logo

Ижтимоий фанлар бўйича ўқув топшириқлари яратишга, ўқувчиларнинг мустақил ишларини ташкил этишга қўйиладиган талаблар

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1044.5 KB
Ижтимоий фанлар бўйича ўқув Ижтимоий фанлар бўйича ўқув топшириқлари яратишга, ўқувчиларнинг топшириқлари яратишга, ўқувчиларнинг мустақил ишларини ташкил этишга мустақил ишларини ташкил этишга қўйиладиган талаблар (тест тузиш, қўйиладиган талаблар (тест тузиш, ижодий топшириқлар ишлаб чиқиш ижодий топшириқлар ишлаб чиқиш методикаси) 4 соат амалий машғулотметодикаси) 4 соат амалий машғулот Тест тузиш тамойиллари Ишончлилик – бу ўқувчининг билимларини ўлчашнинг аниқлик даражаси ёки бир марталик педагогик ўлчаш жараёнида олинган натижаларга қанчалик ишониш мумкинлигини билдиради. Амалий . Валидлик – тузилган тестнинг ўқув дастури мазмунига мослигини билдирадиТестнинг объективлиги – яъни ўқувчига қўйиладиган баҳо уни қўядиган шахсга боғлиқ бўлмаслиги шарт . Объективлик Ишончлилик ВалидликТ ес то л о ги я н а за р и я с и б ўй и ч а те ст қуй и д аги уч та там о й и л га тая н а д и .240E251E1A 01 260A0C04 Тузиладиган тестнинг ўқув мақсадига мувофиқлиги Тестнинг илмий жиҳатдан тўғри тузилишиТест тузиш учун танланган ўқув материалининг аҳамияти Тест тошириқлари қисқа, тўғридан-тўғри саволлар ёрдамида тузилиши мақсадга мувофиқ Ҳар бир тест саволини одатда курсатмадан бошланишига эътибор қаратишМактабда ўқувчилар билимини аниқлаш учун тест тузишга қўйиладиган талаблар Тест тузаётганда тест ечимининг вақт бўйича регламентлаш Тест топшириқларини тузишда ўзлаштиришнинг репродуктив даржасидаги тестлар миқдорини ортиб кетмаслигига эътибор бериш Ўқув материалини ижодий даражаларда ўзлаштирилганлигини аниқловчи тест шаклларидан фойдаланиш . Тест ечимининг вақт бўйича регламенти Ўртача ҳисобда битта топшириқни бажариш учун қуйидагича вақт ажратилади: математикада – 65 сек., тилларда – 32 сек., ижтимоий ва табиий фанлар – 41 сек., факт, атамаларни билиш, аниқлашда – 20-25 сек., чизма ва схемаларни тушуниш учун – 90 сек., фигуралар муносабатлари учун – 90-120 сек. Тест топшириқлари шакллари 1. Очиқ тестлар . Агар тест топшириғи матнида унинг таянч сўзлари ёки гап тушуриб қолдирилган бўлса, бундай топшириқ очиқ, тугалланмаган тест деб аталади. 2. Ёпиқ тестлар . У савол ва биттаси тўғри, қолганлари эса нотўғри лекин ҳақиқатнамо жавоблар мажмуадан таркиб топади. Бундай топшириқлар ёпиқ деб аталишининг сабаби, ўқувчи ўз жавобини ифода эта олмайди, у жавобни таклиф этилган жавоблардан танлаб олиши керак. 3. Мувофиқликка оид тестлар . Бу тестларнинг моҳияти кўп сонли элементларнинг бошқаларига мувофиқлигини аниқлашга асосланган. Бу топшириқлар “мувофиқлик аниқлансин” деган инструкция асосида тузилиши лозим. 4. Тўғри кетма-кетликни аниқлаш бўйича тузилган тест . Маълум жараён ҳаракатидаги кетма-кетликни нотўғри келтириш, аниқ фикрдаги сўзларнинг тўғри тартибини бузиш ва ҳ.к. йўллар билан тузилади. 050505 23 1A 02 300B 040A 06 16 121803020E16 Очиқ тест намуналари Бу шаклдаги тестларда таълим олувчиларнинг битта, иккита сўздан иборат қисқа ва аниқ жавоб беришлари тахмин қилинади. Бу ҳақда тестга илова қилинган йўлланмада баён этиш керак бўлади ва тест бланкасининг бўш жойида жавоб учун зарур бўлган жой қолдирилади. Масалан: 1. Қадимги битикларни ўрганиш билан ________________ фани шуғулланади.   2. __________нинг фармони билан Эроннинг _____________ шаҳри яқинидаги қоятошга ўйиб ёзилган _________________ битикларида Ўрта Осиё халқлари эслатиб ўтилади.   3. Турмуш ва меҳнат умумийлиги негизида бирлашган қадимги одамлар жамоаси __________________________ деб юритилади. Ёпиқ тест намуналари: Бундай тестлар савол ва бир неча жавоблардан иборат бўлади, бу жавоблардан бири тўғри, қолганлари тўғрига ўхшаш, бироқ нотўғри бўлади. Таклиф қилинадиган жавоблар сони иккитадан бештагача ва ундан кўпроқ бўлиши мумкин. Масалан: 1. Мезиолит ва неолит даврида одамлар тошдан ясаган кичик меҳнат қуроллари нима деб аталади? А) Микролитлар Б) Чопперлар С) Меҳнат қуроллари Д) Ибтидоий ов қуроллари   2. Қуйидагилардан Ўзбекистоннинг жанубий вилоятида жойлашган, мл.ав. 2 минг йилликка оид бўлган бронза даври деҳқонлари манзилгоҳини аниқланг? А) Замонбобо манзилгоҳи Б) Сополлитепа манзилгоҳи С) Зараутсой манзилгоҳи Д) Мачай манзилгоҳи . Мувофиқликка оид тест намуналари: . 2. Quyidagi voqealarni ularning sanasi bilan мувофиқликда жойлаштиринг.1 Amir Temur A YUnon bosqinchilarga qarshi kurashgan 2 Jaloliddin Manguberdi B Temuriy shahzoda, buyuk astronom olim 3 To’maris C Х orazmshohning o’g’li bahodir sarkarda 4 Ulug’bek D Massaget malikasi 5 Spitamen E Movarounnahrda kuchli davlat barpo etgan 1 Amir Temur Movarounnahr hukmdori etib saylandi A 1227y 2 Arablar yurtimizga bostirib keldi B E.a.329y 3 Aleksandr Makedonskiy yurtimizga bostirib kirdi C 1370y 4 CHiғatoy ulusi tashkil topdi D 674y 5 Aleksandr Makedonskiy taхtga o’tirdi E E.a. 323yБу тестларнинг моҳияти кўп сонли элементларнинг бошқаларига мувофиқлигини аниқлашга асосланган. Бу топшириқлар “мувофиқлик аниқлансин” деган сўздан иборат инструкция асосида тузилиши лозим. Масалан: 1. Қуйидаги тарихий шахслар ва уларга берилган таърифларнинг бир –бирига мувофиқлигини аниқланг. 1 - , 2 - , 3 - , 4 - , 5 - . 1A 02 291A 46 4D 02 54 02 02 13 Тўғри кетма-кетликни аниқлаш бўйича тузилган тест Масалан: 1. Қуйида Аҳмонийлар ҳукмдорларининг кетма-кетлиги тўғри келтирилган қаторни белгиланг? А) Доро II , Кир II , Ксеркс, Доро I Б) Кир II , Ксеркс, Доро I , Доро II С) Кир II , Доро I , Ксеркс, Доро II Д) Доро I , Доро II , Кир II , Ксеркс   2 . Қуйида Хоразм воҳасидаги шаҳарсозлик ривожланган қалъаларнинг тарихан пайдо бўлиш даврига қараб тўғри жойлаштирилган қаторни аниқланг? А) Кўзалиқир, Қалъалиқир, Жонбосқалъа, Тупроққалъа Б) Қалъалиқир, Тупроққалъа, Кўзалиқир, Жонбосқалъа С) Жонбосқалъа, Қалъалиқир, Кўзалиқир, Тупроққалъа Д) Тупроққалъа, Кўзалиқир, Жонбосқалъа, Қалъалиқир Амалий машғулот жараёнида тингловчилар фаолиятини нг ташкилий шакллари Индивидуал ишлаш. Кичик гуруҳларда ишлаш . Тарихий манбалар асосида тузилган йўналтирувчи матн билан ишлаш . Мантиқий тафаккур ёрдамида хулоса ёзиш . Тингловчиларнинг мустақил ишларини тақдимоти ТАРИХ ДАРСЛАРИДА ҚЎЛЛАНИЛАДИГАН ИЖОДИЙ ТОПШИРИҚЛАРДАН НАМУНАЛАР • Тарих дарсида қўлланиладиган ижодий топшириқлар орасида тарихий мавзуларда ижодий ишларни ёзиш муҳим ўрин эгаллайди. Ижодий иш ёзиш жараёнида бир вақтнинг ўзида ўқувчиларда ёзма нутқини ривожлантириш, тарихий жараёнлар, воқеалар, шахслар ва тарихий жойларни тасаввур қилиб, уни ёзма ифода этиш ижодий ҳамда тарихий тафаккўрни шакллантиради. • Ижодий ёзма ишлар учун қуйидаги шаклдаги мавзуларни танлаш мақсадга мувофиқ: • 1. “ Қадимги шаҳарлар ҳақида мен нималарни биламан? (масалан: Қадимги Афросиёб, Қадимги Каат, Бинкат, Ўтрор ва ҳ.к). Бу мавзуни ёритишда ўқувчи қадимги шаҳарларга хаёлан ташриф буюриши, шаҳардаги бошқарув тизими, ижтимоий-иқтисодий ҳаёт, қурилиш ва шаҳарсозлик анъаналари, у ерда яшаган аҳолининг турмуш тарзи, урф-одатлари, солиқлар ҳақида ёритиб бериши керак; • 2. “Дунёнинг етти мўъжизасига саёҳат....”. • 3. “Улуғбек расадхонаси ҳақида тарихий ҳикоя”. • 4. “Қадимги турклар яшаган ҳудудларга экспедиция”. Бу мавзуни ёритишда ўқувчи қадимги турклар яшаган ҳудудларнинг географияси, уларнинг ўзига хос анъаналари, давлат тўзуми, оилавий ва маиший турмуш тарзи, турк ҳоқонлигининг Хитой билан муносабатлари, иқтисодий тараққиёти, уруғ- қабилачилик удумдари ва ҳ.к. ёритиб бериши керак. • 5. “Сўғд савдогарининг кундалиги...” ва ҳ.к. Амалий машғулотни бошланиши 1 - иш: Тарқатма материал тарқатилад и. Тингловчилар тар қ атма материални 5 минут давомида индивидуал ўрганади. 2 - иш: Гуруҳлар учун топшириқ эълон қил ин иб, гуруҳларга иш қоғозлари ва йўналтирувчи матн тарқатилади “ XVI-XVII асрда Бухоро хонлигининг ижтимоий-иқтисодий тараққиёти” мавзуда тест намуналари яратиш (тест саволларини 4 та шакли бўйича) ( 8 - синф « Ў збекистон тарихи») Кейинги топшириқни бажаришга ўтамиз .... Амалий машғулот учун топшириқ: Харита билан ишлаш учун ижодий топшириқлардан намуналар :   1. Қадимги Шарқда жойлашган музей шаҳарларнинг харитасини ишлаш; 2. “Афсоналар ва археология” мавзусида харита ишлаш. (Унда Қадимги юнон афсоналарида тилга олинган шаҳарларнинг ҳозирги давлатлар ҳудудидаги ҳолати тасвирланиши керак). 3. XV асрда Византияни Самарқанд билан боғлайдиган савдо йўли харитасини ишлаш. 4. Жалолиддин Мангуберди забт этган қалъа ва шаҳарларни харитасини ишлаш. 16Дарс якуни: “Чиқиш харитаси” машқи • Бугунги дарсда сиз учун энг муҳим нарса нима бўлди ? • Сиз учун дарс давомида нима тушунарсизлигича қолди ? (Қайси саволларга жавоб топилмади?) • Дарсни нг қайси босқичи сизда қийинчилик туғдирди? • Кейинги дарсда қандай мавзу ёки муаммони муҳокама қилиш ни тавсия этасиз? Эътиборингиз учун раҳмат!