O’zbekiston prezidenti SH.M. Mirziyoyev - Milliy istiqlol g'oyasi - Slaydlar

O’zbekiston prezidenti SH.M. Mirziyoyev

Yuklangan vaqt:

09.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2649.712890625 KB

Ko'chirib olish

Yangi O’Zbekiston taraqqiyot strategiyasida ta’lim islohotlari fanidan O’zbekiston prezidenti SH.M. Mirziyoyev mavzusidagi TAQDIMOTI

Toshkent-2021O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTI SHAVKAT MIRZIYOYEVNING YANGI O‘ZBEKISTON STRATEGIYASI kitobining taqdimoti.

«Yangi O‘zbekiston orzusi, bugungi kunlarimizga nisbatan aytganda, hozirgi davrning taqozosi, uning asl qiyofasini, harakatlantiruvchi kuchlari va omillarini belgilaydigan g‘oyaviy-ma’naviy asos, xalqimizga xos yaratuvchanlik shijoati va keng ko‘lamli islohotlarimizning yaqqol ifodasidir», — so‘zlari bilan kitob boshlanadi. Kitob muqaddima, 7 bo‘lim va xotimadan iborat. Bo‘limlar quyidagicha nomlangan:  «Yangi O‘zbekiston strategiyasi»  «Xalqparvar davlat»  «Milliy iqtisodiyotni rivojlantirish»  «Adolatli ijtimoiy siyosat»  «Ma’naviy taraqqiyot»  «Xavfsizlik va tashqi siyosat»  «O‘zbekiston va umumbashariy muammolar».

Mazkur asar kitobxonlarda Yangi Oʻzbekistonning zamonaviy demokratik qiyofasi qanday yaratilayotgani mamlakatimizni yangi rivojlanish bosqichiga ko‘tarishini biz belgilab olgan strategik yoʻl toʻgʻrisida yaxlit tasavvur hosil qilish imkonini beradi. 1-BO‘LIM: YANGI OʻZBEKISTON STRATEGIYASI  Yangi O‘zbekiston orzusi  Yangi O‘zbekiston fenomeni  Yangi Oʻzbekiston: yangilanish va taraqqiyot omillari  Yangilanayotgan Oʻzbekiston 23 150B 0E0506 150B 2B2C2D07 01 01 01 01 01 01 01 01

Xalqimizning orzu-intilishlari Mirzo Ulugʻbek, Qozizoda Rumiy, Ali Qushchi, Davlatshoh Samarqandiy, Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur kabi ikkinchi uygʻonish davrining buyuk siymolarini uygʻotdi, ularning asarlari va faoliyatida oʻz talqinini topgan odil podsho, adolatli jamiyat, komil inson gʻoyalarida namoyon boʻldi. Shu tariqa uzoq oʻtmishdan hozirgi davrgacha milliy tafakkurimiz negizida shakllanib kelgan, turli gʻoya va amaliy harakatlarda oʻz ifodasini topgan el- yurtimizning orzu-umidlari bugungi kunda Yangi Oʻzbekiston tushunchasida jamuljam boʻldi. Barchamiz “Yangi Oʻzbekistonda erkin va farovon yashaylik!” degan yagona maqsad atrofida birlashib, masʼuliyat va javobgarlikni chuqur his etgan holda, fidokorona mehnat qilib, farzandlarimiz, kelgusi avlodlar uchun gullab- yashnagan, ozod va obod mamlakatni meros qilib qoldiramiz. YANGI OʻZBEKISTON ORZUSI20 01 10 22050C09 03 09 0B 2C 04 17160A0F 24 1309 3501 03 1709 100508 1709

Yangi Oʻzbekiston – bu “Xalq manfaati hamma narsadan ulugʻ” degan ezgu gʻoya amaliy ishlar bilan oʻz tasdigʻini topayotgan zamondir. Yangi-yangi uy-joylar, zamonaviy korxonalar, taʼlim, tibbiyot, madaniyat va sport maskanlari, obod qishloq va shaharlar yurtimiz chiroyiga chiroy qoʻshayotgan tarixiy bir davrdir. Yangi Oʻzbekiston – “Xalq davlat organlariga emas, davlat organlari xalqqa xizmat qilishi kerak” degan hal qiluvchi tamoyil amalda oʻz tasdigʻini topayotgan mamlakat. Donishmand xalqimizning oʻzi bu kabi urinishlarga qatʼiy javob bermoqda. Yangi Oʻzbekiston bunday kimsalar oʻylagan yoʻldan bormaydi, islohotlar jarayoni ortga qaytmaydi. “ Uchinchi Renessans poydevorini yaratish” gʻoyasi ham tasodifan va quruq yerda paydo boʻlmagan, albatta. Yurtimizning nihoyatda boy qazilma va tabiiy resurslarga, qudratli iqtisodiy va insoniy salohiyatga egaligi bu boradagi hayotbaxsh rejalarga asos berayotgani shubhasiz. YANGI OʻZBEKISTON FENOMENI

Dono xalqimiz “Til bilgan - el biladi”, deydi. O‘z tilini hurmat qilgan maʼrifatli xalq boshqalarning tiliga ham chuqur hurmat bilan qaraydi. Bu borada buyuk bobolarimiz ibrat va namuna koʻrsatganlar. Avvalambor, Yangi Oʻzbekiston strategiyasining mustahkam tayanchi va suyanchi boʻladigan tarixiy-maʼnaviy omil , yaʼni bizning eng katta boyligimiz – xalqimizning ulkan madaniy merosi, intellektual salohiyati mavjudligidir. Jahon hamjamiyati tomonidan keng eʼtirof etilayotgan ushbu ilmiy-maʼnaviy meros dunyo madaniyati va maʼnaviyati taraqqiyotiga bebaho hissa qoʻshilgani maʼlum. Aynan ana shu omil Yangi Oʻzbekiston poydevorini yaratishda, ilm-fan, maʼnaviy va madaniy faoliyat, taʼlim-tarbiya sohalarini keng rivojlantirish va yangi bosqichga olib chiqish uchun asos boʻlmoqda. YANGI OʻZBEKISTON: YANGILANISH VA TARAQQIYOT OMILLARI2F 3520 111E 0C0504 0B 06 25 0C0529 0E 2B03 1608 30 11160D17050314 25 14 19

Biz oʻn yillar, asrlar davomida amal qilib kelingan “davlat – jamiyat – inson” tamoyilini “Inson – jamiyat –davlat” tamoyiliga oʻzgartirdik. Yurtimizda “ Davlat – inson uchun ” gʻoyasi amal qila boshladi. Qonun va adolat ustuvorligini taʼminlash – Yangi Oʻzbekistonni barpo etishning eng muhim shartidir . Jamiyatimizda demokratiya tamoyillari, qonun ustuvorligini taʼminlash sifat jihatidan yangi bosqichga koʻtarildi. Sud-huquq tizimini demokratlashtirish va liberallashtirish ishlari hayotga izchil tatbiq etilmoqda, sud hokimiyatining fuqarolar huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish borasidagi rolini oshirmoqdamiz. Konstitutsiya va qonun normalari soʻzsiz ishlashi uchun ishonchli huquqiy kafolat yaratilmoqda. Inson huquqlari sohasida ham holat tubdan oʻzgardi. Majburiy mehnat va bolalar mehnati toʻliq bartaraf etildi. Inson huquqlari boʻyicha milliy strategiyani qabul qildik. Oʻzbekiston BMTning Inson huquqlari boʻyicha kengashiga aʼzo etib saylangani olib borayotgan siyosatimizning yuksak xalqaro eʼtirofidir. YANGILANAYOTGAN OʻZBEKISTON

2- BO‘LIM: XALQPARVAR DAVLAT  “ Davlat - inson uchun” tamoyili - demokratik islohotlar mezoni  Davlat organlari -xalqqa xizmat qilishning samarali vositasi  Davlat boshqaruvining sivilizatsiyaviy imkoniyatlari  Hududiy masalalarni hal qilish masʼuliyati  Qonun ijodkorligi va huquqni qoʻllash amaliyoti  Mustaqil va odil sud tizimi  Erkin va ochiq fuqarolik jamiyati  Ijtimoiy masʼuliyatli ommaviy axborot vositalari402C062D07 29 01 0635 23 01 0606 23 01 0606 23 01 0606 1B 01 0606 22 01 0606 1D 01 0606 33 01 0606 24

Aslida esa, avvalo, inson, uning haq-huquqlari va baxt-saodati davlat siyosati, barcha davlat organlari faoliyatining eng ustuvor maqsadi boʻlishi lozim. Jamiyat qurilishi va davlat siyosati ana shu gʻoyaga tayanishi hamda “ Davlat – inson uchun ” tamoyili asosida tashkil etilishi darkor. Eng asosiysi, yurtimizda yashayotgan har qaysi inson millati, tili va dinidan qatʼi nazar, erkin, tinch va badavlat umr kechirishi, bugungi hayotdan rozi boʻlib yashashi davlatning bosh maqsadiga aylanib bormoqda. 2030-yilgacha moʻljallangan barqaror rivojlanish maqsadlari mamlakatimizda har bir insonning huquq va qonuniy manfaatlarini taʼminlashni koʻzda tutadigan “ hech kimni eʼtibordan chetda qoldirmaslik ” tamoyili asosida amalga oshirilmoqda. Parlament, fuqarolik jamiyati institutlari, ommaviy axborot vositalarining rolini kuchaytirish, “ Xalq – qonunlarining tom maʼnoda yagona manbai va muallifi hisoblanadi ” hamda “Barcha muhim qarorlar bevosita xalq bilan muloqot asosida ” jamoatchilikning fikrini hisobga olgan holda qabul qilinadi” tamoyillarini amalga oshirish boʻyicha tashkiliy-huquqiy chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Amalga oshirilayotgan keng koʻlamli islohotlar insonlar hayotini, dunyoqarashini hamda turmush tarzini tubdan oʻzgartirmoqda. Jamiyatda “ Yangi Oʻzbekistonni birgalikda barpo etamiz ” degan ulugʻvor maqsad umumxalq harakatiga aylandi. “ DAVLAT-INSON UCHUN” TAMOYILI – DEKMOKRATIK ISLOHOTLAR MEZONI25 05 0410 23 32 350D 0F 14 40 03 14 31 16 32 36 31 39 32 16 35 32 10 19 25 0F 01 0B 32

Biz shu asnoda Oʻzbekistonni innovatsion, zamonaviy va samarali davlatga aylantiramiz. Yangi Oʻzbekiston strategiyasi – fuqarolarning mamlakat ijtimoiy-siyosiy hayotidagi ishtirokini kengaytirish, ularning orzu-intilishlarini roʻyobga chiqarish, ilgʻor tashabbuslarini amalga oshirish, hayotiy muammolarini hal etish, turmush darajasini yuksaltirish, mustaqil ravishda oʻz moddiy farovonligini oshirishi uchun yetarli va zarur sharoitlarni yaratish deganidir. Davlat boshqaruvida biz uchun nisbatan yangi, lekin koʻplab rivojlangan demokratik mamlakatlarda amal qilayotgan “Davlat xalqqa xizmat koʻrsatishi shart” gʻoyasini tatbiq etishni nazarda tutuvchi “Xalqchil davlat” milliy dasturi ishlab chiqiladi, “Davlat xizmatlari toʻgʻrisida” gi qonun qabul qilinadi.DAVLAT ORGANLARI – XALQQA XIZMAT QILISHNING SAMARALI VOSITASI13 09 1C 1009 0B 1109 171E 2F 111E 3523 0D 1829051709 3539 14 0B 3523 180B

Xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar kengashlarining mahalliy hokimliklardan haqiqiy mustaqilligini taʼminlash , ulardagi siyosiy partiyalar guruhlari rolini yanada kuchaytirish va vakolatlarini kengaytirish masalalariga ustuvor ahamiyat beriladi. Aholimiz, fuqarolarning siyosiy-huquqiy saviyasini oshirib borish bilan hokimlarni toʻgʻridan-toʻgʻri saylash tizimiga oʻtiladi. Hokimlarning tegishli vakillik hokimiyatini boshqarish vakolati bekor qilinadi . Shu munosabat bilan “ Xalq deputatlari Kengashlari toʻgʻrisida ” va “ Hokimning maqomi toʻgʻrisida ”gi qonunlarni qabul qilish zarur. Asosiy maqsadimiz – Oʻzbekistonning dunyodagi davlat boshqaruvi sifati yuqori boʻlgan, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari keng joriy etilgan 30 ta davlati qatoriga kirishini taʼminlashdan iborat. Yangi Oʻzbekiston strategiyasi ijro etuvchi hokimiyatni tom maʼnoda xalqqa xizmat qiluvchi organga aylantirishni nazarda tutadi . HUDUDIY MASALALARNI HAL QILISH MASʼULIYATI20 0C 16 2B03 18160A 1604 21 16 1E020C 1203 31 39 32 1B 0E 32 21 121F 4342060E 01 2A0214 1203

Qadimgi Rimning mashhur shoiri Publiliy Sirning bir fikrini eslash joiz deb bilaman. “Qonunlar kuchli boʻlgan joyda, xalq ham kuchlidir ”, deb yozgan edi u. Darhaqiqat, xalq vakillari boʻlgan deputatlar oʻz vakolatiga asoslanib, jasur, talabchan va qatʼiyatli boʻlishi, fuqarolarning manfaatiga xizmat qilmaydigan qonunlar qabul qilinishiga yoʻl qoʻymasligi shart. Qonun ijodkorligi borasidagi faoliyat sifatini tubdan yaxshilash, qonunchilik bazasini tizimlashtirish va qonunosti hujjatlari sonini keskin qisqartirish, qonun ijodkorligida “ aqlli tartibga solish ” modelini yanada keng qoʻllash borasidagi ishlar tizimli ravishda davom ettiriladi. Huquq ijodkorligi va huquqni qoʻllash faoliyatini oʻrganish asosida Oʻzbekiston Respublikasi qonunchiligini rivojlantirish konsepsiyasi ishlab chiqiladi. Har bir qonunning, taʼbir joiz boʻlsa, koʻzi, oyogʻi, ijrosi boʻlishi lozim. Qonun qabul qilindimi, albatta, hayotda oʻzgarish boʻlishi kerak .QONUN IJODKORLIGI VA HUQUQNI QOʻLLASH AMALIYOTI22 0A 32 2F 2209 150B 22 03 0C09 0B 0211 32 150F13 03 0F 0529 07 0C 030B 1B 22 12

Buyuk Sohibqiron Amir Temur bobomiz Shahrisabzdagi Oqsaroy peshtoqiga yozdirgan “ Adolat – davlatning asosi va hukmdor – shioridir ”, Alisher Navoiy bobomizning esa “ Zulm qilma, insofli boʻl, xalq uchun adl qasri, yaʼni adolat qoʻrgʻonini bunyod et ”, deb aytgan hikmatli soʻzlarida aks etgan ulugʻvor gʻoyalar insonning qadr-qimmatini oliy darajaga koʻtarish borasidagi amaliy harakatlarimiz poydevoriga aylanmoqda. Sud ostonasida qadam qoʻygan har bir inson hosil qilishi adolat hukm surayotganiga toʻla ishonch hosil qilishi kerak. Aks holda, buyuk nemis faylasufi Immanuil Kant aytganidek, “Adolat yoʻqolgan paytda hayotning qadrini belgilaydigan boshqa hech narsa qolmaydi ”. Yangi Oʻzbekistonni barpo etish strategiyasida ushbu sohadagi ustuvor vazifamiz – Oʻzbekistonning dunyodagi “Qonun ustuvorligi indeksi” yuqori darajada boʻlgan davlatlar qatoriga kirishini taʼminlash va aholining adolatli sudlovga ishonchini oshirishga yordam beradi . Yangi Oʻzbekiston strategiyasi mustaqil advokatura faoliyatini samarali tashkil etishni nazarda tutadi . Sud-tergov faoliyatida fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoyalash bugungi kunning dolzarb vazifasidir. Bu borada “ Mustaqil advokatura konsepsiyasi ” ishlab chiqiladi va amaliyotga joriy etiladi. Tergov va sudning barcha bosqichlarida advokatning roli yanada oshiriladi, Advokatlar akademiyasi faoliyati yoʻlga qoʻyiladi. MUSTAQIL VA ODIL SUD TIZIMI13 21 13 32 09 0A 32 1E 10 2C 10 0A 12 32 01 07 11 12 01 03 12 2C 0C 1D 32 22 25

Fuqarolik jamiyatini rivojlantirish boʻyicha ustuvor yoʻnalishlar quyidagilardan iborat:  Davlatning va fuqarolik jamiyati institutlarining mamlakatni yanada jadal va har tomonlama rivojlantirishga qaratilgan saʼy-harakatlarini birlashtiruvchi zamonaviy, demokratik hamda ochiq-oshkora maydon sifatida ularning yuqori darajadagi tizimli va samarali muloqotini yoʻlga qoʻyish;  Oʻrta va uzoq muddatli istiqbolda fuqarolik jamiyatini rivojlantirishning strategik yoʻnalishlarini aniqlash va milliy modelini shakllantirish boʻyicha takliflar ishlab chiqish;  Fuqarolik jamiyatini va keng jamoatchilikni tashvishlantirayotgan dolzarb masalalarni muhokama qilish, shuningdek, mazkur sektorning holati va rivojlanish tendensiyalarini tahlil qilish;  Davlat organlarining fuqarolik jamiyati institutlari bilan samarali hamkorligining zamonaviy mexanizmlarini, ularning faoliyatini qoʻllab-quvvatlash va rag‘batlantirish choralarini joriy qilish boʻyicha takliflar tayyorlash;  Ilmiy va ekspertlar guruhlari ishtirokida fuqarolik jamiyatini rivojlantirish sohasida fundamental va amaliy tadqiqotlarni tashkil etish yuzasidan tashabbus koʻrsatish, fuqarolik jamiyatini rivojlantirish borasidagi davlat siyosati va uning amaliy natijalari haqidagi jamoatchilik fikrini tizimli ravishda oʻrganish, umumlashtirish va tahlil qilishni tashkil etish; ERKIN VA OCHIQ FUQAROLIK JAMIYATI3B 05 02 2F 0F 11 0F 02 1D 1705 02 3B 14 0F 02 2F 07 0A 02 34 27 27 0D 22

Bugungi kunda OAV tom maʼnoda “Toʻrtinchi hokimiyat”ga aylanib bormoqda. Achchiq gap va tanqidiy materiallar joylardagi koʻplab amaldorlarga yoqmasligi, ularning tinchini va halovatini buzayotgani ham bor gap. Oshkoralik va soʻz erkinligi bu — davr talabi, bugun Oʻzbekistonda olib borilayotgan islohotlarning talabi. Xolis va adolatli jurnalist va blogerlarning tanqidiy chiqishlari eskicha qolipda ishlaydigan rahbarlarning faoliyatidagi xato-kamchiliklarni koʻrsatib, ularni ish uslubini oʻzgartirish va masʼuliyatini oshirishga majbur qilmoqda. Mamlakatimizdagi barcha siyosiy-ijtimoiy institutlar kabi Oʻzbekiston jurnalistikasi ham hozirgi raqamli texnologiyalar davrida yangi shakllanish jarayonini boshidan kechirmoqda. Axborot va matbuot erkinligi, fuqarolarning oʻz xohish-irodasini erkin bildirishi, davlat idoralari faoliyatining ochiqligi va oshkoraligi – Yangi Oʻzbekistonning sifat koʻrsatkichlaridan biriga aylandi. Bu yoʻlni davlat siyosatining eng muhim yoʻnalishlaridan biri deb bilamiz va qatʼiy davom ettiramiz. IJTIMOIY MASʼULIYATLI OMMAVIY AXBOROT VOSITALARI13 2324 09 1809 1009 1D 0B04 20 0A 14 23 1005 25 0B1105 0E05 13 1109

3-BO‘LIM: MILLIY IQTISODIYOTNI RIVOJLANTIRISH  Iqtisodiyot – jamiyat hayotining tanasi  Xususiy mulk va tadbirkorlikni rivojlantirish  Iqtisodiyot tarmoqlarini modernizatsiya qilish  Qishloq xoʻjaligini jadal rivojlantirish  Suv resurslari samaradorligini oshirish  Hududlarning iqtisodiy taraqqiyoti  Turizm – Oʻzbekiston iqtisodiyotining drayveri  Raqamli iqtisodiyot sari

Amaliy natijadorlik, inson manfaatlari va yana bir bor inson manfaatlari – iqtisodiy islohotlarimizning oʻzak masalasidir. Harakatlar strategiyasining natijasi oʻlaroq, Yangi Oʻzbekiston iqtisodiyotining huquqiy asoslari yaratildi. Yangi Oʻzbekiston strategiyasi, avvalo, barqaror iqtisodiy oʻsishni taʼminlashga qaratilganini taʼkidlash lozim. Makroiqtisodiy barqarorlik – iqtisodiy islohotlarning mustahkam poydevoridir. Kelgusidagi iqtisodiyotning kamida 5 foizga oʻsishi, byudjet defitsiti yalpi ichki mahsulotga nisbatan 2 foizdan oshmasligiga qaratilgan chora-tadbirlar belgilanadi. 2030 yilga borib oʻrtacha yillik iqtisodiy oʻsish surʼatlari 6,3-6,5 foiz, kapital q oʻyilmalar 8,0-8,5 foiz, eksport 9,0-10,0 foizni tashkil etishiga erishamiz. IQTISODIYOT — JAMIYAT HAYOTINING TANASI21 05 1B 05 01 0E 23 33 14 01 3E3F403F03 0529170B

XUSUSIY MULK VA TADBIRKORLIKNI RIVOJLANTIRISH Alohida taʼkidlash lozimki, Yangi Oʻzbekiston modernizatsiyalashgan iqtisodiyotga tayanadi. Bunday iqtisodiyotni shakllantirish uchun undagi davlat ishtirokini kamaytirish, xususiy mulk huquqlarini himoya qilish va uning rolini yanada kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini ragʻbatlantirishga qaratilgan institutsional va tarkibiy islohotlarni davom ettirish zarur. Yangi Oʻzbekiston – keng iqtisodiy imkoniyatlar mamlakatidir. Iqtisodiy siyosatimizning asosiy tamoyillaridan biri – har bir fuqaro boy boʻlsa – davlat boy boʻladi, har bir oila farovon boʻlsa –mamlakat farovon boʻladi. Biz taqdim etayotgan iqtisodiy strategiyada tadbirkorlik uchun zarur shart-sharoitlar yaratish birlamchi vazifa deb belgilanadi. Iqtisodiy strategiyamizning muhim bandi 2030-yilga qadar munosib haq toʻlanadigan 10 millionta yangi ish oʻrinlarini yaratish, kambagʻallikni bartaraf etish, ishsizlik darajasini 2030-yilda 5,2 foizga, inflyatsiyani esa 15,2 foizdan 4,3 foizga pasaytirishga erishamiz.21140F16 0E 13 1416080E 0F09 1E 01 34 16 0A 2D 1202 24 15 4042

Hozirgi kunda Oʻzbekistonning davlat tashqi qarzi Jahon banki va Xalqaro valyuta jamgʻarmasi mezonlariga koʻra xavfsiz hisoblanadi. Ayni vaqtda tashqi qarz hisobidan hududlarda amalga oshiriladigan loyihalar bundan buyon mahalliy kengashlar va jamoatchilik muhokamasidan oʻtkaziladi. Ularning natijalari toʻgʻrisida jamoatchilikka hisobot berish tizimi yoʻlga qoʻyiladi. Kambagʻallikni qisqartirish va qishloq aholisi daromadlarini koʻpaytirishda eng tez natija beradigan omil bu – qishloq xoʻjaligida hosildorlik va samaradorlikni keskin oshirish. Avvalo, fermer va dehqonlarning yerdan manfaatdorligini oshirish kerak. Manfaatdorlik va adolat boʻlgan joyda, albatta, oʻzgarish va oʻsish boʻladi. Bu borada yerdan foydalanish huquqlarini kafolatlash va yerlarni bozor aktivlariga aylantirish masalasini koʻrib chiqish vaqti keldi. QISHLOQ XOʻJALIGINI JADAL RIVOJLANTIRISH

Bugungi kunda Oʻzbekiston oldida turgan, hal qiluvchi ahamiyatga ega masalalardan yana biri – suv resurslari taqchilligi, atrof-muhit va atmosferaning ifloslanishi, tuproq qatlamining yemirilishi va choʻllanish muammolari bilan bogʻliq. Suv muammosini hal qilishning mintaqa mamlakatlari va xalqlari manfaatlarini teng hisobga olishdan boshqa oqilona yoʻli yoʻq. Oʻzbekiston BMTning preventiv diplomatiya boʻyicha mintaqaviy markazi tomonidan ishlab chiqilgan Amudaryo va Sirdaryo havzalari suv resurslaridan foydalanish toʻgʻrisidagi konvensiyalar loyihalarini qoʻllab- quvvatlaydi. Bugungi kunning eng oʻtkir ekologik muammolaridan biri – Orol halokati, Orol fojiasi boʻyicha masalada ortiqcha izohga hojat yoʻq. Dengizning qurishi bilan bogʻliq oqibatlarni bartaraf etish xalqaro miqyosdagi saʼy-harakatlarni faol birlashtirishni taqozo etmoqda. BMT tomonidan Orol fojiasidan jabr koʻrgan aholiga amaliy yordam koʻrsatish boʻyicha shu yil qabul qilingan maxsus dastur toʻliq amalga oshirilishi boʻyicha chora- tadbirlar ishlab chiqish lozim SUV RESURSLARI SAMARADORLIGINI OSHIRISH

HUDUDLARNING IQTISODIY TARAQQIYOTI Barcha aholi punktlaridan, shahar va qishloqlarimizdan poytaxtimizga, eng yirik shaharlar va turistik markazlarga tezda kelib-ketish imkoniyatini beradigan, oʻzaro bogʻlangan transport tarmogʻi yaratiladi. Shu bilan birga, mazkur sohada quyidagi vazifalarni amalga oshirish zarur.  Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar hududlarini kompleks ijtimoiy- iqtisodiy rivojlantirish boʻyicha sektorlar shtabi faoliyatini yanada takomillashtirish;  Sektorlar faoliyatini muvofiqlashtirish va samaradorligini yanada oshirish maqsadida “tuman (shahar) — viloyat — respublika” tamoyili asosida ularga amaliy va uslubiy yordam koʻrsatish hamda faoliyatini nazorat qilish boʻyicha hokimliklar, prokuratura, ichki ishlar va soliq idoralarida joriy etilgan vertikal boshqaruv tizimini takomillashtirish;  Hududlarning ijtimoiy-iqtisodiy holatini oʻrganish natijalari boʻyicha respublika darajasida yechiladigan muammolarni hal etishga doir chora-tadbirlar ishlab chiqilishi hamda amalga oshirilishini tashkil etish; har bir hududda aniqlangan muammolarni hal etish boʻyicha hududiy va respublika “yoʻl xaritalari ishlab chiqilishi hamda amalga oshirilishini tashkil etish, ularda nazarda tutilgan tadbirlar samaradorligini oshirish boʻyicha qoʻshimcha choralar belgilash;  Hududlarni kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish boʻyicha manzilli topshiriqlar belgilash hamda ularning ijrosi ustidan tizimli nazoratni amalga oshirish.

Yangi Oʻzbekistonni barpo etishda quyidagilar turizmni rivojlantirish boʻyicha strategik vazifalar sifatida belgilandi:  Turizm tarmog‘ini jadal rivojlantirish, turizm sohasini boshqarish tizimini takomillashtirish;  Turizm sohasida viza, litsenziya berish va ruxsat olish tartib-taomillarini soddalashtirish;  Xorijiy investitsiyalar, jahon brendlarini faol jalb qilish, turizm sohasida biznes yuritish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish;  Yangi turizm yoʻnalishlarini yaratish, turizmning zamonaviy turlarini rivojlantirish, ularning jozibadorligini oshirish. Turizmni iqtisodiyotning strategik tarmogʻiga aylantirish biz uchun ustuvor vazifa boʻlib qoladi. Hukumat oldidagi eng muhim vazifalardan biri — yaqin yillarda yurtimizga keladigan turistlar sonini 10 millionga yetkazishdan iborat. TURIZM – OʻZBEKISTAN IQTISODIYOTINING DRAYVERI1C 2209 03 01 38 0F 01 38 01 20 1619 01 1C 1608 38 0C052908 0E1E

Hozirgi davrimiz dunyoning yetakchi mamlakatlari “Toʻrtinchi sanoat inqilobi”, “Aqlli iqtisodiyot” “Innovatsion iqtisodiyot”ga oʻtayotgani bilan xarakterlanadi. Pandemiya raqamlashtirish jarayonini yanada tezlashtirdi. Axborot texnologiyalari iqtisodiy oʻsishning tom maʼnodagi “drayveri”ga aylanib bormoqda. Iqtisodiyot tarmoqlari va davlat boshqaruvi tizimiga zamonaviy axborot texnologiyalarini keng joriy etish va telekommunikatsiya tarmoqlarini kengaytirish orqali mamlakat iqtisodiyotining raqobatbardoshligini yanada oshirish maqsadida elektron hukumatni yanada rivojlantirish muhim vazifalardan hisoblanadi. Bunda mamlakat miqyosida sifatli va talab yuqori boʻlgan elektron davlat xizmatlarini yanada kengaytirish, bosqichma-bosqich barcha davlat xizmatlarini raqamli shaklga oʻtkazish, shu jumladan koʻrsatilayotgan avtomatlashtirilgan xizmatlar ulushini 2030-yilga qadar 90 foizga yetkazish lozim. Taʼlim sohasida raqamli koʻnikmalarni oshirish maqsadida, avvalo, taʼlim pogʻonasining boshlangʻich bosqichida oʻquvchilarga raqamli texnologiyalarni taqdim etish orqali raqamli koʻnikmalarni oʻzlashtirish uchun imkoniyatlar yaratish, kelajakda zarur boʻladigan keng koʻlamli raqamli transformatsiya sharoitida yoshlarga bilim va koʻnikmalar berish bilan bogʻliq tizimli tadbirlar amalga oshirilishi darkor. RAQAMLI IQTISODIYOT SARI37 35 0511 0529 36 21 0F32 34 24050A 15 10 15 13 1E 0A 3E3F 20 0A 0A 0E05 0A 0F09

4-BO‘LIM: ADOLATLI IJTIMOIY SIYOSAT  Kuchli ijtimoiy siyosat: mohiyat va imkoniyatlar  Sogʻliqni saqlash: muammolar va yechimlar  Sogʻlom turmush tarzi madaniyati: jismoniy tarbiya va sport  Taʼlim va tarbiya: yangi imkoniyatlar  Ilm-fan — innovatsion taraqqiyot asosi  Ayol baxtli boʻlsa, jamiyat baxtlidir  Yoshlar – Yangi Oʻzbekistan bunyodkori

KUCHLI IJTIMOIY SIYOSAT: MOHIYAT VA IMKONIYATLAR Yangi Oʻzbekistonni oʻz hayotidan rozi, baxtli insonlar mamlakatiga, har tomonlama rivojlangan ijtimoiy makonga aylantirish ushbu yoʻnalishdagi islohotlarimizning asosiy maqsadidir. Bizning oldimizda aholi bandligini taʼminlash va ishsizlikni kamaytirish boʻyicha kechiktirib boʻlmaydigan zarur choralarni ko‘rish kabi muhim vazifa turibdi. Ijtimoiy sohada bizni qiynaydigan bir qancha savollar bor, jumladan: mamlakatimizda barcha ishsizlar ish bilan taʼminlanayaptimi? Buning uchun yana nimalar qilish kerak? Xorijga ish qidirib ketganlarning qaysi muammolari hal etilmagan? Biz bir narsani toʻgʻri tushunishimiz kerak: bitta ishsiz odam — oʻnta muammo degani. Bu muammolar ishsiz odamning oʻziga, oilasi va mahallasiga, jamiyatga keltiradigan zararini hisoblasak, masalaning naqadar jiddiy ekani yanada oydinlashadi.

SOGʻLIQNI SAQLASH: MUAMMOLAR VA YECHIMLAR Barcha uchun sifatli va professional tibbiyotni yaratish – biz taqdim etayotgan strategiyaning muhim yoʻnalishidir. Koronavirus pandemiyasiga qarshi kurashni tizimli ravishda davom ettirish eng muhim vazifalarimizdan biri boʻladi. Ona va bola sogʻligʻiga eʼtibor — jamiyatga, kelajakka eʼtibordir. Shu maqsadda 2021-yildan boshlab 15 yoshgacha boʻlgan bolalar va homilador ayollarga 7 turdagi vitaminlar, bolalar uchun parazitar kasalliklarga qarshi dori vositalari bepul tarqatilmoqda. Bu jarayon bilan 2021-yilda – 11 million nafar, 2022-yilda –17 million nafar aholi qamrab olinadi. Tibbiyotning birlamchi boʻgʻinini kuchaytirish, ayniqsa, qishloq va mahallalarda tibbiy xizmatni sifat jihatidan yangi bosqichga koʻtarish zarur. Dunyoda sogʻliqni saqlash tizimida yuksak samaradorlikka erishgan, aholini oʻrtacha umr koʻrish darajasi yuqori boʻlgan eng ilgʻor mamlakatlar qatoridan joy olish strategik vazifamizdir.

SOGʻLOM TURMUSH TARZI MADANIYATI: JISMONIY TARBIYA VA SPORT Jamiyatda sogʻlom turmush tarzini qaror toptirish, jismoniy tarbiya va sportni yanada ommalashtirish dolzarb vazifalarimiz qatoriga kiradi. Sportni jadal rivojlantirish, xalqaro musobaqalarda yuksak natijalarga erishgan sportchilarni ragʻbatlantirish va qoʻllab-quvvatlashga bundan buyon ham katta ahamiyat berishimiz lozim. Shu sababdan keyingi yillarda 70 dan ziyod jismoniy tarbiya va sport muassasasini bunyod etish, barcha bogʻcha va maktablarni sport jihozlari bilan taʼminlash, tuman markazlari va shaharlarda maxsus piyodalar va velosiped yoʻlaklari barpo etish rejalashtirilmoqda. Bu sohaga qaratilgan keng qamrovli ishlar natijasida aholini ommaviy sport turlariga jalb qilish orqali yillik qamrov hozirgi 19 foizdan 25 foizga yetkaziladi.

TAʼLIM VA TARBIYA: YANGI IMKONIYATLAR Buyuk yunon olimi, Sharqda “Birinchi muallim” deb ulugʻlanadigan Aristotelning “Vatan taqdirini yoshlar tarbiyasi hal qiladi”, degan soʻzlari, qarang, miloddan 350-yil avval aytilgan. Demak, insoniyat ongli hayot kechira boshlagan davrdan buyon taʼlim va tarbiya masalasi, doimo dolzarb ahamiyat kasb etib kelmoqda. Farzandlarimiz tarbiyasida eng asosiy boʻgʻin hisoblangan maktabgacha taʼlim tizimining jamiyatimiz hayotidagi oʻrni va ahamiyatini hech narsa bilan oʻlchab boʻlmaydi. Bu yoʻnalishni tizimli rivojlantirish boʻyicha aniq davlat dasturlari qabul qilinadi. Bolalarni maktabgacha taʼlim bilan qamrab olish darajasi 2 baravarga oshirilib, 100 foizga yetkaziladi. Biz “Yangi Oʻzbekiston maktab ostonasidan boshlanadi” degan ulugʻ gʻoya asosida mamlakatimizda maktab taʼlimini umummilliy harakatga aylantirish boʻyicha boshlagan ishlarimizni yangi bosqichga koʻtaramiz. Xususiy maktablar tizimini yanada takomillashtirish, bitiruvchilarni oliy taʼlim bilan qamrab olish darajasini 2030-yilda 60-70 foizga yetkazish –asosiy vazifamizdir. Biz maktab muammosiga birinchi darajali masala, deb qarashni davom ettirishimiz lozim. Maktab – faqatgina taʼlim beradigan maskan emas, barchamiz uchun yuksak maʼnaviyat beshigiga, farzandlarimizni bolalikdan boshlab kasbga oʻrgatuvchi dargohga aylanishi zarur.

ILM-FAN — INNOVATSION TARAQQIYOT ASOSI Mamlakatimizni innovatsion rivojlantirish strategiyasi va mexanizmlari, eng avvalo, shu davlatda yaratilgan intellektual va ilmiy-texnikaviy salohiyatdan qanchalik samarali foydalanish bilan chambarchas bogʻliq. Hozirgi vaqtda mamlakatimizda 300 dan ortiq ilmiy-tadqiqot muassasalari, oliy oʻquv yurtlari, tajriba-konstruktorlik tashkilotlari, ilmiy-ishlab chiqarish korxonalari, kichik innovatsion markazlar va boshqa ilmiy-texnikaviy tuzilmalar faoliyat yuritmoqda. Endigi vazifa — nafaqat ilmiy tadqiqotlar va ishlanmalarni moliyaviy qoʻllab- quvvatlash, balki ularning natijalarini amaliyotga tatbiq etishga qaratilgan samarali mexanizmlarni yaratishdan iborat.

AYOL BAXTLI BOʻLSA, JAMIYAT BAXTLIDIR Onalar duosidan yurtimiz tinch, osmonimiz musaffo, ishimizda unum, hayotimizda baraka bor. Maʼlumki, muqaddas Qurʼoni karimning eng katta suralaridan biri — “Niso”, yaʼni, “Ayollar” deb ataladi. Alloh, taolo ushbu surada insonlarni ayollarga adolatli munosabatda boʻlishga daʼvat etadi va bu ilohiy soʻzlar zamirida, albatta, teran hikmat mujassam. Davlat va jamiyat boshqaruvida ayollarning oʻrni va mavqeini yanada mustahkamlash – islohotlarimizning muhim yoʻnalishlaridan biri boʻlib qolaveradi. Biz mamlakatimizda istiqomat qilayotgan 17 milliondan ziyod opa-singillarimiz, qizlarimiz, onaxon va momolarimizga munosib sharoit yaratib berish uchun barcha imkoniyatlarni ishga solishimiz lozim. Ayollarning biznes sohasidagi loyihalarini qoʻllab–quvvatlash hamda joylarda aniqlangan xotin-qizlar muammolarini hal etish uchun byudjetdan har yili qoʻshimcha ravishda 1 trillion soʻmdan ziyod mablagʻ yoʻnaltirish lozim.

YOSHLAR – YANGI OʻZBEKISTAN BUNYODKORI Meni doimo oʻylantiradigan, tashvishga soladigan yana bir dolzarb masala bu — yoshlarimizning odob-axloqi, yurish-turishi, madaniy saviyasi, bir soʻz bilan aytganda, tarbiyasi bilan bogʻliq. Biz bu yoʻnalishda katta ishlarni amalga oshiryapmiz. Ammo ularning samaradorligini yanada kuchaytirish uchun bir qator masalalarga jiddiy eʼtibor berishimiz zarur. Xususan, yoshlar oʻrtasida kitobxonlikni, mutolaa madaniyatini rivojlantirish doimiy eʼtiborimiz markazida boʻlishi lozim. Farzandlarimizga moʻljallangan badiiy adabiyotlarni koʻpaytirish va ularning mualliflarini ragʻbatlantirish maqsadida “Bolalar va yoshlar uchun eng yaxshi kitob” tanlovini oʻtkazish yoʻlga qoʻyiladi. Bunda mualliflarga birinchi oʻrin uchun — 100 million soʻm, ikkinchi oʻrin uchun — 75 million soʻm, uchinchi oʻrin uchun — 50 million soʻm mukofot beriladi.

5-BO‘LIM: MA’NAVIY TARAQQIYOT  Maʼnaviy yangilanish: imkoniyat va istiqbollar  Yangi maʼnaviy makonni yaratish borasidagi vazifalar  Maʼrifiy islohotlar va barkamol inson tarbiyasi  Yangi Oʻzbekiston va maʼnaviy yangilanish  Maʼrifatli jamiyat sari  Milliy va umuminsoniy qadriyatlar uygʻunligi

MAʼNAVIY YANGILANISH: IMKONIYAT VA ISTIQBOLLAR Biz uchun maʼnaviyat – insonlar oʻrtasidagi oʻzaro ishonch, hurmat va eʼtibor, xalq va davlat kelajagini birgalikda qurish yoʻlidagi ezgu intilishlar, ibratli fazilatlar majmuasidir. Boshqacha aytganda, maʼnaviyat — jamiyatdagi barcha siyosiy-ijtimoiy munosabatlarning mazmuni va sifatini belgilaydigan poydevordir. Bu poydevor qancha mustahkam boʻlsa, xalq ham, davlat ham shuncha kuchli boʻladi. Uzluksiz taʼlim tizimida maʼnaviy tarbiya asoslarini kuchaytirish lozim va bunda oʻsib kelayotgan avlodning yosh xususiyatlari va intilishlarini hisobga olish zarur. Maʼnaviy-maʼrifiy ishlarni tashkil etishda ana shu qoidaga amal qilinmayapti. Targʻibotning ilmiy asoslangan zamonaviy texnologiyalari va yangi shakllarini, tahdidlarga qarshi samarali kurash usullarini ishlab chiqadigan vaqt keldi, deb hisoblayman. Takror aytaman: ilmga asoslanmagan sohaning kelajagi boʻlmaydi.

YANGI MAʼNAVIY MAKONNI YARATISH BORASIDAGI VAZIFALAR Yangi maʼnaviy makon nima? Mening nazarimda, u — biz orzu qilayotgan Yangi Oʻzbekistonning maʼnaviy qiyofasi yaqqol aks etadigan, xalqimiz intilayotgan va el- yurtimiz baxtiyor yashaydigan maʼrifatli jamiyatdir. Shu sababli biz mamlakatimizda maʼnaviy tarbiya tizimining yangi strategiyasini yaratib, xalqimiz, ayniqsa, yoshlar oʻrtasida maʼnaviy-maʼrifiy ishlarni sifat va mazmun jihatidan yangi bosqichga koʻtarishimiz kerak. Bugungi kunda dunyoning juda koʻp mintaqalarida insoniy qadriyatlar yemirilmoqda. Ayniqsa, pandemiya sharoitida ayrim oʻlkalarda betoqatlik, tajovuzkorlik kayfiyatlari kuchayib bormoqda. Mana shunday keskin vaziyatda, ulugʻ mutafakkirlar aytganidek, dunyoni ezgulik, mehr-shafqat, insoniylik qutqaradi. Mamlakatimiz aholisi, avvalo, yoshlar qalbida amalga oshirilayotgan islohotlarga daxldorlik hissini kuchaytirish, shu yoʻnalishdagi maʼnaviy-maʼrifiy ishlarning taʼsirchanligini yanada oshirishimiz zarurligi davr talabiga aylanib bormoqda.

MAʼRIFIY ISLOHOTLAR VA BARKAMOL INSON TARBIYASI Uzluksiz taʼlim tizimida maʼnaviy tarbiya asoslarini kuchaytirish lozim. “Tarbiyada tanaffus boʻlmaydi”, degan chuqur maʼnoli gapni koʻp takrorlaymiz. Lekin, afsuski, joylarda maʼnaviy-maʼrifiy ishlarni tashkil etishda ana shu qoidaga amal qilinmayapti. Bu borada bogʻcha, maktab, oliy taʼlim, mahalla tizimining har biri alohida ish olib borayotgani, yaʼni, oʻzaro hamkorlik va uygʻunlikning yoʻqligi ishimizning samarasiga salbiy taʼsir koʻrsatmoqda. Bir haqiqatni barchamiz chuqur anglab olishimiz kerak: milliy tarixni xalqimiz, aniqsa, yoshlarimizga milliy ruxda yetkazish, ularning qalbiga, shuuriga singdirish kerak. Aks holda uning tarbiyaviy taʼsiri boʻlmaydi. Shuning uchun ham biz tariximizning barcha bosqichlarini yaxlit holda qabul qilib, har tomonlama chuqur oʻrganishimiz zarur. Oʻtmishdagi yutuq va gʻalabalardan kuch-quvvat olib, xato va magʻlubiyatlaridan xulosa va saboq chiqarib yashaydigan xalq oʻzining taraqqiyot yoʻli va kelajagini toʻgʻri belgilay oladi. Biz yoshlarimizni tarixdan saboq olish, xulosa chiqarishga oʻrgatishimiz, ularni tarix ilmi, tarixiy tafakkur bilan qurollantirishimiz zarur. Buning uchun, avvalo, O‘zbekistonda tarix fanini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini samarali amalga oshirishimiz lozim.

YANGI OʻZBEKISTAN VA MAʼNAVIY YANGILANISH Biz — gʻururi, oriyati, maʼnaviyati baland xalqmiz. Bu, hech shubhasiz, katta boylik. Ajdodlarimiz asrlar davomida asrab-avaylab kelgan bu boylikni yoʻqotib qoʻysak, kelgusi avlodlar bizni aslo kechirmaydi. Aksincha — bu fazilatni xalqimizni, millatimizni birlashtiradigan eng kuchli tamoyilga aylantirishimiz kerak. Negaki, milliy gʻururi baland xalqning qadr- qimmati ham baland, maʼnaviyati, irodasi kuchli boʻladi. Bunday xalq bilan har qanday buyuk maqsadlarga yetish mumkin. Aynan ana shunday fazilatlarimizga tayanib, biz boshqalarga ergashuvchi emas, aksincha, doimo ergashtiruvchi xalq boʻlib kelganmiz. Bilim, maʼrifat, madaniyat bilan boshqalarga oʻrnak boʻlganmiz. Bu — bizning qon-qonimizga, zotu zurriyodimizga singib ketgan, milliy qadriyatimizga aylangan fazilat. Maʼnaviyatimiz uchun eng katta xavf — bu aksariyat odamlarimizdagi loqaydlik va beparvolik kuchayib borayotganida, desak, bu ham ayni haqiqat boʻladi. Siyosatshunoslar oʻrtasida: “Sen uxlaganingda, dushman uygʻoq boʻladi”, degan gapi bor.

MAʼRIFATLI JAMIYAT SARI Shu munosabat bilan odamlar, birinchi navbatda, yoshlarning ongu tafakkurini maʼrifat asosida shakllantirish va tarbiyalash eng muhim vazifadir. Albatta, xalqaro maydonda munosib oʻrin egallash yoʻlida zamonaviy innovatsion gʻoyalar, ishlanmalar va texnologiyalarga asoslangan islohotlarni amalga oshirish milliy taraqqiyot strategiyamizning ustuvor jihatidir. Yangi Oʻzbekiston — maʼrifatparvar davlat.

MILLIY VA UMUMINSONIY QADRIYATLAR UYGʻUNLIGI Maʼlumki, qadimiy va saxovatli zaminimizda koʻp asrlar davomida turli millat va elat, madaniyat va din vakillari tinch-totuv yashab keladi. Mehmondoʻstlik, ezgulik, qalb saxovati va tom maʼnodagi bagʻrikenglik xalqimizga doimo xos boʻlgan va uning mentaliteti asosini tashkil etadi. Bugungi kunda mamlakatimizda 130 dan ortiq millat va elat vakillari bir oila farzandlaridek ahil va inoq yashamoqda. Mamlakatimizda 16 ta konfessiyaga mansub diniy tashkilotlar erkin faoliyat yuritmoqda. Etnik oʻziga xoslikni rivojlantirish va millatlararo munosabatlarni yanada uygʻunlashtirishda 140 ga yaqin milliy madaniy markaz yetakchi rol oʻynamoqda. Ular oʻziga xos madaniyati, tili, urf-odat va anʼanalarini, xalq xunarmandchiligini rivojlantirib, turli madaniyatlarning bir-birini oʻzaro boyitishiga, har birimizda koʻpmillatli yagona oila tuygʻusini mustahkamlashga salmoqli hissa qoʻshmoqda. Biz uchun eng muhim boʻlgan ana shu masalaga bundan buyon ham ustuvor ahamiyat qaratamiz, jumladan, milliy madaniy markazlar faoliyatini amaliy jihatdan qoʻllab - quvvatlash boʻyicha zarur barcha ishlarni bajaramiz.

6-BO‘LIM: XAVFSIZLIK VA TASHQI SIYOSAT  Mamlakat xavfsizligi va mudofaa salohiyati  Ochiq va pragmatik faol tashqi siyosat — ustuvor vazifamiz  BMT va xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik  Markaziy-Janubiy Osiyo va Oʻzbekiston taraqqiyoti

MAMLAKAT XAVFSIZLIGI VA MUDOFAA SALOHIYATI Shuni inobatga olgan holda, biz Yangi Oʻzbekistonni barpo etishning dastlabki davridayoq tinchlik va xavfsizlikni taʼminlashni faoliyatimizning ustuvor yoʻnalishlaridan biri sifatida belgilab oldik. Harakatlar strategiyasiga muvofiq, bu boradagi vazifalar turkumiga quyidagilar kiritildi:  Oʻzbekistan Respublikasining konstitutsiyaviy tuzumi, suvereniteti, hududiy yaxlitligini muhofaza qilish;  Davlatning mudofaa salohiyatini mustahkamlash, Oʻzbekistan Respublikasi Qurolli Kuchlarining jangovar qudrati va qobiliyatini oshirish;  Axborot xavfsizligini taʼminlash va axborotni himoya qilish tizimini takomillashtirish, axborot sohasidagi tahdidlarga oʻz vaqtida va mutanosib ravishda qarshi harakatlarni tashkil etish;  Fuqarolar, millatlar va konfessiyalararo tinchlik va totuvlikni mustahkamlash;  Atrof-tabiiy muhit, aholi sogʻligʻi va genofondiga putur yetkazuvchi ekologik muammolarni bartaraf etish;  Favqulotda vaziyatlarning oldini olish va bartaraf etish tizimini takomillashtirish.

OCHIQ VA PRAGMATIK FAOL TASHQI SIYOSAT — USTUVOR VAZIFAMIZ Mamlakatimizning tashqi siyosat sohasidagi muhim ustuvor yoʻnalishi dunyoning yetakchi davlatlari va xalqaro tashkilotlari bilan strategik sheriklik hamda hamkorlikning muvozanatlangan tizimini shakllantirishdan iborat. Bizning bunday yondashuvimiz iqtisodiyotni modernizatsiyalash, barqarorlik va xavfsizlikni taʼminlash, Markaziy Osiyoda hamkorlik uchun qulay shart-sharoitlarni yaratish vazifalarining samarali hal qilinishini taʼminlashga qaratilgan. Oʻzbekiston uchun dunyoning Rossiya, Xitoy, AQSH kabi yetakchi davlatlari, Osiyo–Tinch okeani mintaqasidagi rivojlangan mamlakatlar, xususan, Koreya Respublikasi va Yaponiya, Yevropa mamlakatlari va Yevropa Ittifoqi, arab-musulmon hamda turkiy tilli davlatlar bilan oʻzaro manfaatli, samarali va koʻp qirrali hamkorlikni rivojlantirish muhim ahamiyat kasb etadi.

BMT VA XALQARO TASHKILOTLAR BILAN HAMKORLIK Mamlakatimiz Birlashgan Millatlar Tashkiloti bilan muloqotni va hamkorlikni rivojlantirishga muhim ahamiyat qaratmoqda. Soʻnggi yillarda BMT va uning institutlari — Inson huquqlari boʻyicha oliy komissar boshqarmasi va Inson huquqlari kengashi bilan oʻzaro hamkorlik darajasini oshirishga erishdik. Orol muammosini hal etishda xalqaro hamkorlikni kuchaytirish maqsadida Birlashgan Millatlar Tashkiloti bilan tuzilgan Orol dengizi mintaqasida inson xavfsizligini taʼminlash boʻyicha koʻp tomonlama Trast fondi oʻz amaliy faoliyatini boshladi. Biz qatiy ishonamiz — Birlashgan Millatlar Tashkiloti bundan keyin ham xalqaro munosabatlarda hal qiluvchi oʻrin tutadi. Oʻzbekiston ushbu tashkilotning bosqichma-bosqich isloh etilishi tarafdoridir. Oʻzbekiston Xavfsizlik Kengashini bugungi kun talablariga mos ravishda kengaytirish boʻyicha oʻz pozitsiyasida sobit turadi.

MARKAZIY-JANUBIY OSIYO VA OʻZBEKISTON TARAQQIYOTI Biz oʻtgan davrda “Oʻzbekiston tashqi siyosatida Markaziy Osiyo — bosh ustuvor yoʻnalish” tamoyilini amalda tatbiq etishga kirishdik. Natijada, mushtarak siyosiy irodamiz va birgalikdagi saʼy-harakatlarimiz natijasida mintaqamiz yaxshi qoʻshnichilik, oʻzaro manfaatli hamkorlik hamda barqaror rivojlanish makoniga aylanib bormoqda. Oxirgi toʻrt yilda Oʻzbekistonning kushni davlatlar bilan oʻzaro savdo hajmi salkam besh barobar oʻsdi. 2016-yilgacha Oʻzbekistonning Markaziy Osiyo davlatlari bilan yillik tovar aylanmasi hajmi oʻrtacha 100-150 million AQSH dollarini tashkil etgan boʻlsa, 2020-yil yakuni boʻyicha ushbu koʻrsatkich oʻrtacha 53 foizga koʻpaydi. Tovar aylanmasi Qirgʻiziston bilan 8 barobar, Tojikiston va Turkmaniston bilan 5 barobar, Qozogʻiston bilan esa 1 milliard dollarga oʻsdi.

7-BO‘LIM: OʻZBEKISTON VA UMUMBASHARIY MUAMMOLAR  Davrimizning global muammolari va Oʻzbekiston taraqqiyoti  Iqlim oʻzgarishlari, ekologik boʻhronlar, Orol va ona tabiatni asrash zarurati  Radikalizm, ekstremizm va terrorizm — barqaror taraqqiyot kushandasi  Korrupsiyadan xoli dunyo — umumbashariy orzu  Kambagʻallik: umuminsoniy va milliy muammolar  Xavfsiz, tartibli va qonuniy mehnat migratsiyasi hamda samarali migratsiya siyosati  Pandemiya tahdidi va unga qarshi kurash tajribamiz

DAVRIMIZNING GLOBAL MUAMMOLARI VA OʻZBEKISTON TARAQQIYOTI Avvalo globallashuv hodisasining oʻzi alohida mavzuga aylandi va bu haqda alohida globalistika fani shakllandi. Global jarayonlar va muammolarning paydo boʻlish tarixi, bugungi xususiyatlari va darajalari, milliy hamda umuminsoniy jihatlari bilan bogʻliq masalalarga eʼtibor ortib bormoqda. Insoniyat tarixining hozirgi davri va bugungi dunyo taraqqiyoti bundan 40-50 yil oldingi hayot voqeliklaridan keskin farq qiladi. Biz endilikda globallashuv jarayonlari har tomonlama avj olayotgan, butun jahonda u bilan bogʻliq oʻzgarish va yangilanishlar shiddat bilan sodir boʻlayotgan zamonda yashamoqdamiz. Zamonaviy xalqaro munosabatlar tizimida roʻy berayotgan keskin oʻzgarishlar tobora ortib borayotgan beqarorlik va kutilmagan hodisalar bilan izohlanadi. Bunda, ayniqsa, ulkan iqtisodiy va intellektual salohiyatga ega boʻlgan Osiyo qitʼasi va Markaziy Osiyo mamlakatlari murakkab jarayonlarga duch kelmoqda. Bu, avvalo, yuqorida taʼkidlab oʻtilgan ekologiya, demografiya, migratsiya, hayot va taʼlim darajasi pastligi bilan bogʻliq muammolardir. Ular, aslida, ijtimoiy nizolarning asosiy manbai, ekstremizm va terrorizm mafkurasi tarqalishi uchun sharoit yaratadigan muhitdir.

IQLIM OʻZGARISHLARI, EKOLOGIK BOʻHRONLAR, OROL VA ONA TABIATNI ASRASH ZARURATI “ Biz isteʼmol qiladigan mahsulotlar, biz nafas oladigan havo, biz ichadigan suv, biz yashaydigan sayyoraga hayot bagʻishlovchi iqlim — barchasi tabiat tufayli. Ustiga- ustak, hozir tabiatning oʻzi bizga belgi bermoqda — oʻz haqimizda qaygʻurish uchun avvalo tabiatga gʻamxoʻrlik qilishimiz kerak. Hozir – uygʻonish davri. Muammolarni payqash uchun, ovozimizni koʻtarish uchun... Insoniyat uchun, Yer sayyorasi uchun yaxshiroq muhit yaratish vaqti. Bu xalqaro atrof- muhitni muhofaza qilish kuni — tabiat vaqtidir” deyiladi “Xalqaro atrof-muhitni muhofaza qilish — 2020” kun tartibida. Keyingi besh yil ichida 32 million gektar oʻrmon maydoni inson omili natijasida qisqargan. Soʻnggi 150-yil davomida global o‘sish negizida suv havzalaridagi korall riflaridan iborat tirik qoplama ikki baravarga qisqargan — ular qurib, rangsizlashib bormoqda. Dunyo okeanlarining shoʻrlanish darajasi ortib borayapti. Muzliklar katta tezlik bilan erimoqda. Bu — okean suvlarining ortishi va suv boʻyiga yaqin hududlarning suvostida qolish ehtimolini oshiradi, issiqlikning namlikka nisbati buzilishiga sabab boʻladi. Yovvoyi hayvonot dunyosi qirilib ketmoqda — keyingi 10 yil ichida yovvoyi jonivorlarning tur rang-barangligi chorak qismga qisqarishi mumkin.

RADIKALIZM, EKSTREMIZM VA TERRORIZM — BARQAROR TARAQQIYOT KUSHANDASI Ekspertlarning xulosalariga koʻra, soʻnggi 10 yil ichida diniy ekstremizm va terrorizm tufayli dunyo iqtisodiyoti 583 trillion AQSH dollari miqdorida zarar koʻrgan boʻlsa, 15 yil ichida 100 mingdan ziyod begunoh insonlar terrorchilik xujumlari oqibatida halok boʻlgan. Faqatgina 2019-yilning oʻzida dunyo boʻyicha zoʻravonlik, ekstremizm va terrorizmning umumiy salbiy global taʼsiri — shunga eʼtibor bering — 14,1 trillion AQSH dollarini yoki jahon YAIMning 11,2 foizini, iqtisodiy zarar — 33,19 milliard AQSH dollarini tashkil etgan. Ayniqsa, yoshlar oʻrtasidagi radikallashuv jarayoni katta tashvish uygʻotmoqda. Ekstremistik faoliyat va zoʻravonlik bilan bogʻliq jinoyatlarning aksariyati 30 yoshga yetmagan yoshlar tomonidan sodir etilayotgani, bugungi dunyo yoshlari — son jihatidan butun insoniyat tarixidagi eng yirik avlod boʻlib, ular 2 milliard kishini tashkil etishini eʼtiborga olsak, masalaning naqadar jiddiy ekanini tushunish qiyin emas. Hozirgi kunda ekstremizm va terrorizm xalqaro hamjamiyatga ham, Markaziy Osiyo davlatlari, jumladan, Oʻzbekistonga ham tahdid solishda davom etmoqda.

KORRUPSIYADAN XOLI DUNYO — UMUMBASHARIY ORZU Olis oʻtmishda mintaqamizda dunyoga kelgan zardushtiylikning muqaddas kitobi Avestoda “haqqoniy hukm chiqarish, pora olmaslik, toʻgʻri guvohlik berish va toʻgʻri gapirish” ijobiy xislatlar sifatida ulugʻlangan boʻlsa, aksincha, “koʻrib turib adolatsizlik, nohaqlik” qilgan amaldorlarning “aytgan va qilgan yomon fikr, yomon kalom va yomon amallari” qattiq qoralangan. Maʼlumki, har qanday jamiyat alohida insonlardan tashkil topadi. Adolatli va yetuk, komil jamiyatni faqatgina komil insonlarni tarbiyalash orqali qurish mumkin. Insoniyat, jumladan, bizning buyuk ajdodlarimiz ham, qadim zamonlardan beri poraxoʻrlik va korrupsiyadan xoli davlat va jamiyat qurish orzusi bilan yashab kelganlar. Hozirgi kunda insoniyatning kelajagiga raxna solayotgan ushbu illatga qarshi global, mintaqaviy hamda alohida davlatlar miqyosida keng qamrovli va koʻp taraflama yondashuvga asoslanib kurash olib borilmoqda. Soʻnggi yillarda tub islohotlar davriga qadam qoʻygan Oʻzbekistonda ham taraqqiyot kushandasi boʻlgan illat — korrupsiyaga qarshi izchil kurash olib borilmoqda.

KAMBAGʻALLIK: UMUMINSONIY VA MILLIY MUAMMOLAR Qadimdan ota-bobolarimiz har bir inson farovon va baxtli yashashga haqli ekanligini, insonlarni yaxshi yashashga intilgani uchun ayblab boʻlmasligini, ayni vaqtda, kambagʻallik domiga tushib qolgan har bir fuqarodan ham oʻz hayotini oʻzgartirishga boʻlgan kuchli xohish, yangilanishlardan qoʻrqmaslik va doimo oldinga intilish talab etilishini eʼtirof etib keladilar. Afsuski, hozirgi kunda ham jahonning turli nuqtalarida notinchlik saqlanib qolayotgani, ziddiyat va zoʻravonliklar ortib borayotgani, ekologik ofatlar va boshqa zamonaviy xatarlar qashshoqlik va kambagʻallikning global muammolarini yanada kuchaytirmoqda. BMTning maʼlumotlariga koʻra, Yer yuzida 700 milliondan ortiq odam qashshoqlikda kun kechiradi. Kambagʻallikning yuqori darajasi asosan turli nizolar mavjud boʻlgan mamlakatlarga toʻgʻri keladi.

XAVFSIZ, TARTIBLI VA QONUNIY MEHNAT MIGRATSIYASI HAMDA SAMARALI MIGRATSIYA SIYOSATI Bugungi kunda migratsiyaning oshishi, ijtimoiy- iqtisodiy, siyosiy-huquqiy hamda aholi farovonligini oshirish va barqaror rivojlanishga salbiy taʼsir koʻrsatuvchi iqlim va haroratning keskin oʻzgarishi, suv resurslarining kamayishi, tabiiy ofatlarning koʻpayishi va qishloq xoʻjaligi unumdorligining pasayishi kabi omillar bilan bogʻliq. Ushbu omillar, ayniqsa, aholining eng zaif qatlamlariga koʻproq taʼsir koʻrsatadi. Dunyo tajribasida ushbu salbiy holatlarning oldini olishning ikkita samarali usuli mavjud. Bu — mamlakatda koʻplab yangi ish oʻrinlarini yaratish, aholida tadbirkorlik bilan shugʻullanish va uning hisobidan daromad topish koʻnikmasini oshirish hamda xavfsiz va qonuniy mehnat migratsiyasiga yoʻl ochib berishni nazarda tutadi. Shu boisdan, ham Yangi Oʻzbekiston BMT va boshqa xalqaro tashkilotlarning xavfsiz, tartibli va qonunii migratsiya siyosatini amalga oshirish borasidagi saʼy- harakatlarini qoʻllab-quvvatlaydi.

PANDEMIYA TAHDIDI VA UNGA QARSHI KURASH TAJRIBAMIZ Bugungi kunda insoniyat global ofatni — koronavirus pandemiyasini boshidan oʻtkazmoqda. Bunday ulkan falokat jahon miqyosida soʻnggi yuz yilda roʻy bermagan, desak, ayni haqiqatni aytgan boʻlamiz. Pandemiya jahon iqtisodiyoti uchun — har oyda qariyb 400 milliard dollar miqdorida zarar keltirmoqda. Pandemiyaning birinchi kunlaridan boshlab butun boshqaruv tizimi va barcha tibbiyot muassasalari favqulodda ish rejimiga oʻtkazildi. Qisqa muddatda Toshkent shahri va hududlarda barcha sharoitlarga ega boʻlgan qator davolash maskanlari tashkil etildi. Ular zarur dori-darmon, himoya va eng zamonaviy diagnostika vositalari bilan taʼminlandi. Pandemiyaga qarshi kurashish uchun 200 mingdan ziyod tibbiyot xodimi, jumladan, chet ellik yuqori malakali shifokor va mutaxassislar jalb etildi. Xorijdan 600 mingdan ortiq vatandoshlarimiz yurtimizga olib kelindi. Chet elda qiyin ahvolga tushib qolgan 200 mingga yaqin fuqarolarimizga zarur yordamlar koʻrsatildi.

Jahonda koronavirus pandemiyasi va global inqiroz davom etayotgan hozirgi murakkab sharoitda mamlakatimizda boshlangan keng qamrovli islohotlar, Yangi O‘zbekistonni barpo etish sari tashlayotgan dadil qadamlarimizning bardavom boʻlishini taʼminlash eng asosiy vazifamiz boʻlishi shart. Buni bizning mustaqillik yillarida bosib oʻtgan og‘ir va mashaqqatli, shu bilan birga, sharafli tarixiy yoʻlimiz, bugun amalga oshirayotgan demokratik islohotlarimizning mantig‘i va falsafasi taqozo etadi. Shu bois, oʻtgan davrda bosib oʻtgan yoʻlimizni, erishgan katta yutuq va natijalarimizni yana bir bor sarhisob va tahlil qilib, oldimizda turgan marralarimizni aniq- ravshan belgilab oldik. Men barchamizning umidimiz, tayanchimiz va suyanchimiz boʻlgan, hal qiluvchi kuch boʻlib maydonga chiqayotgan aziz farzandlarimiz, navqiron avlodimizga murojaat qilib aytmoqchiman: Qadrli oʻgil-qizlarim, siz istiqlol farzandlari, ozod va erkin, hur fikrli insonlar sifatida hayotga dadil kirib kelayotganingiz biz uchun eng katta baxt, katta davlatdir. Men ishonaman, sizlar zamonaviy bilim va taraqqiyot choʻqqilarini puxta egallab, biz boshlagan ulug‘ ishlarni munosib davom ettirasiz. Aminmanki, yuksak salohiyatli xalqimiz oʻzining g‘ayrat- shijoati va fidokorona mehnati bilan yurtimizda Yangi Oʻzbekistonni - Uchinchi Renessansni bunyod etishga albatta qodir. XOTIMA30 04 04 0C 13 0F 0F 2C 0C 23 1409 4609 11 07 11 2514 17

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT 33082024 38 34211B1D21

O'xshashlar

Mustaqil O'zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti

Yangi O’zbekiston

O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida

Davlatimizning yosh avlodni tarbiyalsh va sog’lig’ini himoya qilish yo’lidagi olib borayotgan ishlari

Xalq qabulxonalari ijtimoiy instituti sifatida