Terining tuzilishi va funksiyasi 2 - Odam va uning salomatligi - Slaydlar

Terining tuzilishi va funksiyasi 2

Yuklangan vaqt:

11.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2069.6708984375 KB

Ko'chirib olish

TERINING TUZILISHI VA FUNKSIYASI

DARSNING MAQSADI:  A) ta’limiy maqsad: o’quvchilarga terining tuzilishi, uning qavatlari va ko’p qirrali teri funksiyalari haqida ma’lumot berish.  B) tarbiyaviy maqsad: o’quvchilarni ilmiy dunyoqqarashini kengaytirish, teri parvarishi uning tiniqligi organizm salomatligi oynasi ekanligini va sog’lom turmush tarziga rioya qilishni o’rgatish.  D) rivojlantiruvchi maqsad: o’quvchilarda terining tuzilishi va funksiyalarining inson hayotida tutgan o’rni va organizmdagi ahamiyati haqidagi tushunchalarini rivojlantirish.  E) darsning kompetensiyaviy maqsadi: T.K.2 teri, uning tuzilishi kasallilkari, ularni oldini olish, boyicha ko’rsatmalarni ilmiy-ommabop materiallardan foydalanib, zarur ma’lumotlarni izlab topishni o’rgatish. T.K.3. o’quvchilarga biologiya fani yangiliklari, mavzuga oid ma’lumot va tushunchalar ustida mustaqil ishlashni o’rgatish. F.K.3. terini shikastlanishdan saqlash, ochiq jarohatlarni bog’lash, teri parvarishi va tozaligini ta’minlashni uqtirish. Mavzu: Terining tuzilishi va funksiyasi

Dars turi: yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi Darsda foydalaniladigan metod va texnologiyalar: guruhlarda ishlash, “Blits-so’rov”, “To’g’I javobni tanlang” “Kim chaqqon” Darsning shiori: Kuchli bilim, iqtidor - kelajakka poydevor Darsda foydalaniladigan jihozlar: darslik, rasm, tarqatmalar, kompyuter, proyektor, boshqotirmalar. T/ r Darsning borishi vaqti 1 Tashkiliy qism 3 2 O’tilgan mavzuni takrorlash 20 3 Yangi mavzu bayoni 15 4 Mustahkamlash 5 5 Uyga vazifa 2

1.Fevral oyida qaysi buyuk bobolarimizni tavallud kunlari o’tkaziladi. 2.Z.M.Boburning ruboiylaridan aytib bering. 3. Alisher Navoiyning g’azalidan aytib bering TASHKILIY QISM: Ma’naviyat daqiqasini o’tkazish. ”

O’TILGAN MAVZUNI TAKRORLASH Sinfdagi o’quvchilarga havorang, sariq va qizil kartoshkalar tarqatiladi, bir xil rangdagi kartochka egalari bir guruh bolishadi. Demak 1-guruh: ANATOMLAR 2-guruh FIZIOLOGLAR, 3-guruh DIYETOLOGLAR ANATOMLAR Tiriklikning tuzulishin, O’rganar anatomiya. U siz rivojlanolmas, Hattoki meditsina. DIYETOLOGLAR Hatto ovqatlanishda, Muhim tartib amal bor. Gar sog’lom bo’lay desang, bunga bergin e’tibor. FIZIOLOGLAR Tanamizda barcha a’zolar, Uzviy bog’liq holda ishlaydi. G‘o’yo ongli mavjudot kabi, Quloq solsang dardin so’zlaydi. 2A 27

O’qituvchi: qani endi vitaminlar haqida “Anatomlar”, “Fiziologlar” va “Diyetologlar” qanday maslahatlar beradilar . 1. Anatomlar Vitaminlar biologik faol moddalar bo‘lib, organizmda moddalar almashinuvida qatnashadi. Rus olimi N.I. Lunin (1853—1938) 1880-yilda himoya qilgan doktorlik dissertatsiyasida vitaminlar hayvonlar organizmi uchun muhim modda ekanligini birinchi bo‘lib isbotladi. Uning xulosasiga ko‘ra, ovqat tarkibida oqsillar, yog‘lar, uglevodlar, tuzlar va suvdan tashqari, alohida moddalar ham bo’ladi, bularsiz organizm yashashi mumkin emas, deyilgan edi. Keyinchalik bu noma’lum muhim moddalar 1912- yilda K. Funk tomonidan vitaminlar , deb nomlandi ( vita — hayot degan ma’noni bildiradi). 2. Fiziologlar Vitaminlaming 40 dan ortiq turi bo‘lib, ularning har biri odam organizmida muhim fiziologik vazifani bajaradi masalan: A vitamini Hayvon va odam organizmining o‘sishi va rivojlanishida. Ko‘z o‘tkirligining yaxshi bo‘lishini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega. B1 vitamini (tiamin) Markaziy nerv sistemasida qo‘zg‘alish va tormozlanish jarayonlari normal o‘tishida Odamning aqliy faoliyati yaxshi bo‘lishida muhim o‘rin tutadi. D vitamini organizmda kalsiy va fosfor almashinuvi normal o‘tishida ishtirok etadi. U ayniqsa, ikki-uch yoshgacha bo‘lgan bolalar suyagining to‘g‘ri shakllanishi, o‘sishi va rivojlanishida katta ahamiyatga ega. Bu vitamin yetishmasligi natijasida yosh bolalarda raxit kasalligi yuzaga keladi . C vitamini yetishmasa Singa kasalligi kelib chiqadi. Belgilari umumiy holsizlik, tez charchash, milklaming shishib, bo‘shashib qolishi, tishlaming qimirlab tushib ketishi, tish cho‘tka bilan tozalanganda milk qonashi kuzatiladi. 3. Diyetologlar Gipovitaminoz- -odam organizmida biror vitamin miqdori kamaysa Gipervitaminoz- odam organizmida biror vitamin me’yoridan ortib ketsa Avitaminoz-odam organizmida biror vitamin mutlaqo yo‘qolsa

1 -savol. Qaysi vitamin yetishmasa raxit kasalligi kelib chiqadi (I), raxit qanday kasallik (II), raxit kasalligida qaysi suyaklar egrilanib qoladi(III). a-D vitamini b.A vitamini c- Ca va P vitamini d. B guruhi vitaminlari 1.suyaklarning qotib qolishi 2. Suyaklarning yumshab egiluvchan bo’lib qolishi 3. Suyaklarning o’sishini jadallashuvi. A. oyoqlar ,umurtqa pog’onasi, ko’krak qafasi ,bosh suyagi B.oyoqlar ,umurtqa pog’onasi, ko’krak qafasi ,chanoq suyaklari C. ko’krak qafasi ,chanoq suyaklari, yelka suyagi, bilak suyagi. A.I-a, II- 2, III -B B. I- a , II – 1, III-C C. I-c , II-2 , III-A D. I-d , II- 3 ,III –B Piza test

2 savol.Quyidagi mahsulotlarda qaysi vitamin ko’p bo’ladi. A.C vitamini B.D vitamini C. B,B 1 ,B 2 vitamini D. A vitamini 3-savol.A,B,D vitaminlari uchraydigan mahsulotlarni aniqlang . jigar. Tuxum mol go’shti qora non qizil qalampir sarimsoq no’xat sarig’i piyoz A. B. C. D . .

Vitaminlarni birinchi bo’lib fanga kiritgan olim Provitaminlar nimalar? A vitamini qaysi mahsulotlar tarkibida ko’p bo’ladi?. B guruh vitaminlarini ayting Avitaminoz nima? C vitaminining vazifasi D vitamin qaysi mahsulotlar tarkibida ko’p bo’ladi?Beri-beri kasalligi qaysi vitamin yetishmaslidan kelib chiqadi. Bliss savollari

Yangi mavzu bayoni: Yangi mavzu bayo ni boʻyi cha oʻqi tuv chi do skaga mavzu harflari yozi lgan bukl etla rni teskari lab qo ʻya di va quy ida gi savol l arga ja vob beri sh o rqali bukl etla r ochi l adi. Т Е R I – tuzulishi va uning funksiyasi . Oʻqi tuvchi : H ar bi r darsimi zda odam ning turl i a’zol ari bi lan tani shami z. B u galgi a’zo miz oda m tana sida gi eng ka tta a’zo hiso bla nadi . 1. Insonlarga bi r ma rta beri ladigan a ’zo ? (tish) 2. Organi zmda barcha fizi ol ogi k jaray onla rning toʻxtovsi z davom eti shi uchun sa ri flanadi ni ma? (e nergi ya) 3. D vi tami n y eti shmas li gi dan keli b chi qadi gan ka sall i k (raxi t) 4. Os hqozon –i chakning yuquml i virusli ka sal li kl aridan biri (i chburug’) Epi dermis koʻp qavatl i epi tel iy toʻqimas idan i borat boʻli b, uning ustki qi smi da gi huj ayral ar tez- tez yemi ril ib, oʻrniga ya ngi huja yra la r hosi l boʻl ib turadi . Epi dermis ning ustki qavati har 7- 11 kunda butunl ay yangil anadi. D erma qav ati bi ri ktiruvchi toʻqim adan i borat boʻl ib, unda j uda koʻp qon va li mf a to mirl ari, nerv tol al ari , soch va tuk i l di zlari , ter va y ogʻ be zlari j oyl ashgan. B u qa vatda soch va tuk tolal ari ni ng i l di zi boʻli b tukl ar ha r 50 kunda , ki prik lar har 3-5 o yda al mashi nadi . Sogʻl om odamni ng sochi bir kecha- kunduzda 0,4 m m oʻsadi . Odamni ng sochi 35- 40 yoshda n asta -s ekin o qara boshl aydi . G i poderma asl te ri qavati ni ng tagida j oyl ashgan boʻli b,u y umshoq bi ri kti ruvchi to’qi mq v a yogʻ moddasi dan i borat.

TERI Epiderm is Derma Gipoder ma Teri qavatlari Tuzilishi Qalin Yupqa Epidermis Koʻp qavatli epiteliy toʻqimasi Qoʻl kafti, oyoq tovoni, panja yuzasida. Qolgan sohalar va yosh bolalarda Derma Biriktiruvchi toʻqimadan iborat Qoʻl va oyoq kafti, dumba, tirsak Boʻyin,qoʻl oyoqning bukilish sohasida Gipoderma Yogʻ moddasidan iborat Qorin devori, dumba sohasida Boʻyin,yelka, qoʻl oyoq sohasida

Oʻqit uvchi: yuqoridagi ranglar niman i eslatyapti? Oʻqu vchi: bu ranglar Oʻzbekist on Iqt isodiyotini rivojlantirish ning 5 t a ustuvor yoʻnalish idagi masalalarn ing ramziy rang lari hisoblanadi. 20 17-2 021 yillarga moʻljallangan “Harakatlar strat egiyasi ramzidir ”. Terining funksiya lariSezish Ayiris h Nafas olish Termor egulya tsiyaHimoy a

Mustahkamlash: Test savollar 1. Asl teri qavati qaysi? A) derma B) gipoderma C) epidermis D) periderma 2. Terining qaysi qavati yumshoq biriktiruvchi va yog’ moddasidan iborat? A) epidermis B) derma C) gipoderma D) po’stloq 3. Taktil retseptorlar vazifasi nima? A) bosimni sezadi B) issiqni sezadi C) og’riqni sezadi D) sovuqni sezadi 4. Organizmdagi issiqlik energiyasining necha % I teri orqali tashqi muhitga chiqariladi? 5. Bir kecha –kunduzda katta odamda o’rtacha necha ml ter ajralaldi? A) 600 ml B) 700 ml C) 400 ml D) 500 ml 6. Kislorodning necha foizi teri orqali qabul qilinadi? A) 2% B) 1% C) 99% D) 2,5%

1 2 3 4 5 6 A + + B + + C + D + DARSNING YAKUNI UYGA VAZIFA: mavzuni o’qib kelish O’quvchilar ni baholash

O'xshashlar

Orqa miyaning tuzilishi va funksiyasi

Tayanch harakatlanish sistemasining tuzilishi, funksiyasi va ahamiyati

Suyaklarning tuzilishi va o’sishi

Qo’l va oyoq muskullarining tuzilishi

Qon aylanishining ahamiyati, yurakning tuzilishi