovi kengaysa, ʼ ikkinchidan, davlat va nodavlat ta lim muassasalari ʼ o rtasida ijobiy ma nodagi o zaro raqobatni ta minlaydi, ʻ ʼ ʻ ʼ tizimda bozor qonunlari ishlay boshlaydi. Zero uning natijasi muhim hisoblanadi, chunki har bir oliy o quv ʻ muassasasi sifatli kadr lar tayyorlash uchun kurashadi. Raqobat va bozor sifatsiz mahsulotlarni yoqtirmaydi. Natijada raqobatbardosh mahsulot yaratish har bir oliy ta lim muassasasining asosiy maqsadiga aylanadi, ʼ natija kutilganidek yuqori bo ladi. Shularning o ziyoq ʻ ʻ ta limdagi islohotlar chuqur o ylangan holda olib ʼ ʻ borilayotganini anglatadi. Tizimdagi islohotlarning eng muhim jihatlaridan biri, oliy ta lim bilan ishlab chiqarish ʼ o rtasidagi aloqadorlik integratsiyasini vujudga keltirish ʻ bo ldi. Zero, hamkorliksiz yuqori malakali, zamon ʻ talabidagi kadrlar tayyorlash mumkin emas.

• Mamlakatimizdagi yirik sanoat korxonalarining buzilib ketishi natijasida hamkorlik aloqalari uzilib, taʼlim oʻz yoʻlida, ishlab chiqarish oʻz yoʻlida faoliyat yuritar edi. Bugungi kunda mamlakatimizda yirik va oʻrta ishlab chiqarish korxonalari qad koʻtardi, oliy taʼlim bilan ishlab chiqarish oʻrtasidagi hamkorlik integratsiyasi yoʻlga qoʻyildi. Texnika oliy oʻquv muassasalari talabalari nafaqat yangi texnologiyalar bilan tanishish, balki ularni boshqarish amaliyotiga ega

E ’ T I B O R I N G I Z U C H U N T A S H A K K U R

O'xshashlar

Oliy ta’lim tizimida kredit-modul tizimi

Biologiya o’qitishda muammolar

Kadrlar tayyorlash milliy dasturi. Kadrlar tayyorlash milliy modeli

O’zbekistonda kasbiy ta`lim sohasidagi islohotlar va yangi pedagogik texnologiyalar zaruriyati

Ta’lim texnologiyalari