Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo’llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari - Melioratsiya - Slaydlar

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo’llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari

Yuklangan vaqt:

30.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

751.6103515625 KB

Ko'chirib olish

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo’llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari Reja: 1. Qish faslida beton ishlarini bajarish 2. Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo’llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari

Qish faslida beton ishlarini bajarish Tashqi muhit o’rtacha havo harorati +5 C dan va sutka davomidagi minimal harorat 0 C dan past bo’lgan sharoitlarda beton ishlari maxsus ishlab chiqilgan texnologik qoidalarga rioya qilingan holda olib boriladi. Havo harorati 0 +5 C dan pastga tushsa, yotqizilgan beton mustahkamligi o’sish jarayoni keskin ravishda sekinlashadi. Agar, havo harorati 0 C dan ham pasayib ketsa, beton qorishmasi tarkibidagi suv muzlashi natijasida gidrotatsiya jarayoni batamom to’xtashi kuzatiladi. Beton qorishmasi qotish jarayonida muzlasa, bir qator salbiy oqibatlar yuzaga keladi, ya’ni to’ldiruvchilar yirik donalari atrofida suv yig’ilib muzlashi natijasida keyinchalik bo’shliqlar paydo bo’lib, betonning bir jinsliligi, yaxlitligi buzilib, zichligi keskin pasaydi, shuningdek, beton bilan armature o’rtasidagi bog’lanish nihoyatda ojizlashadi.

Qish faslida beton ishlarini bajarish Yuqorida aytilganlarni inobatga olgan holda, shuni qayd qilish kerakki, beton qorishmasini tayyorlashdan boshlab, belgilangan mustahkamlikdagi beton hosil bo’lishigacha bo’lgan barcha texnologik jarayonlarda harorat 0 C dan yuqori bo’lishi jiddiy ravishda talab qilinadi. Qish davrida betonni parvarishlash jarayoni, beton o’zagining loyihaviy (qish davri uchun) yoki «chegaraviy» mustahkamligiga erishguncha davom ettiriladi.

Qish faslida beton ishlarini bajarish

Qish faslida beton ishlarini bajarish Agar konstruktsiyalar ekspluatatsiya jarayonida siqilishga ishlasa va davriy ravishda muzlash erish sharoitida bo’lsa, beton markasi qanday bo’lishidan qat’iy nazar «chegaraviy» mustahkamligi 70% dan kam bo’lmasligi shart. Xuddi shunday sharoitlarda va konstruktsiyalarga alohida ravishda suv o’tkazmaslik va sovuqqa chidamlilik talablari qo’yilsa «chegaraviy» mustahkamligi loyihaviy mustahkamligining 100% ga teng qabul qilinadi. Agar beton «chegaraviy» mustahkamlikka erishgandan keyin muzlasa, u erigandan so’ng gidratatsiya jarayoni tiklanishi va loyihaviy yakuniy mustahkamlikka yetishi mumkin. «Chegaraviy» mustahkamlikka yetmasdan muzlab-erigan betonlarda sezilarli darajada asosiy sifat hossalarini yo’qotadilar.

Qish faslida beton ishlarini bajarish Parvarishlanayotgan beton muzlash-erish davridagi yoshi qancha kichiq bo’lsa, u o’z mustahkamligini yo’qotish darajasi katta bo’ladi. Masalan, muayyan sharoitda 28 sutkada hisobiy mustahkamligiga (100%) erishadigan, portlandtsementdan tayyorlangan beton bir sutkadan so’ng muzlasa, oxir-oqibat o’zining 50% gacha mustahkamligini yo’qotadi. Shuningdek beton «chegaraviy» mustahkamligiga erishmaguncha va agar, u muzlagan bo’lsa zinxor qoliplarni yechish mumkin emas.

Qish faslida beton ishlarini bajarish Qish davrida betonlashtirish jarayonlaridagi usul va amallarni bir necha guruhga bo’lish mumkin: beton mustahkamlikka erishishini tezlashtirish bo’yicha amallar muzlashga qarshi qo’shimchalar qo’llash; qorishma tayyorlash jarayonida materiallarni isitish (qizdirish); qurilish blokida yotqizilgan betonni isitish

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo’llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari Suv xo’jaligida keng ko’lamda qo’llaniladigan, portlantsement, shlakoportlandtsement, putstsolin va tezqotuvchan portlandtsementlardan tayyorlanadigan gidrotexnik betonlarni tayyorlashda betonqorgichlardan chiqadigan tayyor qorishmaning harorati 30…+35 C dan oshmasligi kerak. Buning uchun qorishmani tayyorlashda qo’llaniladigan suv harorati +60…+80 C atrofida bo’lishi lozim va betonqorgichga materiallarni yuklash, ularni aralashtirish quyidagi tartibda amalga oshiriladi. Dastlab bir vaqtning uzida belgilangan suv miqdorining yarmi betonqorgichga quyilib, yirik to’ldiruchilar bilan baraban bir necha marta aylantirilib (bunda suv harorati ancha pasayadi), mayda to’ldiruvchilar va sement qo’shiladi. Tayyorlangan qorishmaning harorati yuqorida keltirilgan miqdorda (+30…+35 C) chegaralanishi bir qator zaruriyatlar bilan bog’liqdir.

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo’llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari Yirik va mayda to‘ldiruvchilar omborlardagi bunkerlarda, shtabellarda ochiq yoki yopiq sharoitlarda, issiq bug‘lar yordamida qizdiriladi. Ochiq uslubda materiallar qizdirilganda bunkerlar va shtabellar pastki qismiga maxsus bug yuboruvchi kovurlar ulanadi va ular orqali bosim ostida bug‘ xaydaladi. Bu uslub ancha tez bajarilishi mumkin, ammo kamchilik tomoni shundagi, juda ko‘p miqdorda bug sarflanadi va qo‘shimcha ravishda bug kondensatini chiqarish uchun tadbirlar o‘tkazilishi talab qilinadi. Shuningdek, bu uslubda materiallar notyokis ravishda namlanishi yuzaga keladi va kodoxlash jarayonida ushbu holat inobatga olinishi kerak.

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo’llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari Ikkinchi uslubda, ya’ni yopiq bug‘ o‘tkazish tizimi bilan materiallar qizdirilsa, bu jarayon nisbatan uzoq davom etishi mumkin va bunda yuqorida qayd qilingan kamchiliklar kuzatilmaydi. Ammo, bu uslub ham ko‘p mehnat sarfi talab qiladigan va qimmat tadbirlardan hisoblanadi. Agar, beton qorishmasini tashish masofasi uzoq bo‘lsa, bu davr ichida ham beton harorati keskin pasayib ketishi mumkin va uni yotqizish jarayonida yana qo‘shimcha ravishda qizdirish zaruriyati tug‘uladi. Betonni tashish jarayonida ma’lum darajada uning haroratini ushlash uchun qorishma usti yopilib, sovuk shamol va yog‘ingarchiliklardan himoyalanishi ham mumkin. Ba’zi holatlarda, texnika xavfsizligi to‘la ta’minlangan sharoitlarda, transport vositasining o‘zida, maxsus maydonchalarda beton qorishmasini elektr energiyasi yordamida qizdiriladi. Bunda 1 m3 qorishmani. +10S kizdirish uchun taxminan 0,9 kVt. soat energiya sarflanadi.

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo’llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari Beton sifatining yomonlashishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun elektr energiyasi bilan kizdirish rejimiga kat’iy rioya qilish lozim, ya’ni harorat ko‘tarilish tezligi soatiga ±6… +8 C dan, sovush tezligida soatiga +5…+10 C dan oshmasligi, shuningdek tashqi elektrodlar bilan qizdirilganda harorat +400 dan va ichki elektrodlar bilan qizdirilganda +50…+70 C dan yuqori bo‘lmasligi kerak. Betonni ushbu uslubda qizdirish uchun katta miqdorda elektr energiyasi talab qilinadi. Shuning uchun, bunday tadbirlarni qurilish maydoniga statsionar elektrostansiyalar yoki elektr uzatish tarmoqlari yaqin bo‘lgan sharoitlarda qo‘llash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Masalan, tashqi havo harorati –20 C bo‘lsa va betonni ± 50 C gacha qizdirish talab qilinsa, beton sirti moduliga bog‘liq ravishda elektr energiyasi sarfi quyidagicha bo‘ladi: M = 6–80 kVt.soat; M = 10–118 kVt. soat; M = 15–163 kVt.soat.

Xulosa Qish davrida beton ishlarini bajrishdagi barcha jarayonlar, o’zining murakkabligi, ko’p mehnat sarfi talab qilishi va yuqori narxliligi bilan xarakterlanadi. Shu sababli, qurilish jarayonida ko’zda tutilgan beton ishlarining asosiy qismini ilik iqlim mavsumlarida bajarish rejalashtirilsa maqsadga muvofiq bo’ladi. Umuman olganda, qish davrida beton ishlarini bajarishda, betonlashtirilgan qurilish bloklarining harorati 00S da tushib ketmasligiga va shu bilan birga uning me’yoridan ortiq qizidirilib yuborilishiga yo’l qo’ymaslik zarur. Bloklardagi beton harorati maxsus texnik harorat o’lchagichlarda (termometrlarda), beton tanasida qilingan va doimo qopqoq bilan berkitilib qo’yiladigan maxsus quduqchalarda o’lchanib turiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar 1. G‘.T. Davronov, “Gidromeliorativ ishlarni tashkil etish” Toshkent 2016 2. I.Axmedov “Gidromelioratsiya ishlarini tashkil qilish va texnologiyasi” Toshkent 2008

O'xshashlar

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo'llaniladigan mexanizatsiyalash chora-tadbirlari 2

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo‘llaniladigan chora-tadbirlar

Qish faslida beton ishlarini bajarishda qo'llaniladigan chora-tadbirlar 2

Yer ishlarini qish faslida bajarishni tashkil qilish xususiyatlari

Yer ishlarini qish faslida bajarishni tashkil qilish xususiyatlari 2