Muammoli o'qitish texnologiyasi - Pedagogika - Slaydlar

Muammoli o'qitish texnologiyasi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1661.1552734375 KB

Ko'chirib olish

Muammoli o'qitish texnologiyasi

Reja: • Muammoli ta’lim va uning o’ziga xosliklari • Ta’lim jarayonida muammoli vaziyatlarni yaratish • Ta’lim jarayonida murakkab masalalarni mustaqil izlash va xal etish.

Muammoli o’qitish bu takomillashgan o’qitish texnologiyasidir. • Hozirgi oliy maktabdagi samarador o’qitish texnologiyasi - bu muammoli o’qitishdir. Uning vazifasi faol bilish jarayoniga undash va tafakkurda ilmiy-tadqiqot uslubini shakllantirishdir. Muammoli o’qitish ijodiy, faol shaxs tarbiyasi maqsadlariga mos keladi.• Muammoli o’qitish jarayonida talabaning mustaqilligi o’qitishniig reproduktiv shakllariga nisbatan tobora o’sib boradi.

• Xozirgi pedagogikaga oid adabiyotlarda muammoli o’qitishning turli taorif va tavsiflar bor. Biznpngcha, nisbatan to’liq va aniq taorif M.I.Maxmudova tomonidan berilgan bo’lib, unda muammoli o’qitish mantiqiy fikrlar tadbirlari (ta’lil, umumlashtirsh) hisobga olingan o’rgatish va dars berish usullarini qo’llash qoidalari va talabalarning tadqiqot faoliyatlari qonuniyatlarining (muammoli vaziyat, bilishga bo’lgan qiziqish va talab...) tizimi sifatida izoxlanadi.• Muammoli o’qitishning mo’iyatini o’qituvchi tomonidan talabalarning o’quv ishlarida muammoli vaziyatni vujudga keltirish va o’quv vazifalarini, muammolarini va savollarini xal qilish orqali yangi bilimlarni o’zlashtirish bo’yicha ularning bilish faoliyatini boshqarish tashkil atadi. Bu esa bilimlarni o’zlashtirishning ilmiy-tadqiqot usulini yuzaga keltiradi.

• Ma’lumki, o’qitishning xar qanday asosida inson faoliyatining muayyan qonuniyatlari, shaxs rivoji va ular negizida shakllangan pedagogik fanning tamoyillari va qotidalari yotadi. Insonning bilish faoliyati jarayonni mantiqiy bilish ziddiyatlarini xal qilishda oboektiv konuniyatlari didaktik tamoyillarga tayanadi. O’qitishshshg hozirgi jarayoni ta’lili psixolog va pedagoglarning fikrlash muammoli vaziit, kutilgan xayrat va ma’liyo bo’lishdan boshlanadi, degan xulosalari haqiqatga yaqin ekanligini ko’rsatadi. O’qitish sharoitida insonning o’sha psixik, emotsional “xissiy holati unga fikrlash va aqliy ishlash uchun o’ziga xos turtki vazifasini bajaradi.

• Muammoli vaziyat muayyan pedagogik “vositalarda maqsadga muvofiq tashkil etiladigan o’ziga xos o’qitish sharoitida yuzaga keladi. SHuningdek, o’rganilgan mavzular xususiyatlaridan kelib chiqib, bunday vaziyatlarni yaratishning maxsus usullarini ishlab chiqish zarur. SHunday qilib, o’qitishda muammoli vaziyat shunchaki “fikr yo’lidagi kutilmagan to’siq” bilan bog’langan aqliy mashaqqat holati emas. U bilish maqsadlari maxsus takozo qilgan aqliy taranglik holatidir. Bunday vaziyat negizida avval o’zlashtirilgan bilim izliri aa yangi yuzaga kelgan vazifani xal qilish uchun aqliy va amaliy xarakat usullari yotadi. Bunda xar qanday mashaqqat muammoli vaziyat bilan bog’liq bo’la bermasligini taokidlash o’rinli bo’ladi. Yangi bilimlar avvalgi bilimlar bilan bog’lanmasa, aqliy mashakqat muammoli bo’lmaydi. Bunday mashaqqat aqliy izlanishni kafolatlamaydi. Muammoli vaziyat xar qanday fikrlash mashaqqatlaridan farq qilib, unda talaba mashaqqat talab qilgan oboekt (tushuncha, fakt)ning unga avval va ayni vaqtda ma’lum bo’lgan vazifa, masala bo’yicha ichki, yashirin aloqalarini anglab yetadi.

• SHuiday qilib, muammoni xosiyatining moxiyati shundaki, u talaba tanish bo’lgan ma’lumotlar va yangi faktlar, hodisalar (qaysiki, ularni tushunishi va tushuntirish uchun avvalgi bilimlar kamlik qiladi) o’rtasidagi znddiyatdir. Ziddiyat bilimlarni ijodiy o’zlashtirish uchun xarakatlantiruvchi kuchdir.

Muammoli vaziyatning belgilari talabaga notanish faktning mavjud bo’lishi; vazifalarni bajarish uchun talabaga berilidigan ko’rsatmalar, yuzaga kelgan bilish mashakkatini xal kilishda ularning shaxsiy manfaatdoligi.

• Muammoli vaziyatdan chiqa olish xamma vaqt muammoni, ya’ni noma’lum ekanligini, uning nutqiy ifodasi va yechimini anglash bilan bog’langan.• Muammoli vaznyatning fikriy taxlil qiladigan bo’lsak, mustaqil aqliy faoliyatidir. U talabani intellektual mashaqqat keltirib chiqargan sabablarni tushunishga, unga kirish, muammoni so’z bilan ifodalash, ya’ni faol fikr yuritishni belgilashga olib ksladi. Bu urinda izchillik yorqin ko’rinadi avvalo muammoli vaziyat yuzaga keladi, so’ng o’quv muammosi shakllanadi.

• O’qitish amaliyotida boshqa variant - o’sha muammo tashqi ko’riiishda muammoli vaziyat yuzaga kelishsha munofiq kelganday bo’ladigan varnant xam uchraydi. Fikrlar, luqmalar nazaray qoidalar ziddiyatlar shaklidagi, savollar ko’rinishidagi muammoni ifodasi odatda “nimaga” savoliga javob bo’ladigan muammoli vaziyatning mavjudligini aks ettiradi.• Muammo uch tarkibiy qismdan iborat: ma’lum (berilgan vazifa asosida), nomag’lum (ularni topish yaigi bilimlarni shakllantirishga olib keladi) va avvalgi bilimlar (talabalar tajribasi). Ular noma’lumni topishga yo’nalgan qidiruv ishlarini amalga oshirish uchun zarurdir. Avvalo talabaga noma’lum bo’lgan o’quv muammosi vazifasi belgilanadi va bunda uning bajarilish usullari xamda natijasi xam noma’lum bo’ladi, lekin talabalar o’zlaridagi avval egallangan bilim va ko’nikmalarga asoslanib turib kutilgan natija yoki yechilish yo’lini izlashga tushadi.

• SHunday qilib, talabalar biladigan vazifa va uning mustakil xal qilinish usuli o’quv muammosi bo’la olmaydi, ikkinchidan, biror vazifaning yechilish usullarini va uni izlash vositalarini bilishmasa xam o’quv muammosi bo’la olmaydi.

O’quv muammosining muxim belgilari yangi bilimlarni shakllanpshrishga olib keladigan noma’lumning bo’lishi talabalarda noma’lumni topish yo’lida talantni amalga oshirshi uchun zarur bo’lgan muayyan bilim zaxirasining bo’lishi.

• O’quv muammosini yechish jarayoinda talabalar aqliy faoliyatining muxim bosqichi uning yechilish usulini o’ylab topish yoki gipoteza qilish xamda uni asoslashdir. • O’quv muammosi muammoli savollar bilan izchil rivojlantirib boriladi va bunda xar bir savol uni xal qilinishida bir bosqich bo’lib xizmat qiladi.• Muammoning tarkibiy qismlari, mag’lum va nomag’lumiing o’zaro munosabati xarakteri bilimga bo’lgan e’tiyojni keltirib chiqaradi va faol bilishga bo’lgan izlanishga undaydi. • Ta’kidlash joizki, muammoli o’qitishning zaruriy sharti talabalarda uning natijasini izlash jarayoniga bo’lgan ijobiy munosabitni vujudga keltirish xisoblanadi.

• Talabalarning muammoli o’qitishdagi ijodiy va qidiruv bilish faoliyati muammoli vaziyat paydo qilinganda talabalar mashg’ulotda muammoni ifodalab berishdan iborat bo’ladi, yag’ni bilishdagi qiyinchiliklarning paydo bo’lishi mo’iyatini (ya’ni ushbu damda unga nima ma’lum bo’lsa) so’z bilan ifodalab beradi, so’ngra muammoning yechilish usullarini qidiradi va bunda turli taxminlarni olg’a suradi, talabalar haqiqiy deb topgan taxminlardan birini faraz sifatida asos qilib oladi va uni isbotlaydi, izlanish muammo yoki vazifa bajarilgandan so’ng tugallanadi. • SHaxs bilish faoliyatining izlanish davrini maxsus sxemalarda ifodalash mumkin: muammoli vaziyat - o’quv muammosi - o’quv muammosini yechish uchun izlanish - muammoning yechilshii.

• Muammoli o’qitish mashg’ulotlarini tashkil etish va o’tkazishning muxim tomoni shundaki, bunda o’qituvchi uning xam ta’limiy, xam tarbiyaviy funktsiyasini yaxshi anglab olgan bo’lishi talab qilinadi. O’qituvchi hech qachon talabalarga tayyor xaqiqatni (echimini) berishi kerak emas, balki ularga bilimlarni olishga turtki berishi, mashg’ulotlarda va hayot faoliyatlarida zarur bo’lgan axborot, voqea, vaqt va xodisalarni ongida qayta ishlashlariga yordam berishi lozim bo’ladi. • Muammoli o’qitish bilimlarni ongli va mustaxkam o’zlashtirish, atrof- mu’itga o’zining faol munosabatini belgilab olishda talabalar bilish faoliyatini jonlantirishda katta imkoniyatlarga ega. • Muammoli o’qitishda o’qituvchi talabalarning bilish faoliyatini tashkil etadi, shundagina talabalar fanlarni taxlil qilish asosida mustaqil ravishda intellektual mashaqqatlarni xal qilish, xulosa chiqarish va umumlashtirish, qonuniyatlarni shakllantirish, qo’lga kiritilgan bilimlarni yangi vaziyatga tatbiq etishga intiladi.

• Ayrim xollarda o’qituvchi talabalarda nafakat qiziqshi uyg’otishi kerak, balki o’quv muammosini o’zi xal qilib qo’ymasligi va boshqa xollarda talabalarning o’quv muammosini yechishdaga mustaqil ishlariga ra’barlik qilish lozim, natijada talabalarda bilimlarga mustaqil erishish qobiliyati shakllanadi xamda gipoteza qo’yish va uni isbotlash orqali yangi aqliy xarakat usullarini topadi, bilimlarni bir muammodan boshqa ko’chirish ko’nikmasini hosil qiladi, diqqat va tasavvurlari rivojlanadi. Talabalar muammoli o’qitish jarayonida muammoli vaziyatda o’quv materiallarini idrok qilish orqali bilim va aqliy xarakat usullarini o’zlashtirar ekan, o’rganilganlarni mustaqil ta’lil qilar ekan, gipotezalar qo’yish va ularni isbotlash orqali o’quv muammolarini shakllantirar ekan, unda talabalarning intellektual faolligi taominlanadi.

• SHunday qilib, muammoli o’qitishning vazifasi talabalar tomonidan bilimlar tizimi va aqliy xamda amaliy faoliyatlari usullarini samarali o’zlashtirishga xamkorlik qilish, ularda yangi vaziyatda olingan bilimlarni ijodiy qo’llash malakasini xosil qilish, bilish, musta’kamlashga o’quv va tarbiya muammolarini xal qilishidir. • O’quv jarayonining amaliy taxliliy muammosi o’qitishning o’ziga xosligini belgilash imkoniyatini ochadi. Muammoli o’qitishning mo’iyati ta’lim oluvchi tomonidan o’zlashtirilishi lozim bo’lgai axborotlarni o’qituvchining maxsus tashkil qilishidan iboratdir.

• Mashg’ulotlarda ijodiy suxbatni qo’llash maqsadga muvofiq topiladi. Talabalar bunday suxbat jarayonida o’zlarida avvaldan mavjud bo’lgan bilimlari, ijodiy faoliyati tajribasiga asoslangan xolda o’qituvchi ra’barligida muammoni izlaydi va mustaqil ravishda uning yechimini topadlar. Talabalar o’z tashabbuslari bilan savollarga javob beradilar yoki o’z chiqishlarida turli muloxazalarni bildiradilar, muammoning yechilishidagi o’z variantlarini ilgari suradilar, hodisalar o’rtasidagi rang-barang, aloqalar borasida ba’slashadilar, boshqalarning fikriga tanqidiy munosabat bildiradilar. Bu jarayonda o’qituvchining talabalarga yordam berish darajasi ularning mashg’ulotlarga tayyorgarlik ko’rish darajasiga bog’liq bo’ladi.

• Ijodiy suxbatga tayyorlashda o’qituvchining unga o’ta mas’uliyat bilan yondoshishi talab qilinadi. O’qituvchi bunday suxbatga oldindan jiddiy tayyorgarlik ko’rishi lozim: avvaldan shunday savollar o’ylab topishi kerakki, ular talabaning u yoki bu xodisaning moxiyatini anglab yetish va uning yechilish yo’llarini bashorat qila olsin. O’qituvchi talabalarning umuman muammoni yechish uchun yetarli darajada tayyorgarlik ko’rib kelmasligini xam ko’zda tutishi va bunday vaqtda sodda va murakkablashtirib boruvchi qo’shimcha savollarni tayyorlab qo’yishi lozim, bunday savollar orqali talabalar ijodiy xal qilishi shart bo’lgan vazifalarni qismlarga ajratish xam zarur bo’ladi, yag’ni muammo kichik muammolarga bo’linadi va muammoli vazifa yechiladi. O’qituvchi bunday vaziyatda vazminligini saqlashi, talabalarga tezroq yordam berish, kamchiliginn tuzatish va yanglish fikr bildirganlarga tanbe’ berishga shoshilmasligi, balki qo’shimcha savollar bilan o’zlarining xatosini anglashga va to’g’ri qaror qabul qilishga erishish maqsadga muvofiqdir.

• Ijodiy suxbat davomida kamroq tayyorgarlik ko’rgan, jonli fikr olishuvlarda, shuningdek, indamaslikni xush ko’radigan talabalarga alo’ida axamiyat berish lozim. Bunday talabalarning xulqlarini ko’zda tutgan xolda ulardan xam “nido chiqishi”ga erishish maqsadida ular uchun xam avvaldan savollar tayyorlab qo’yish maoqul bo’ladi. • Ijodiy xarakterdagi suxbat o’quv-tadqiqot ishlarining zaruriy bosqichi hisoblanadi. Unda talabalarning o’zida tadqiqot ishlari unsurlari mavjud bo’lgai qisman-ijodiy faoliyatning bajarilishini talab qiladigan muammoli xarakterdagi mantiqiy masalalar diqqatni jalb qiladi.

• Materialni muammoli bayon qilish. Bunda ijod o’qituvchi tomonidan amalga oshiriladi va tobora faollashtirib boriladi. O’qituvchi yangi materialni bayon qilishda uning yechilishini o’zi tag’minlaydi. Bunda o’qituvchi ziddiyatlarni taokidlaydi, uni barchaga eshittirib muxokama qiladi, o’z mulo’azalarini bildiradi, haqiqatni faktlar, mantiqiy isbotlar tizimi yordamida asoslaydi. O’qituvchi bu tadbirlarni muvaffaqiyatli amalga oshira olsa, talabalar uning fikrlari borishiga diqqat bilan qo’shilib boradi, muammolarning yechilish oqimiga qo’shilib ketadi, birga fikr yuritadi, birga hayajonlanadi, shu tariqa mashg’ulotning qatnashchisiga aylanadi. Bunda o’qituvchi talabaning bilish jarayonini savollar berish, savolga savol berish yo’li bilan boshqaradi va shu orqali auditoriyadagi o’rganilayotgan materiallar bo’yicha ziddiyatlarga diqqatni jalb qiladi va talabalarni o’ylab fikr yuritishga majbur qiladi. O’qituvchi tushunilmagan savolni xal qilishidan oldinoq talabalar o’zlaricha o’z javoblarini tayyorlab qo’yadilar va uni ma’lum muddat o’tgach o’qituvchining fikri va xulosasi bilan taqqoslaydilar.

• Materialni muammoli bayon qilish axborotni bayon qilishdan tubdan farq qiladi, chunki unda u yoki bu hodisaning belgilari, xossalari, tushunchalari, qoidalari shunchaki tasvirlab beriladi, tayyor xulosalar bayon qilinadi. • O’quv axborotlarining muammoli bayoni metodidan foydalanishning boshqa varianti fan taraqqiyoti tarixidagi u yoki bu qonunning olimlar tomonidan kashf etilishi yo’lini yoritib berish bo’lishi xam mumkin.

• O’quv jarayomida keng tarqalgan metodlardan biri - shartli ravishda o’quv axborotlarining bayonini muammoli boshlash deb nomlanadigan metoddir. Materialni muammoli bayon qilish metodidan bu metod muammoli xam, faqat materialni bayon qilish boshidagina yaratilishi bilangina farqlanadi. Keyinchalik material axborot usulida bayon qilinadi. Albatta, bu metod yuqorida talabaning ijodiy izlanish faoliyati, ayniqsa, ijodiy metodida ko’ringan ko’nikmalarni hosil qilishga imkoniyat bermaydi, lekin talabalarning mashg’ulot ibtidosida olgan il’omlari barcha materialni faol idrok qilishga, unga yuqori qiziqish uyg’otishga bevosita turtki beradi. Yuqoridagi barcha metodlar orasida bu metod o’zining oddiyligi bilan ajralib turadi.

• Muammoli vaziyatni tashkil qilishda quyidagi e’timol ko’ringan didaktik maqsadlarni xisobga olish zarur: o’quv materialiga talabalar diqqatini jalb qilish, ularning bilishga bo’lgan qiziqishini uyg’otish, talabalarning bilish faoliyatini jonlantirish, ularni intellektual zo’riqish mashaqqatlariga olib kelish, talabalar tomonidan egallangan hozirgi bilim, malaka va ko’nikmalar kelajakda yuzaga keladigan bilishga bo’lgan talablarini qondira olmasligini ko’rsata bilish, talabalarga o’quv muammolariii ta’lil qilishga, uning yechilishidagi eng ratsional yo’llarni aniqlashda yordam berish kerak.

• O’quv jarayonidagi muammoli vaziyatning bir necha turlari farqlanadi: • 1. Talabalar qo’yilgan vazifaning yechilish usulini bilmaydilar, muammoli savolga javob berolmaydilar. • 2. Talabalar avval olgan bilimlarini yangi sharoitda foydalanish zaruriyatiga duch keladilar. • 3. Vazifaning nazariy ji’atdan yechilishi mumkin bo’lgan yo’li va tanlangan usulning amaliy ji’atdan qo’llash qiyinligi orasida ziddiyat yuz beradi. • 4. Vazifaning bajarilishida natijaga amaliy erishish va talabalarda uni nazariy ji’atdan asoslashga bilim yetishmasligi o’rtasida ziddiyat yuz beradi.

• Talabalarning fikrlari tobora qiyomiga yeta borib, muammoli vaziyat ularda ma’lum xissiy hozirlikni vujudga keltiradi, mustaqil amalga oshirilgan bilish jarayonidan, kashfiyotlardan qoniqish hosil qiladi. hayratga tushish, tushkunlik yoki shodlik xissiyotlari muammoli vaziyatni to’g’ri tashkil qilish belgilari bo’lib xizmat qiladi. Ma’lumki, yuqori ko’tarinkilik bilimlarni samarali o’zlashtirish, haqiqatni qidirish va unga erishishning muxim omili hisoblanadi. • Muammoning murakkabiligi, talabalarning bilim saviyasi va malakasni, ularning ijodiy faolligi ko’nikmalari, didaktik maqsadga yo’nalganligiga qarab muammoli o’qitishda talaba va o’qituvchi o’zaro munosabatlarining turli variantlari bo’lishi mumkin, ya’ni muammolilikniig turli sat’lari amalda bo’lishi mumkin.

• Pedagogikaga oid adabiyotlarda asosan muammolilikning uch sathi xaqida fikr yuritiladi: • Birinchi satxda o’qituvchi o’zi muammoni qo’yadi, uni shakllantiradi va talabalarni mustaqil ravishda uning yechilish yo’lini qidirishga yo’naltiradi. • Ikkinchi satxda o’qituvchi faqat muammoli vaziyatni vujudga keltiradi, talabalar esa muammoni mustaqil shakllantiradilar va yechadilar. • Uchinchi satx - oliy sat’ bo’lib, unda o’qituvchi shunday qoidani ko’zda tutadi: muayyan muammoni ko’rsatib bermaydi, balki unga talabalarni “ro’baro’” qiladi xamda ularni mustaqil ijodiy faoliyagga yo’naltiradi, ularni boshqaradi va natijani baxolaydi. Talabalar esa muammoni mustaqil anglaydilar, uni shakllantiradilar, uning yechilish usullarini tadqiq qiladilar.

• O’quv muammosining qo’llash jarayonini osonlashtirish uni muayyan tartibga rioya qilishi lozim bo’ladi. Muammoli vazifalarni tashkil qilishdan oldin talabalarning sabab-oqibat aloqalarini o’rnata olish usullarini egallaganligiga ishonch hosil qilish, talabalarning muammoli vaziyatni ta’lil qila olish darajasini o’rganish shartdir. SHuningdek, o’qituvchi talabalar eotiboriga faqat ular uchun qulay bo’lgan muammolarni qo’ymasligi xam mumkindir. SHu bilan birgalikda muammoning yechilishi uni to’g’ri qo’ya bilishga ko’p ji’atdan bog’liq ekanligini unutmaslik zarur.

• SHuni takidlash lozimki, o’qitish jarayoni faqat “muammoli” yoki “nomuammoli” metodlar yordamidagina amalga oshmaydi, balki uning samarali borishi uchun xilma xil metodlarni qo’llash maqsadga muvofiqdir. O’qituvchi mashg’ulotning maqsadi, o’quv materiallarining mazmunini to’plash, auditoriyada qatnashgan talabalarning xarakteri, ularning tayyorgarlik darajasini xisobga olgan xolda ularni tinglash xamda birini ikkinchisi bilan bog’lashni amalga oshiradi. SHundagina o’quv jarayonining yuqori samaradorligi taominlanadi. SHuningdek, muammoli o’qitishning samaradorligi ko’p ji’atlardan talabalarning ijodiy faoliyatga, muammoni ifodalash va yechishga bo’lgan tayyorgarligiga bog’liq bo’ladi. Ularni ijodiy faoliyatga jalb qilishda muammolilik bayonidan asta-sekin tadqiqot ishlariga o’tish, muammoli o’qitishning barcha metodlari zanjirida asta- sekin oddiydan murakkabga o’tish tavsiya etiladi.

• Agar o’rganilayotgan kursning (bo’lim, mavzuning) moxiyatini, ulardan foydalanishning zarur metodik materiallari va qoidalarini talabalar bilmasa va anglamasa, o’qituvchi ularning ijodiy faoliyatini tashkil eta olmaydi. • Demak, muammoli o’qitish yetarli darajada samarali bo’lishi uchun u yaxlit o’quv-tarbiya jarayoniniig uzviy qismi bo’lishi kerak

Muammoli ta’limning kelib chiqish tarixi 1894 yilda Chikago da Dj Dyuri tadqiqoti 1923 yilda SSSRda “ kompleks proyekt” 1932 yili Stk bpvb qarori

• Talabalarni mustaqil fikrlashga o’rgatish • Ijodiy fikrni rivojlantirish • O’zlashtirish jarayonining faol bo’lishini jadallashtirish • Muammolar yechimini topish malaka va ko’nikmalarini shakllantirish Muammoli ta’lim vazifalari:

 Konseptual aql  Estetik aql  Ijtimoiy aq lFikr turlari :

Fikrlash tarbiyasi: E’tibor beriladi Mantiqiy fikrni rivojlantirishga Tanqidiy fikrni rivojlantirishga Ijodiy fikrni rivojlantirishga

E’tibor berilmaydi Fikrni boshqarishga Fikrning axloqini tarbiyalashga Fikr tarbiyasiga

• Reflektor tafakkur • Mental tafakkurV.I. Borodkin tafakkurning 2 turini ajratadi:

• 1-DARAJA O’qituvchi tomonidan muammo yaratiladi va uni yechish yo’llari ko’rsatib o’tiladi. O’rganish darajasi. • 2-DARAJA. O’qituvchi tomonidan muammo yaratiladi va yechimi talabalar bilan birgalikda aniqlanadi. Hamkorlik darajasi Muammoli ta’lim darajalari

MUAMMOLI O”QITISH TA”LIMI

• 3-DARAJA.O’qituvchi tamonidan muammo yaratiladi, talaba tamonidan muammo mustaqil ravishda yechiladi.Mustaqil daraja. • 4-DARAJA. O’qituvchi mavzuni e’lon qiladi, talaba muammoni o’zi yaratadi. Mustaqil ravishda yechimini topadi va xulosalaydi. Ijodiy daraja.

Faraz qilaylik: siz dars o’tish jarayonida talabalarga noto’g’ri ma’lumot berdingiz. Talabalar buni sezib qolishdi. Vaziyatdan qanday chiqasiz? Muammoli vaziyatlar:

• Siz sinf xonasiga kirganinggizda sinf doskasiga xunuk rasmga sizning ismingizni yozib qo’yishibdi. Bu vaziyatda bolalarni jazolaysizmi?

Maktab direktori remont uchun pul yig’ishni buyurdi. Siz judayam pulga muhtojsiz.Talabalaringizdan qo’shimcha pul terib olasizmi?

• Saidaxmedov N “Yangi pedagogik texnologiyalar” -T:2003 • N.N.Аzizxo’jayeva. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. – Т.: ТDPU, 2003. Foydalanilgan adabiyotlar:

O'xshashlar

Muammoli ta’lim texnologiyasi

Muammoli ta'lim 3

Muammoli ta’lim texnologiyalari 3

Muammoli ta’lim texnologiyalari 2

O’qitishda muammoli usullardan foydalanish