Milliy yumshoq o’yinchoqlar dars ishlanma - Mehnat - Slaydlar

Milliy yumshoq o’yinchoqlar dars ishlanma

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

128.5 KB

Ko'chirib olish

“ Milliy y umshoq o’yinchoqlar ” mavzusida bir soatlik D A R S I SH L A N M A S I

• Mavzu: Yumshoq o’yinchoqlar tikish “Qo’yoncha shaklini” tikish. Dars tipi: Yangi bilim va tushunchalarni hosil qilish. Darsning maqsadi: Ta’limiy: O’quvchilarga yangi mavzu yuzasidan tushuncha berish. Gazlama matolaridan qirqish va tikish usullarini o’zlashtirish. Gazlamaga shakl chizib andoza qirqish texnologiyasini tushuntirish. • Tarbiyaviy: Barkamol avlod tarbiyasini kamol toptirishda qo’l mehnatining ahamiyati. Kiyim-kechaklarini toza tutishni, matodan shakl bichishda tejab foydalanish munosabatlarini tarbiyalash. Go’zallikni his qilishga odatlantirish. • Rivojlantiruvchi: O’quvchilarni ilmiy do’nyoqarashini shakllantirish. • Dars uslubi: Aralash Dars usuli: “Aqliy hujum”, “Tayanch signallar”, “Kimoshdi savdosi” usullari yig`indisi. Dars didaktikasi: Darslik, tayanch signallar, savollar, testtopshirig`i, yangi axborot texnologiyalari, interaktiv usullariga oid osma materiallar. Darsning borishi : I.Tashkiliy qism, psixologik iqlim yaratish: a)tashkiliy qism

• Darsning tipi: Y a ngi bilim va tushuncha hosil qilish. • Darsning uslubi: Amaliy, aralash. • Darsning usuli: Ko’rsatmali va amaliy mashg’ulot, suhbat, aqliy hujum. • Darsning jihozi: Har-xil gazlama, karton, qaychi, ip, igna, bo’r, qalam, angishvona, paxta, tugma, munchoqlar. • Darsning borishi: • Tashkiliy qism yoki psixologik iqlim yaratish. • Darsga tayyorgarlik • Y a ngi mavzuni bayon qilish. • O’quvchilar bilan salomlashish, navbatchi va davomatni aniqlash. Guruh o’quvchilarining tartib-intizomiga, darsga tayyorgarligiga qarab, o’quvchilarni darsga chorlash.

Asosiy qism: O’tilgan mavzuni yani mavzu bilan bog’lab tushuntirish. To’qish usullari, sharif, nimchalarni to’qilishini tekshirib baholash. 1. Uyinchoqlarning tayyorlash halq san’atining qadimiy turlaridan biri bo’lib, buni kattalar ham, bolalar ham yaxshi ko’radilar. Bolalar uchun bir ertak o’yin bo’lsa, kattalar uchun bolalar qalbiga yo’l topishdir. Uyinchoqlar yasash bolalarning fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi, saviyasini qengaytiradi, ijodiyotga qiziqishini tarbiyalaydi. Uyinchoqlarni bolalar bilan birgaliqda yasash bu mehnat qilish bo’lib qolmasdan, balki ijod qilish, fikrlash hamdir. Bolalar o’zlari yasagan uyinchoqlarida o’zlarini ajoyib-g’aroyib istaklarini, muhabbatlarini, mehnatlarini sarflaydilar. Shuning uchun ularning mehnatlarini qadrlash, va mehnat qilishga qiziqtirish lozim. Bu esa ularga maqsadga intiluvchanlik, tashabbuskorlik, tirishqoqliq, o’zaro yordam berish, mehnatsevarlik, e’tiborlilik, va tartiblilikni tarbiyalaydi.

2. Yumshoq uyinchoqlarning kelib chiqish tarixi. Yog’och va loydan tayyorlangan uyinchoqlar qadimdan hammaga ma’lum. Qadimiy uyinchoqlar topilmasi bizning eramizdan ikki ming avval topilgan. Bu topilmalar ovchi qurollari, o’qlar, boltalar, ko’zalar, idishlar, tovoqlar bo’lgan. Boshqa har xil topilma uyinchoklar Egipti, Gresiya, Xitoyda saqlanmoqda. Bu uyinchoklar yog’ochdan, gazlamadan, charmlardan, hayvonlar suyaklaridan, yunilgan yumshoq toshlardan bo’lgan. Uzoq asrlar o’tishi davomida gazlama bo’laklari, mexlardan, charmlardan yumshoq uyinchoqlar tikish an’anasi kirib kelgan. Vaqt o’tishi natijasida har bir xalq o’z uyinchoqlarini tikib chiqara boshlagan. Hunarmandlar bu uyinchoqlarni avloddan-avlodga etkazmoqda.

3. Yumshoq uyinchoq shakllarini chizma va andozalarini tayyorlash. Avvalo qog’ozga yumshoq uyinchoqning qismlari chizib olinadi. Uyinchoq katta- kichikligi aniqlanib, uning hajmi, rangi aniqlanishi lozim. Dast avval shakl qora qalam bilan qog’ozga chizib olinadi va shakl chizmasi qaychi bilan qirqib olinadi. Shaklning ayrim egri qismlarini bo’laklarga bo’lib tayyorlash va sonini aniqlash lozim. Masalan: kafti 4 qismli, qorni 2 qismdan, quloqlari 4 qismdan qirqilishi lozim bo’ladi.shaklni kattalashtirishda katakchalar chizib ularni chizmadagi katakchalarga bir xil sonlar bilan belgilanadi. So’ng har bir katakcha ichidagi chizma chizib chiqiladi. Shunda chizma kerakli o’lchamda kattalashadi. Kartondan tayyorlangan andozani teng o’rtasidan ikki qatlab qo’yilgan gazlama ustiga joylashtiramiz. Tayyorlangan har bir andoza gazlamaning qirqilish jarayoniga bog’liq. Shu sabali mato qiyqimlari, eski kiyimlar, paxtalik, junlik matolarni bo’ylamasiga, uning chapligiga e’tibor berish lozim. Andoza matoning ters tomoniga qo’yilib e’tibor bilan qalam yoki bur orqali 8 mm tikish haqi qoldirilib, chizib qirqiladi. Andozaga juft detallar qirqilishida bir tomonlama bo’lib qolmasin. S h u sababli juft andozalar simmetrik holatga qo’yib qirqiladi. Patli matolarni bichishda gazlamanim pat yo’nalishiga qarab bichib olinadi.

4. Andozalarni biriktirish. Shakl andozalarini, detallarini tikishda tepchima chok, yorma chok, qaviq chok, bosma chok, sirtmoqsimon choklardan foydalaniladi. Asosan jun, mexdan tayyorlanadigan uyinchoqlar qo’lda tikiladi. Agar katta detalli yubqa matodan bo’lsa mashinada tikish mumkin. Matoning chap tomonidan, so’ngra rostlanadi. Agarda surilib ketadigan mato bo’lsa unda yuza qismidan, chekkalaridan qatlam, mulina iplari bilan tikib chiqiladi. Sherst, mexli uyinchoqlarni ters tomonidan chetlari tikib chiqiladi va rostlanadi. Tikib tayyorlangan shaklni to’ldirish uchun paxta, qiyqim bo’laklari, gupkalar solish mumkin. Shaklni to’ldirish ruchka yoki qalam bilan tiqib joylanadi va tiqib to’ldiriladi.

5. Yumshoq uyinchoqlarni badiiy bezash. Yumshoq uyinchoqlarni bosh qismini bezatish uchun ko’z va burun qismlari asosan qora yoki malla tugmalardan, munchoqlardan, klyonka bo’laklaridan, junlardan qilinadi. Tepa qismi ayrim uyinchoqlarga ip, lentalar qo’yib biriktiriladi, uni ilib qo’yish uchun.

Quyon chizmasi. Matolar: Pushti, sariq, havo rang paxmoq satin, chit, patli mato olinadi. C h izma asosida andoza tayyorlanadi. Quyidagi detallar qirqiladi. Bosh 2 ta tumshug’i uchun yopgich 1 ta Tana 2 ta pastki lab 2 ta Yuqori oyoq 4 ta burun 1 ta Quloq 4 ta ko’z 2 tadan tayyorlanadi Bosh, oyoq, tovon, tana va quloqlar juftlab tikilib chiqiladi. Tovon tag qismi ochiq qoldiriladi va shu joydan ungiga aylantirilib ichiga taxta tiqiladi. Ichi to’ldirilgandan so’ng qo’l bilan tekislanib shaklga keltiriladi. Oyoq va tovonlari tana qismiga yashirin chok bilan tikiladi. Boshning yuqori qismiga quloqlari to’ldirilmay tikiladi. Tumshug’i uchun yopqich oq paxmoqdan yoki trikotajdan bichilib, zanjirsimon chok bilan tikiladi va ungga aylantirilib tikiladi va ichi to’ldiriladi. So’ngra ko’rsatilgan joyga tikiladi. Labning oq va qizil qismi birgalikda tikiladi, ungiga aylantirilib tumshug’ini pastki qismiga tikiladi. Tumshug’ini tepasiga tugmachadan burun tikiladi. Oq toladan tumshug’ini ikki yoniga mo’ylov tikiladi. Tananing orqa qismiga oq paxmoq dum tikiladi. Ko’z oq va havo rang gazmoldan yoki qog’ozdan qirqib tikiladi.

• Darsni mustahkamlash. • O’quvchilardan bugungi dars yuzasidan fikrlari ni bilib, bajargan ishlari baholanadi. Dars davomida faol qatnashgan o’quvchilar rag’batlantirilib, faol qatnashganlar ogohlantirladi. Tugallanmagan uyinchoqlarni uyda tugatib kelish aytiladi.

• Darsni yakunlash: • O’tilgan dars yuzasidan o’quvchilarga savollarga javob berish va o’quvchilar fikr mulohazalarini eshitib o’z fikrini bildirish, uyga vazifa berish, o’tilgan mavzu yuzasidan takrorlab, mustahkamlab, tugallanmagan ishlarni bitkazib, kelgusi darsda tayyorlanib kelish. • Nazorat savollar . • a) Yumshoq uyinchoqlar nimalardan tikiladi. • b) Yumshoq uyinchoqlarni tikishda qaysi tikishlardan foydalaniladi. • v) Yumshoq uyinchoqlar nimalar bilan to’ldiriladi. • g) Yumshoq uyinchoqlar nima bilan bezatiladi. • d) Qanday uyinchoqlar mavjud. • Uyga vazifa: tuvgatilmagan ishlarni yakunlab kelish. Kelgusi darsga gazlama, ip, igna, qaychi olib kelish.

O'xshashlar

“Yo’l-yo’l usulida ushlagich dars ishlanma

Bayram sovg’asi uchun suvenir yasash dars ishlanma

Milliy kiyimlar

Xalq hunarmandchiligi texnоlogiyasi. Kashtachilikning rivojlantirish tarixi va ish usullari

Chilangarlik