Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari. Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash - Melioratsiya - Slaydlar

Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari. Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash

Yuklangan vaqt:

30.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

83.16015625 KB

Ko'chirib olish

Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari. Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash Reja: 1. Yig’ma temir-beton konstruksiyalar haqida ma’lumot 2. Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari 3. Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash

Kirish Suv xo‘jaligi qurilishi sohasida betonning keng doirada qo‘llanishi sabablari uning bir qator ijobiy sifat ko‘rsatkichlari bilan bog‘liqdir, ya’ni mustahkamligi va uzoq muddat foydalanishga chidamliligi, kerakli darajada atmosfera, iqlim va suv ta’siriga chidamliligi, undan turli xil shakldagi konstruksiya va inshootlar vujudga keltirish mumkinligi, tarkibiga metall konstruksiyalari qo‘shilganda, uning cho‘zilish va egilishga chidamliligining juda yuqori bo‘lishi, beton va temir-beton inshootlari qurilish jarayonlarini maksimal darajada mexanizatsiyalash imkoniyati borligi va h.k. Suv xo‘jaligi qurilishi jadal sur’atda kengayib, rivojlanib borishi, o‘z navbatida, beton va temir-beton konstruksiyalarining takomillashishiga va ko‘p miqdorda qo‘llanilishiga ehtiyoj tug‘dirmoqda. Suv xo‘jaligi qurilishida beton ishlarini bajarishni tashkil qilishning o‘ziga xos xususiyatlari bor. Suv xo‘jaligi tizimlaridagi beton inshootlari turli o‘lchamlarda, kattaliklarda bo‘lishi va tarqoq holda joylashishlari bilan xarakterlanadi.

Yig’ma temir-beton konstruksiyalar haqida ma’lumot Yig‘ma temir-beton jihozlari va konstruksiyalarining gidromelioratsiya qurilishida qo‘llanishi, inshootlar tiklanish jarayonlari industrializatsiyasini oshirish mehnat sarﬂanishini kamaytirish va qurilish jarayoni davomiyligi qisqarishiga olib keladi. Gidromelioratsiya inshootlari qurilishida yig‘ma temir-beton hajmi umumiy beton ishlari hajmining 10-12 % gacha tashkil etishi mumkin. Bunga sabab, gidromelioratsiya inshootlari konstruksiyalari individual xarakterga ega va shu sababli temir-beton jihozlarini zavodlar sharoitida katta miqdorda tayyorlash, texnik-iqtisodiy jihatdan samarasiz hisoblanadi. Yig‘ma monolit konstruksiyalar - bu bir necha temir-beton elementlarining yig‘ilishi natijasida inshootning tashqi sirtini hosil qiluvchi konstruksiyalardir. Ushbu elementlarni tayyorlashda, ularga qisman yoki to‘liq ishchi armaturalar o‘rnatiladi.

Yig’ma temir-beton konstruksiyalar haqida ma’lumot Gidromelioratsiya inshootlari konstruksiyalarining yig‘ma-monolit elementlariga quyidagilar kiradi: – suv o‘tkazuvchi; suv olib ketuvchi; suv olib keluvchi inshootlar; so‘ruvchi quvurlar; spiral kameralar; suv o‘tkazish galereyalari qoplamalari; beton to‘g‘onlarning ayrim elementlari. Yuqorida nomlari qayd etilgan elementlarning eng katta o‘lchamlari 10 m gacha va og‘irligi 20 t dan oshmaydi; – gidroelektrostansiyalardagi shaxta quvurlarning suv oqadigan buralish qismlaridagi egri chiziq shaklidagi, og‘irligi 25 t gacha bo‘lgan plitalar; – gidromelioratsiya inshootlaridagi ishchi va zaxira zatvorlarning maxsus qurilmalarini o‘rnatish uchun balandligi 6 m gacha, og‘irligi 25 t va undan ortiq bo‘lgan P - shaklidagi kesimga ega bo‘lgan ustun va pazlar konstruksiyalari uchun mo‘ljallangan elementlar; – og‘irligi 10 t dan 25 t gacha tarkibida ishchi armaturalari bo‘lgan turli xil plitalar va bloklar ko‘rinishidagi, armatura-qolip konstruksiyali devorlar; – og‘irligi 5 t dan 10 t gacha bo‘lgan turli xil bloklar va plitalar ko‘rinishidagi, inshoot bloklari oralariga mo‘ljallangan beton va temir-beton qoliplar elementlari.

Yig’ma temir-beton konstruksiyalar haqida ma’lumot Yig‘ma temir-beton konstruksiyalari va elementlari inshootlar qurilish maydonlariga avtomobil, faktor yoki ba’zi hollarda temir yo‘l transport vositalarida yetkazib berilishi mumkin. Qurilish obyektiga olib kelingan yig‘ma temir-beton konstruksiyalari va elementlarini yig‘ish ishlarini bajaradigan kran ish fronti zonasida joylashtiriladi. Ba’zi hollarda yirik yig‘ma temirbeton konstruksiyalarini transport vositasidan olib, kran yordamida inshootga uzatilishi va o‘rnatilishi mumkin. Bunda konstruksiyalarni ortiqcha tushirish va ko‘tarish ishlari bo‘lmaydi. Ammo yig‘ma temirbeton konstruksiyalarini tayyorlash va yig‘ish jarayonlari o‘rtasida, o‘zaro aniq bog‘lanish bo‘lishi talab qilinadi. Yig‘ma temir-beton konstruksiyalari va elementlarini tashishda va qurilish maydonida joylashtirishda, ularning ortiqcha silkinishi, zo‘riqishi, zararlanishiga va shikastlanishiga yo‘l o‘yilmasligi kerak. Shuninig uchun aksariyat yig‘ma temir-beton konstruksiyalari va elementlarida, ularni qanday holatda tashish va qurilish maydonchasida joylashtirish bo‘yicha maxsus belgilar qo‘yilgan bo‘ladi.

Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari Yig’ma temir beton konstruktsiyalarini tayyorlashning asosan uch xil texnologik sxemalari mavjud: Devoriy (stend) KonveyerUzluksiz oqim (potok)

Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari Devoriy sxema da asosan yirik konstruk bunda barcha texnologik jarayonlar (qoliplar yordamida shaklni tayyorlash, armaturalash, beton qorishmasini uzatish, joylashtirish, zichlash va qotirish) bir ish joyida, ya’ni statsionar o’rnatilgan, devoriy shaklda amalga oshiriladi va tayyor mahsulot maxsus omborlarga joylashtiriladi yoki montaj uchun inshootga yuboriladi. Devoriy sxema usulida yig’ma temir beton konstruktsiyalarini tayyorlash tekis beton maydonchalarda, xandak kameralarda va maxsus devor shakllarida amalga oshirilishi mumkin. Devoriy usulda tayyorlash jarayonida, beton qorishmasi odatda bad’yalarga solinib kran yordamida konstruktsiyaga uzatiladi, beton qorishmasini zichlash jarayoni , shakl bortlariga o’rnatilgan, chuqur ta’sir qiluvchi titratgichlar yordamida amalga oshiriladi. Beton qorishmasini qotirishda bug’ yoki elektrik kaloriflardan foydalaniladi. Devoriy texnologiya asosan katta o’lchamli, standart formaga ega bo’lmagan, murakkab shakldagi og’ir kontstruktsiyalarni tayyorlash bilan harakterlanadi. Bunda devoriy shakllar inshootning alohida yirik konstruktsiyalari va elementlarini inobatga olgan holda yasaladi.

Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari Devoriy usulning texnologik sxemasi quyidagi jarayonlardan iborat: • devoriy shaklni ish jarayoniga tayyorlash , uni oldingi qotgan beton qoldiqlaridan tozalash , beton qorishmasining shakl yuzasiga yopishmasligi uchun moylash ishlarini bajarish; • shaklga belgilangan armatura konstruktsiyalarini o’rnatish; • beton qorishmasini joylashtirish va zichlash; • shaklni maxsus qoplama bilan yopish va betonni qotirish bo’yicha tadbirlarni o’tkazish (bug’ yoki elektr energiyasi yordamida isitish , issiq namlik qayta ishlov ); • qoplamani yechish, tayyor konstruktsiyani devoriy shakldan olish va maxsus omborga jo’natish.

Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash Uzluksiz oqim usulida bir vaqtda kam miqdordagi bir xil yig’ma temir beton mahsulotlari tayyorlanishi amalga oshiriladi. Har bir postda bir vaqtning o’zida bir nechta formalar o’rnatiladi va belgilangan texnologik jarayon amalga oshiriladi va shundan so’ng ko’prik kranlar yordamida keyingi postlarga o’tkaziladi. Keyin dastlabki postda boshqa turdagi yig’ma temir beton mahsulotlari uchun yangi formalar o’rnatiladi. Shunday qilib, ushbu texnologik usul turli xildagi va kam miqdordagi yig’ma temir beton mahsulotlarini ishlab chiqishda texnik iqtisodiy jihatdan samarali hisoblanadi. Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari

Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash Konveyer usuli texnologik jarayonlarning uzluksizligi bilan harakterlanadi va asosan bir xil tipdagi konstruktsiyalar tayyorlashda qo’llaniladi. Jarayonlarni kerakli mashina – mexanizmlar va asbob – uskunalar bilan jihozlangan, maxsuslashtirilgan postlarda malakali ishchilar amalga oshiradilar. Tayyorlanayotgan yig’ma temir beton konstruktsiyasi konveyer bo’ylab ma’lum bir tezlikda harakatlanib, bir postdan ikkinchisiga o’tib boradi. Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari

Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash Umumiy ko’rinishda konveyer texnologik sxemasi quyidagicha tashkil qilinadi: • birinchi postda yig’ma temir-beton elementi uchun shakl tayyorlanadi va unga armatura karkaslari o’rnatiladi; • ikkinchisida – beton tarqatgich yoki beton yotqizgich yordamida shakl beton qorishmasi bilan to’ldiriladi, tekislanadi va qisman zichlanadi. • Beton qorishmasiga to’ldirilgan shakl titratma maydonchaga o’rnatiladi va zichlanadi. • Titratma maydoncha yuk ko’tarish qobiliyati shakl va uning ichidagi mahsulot og’irliklari yig’indisidan katta bo’lishi kerak. • shakldagi zichlangan mahsulot qotirish uchun issiqlik ishlov berish kamerasiga jo’natiladi.Yig’ma temir-beton konstruksiyalarni tayyorlash texnologiyalari

Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash Qolip – beton qorishmasi yotqiziladigan inshoot qismi yoki konstruksiyasi beton elementining geometrik shakli va o‘lchamlarini ta’minlovchi vaqtinchalik yordamchi konstruksiyadir. Qolipda qorishma qotadi, betonga aylanadi va u talab qilinadigan mustahkamlikka erishgandan so‘ng, yordamchi konstruksiya (qolip) yechiladi. Qo‘llanilish maqsadiga mos ravishda qoliplarga bir qator talablar qo‘yiladi: • mustahkamlik, qattiqlik o‘lchamlari aniqliligi; • konstruksiyasi oddiyligi; • yengil bo‘lishi va tayyorlash uchun kam mehnat sarﬂanishi; • tanasidan sement sutini o‘tkazmasligi; • qulay yig‘ilishi va yechilishi.

Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash Qoliplar konstruksiyasi murakkabligi, betonlashtiriladigan konstruksiyalar murakkabligi va qurilish bloklari o‘lchamlariga bevosita bog‘liqdir. Qolip ishlari ko‘p mehnat sarf talab qiladigan jarayonlardan hisoblanadi va uning narxi suv xo‘jaligi qurilishida beton ishlari umumiy narxining 40 %gacha qismini tashkil qilishi mumkin. Shu sababli qolip turini tanlash, unga bog‘liq ishlarning qulay texnologik variantlarini to‘g‘ri tashkil qilish, katta hajmda beton ishlari bajariladigan inshootlar qurilishida texnik-iqtisodiy jihatdan juda katta ahamiyatga egadir.

Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash Tayyorlash jarayonida qo‘llaniladigan materiallarga bog‘liq ravishda qoliplar quyidagi turlarga bo‘linadi: – yog‘och qoliplar, ishchi yuzasi, tayanch karkaslari, chegaralovchi va boshqa elementlari yog‘och materiallaridan (doska, brus va h.k.) yasaladi; – metall qoliplar, ishchi yuzasi silliq, tekis metalldan (metal list), tayanch konstruksiyalari temir burchaklardan, shvelerlardan va balkalardan yasaladi; – yog‘och-metall qoliplar, ishchi yuzasi silliq, tekis yog‘och doskalardan (taxtalardan) yoki faneradan, tayanch qismlari metalldan yasaladi; – beton yoki temir-beton qoliplar, beton yoki temir-betondan yasalgan plitalar yoki bloklar.

Yig’ma temir-beton detallarni qoliplashni mexanizatsiyalash Qoliplarni belgilangan joyiga o‘rnatish kranlar yoki ko‘tarma qurilmalar yordamida amalga oshirilishi mumkin. Shuningdek, bunday mexanizmlardan armatura konstruksiyalarini o‘rnatishda va beton qorishmasini qurilish bloklariga uzatishda ham foydalaniladi. Beton minimal darajadagi mustahkamligiga erishishi bilan qoliplar yechib olinishi tavsiya qilinadi. Bunda, qolipning betondan ajralishi oson kechadi va natijada ularning shikastlanishi oldi olinib, qayta ishlatish imkoniyati oshadi. Qoliplarni yechib olishda mix sug‘irgich, lomlar va richaglardan foydalaniladi.

Xulosa Aksariyat holatlarda gidrotexnik inshootlar konstruktsiyalarining yig’ma temir beton elementlarini tayyorlash tiklanayotgan ob’yektlar qurilish maydonlarida tashkil etiladi. Yig’ma temir beton mahsulotlarini tayyorlashga mo’ljallangan korxonalar yopiq sexlar va ochiq poligonlardan iborat bo’ladi. Yopiq sexlar gabarit o’lchamlari va massasi katta bo’lmagan, ko’p miqdorda ishlab chiqiladigan yig’ma temir beton mahsulotlariga mo’ljallangan. Ochiq poligonlarda esa yirik gabaritli yig’ma temir beton konstruktsiyalarini tayyorlash amalga oshiriladi.

Foydalanilgan adabiyotlar 1. O’.Xusanxodjayev., G’.Davronov., I.Axmedov. “Gidrotexnika ishlarini bajarish” Toshkent -2008 2. www.ziyonet.uz

O'xshashlar

Yig’ma temir-beton detallarni tayyorlash stend texnologiyasi

Yig’ma temir-beton detallarni tayyorlash potok agregat texnologiyasi

Yig'ma temir-beton detallarni tayyorlash stend texnologiyasi 2

Irrigatsiya tizimlari gidrotexnik inshootlari qurilishida beton ishlarini tashkil qilish va bajarish xususiyatlari

Yog‘och-taxta ishlarini mexanizatsiyalash