Mustaqillik yillarida oliy ta‘lim sohasidagi o‘zgarishlar - Pedagogika - Slaydlar

Mustaqillik yillarida oliy ta‘lim sohasidagi o‘zgarishlar

Yuklangan vaqt:

12.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

259.3017578125 KB

Ko'chirib olish

Mustaqillik yillarida oliy ta‘lim sohasidagi o‘zgarishlar

Kirish Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida katta o‘zgarishlar ro‘y berdi . Bu oʻzgarishlar texnologiya taraqqiyoti, globallashuv va malakali mutaxassislarga boʻlgan talabning ortib borishi bilan bogʻliq. Onlayn ta'limni joriy etish, xalqaro hamkorlik va sanoatga tegishli ko'nikmalarga urg'u berish ba'zi muhim o'zgarishlardir.1 2 3

Tarixiy fon Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida ham jiddiy o‘zgarishlar bo‘ldi. Bu oʻzgarishlarni mamlakatning tarixiy oʻtmishidan kuzatish mumkin. Mustaqil institutlarning tashkil etilishi bilan mamlakatda oliy ta’lim tubdan o‘zgardi. Ta’lim sifati va qulayligini oshirishga qaratilgan yangi siyosat va tashabbuslar joriy etildi. Texnologiya va globallashuv taraqqiyoti oliy ta’limga ham katta ta’sir ko‘rsatdi. Ushbu soha yanada dinamik bo'lib, yangi fanlar va fanlararo tadqiqotlar paydo bo'ldi.

Mustaqillikning ahamiyati Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida jiddiy o‘zgarishlar ro‘y berdi, mustaqillikning qadri va ahamiyati e’tirof etildi. Mustaqillik turli o‘quv dasturlarini ishlab chiqish, ta’lim imkoniyatlarini kengaytirish imkonini berdi. Oliy ta’lim ham yanada qulay va inklyuziv bo‘lib, har bir kishi bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lish imkoniyatini ta’minladi.

Qabul qilish mezonlaridagi o'zgarishlar Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida amalga oshirilgan o‘zgarishlar qabul mezonlarida ham jiddiy o‘zgarishlarga olib keldi. Ilgari oliy ta’lim muassasalariga o‘qishga qabul qilish, birinchi navbatda, standartlashtirilgan test ballari asosida amalga oshirilardi. Biroq, yaxlit rivojlanishning ahamiyati e'tirof etilgan holda, endi qabul mezonlari sinfdan tashqari tadbirlar va shaxsiy bayonotlar kabi kengroq omillarni o'z ichiga oladi.

O'quv dasturining evolyutsiyasi Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida o‘quv dasturlari evolyutsiyasida jiddiy o‘zgarishlar ro‘y berdi. Jamiyat va ishchi kuchining o‘zgaruvchan ehtiyojlarini aks ettiruvchi yangi fanlar va fanlar paydo bo‘ldi. Fanlararo tadqiqotlarga o'tish, ta'limga yaxlit yondashuvni rivojlantirish va talabalarni turli martaba imkoniyatlariga tayyorlash.

Texnologiyaning roli Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida katta o‘zgarishlar ro‘y berdi. Asosiy o'zgarishlardan biri ta'limda texnologiyaning rolini oshirish bo'ldi. Texnologiya o'quvchilarni o'rganish va o'qituvchilarning dars berish usullarini o'zgartirdi. Bu taʼlimni yanada qulayroq va moslashuvchan qilib, onlayn oʻqitish va masofaviy taʼlim dasturlarini amalga oshirish imkonini berdi. Qolaversa, texnologiya oliy taʼlim muassasalarida maʼmuriy vazifalarning samaradorligini oshirdi, qabul, kurslarni roʻyxatdan oʻtkazish va hisob yuritish kabi jarayonlarni soddalashtirdi.1 2 3

Qiyinchiliklar Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida jiddiy o‘zgarishlar yuz berdi va ko‘plab muammolarga duch keldi. Muammolardan biri oliy ta'limga bo'lgan talabning ortib borishi, bu esa ko'proq universitet va kollejlarga bo'lgan ehtiyojni keltirib chiqaradi. Yana bir qiyinchilik - bu o'quv dasturlari va o'qitish metodikasining doimiy yangilanishini talab qiladigan texnologiyaning jadal rivojlanishi.

Turli xillikni oshirish Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida sezilarli o‘zgarishlar ro‘y berdi, e’tiborga molik o‘zgarishlardan biri talabalarning rang-barangligi ortib borayotganidir. Ilgari oliy o‘quv yurtlarida birinchi navbatda bir xildagi talabalar tahsil olgan bo‘lsa, bugungi kunda bilim va tajribalar doirasi ancha kengroq. Bu xilma-xillik ushbu sohaga boy istiqbol va tushunchalar olib keldi, barcha talabalar uchun o'quv muhitini boyitdi.

Fakultetga ta'siri Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida ham professor-o‘qituvchilar tarkibiga chuqur ta’sir ko‘rsatgan jiddiy o‘zgarishlar guvohi bo‘ldi. Ushbu o'zgarishlar professor-o'qituvchilarning o'qitish va tadqiqotga bo'lgan yondashuvini tubdan o'zgartirib, yangi pedagogik usullar va fanlararo hamkorlikka olib keldi. Raqamli texnologiyalarga e'tibor kuchayishi professor-o'qituvchilarning talabalar bilan muloqot qilish va bilimlarni tarqatish usullarini ham o'zgartirdi.

Xususiy universitetlarning paydo bo'lishi Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida, xususan, xususiy oliy o‘quv yurtlari faoliyat ko‘rsatishi bilan jiddiy o‘zgarishlar yuz berdi. Bu muassasalar talabalarga oliy maʼlumot olish uchun koʻproq imkoniyatlar yaratib, butun mamlakat boʻylab taʼlim olish imkoniyatlarini kengaytirdi. Xususiy universitetlar sohaga innovatsiya va xilma-xillik olib keladi, turli talabalar ehtiyojlarini qondirish uchun moslashtirilgan bir qator dasturlar va kurslarni taklif qiladi.

Xalqaro hamkorlik Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida, ayniqsa, xalqaro hamkorlik borasida jiddiy o‘zgarishlar bo‘ldi. Bu hamkorlik universitetlar va taʼlim muassasalariga dunyo boʻylab oʻz hamkasblari bilan bilim, tajriba va resurslar almashish imkonini berdi. Bu hamkorlik aloqalari, qo‘shma ilmiy loyihalar va almashinuv dasturlarini yo‘lga qo‘yish, o‘quv tajribasini boyitish va madaniy xilma-xillikni rag‘batlantirishga olib keldi.1 2 3

Talabalar demografiyasini o'zgartirish Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida talaba demografik jihatdan jiddiy o‘zgarishlar ro‘y berdi. Talabalar aholisi tarkibida sezilarli o'zgarishlar ro'y berdi, irqi, etnik kelib chiqishi va ijtimoiy-iqtisodiy kelib chiqishi jihatidan xilma-xillik ortdi. Ushbu o'zgarishlar oliy ta'lim muassasalari uchun barcha talabalar uchun inklyuziv va teng ta'limni ta'minlash uchun yangi vazifalar va imkoniyatlarni keltirib chiqardi.

Hukumat siyosati Davlat siyosati mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida jiddiy o‘zgarishlarga olib keldi. Ushbu siyosatlar ta'lim olish imkoniyatini oshirish, ta'lim sifatini oshirish, tadqiqot va innovatsiyalarni rag'batlantirishga qaratilgan. Ular, shuningdek, xilma-xillik va inklyuzivlikni targ'ib qilish va barcha talabalar uchun teng imkoniyatlarni ta'minlashga e'tibor qaratdilar.

Sifatni ta'minlash choralari Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida, xususan, sifatni ta’minlash bo‘yicha chora-tadbirlar sohasida jiddiy o‘zgarishlar ro‘y berdi. Ta'lim sifatini ta'minlash maqsadida akkreditatsiya agentliklarini tashkil etish va sifatni ta'minlash tizimini joriy etish kabi turli chora- tadbirlar amalga oshirildi. Ushbu chora-tadbirlar oliy ta'lim muassasalarining akademik standartlari va sifatini baholash va monitoring qilish, ularning talab qilinadigan mezonlarga javob berishini ta'minlash va talabalarga yuqori sifatli ta'lim tajribasini taqdim etishga qaratilgan.

Oliy ta'lim olish imkoniyati Mustaqillik yillarida oliy ta’lim tizimidagi o‘zgarishlar natijasida ko‘proq talabalarning ta’lim olish imkoniyatlari kengaydi. Marginal guruhlarga kirishni yaxshilash va barcha uchun imkoniyatlarni kengaytirish uchun yangi siyosat va dasturlar amalga oshirildi. Bu o‘zgarishlar oliy ta’lim tizimining yanada inklyuziv va xilma-xil bo‘lishiga yordam berdi.

Ishga layoqatlilik va malaka Ish beruvchilarning ehtiyojlari yillar davomida o'zgarib borishi sababli oliy ta'limda bandlik va ko'nikmalar tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. O‘quvchilarning bilimlarini real vaziyatlarda qo‘llash qobiliyatini rivojlantirishga e’tibor qaratilib, amaliy va amaliy ta’limga o‘tish bo‘ldi. Bundan tashqari, bitiruvchilarning har tomonlama barkamol va ish kuchiga moslashishini ta'minlash uchun muloqot qilish, tanqidiy fikrlash va muammolarni hal qilish kabi yumshoq ko'nikmalarni rivojlantirishga ko'proq e'tibor qaratildi.1 2 3

Moliyaviy oqibatlar Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida jiddiy o‘zgarishlar ro‘y berdi, bu esa moliyaviy jihatdan ta’sir ko‘rsatdi. Bu oʻzgarishlar moliyalashtirishning yangi modellarini joriy etish, talabalar krediti dasturlarini kengaytirish va xususiy universitetlarning paydo boʻlishini oʻz ichiga oladi. Moliyalashtirishning yangi modellarining joriy etilishi universitetlar daromadlarini ko‘paytirishga ko‘proq e’tibor qaratishga olib keldi, chunki ular o‘z daromadlarini diversifikatsiya qilishga intilmoqda. Bu o'quv to'lovlarining oshishiga va tashqi moliyalashtirish manbalariga ko'proq tayanishga olib keldi. Talabalar uchun kredit dasturlarini kengaytirish oliy ta'limni ko'proq talabalar uchun qulayroq qildi. Biroq, bu talabalar qarzining ortib borishiga olib keldi, ko'plab bitiruvchilar kreditlarini to'lashda qiynalmoqda.

Tadqiqotning roli Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida amalga oshirilgan o‘zgarishlar sezilarli bo‘ldi. Tadqiqotlar ushbu o'zgarishlarni shakllantirishda hal qiluvchi rol o'ynadi. Tadqiqotlar natijasida turli fanlar bo'yicha yutuqlarga olib keladigan yangi bilim va kashfiyotlar amalga oshirildi. Oliy ta’limda ilmiy tadqiqotning o‘rni innovatsion yechimlarni ishlab chiqish, o‘qitish va o‘qitish usullarini takomillashtirishga xizmat qildi.

Innovatsiyalarni rag'batlantirish Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida ham jiddiy o‘zgarishlar bo‘ldi. Asosiy oʻzgarishlardan biri talabalar oʻrtasida innovatsiya va ijodkorlikni targʻib qilishga eʼtibor kuchayganligidir. Universitetlar va kollejlar innovatsion ta'lim muhitini rivojlantirish uchun innovatsion markazlarni tashkil etish va tadqiqot loyihalarini moliyalashtirish kabi turli tashabbuslarni amalga oshirdi. Ushbu sa'y-harakatlar talabalarni tez rivojlanayotgan dunyoda muvaffaqiyatga erishish uchun zarur ko'nikma va bilimlar bilan ta'minlashga qaratilgan. Bundan tashqari, oliy o'quv yurtlari ham ta'lim tajribasini oshirish uchun texnologiyani qo'llagan. Onlayn kurslar, virtual sinf xonalari va taʼlim dasturlari innovatsiyalar va qulaylikni targʻib qilish uchun texnologiya oliy taʼlimga qanday integratsiyalashganiga bir necha misoldir.

Kelajakdagi yo'nalishlar Mustaqillik yillarida oliy ta’lim sohasida katta o‘zgarishlar ro‘y berdi. Bu o'zgarishlar kelajakdagi yo'nalishlarga yo'l ochdi. Muhim oʻzgarishlardan biri bu taʼlimning hamma uchun, ularning kelib chiqishi va sharoitlaridan qatʼi nazar, foydalanish imkoniyatini taʼminlab, mavjudlik va inklyuzivlikka eʼtibor kuchayishidir. Yana bir muhim oʻzgarish – bu oʻquvchilarning oʻrganish usullarini tubdan oʻzgartirib, masofaviy va onlayn taʼlim imkoniyatlarini kengaytirgan taʼlimga texnologiya integratsiyasidir.

E'tiboringiz uchun rahmat

O'xshashlar

Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda ta’lim tizimining isloh qilinishi

Uzluksiz ta`lim tizimida barkamol avlod shaxsni tarbiyalash texnologiyasi

O`zbekistonda mustaqillik yillarida buyuk allomalarning ilmiy ma`naviy merosiga e`tibor

Tа’lim muаssаsаsi mеnеjmеnti

Turkistonda jadidchilik harakatlari va ta’lim sohasidagi islohotlar