Gidrotexnika va gidrotexnika inshootlari to’g’risida umumiy ma’lumotlar . Vazifasi va xususiyatlari. GTI turkumlanishi - Melioratsiya - Slaydlar

Gidrotexnika va gidrotexnika inshootlari to’g’risida umumiy ma’lumotlar . Vazifasi va xususiyatlari. GTI turkumlanishi

Yuklangan vaqt:

03.06.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

14206.5 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: Gidrotexnika va gidrotexnika inshootlari to’g’risida umumiy ma’lumotlar . Vazifasi va xususiyatlari. GTI turkumlanishi Reja: 1.Gidrotexnika inshootlari to‘g‘risida tushuncha va ularning tasnifi 2. Foydalanish sharoitlari bo‘yicha turlanishi 3. Kapitalligi bo‘yicha turlanishi 4. Maqsadli vazifasiga ko‘ra 5. Bajaradigan funksiyasining tavsifiga ko‘ra

1.Gidrotexnika inshootlari to‘g‘risida tushuncha va ularning tasnifi. Maxsus inshootlar, jihozlar va qurilmalar yordamida suv resurslaridan xalq xo‘jaligi ehtiyojlarida foydalanish va suvning zararli ta’sirlariga qarshi k u rash ish ni o‘rganish bilan shug‘ullanuvchi fan va texnikaning tarmog‘i ga gidrotexnika deb ataladi. Bevosita suv xo‘jaligi tadbirlarini amalga oshiradigan muhandislik inshootlari gidrotexnikaviy yoki gidrotexnika inshootlari deb ataladi.

Gidrotexnika inshootlari yordamida har xil suv xo‘jaligi tadbirlari amalga oshiriladi, suv sathi va suv sarfi rostlanadi, uni manbadan ma’lum sifat da va istalgan vaqtda kerakli miqdorda olib zarur joylar (ekin maydonlari, gidroelektrstansiyalar va h.k.) ga yetkazib beriladi, muz va ch o‘k indilar va h.k. o‘tkazib yuboriladi.

2. Foydalanish sharoitlari bo‘yicha . G idrotexnika inshootlari amaldagi Qurilish me’yorlari va qoidalari (QMQ) ga ko‘ra: doimiy va vaqtinchalik inshootlar; doimiy gidrotexnika inshootlari esa asosiy va ikkinchi darajali inshootlarga bo‘linadi. A sosiy gidrotexnika inshootlarini ta’mirlashda yoki ularda avariya sodir bo‘lganda butun tizim o‘z ishini to‘xtatadi yoki gidroelektrostansiyalar normal ishlashini buzilishiga, sug‘orish tarmoqlarida suvning to‘xtashi yoki kamayishi, kema qatnovi to‘xtatilishi yoki kamayishi va h.k. ga sabab bo‘ladi.

Ikkinchi darajali inshootlar ta’mirlanganda yoki avariya sodir bo‘lganda, ular o‘z ishini to‘xtatishi natijasida katta talofatlar sodir bo‘lmaydi. Vaqtinchalik inshootlarga: qirg‘oqni mustahkamlash inshootlari, ta’mirlash zatvorlari, xizmat ko‘priklari, vaqtinchalik kema bog‘lovchi joylar, suv to‘sgichlar va boshqalar kiradi.

3.Kapitalligi bo‘yicha barcha doimiy inshootlar to‘rt sinfga bo‘linadi. Sinf inshootning xalq xo‘jaligi uchun tutgan o‘rni , buzilish sodir bo‘lganda yoki ularni foydalanish davri qoidalariga rioya qilmaslik oqibatlari dan keladigan zararni hisobga olgan holda QMQ bo‘yicha qabul qilinadi. Suv dimlovchi inshootlar uchun sinf ularning balandligi, zamin turi va avariya oqibatlariga ko‘ra 2.1 -jadvaldan va foydalanish davri qoidalariga rioya qilmaslik oqibatlariga ko‘ra 2.2 -jadvaldan q abul qilinadi. Asosan suv himoyalovchi inshootlarning sinfi 2.1 va 2.2 -jadvallardagi eng katta qiymati qabul qilinadi. Meliorativ tizimlardagi inshootlar sinfi s u g‘ o riladigan yoki zax qochiriladigan maydonga xizmat ko‘rsatish iga qarab 2.3 -jadval bo‘yicha qabul qilinadi.

2.1-jadval. Suv dimlovchi gidrotexnika inshootlarini balandligi, zamin turi va avariya oqibatlari bo‘yicha sinflanishi Suv dimlovchi inshoot Zamin gruntining turi Sinflarni aniqlovchi inshoot balandligi, m Grunt li material l i t o‘ g‘onlar Qoyali. Qumoq, yirik bo‘lak- langan, qattiq va yarim qattiq holdagi loylar. Plastik holdagi suvga to‘yingan gillar > 100 > 75 > 50 70… 100 35… 75 25… 50 25… 70 15… 35 15… 25 < 25 < 15 < 15 Betonli va temir beton-li t o‘ g‘onlar, gidroelek- trostansiyalar, suv osti konstruksiyalari, kema ko‘taruvchi shlyuzlar, kema ko‘targichlar va bosimli frontdagi boshqa beton li inshootlar Qoyali. Qumoq, yirik bo‘lak- langan, qattiq va yarim qattiq holdagi gil lar. Plastik holdagi suvga to‘yingan gillar > 100 > 50 > 25 60… 100 25… 50 20… 25 25… 60 10… 25 10… 20 < 25 < 10 < 10

Gidrotexnika qurilish obekti Inshoot sinflari a sosiy i kkinchi darajali Gidravlik, gidroak k umulyatsiyalovchi va issiqlik elektrstan-siyalarining gidrotexnika inshootlari, quvvati, mln kVt > 1,5 < 1,5 I II-IV III III-IV Atom elektr o stansiyalarining gidrotexnika inshootlari, quvvati ming kVt > 500 101…499 < 190 I II III III III IV Ichki suv yo‘llari ning gidrotexnika inshootlari yuqori magistrali magistral va mahalliy ahamiyat l i kichik daryolardagi mahalliy ahamiyat l i II III IV III IV IV Yuk oborotiga ega bo‘lgan kema qatnaydigan daryolargi port inshootlari, ming shartli t. > 3000 151…3000 ≤ 151 II III IV III IV IV Sug‘orish maydoni 400 ming ga katta daryodagi gidrouzellar va sug‘orish tizimlaridagi bosh kanallar II III Daryodagi gidrouzellar, meliorativ tizimlardagi bosh kanallarning sug‘orish va zax qochirish maydoni ming ga bo‘lganda : 51…400 ≤ 50 III IV IV IV2. 2-jadval. Gidrotexnika inshootlari sinfini ularning ekspluatatsiyasiga rioya qilmaslik oqibatlari bo‘yicha aniqlash

Sug‘oriladigan yoki zax qochirish maydoni, ming ga Inshootlar sinfi Sug‘orishda Zax qochirishda Asosiy Ikkinchi darajali >400 50…400 <50 – >50 <50 II III IV III IV IV 2.3 -jadval. Meliora t i v tizimlardagi inshootlar sinfi Inshoot sinfiga ko‘ra, amaldagi me’yoriy hujjatlar asosida qidiruv va loyiha ishlarining tarkibi va loyiha topshirig‘ining hajmi aniqlanadi, mustahkamlik va ustivorlik hisoblaridagi zahira koeffitsientlari qabul qilinadi, hisobiy suv sarflari belgilanadi, qurilishda ishlatiladigan materiallarning turi va sifati aniqlanadi.

4. Maqsadli vazifasiga ko‘ra gidrotexnika inshootlari umumiy va maxsus turlarga bo‘linadi. Suv xo‘jaligining barcha tarmoqlari majmuasi tarkibiga kiruvchi gidrotexnika inshootlari umumiy deb, tizimning faqat bir yoki bir necha tarmog‘iga qo‘llanadigan gidrotexnika inshootlari esa maxsus deb ataladi.

ALLPPT Layout Clean Text Slide for your PresentationUmumiy gidrotexnika inshootlariga suv dimlovchi, qirg‘oqlarni himoyalovchi va boshqaruvchi yoki yo‘naltiruvchi (suv oqimlari va suv havzalari, bo‘ylama va ko‘ndalang dambalar, hovuzlar qirg‘oqlari, tub va qiyaliklarini mustahkamlash), suv tashlovchi va suv o‘tkazuvchi inshootlar kiradi.

ALLPPT Layout Clean Text Slide for your PresentationMaxsus gidrotexnika inshootlari suv transporti (shlyuzlar, kema ko‘targichlar, kema to‘xtaydigan joylar, kema tuzatiladigan joylar, to‘lqin qaytargichlar, mayaklar), yog‘och oqizuvchi (yog‘och tushirgichlar, novlar va boshqalar), suv energiyasidan foydalanish (gidroelektrostansiyalar, bosimli havzalar, tenglashtiruvchi (rezurvuarlar va boshqalar), meliorativ tizimlardigi inshootlar (shlyuzlar, rostlagichlar, kanallar, nasos stansiyalari, suv ayirgichlar va boshqa inshootlar), baliq xo‘jaligi (baliq o‘tuvchi yo‘llar, baliq ko‘targichlar, baliq to‘sgichlar, baliq yetishtiruvchi hovuzlar va boshqalar), suv ta’minoti va suv tarqatish (suv oluvchi, nasos stansiyalar, tozalash inshootlari, rostlanadigan havzalar, ishlab chiqarish korxonalari qoldiqlari yig‘uvchi joylar, suv va boshqalar) inshootlariga bo‘linadi.

1.S uv dimlovchi5. Bajaradigan funksiyasining tavsifiga ko‘ra gidrotexnika inshootlarining qo‘yidagi turlari mavjud 2.B oshqaruvchi yoki to‘g‘rilovchi 3.S uv o‘tkazuvchi 4. suv oluvchi 5. suv tashlovchi

1.S uv dimlovchi 1) S uv dimlovchi – ma’lum bosim hosil qilib, shu bosimni o‘ziga qabul qilish, bularga asosan daryolardagi, dengizlardagi, ko‘llardagi, suv oqimlaridagi har xil to‘g‘onlar va dambalar kiradi;

2.B oshqaruvchi yoki to‘g‘rilovchi 2) B oshqaruvchi yoki to‘g‘rilovchi - qirg‘oqlarni mustahkamlash va daryo oqimi bilan o‘zanni o‘zaro ta’sirini rostlash yoki qirg‘oqlarni oqim va to‘lqin ta’siridan himoyalovchi qirg‘oqlarni mustahkamlovchi inshootlar, yo‘naltiruvchi dambalar va shporalar kiradi

3.S uv o‘tkazuvchi 3) suv o‘tkazuvchi - suvni bir joydan ikkinchi joyga o‘tkazuvchi kanallar, quvurlar, tunnellar, novlar va shu kabilar kiradi;

4. S uv oluvchi 4) suv oluvchi – suv havzalari, ochiq suv oqimlaridan kerakli miqdordagi suv olish;

5. S uv tashlovchi 5) suv tashlovchi – ortiqcha suvlarni hamda kerakli miqdordagi suvni pastki befga o‘tkazuvchi vodoslivlar va sifonlar kiradi.

THANK YOU Insert the Subtitle of Your Presentation

O'xshashlar

Gidrotexnika inshootlari xavfsizlik deklaratsiyasi

Gidrotexnika inshootlarining mexanik jihozlari to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar

Kanallarda quriladigan gidrotexnika inshootlari konstruksiyalari

Gidrotexnika tunnellari. Ularning turkumlanishi. Ishlatish sharoitlari

Gidrotexnika inshootlari zaminlarida va qitg‘oqqa tutashgan qismlaridagi filtratsiya