logo

Интерфаол таълим методлари. Ривожлантирувчи таълим технологиялари

Yuklangan vaqt:

14.02.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2308 KB
Режа: 1. Интерфаол методлар мазмуни ва уларнинг қўлланилиши. 2. Интерфаол таълим методлари турлари ва уларни таълим жараёнида қўллаш методикаси. 3. Ривожлантирувчи таълим технологиялари ва усуллари. МАВЗУ: ИНТЕРФАОЛ ТАЪЛИМ МЕТОДЛАРИ. РИВОЖЛАНТИРУВЧИ ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ 0102 0102 03 1415 1702 03 100B09 1D02 1E1112 101C Интерфаол методлар деганда-таълим олувчиларни фаоллаштирувчи ва мустақил фикрлашга ундовчи, таълим жараёнининг марказида таълим олувчи бўлган методлар тушунилади. Бу методлар қўлланилганда таълим берувчи таълим олувчини фаол иштирок этишга чорлайди. Таълим олувчи бутун жараён давомида иштирок этади.08 06 100D 150E 0F 0B 0B 0E 1D Интерфаол тушунчаси инглиз тилида “interact”(рус тилида “интерактив”) тарзида ифодаланиб, луғавий нуқтаи назардан “inter” – ўзаро, “act” – ҳаракат қилмоқ каби маъноларни англатади Интерфаол таълим талабаларнинг билим, кўникма, малака ва муайян ахлоқий сифатларни ўзлаштириш йўлидаги ўзаро ҳаракатини ташкил этишга асосланувчи таълим. Таълим соҳасида фаолият юритаётган ҳар бир мутахассис яхши биладики, анъанавий таълим ҳам суҳбат (диалог)га асосланган ва бу суҳбат қуйидаги ўзаро муносабатлар шаклларида ташкил этилади:  Ўқитувчи – таълим олувчи  Анъанавий таълимдаги суҳбат иштирокчилари  Ўқитувчи – таълим олувчи. Америкалик психолог олимлар Р.Карникау ва Ф.Макэлроунинг ўрганишларига кўра, шахснинг табиий физиологик-психологик имкониятлари муайян шаклларда ўзлаштирилган билимларни турли даражада сақлаб қолиш имконини беради. Яъни шахс:  манбани ўзи ўқиганида 10 %;  маълумотни эшитганида 20 %;  содир бўлган воқеа, ҳодиса ёки жараённи кўрганида 30 %;  содир бўлган воқеа, ҳодиса ёки жараённи кўриб, улар тўғрисидаги маълумотларни эшитганида 50 %;  маълумот (ахборот)ларни ўзи узатганида (сўзлаганида, билимларини намойиш этганида) 80 %;  ўзлаштирилган билим (маълумот, ахборот)ларни ўз фаолиятига татбиқ этганида 90 % ҳажмдаги маълумотларни ёдда сақлаш имкониятига эга экан. Одатда интерфаол методларга асосланган таълимий ҳаракатлар қуйидаги шаклларда ташкил этилади:  индивидуал;  жуфтлик;  гуруҳ;  жамоа билан ишлаш.23 0B 16 01 35 01 36 01 35 36 16 1D 3B 02 0F 02 0F 02 17 02 17 21 02 0F 3E 02 1E1C 310403 45 0B 03 0E 03 03 03 08 03 03 * Интерфаол методлар. “Кейс-стади” (ёки “Ўқув кейслари”), “Блиц- сўров”, “Моделлаштириш”, “Ижодий иш”, “Муаммоли таълим” ва б. * Интерфаол таълим стратегиялари. “Ақлий ҳужум”, “Бумеранг”, “Галерея”, “Зиг-заг”, “Зинама-зина”, “Музёрар”, “Юмалоқ стол” ва к. Интерфаол таълим методлари таркибидан интерфаол таълим стратегияларини ажратишда гуруҳ ишини ташкил қилишга ёндашув маълум маънода стратегик ёндашувга қиёсланишига асосланилади. Аслида бу стратегиялар ҳам кўпроқ жиҳатдан интерфаол таълим методларига тегишли бўлиб, уларнинг орасида бошқа фарқлар йўқ. * Интерфаол график органайзерлар. “Балиқ скелети”, “БББ”, “Концептуал жадвал”, “Венн диаграммаси”, “Т-жадвал”, “Инсерт”, “Кластер”, “Нима учун?”, “Қандай?” ва б. Интерфаол график органайзерларни ажратишда бундай машғулотларда асосий фикрлар турли график шаклларда ёзма кўринишда ифодаланишига асосланилади. Аслида бу график органайзерлар билан ишлаш хам кўпроқ жиҳатдан интерфаол таълим методларига тегишли бўлиб, уларнинг орасида бошқа фарқлар йў қ. “ АҚЛИЙ ҲУЖУМ ” методи - бирор муаммо бўйича ўқувчилар томонидан билдирилган эркин фикр ва мулоҳазаларни тўплаб , улар орқали маълум бир ечимга келинадиган методдир . 7Муаммоли савол берилади Фикр ва ғоялар билдирилади ва жамлаб борилади Фикр ва ғоялар гуруҳланади Аниқ ва тўғри жавоблар танлаб олинади3A11040F0F 39 39 3609 06 0B  “ КИЧИК ГУРУҲЛАРДА ИШЛАШ ” методи - таълим олувчиларни фаоллаштириш мақсадида уларни кичик гуруҳларга ажратган ҳолда ўқув материалини ўрганиш ёки топшириқни бажаришга қаратилган дарсдаги ижодий иш . Кичик гуруҳлар шакллантирилади Мавзу ёритилади 1- гуруҳга топшириқ 2- гуруҳга топшириқ 3- гуруҳга топшириқ 4- гуруҳга топшириқ Кўрсатма бериш ва йўналтириш Муҳокама, таҳлил ва баҳолаш1- гуруҳ тақдимоти 2- гуруҳ тақдимоти 3- гуруҳ тақдимоти 4- гуруҳ тақдимоти  “ МУАММОЛИ ВАЗИЯТ ” методи – таълим олувчиларда муаммоли вазиятларнинг сабаб ва оқибатларини таҳлил қилиш ҳамда уларнинг ечимини топиш бўйича кўникмаларини шакллантиришга қаратилган методдир. Муаммоли вазият тавсифи бериладиМуаммоли вазият тавсифи берилади Гуруҳлар муамммоли вазиятнинг келиб чиқиш сабабларини аниқлайдиларГуруҳлар муамммоли вазиятнинг келиб чиқиш сабабларини аниқлайдилар Гуруҳлар муаммоли вазиятнинг оқибатлари тўғрисида фикр юритадиларГуруҳлар муаммоли вазиятнинг оқибатлари тўғрисида фикр юритадилар Гуруҳлар муаммоли вазиятни ечиш йўлларини ишлаб чиқадиларГуруҳлар муаммоли вазиятни ечиш йўлларини ишлаб чиқадилар Тўғри ечимлар танлаб олинадиТўғри ечимлар танлаб олинади  “ ДАВРА СУҲБАТИ ” методи - айлана стол атрофида берилган муаммо ёки саволлар юзасидан ўқувчилар томонидан ўз фикр- мулоҳазаларини билдириш орқали олиб бориладиган методдир. Суҳбатни ўтказиш шартлари билан таништириш Конвертлар ва “ Жавоблар варақалари ” ни тарқатиш Конвертга мавзу бўйича савол ёзиш Саволга жавоб ёзиш Таҳлил қилиш ва баҳолашКонвертни ёнидаги ўқувчига узатиш4F11311D 381009 24 50 2C 09 381009 4F0412100D08 2304 381009  “ БАҲС - МУНОЗАРА ” методи - бирор мавзу бўйича таълим олувчилар билан ўзаро баҳс-мунозара ва фикр алмашув тарзида ўтказиладиган методдир . Муаммоли савол берилади Турли фикрлар билдирилади Фикр-мулоҳазалар тингланади Фикр-мулоҳазалар таҳлил қилинади Аниқ ва мақбул ечим танлаб олинади3A 2311140D0E 39 06 0B 39 36  «ЛОЙИҲА» методи- таълим олувчиларнинг индивидуал ёки гуруҳларда белгиланган вақт давомида, белгиланган мавзу бўйича ахборот йиғиш, тадқиқот ўтказиш ва амалга ошириш ишларини олиб боришидир. 5. Текшириш 5. Текшириш 4. Амалга ошириш4. Амалга ошириш 2. Режа тузиш 2. Режа тузиш6. Хулоса чи қ ариш 6. Хулоса чи қ ариш 3. Қ арор қ абул қ илиш 3. Қ арор қ абул қ илиш 1. Маълумот йи ғ иш 1. Маълумот йи ғ иш Ривожлантирувчи таълим маълум бир вақтда, ўқувчининг таълимий, тарбиявий, маънавий, руҳий ва жисмоний ривожлантириш ҳамда уни тез ўзгарувчан дунёда жамиятга, ҳаётга мослашувини таъминловчи таълим назариясидир. Ўз келажагини ўйлаган ҳар бир давлат жамият ҳаётидаги шахсга тааллуқли барча ижтимоий таъсирларни инсоннинг ривожланиши учун, унинг ўзлигини англаши ва намоён қила олиши учун мақсадли равишда йўналтира олган бўлиши керак. Ривожлантирувчи таълим технологиялар қўлланганда, талабалар қизиқишининг ортишига, билимларнинг кўникмага айланишига, билим сифат- самарадорлигининг ошишига сабаб бўлмоқда. Ривожлантирувчи таълим технологиялари ва усуллари.01 1E18 03 071109 0B 351C06 3104 0B 1E1C0D0E 1404 01 18 1D0E 17 0C23 2A Ривожлантирувчи таълимнинг мақсади - Талабаларда мантиқий, танқидий, таҳлилий, ижодий фикрлашни ривожлантириш орқали баркамол шахсни шакллантиришдан иборатдир. Ривожлантирувчи таълимнинг вазифаси - шахснинг индивидуал камол топиши учун зарур бўладиган ҳаётий кўникма ва малакаларини ривожлантириш саналади. Ривожлантирувчи таълимнинг ўзига хос хусусиятлари - ўқувчиларда топшириқларни ечишга оид назарий тушунча ва амалий кўникма, малакаларни шакллантиради. Ўқувчиларнинг ижодий қобилиятларини рўёбга чиқаришга хизмат қилади.0D 0C 0A 23 0E03 1D 0D 0C 0A 16 1D 140E12 0D 292025 0C 0A 02 0F 0E03 18 Технологиялар Усуллар Бумеранг Ақлий ҳужум ФСМУ Гуруҳларда ишлаш Венн диаграммаси Ролли ўйин Балиқ склети Ишбилармонлик ўйини Елпиғич Рефлексия Занжир Тақдимот Зинама-зина Галерея 6х6х6 Т жадвал Дидактик ўйин SWOT таҳлил Икки ёқлама кундалик Резюме 1. Модул ТТ. 2. Муаммоли ТТ. 3. Интерфаол ТТ. 4. Индивидуал ТТ. 5. Масофавий ТТ. 6. Компьютер ТТ. 7. Ҳамкорлик ТТ 8. Лойиҳа ТТ. 9. Дастурий ТТ. 10. Табақалаштирилган ТТ . 11. Ривожлантирувчи ТТ. 12. Ўйин технологиялари. Талаба ша x сига йўналтирилган таълим – ўқувчи ша x сий имкониятларига мослаштирилган педагогик муҳитни ҳамда таълим-тарбия жараёнини ташкил этишни назарда тутади.