Тракторлар ва транспорт воситаларининг юриш қисми - Mashinasozlik - Slaydlar

Тракторлар ва транспорт воситаларининг юриш қисми

Yuklangan vaqt:

12.04.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4928.591796875 KB

Ko'chirib olish

ТРАКТОРЛАР ВА ТРАНСПОРТ ВОСИТАЛАРИНИНГ ЮРИШ ҚИСМИ. Режа: 1.Транспорт воситаларининг юриш қисми бўйича умумий маълумотлар. 2.Трактор (автомобиль) нинг ўтағонлиги 3.Осмалар. Умумий маълумотлар 4.Занжирли тракторлар юриш қисми ва тузилиши.01 0805 02 0102 1415 1A02 2002 2302 0A

Тракторларнинг таснифланиши Тортиш кучига қараб Белгиланган ишларни бажаришига қараб Юриш қисмини тузилишига қараб 2, 6, 9, 14, 20, 30, 40, 50, 60, 80 кН Ғилдиракли ( 3х2, 4х2, 4х4) кўринишида; занжирли ва қисман занжирли бўлади . Асосини тузилишига қараб Рамали, ярим рамали, рамасиз турларга бўлинади .Умумий ишларни бажарадиган тракторлар ( ер ҳайдаш, текислаш, тирмалаш, молалаш ва б.); Универсал-чопиқ тракторлари (экинлар қатор ораларига ишлов бериш, юкларни ташийдиган); М ахсус тракторлар (боғ, узумзор, ботқоқ, тоғ олди ва б.)

Трактор юриш қисми ва турлари Тракторннинг юриш қисми ўзининг ва ортилган юк, яъни, ўрнатилган машина ёки қуролнинг оғирликларини ерга узатади ҳамда унинг илгариланма харакатини таъминлайди. Қишлоқ хўжалигида қўлланиладиган тракторларнинг юриш қисми асосан ғилдиракли ва занжирли (лентали) ва ярим занжирли турларга бўлинади.

Хорижий қишлоқ хўжалиги тракторларининг юриш қисмларининг турли конструкциялари

Юриш қисми трактор (автомобиль) массасини (оғирлигини) таянч юзага узатади ва тракторни юргизади. У кўтарувчи системалар, (юритгич) ғилдираклар ва осмалардан иборат. Кўтарувчи система трактор (автомобиль) асоси бўлиб, унга тракторга таъсир қиладиган зўриқишларни кабул килувчи барча агрегатлар маҳкамланади. Юриткич (ғилдирак) двигателдан олинган қувватни трансмиссия орқали остовга узатади ва трактор (автомобилни) илгарилама ҳаракатлантиради. Осма кўтарувчи системани юриткич билан бирлаштиради ва трактор (автомобиль) нинг равон юришини таъминлайди.01 01 07 0A 1C 10 1F 0B 04 0A 14 1B 0B 0E 0B 12180C 0A 0B 05 0B 14 10

Ўтағонлик - трактор (автомобиль) дан самарали фойдаланиш имкониятини аниқлайдиган асосий сифатлардан биридир. Автомобиль ўтағонлиги деб унинг юк билан ва юксиз ҳар-хил қопламали йўллар ва бошқа жойларда юриш қобилияти тушунилади. Трактор ўтағонлиги турли табиий ва тупроқ-иқлим шароитларида унинг технологик жараёнларини бажара олиш қобилиятини аниқлайди ва у меха- низмларнинг конструкцияси хусусиятларига боғлиқ бўлади.0B 48 0B 0A 07 05 0B 0336 292D 140D 1409 0A 0B 01 0B 0A 0A 2505 05 1B

Ўтағонликни ифодаловчи ва юриш қисмларининг тузилишига боғлиқ кўрсаткичларга тортиш-илашиш сифати, ғилдирак (гусеница) ларнинг тупроққа солиштирма босими, тракторнинг чопиқ экинлари қаторлари орасида юришдаги ҳимоя зоналари, колея (ғилдираклар оралиқлари) ва йўл тирқишига боғлиқ бўлади.0B 330A 12 1B 02 0B 07 0A 0E05 0A 0A 12 15 18 1C 09 1A 1409 1415

Транспорт воситаларининг ғилдиракларини тупроққа солиштирма босими ғилдирак шиналари типига ва ундаги ҳаво босимига , ғилдиракка тушадиган зўриқишга , ғилдиракнинг тупроққа ботиши даражасига боғлиқ бўлади.0B 03 1F 10 1F 110D06 15091E 1D 28 18 28 0A 1D 14

Автомобил (трактор)лар ғилдираклар сони бўйича, тракторлар эса бундан ташқари олди ва орқа ғилдираклари ўлчамлари бўйича бир-биридан фарқ қилади. Айрим ихтисослаштирилган моделлари (масалан, ботқоқда юрадиган) олти ғилдиракли қилиб ишлаб чиқарилади. Ғилдираклар бажарадиган функцияларига кўра етакчи, етакланувчи ва бошқариладиган ғилдиракларга бўлинади. Етакчи ғилдираклар кўприклар билан таянч юзалари орасида таъсир қиладиган зўриқиш моментини ҳамда двигателдан келган буровчи моментни узатади. Етакланувчи ғилдирак кўприклар билан таянч юзалар орасида таъсир қиладиган зўриқиш ва моментни узатади. Бошқариладиган ғилдираклар руль бошқармаси ёрдамида трактор (автомобиль) ҳаракати йўналишини ўзгартиради.0B 0B 350C 0A 15 0B 3516040D 10 0B 36 2D0A 2D0A 0B 090A0B0C 1B 09 29 0B 090A0B0C 1B 09 0B 14 04 3104 15

Республикамиз қишлоқ хўжалиги тракторлари юриш қисмлари

Тракторнинг тузилиши: А-ғилдиракли; Б-занжирли; А Б

Ғилдиракли трактор юриш қисмининг тузилиши ва ишлаш жараёни Ғилдиракли тракторларда унинг куч узатиш механизмлари орқали двигателдан харакатга келтириладиган ғилдираклари етакчи ғилдираклар (А), бошқариш механизми орқали харакат йўналиши ўзгартириладиган ғилдираклар эса, бошқарилувчи ғилдираклар (Б) дейилади. Тракторлар уч ғилдиракли ёки тўрт ғилдиракли бўлиши мумкин . Уч ғилдиракли тракторлар калта бурила олади, бу эса қайрилиш учун энсизроқ жой қолдиришга имкон беради, тўрт ғилдиракли тракторнинг бурилиш радиуси катта бўлади. Тракторнинг олдинги ва орқа ғилдираклари етакчи бўлса, унинг ер билан тишлашиши яхшиланади ва юмшоқ ерда камроқ сирпанади . Ғ илдиракнинг тузилиши: 1- покришка; 2- камера; 3- тўғин; 4-вентил; 5- диск; 6-губчак; 7- ярим ўқ

Ғилдиракли тракторларнинг колеяси ва агротехника масофаси Трактор олдинги ёки орқа кўпригининг ердан баландлиги тракторнинг агротехника масофаси ( h ) дейилади. Орқа ва олдинги ғилдираклар ўртасидаги оралиқ эса тракторнинг колеяси ( l ) дейилади. Бу ўлчамларнинг аҳамияти шундан иборатки, қишлоқ хўжалиги экинларининг қатор орасини кенглиги ва уларнинг ўсиш баландлигини турлича бўлишини ҳисобга олган ҳолда ғилдиракларнинг колеяси ва агротехника масофаси ўзгартирилади.

Вертикал йўл тирқиши- бу трактор ва (автомобиль) нинг энг қуйи пастки (олд ёки орқа кўприк қуйи нуқтаси) дан тупроқ (йўл) сиртигача бўлган оралиқ.0B 08 19 14 0A 1C 06 08 090412050B 12 29 070D 14

Тракторларнинг чопиқ экинлари қатор ораларига ишлов беришдаги ўта- ғонлиги ( ўсимлик умуман зарарланмасдан ) вертикал йўл тирқиши, ғилдираклар оралиғи ва ҳимоя зоналари билан ифодаланади. Ғилдираклар оралиғи (колея) ва йўл тирқиши булардан ташқари, машиналар- нинг йўллардаги ўтағонлигини ва уларнинг турғунлигини аниқлайди0B 03 1205 1F09060E0D0F0D0B 431F 28 1E0B 0A 26 360D0E29 0A 06 18

Ғилдиракли универсал чопиқ тракторлари паст пояли ва баланд пояли экинларга ишлов беради, шу сабабли йўл тирқиши кенг чегарада бўлади: h = 475-850 мм Умумий ишларга мўлжалланган занжирли ва ғилдиракли тракторларда йўл тирқиши h =280-390 мм ни ташкил қилади. Юк автомобилларининг вертикал йўл тирқиши h= 265-475 мм , енгил автомобилларники h=170-190 мм оралиғида бўлади.0B 360D 08 34 0A 20 38 0B 22 1F 16 01 20 38 06 12 0C 01 20 1A 28 05 40 09

Тракторнинг асосий ўлчамлари: e-узунлиги: b-баландлиги; g- эни; c- базаси; d- кинематик узунлиги; h-агротирқиш; k- колеяси; a- шина кенглиги.01 07 41 1B 1B

Колея шиналар ёки занжирлар профилининг қоқ ўртасидан ўт- ган ўқий чизиқлар орасидаги масофага тенг. Умумий ишларга мўлжал- ланган трактор колеяси горизонтал текисликда турғун юришини таъмин- лаш учун агрегатланадиган машина кенглигига уйғунлашган бўлиши керак. Универсал чопиқ тракторларининг орқа ғилдираклари колеяси ҳар-хил кенгликдаги (45, 60, 70 ва 90 мм) қатор ораларига сиғадиган қилиб ростла- ниши мумкин. 0B 48 11 15 0F 0B 22 0E 0A 0A 0E 18 1B 0B 22 09 1F 1B 070D 06

Маълумки, тракторнинг етакловчи ғилдираклари шиналарининг тупроқилгичини техник ҳолати, яъни ейилиши унинг шатаксирашига қатта таъсир кўрсатади. Агар уларнинг ёйилиш даража 80 фоиздан юқори бўлса, бундай шиналар трактордан ечиб олиниб, таъмирлашга юбориш талаб этилади. Чунки бундай ҳолатда етакловчи ғилдиракларнинг шатаксираши 20...28 фоизга ошиши натижасида агрегатнинг иш унуми 10...12 фоизга камайиши, ёқилғи сарфи эса 6...8 фоизга кўпайиши мумкин.0B 2B 2D 11 0A 1806 1B 0B 35 3B3C 11 0A 340A 49 14 1F 1A3C 05 2F 3407

Пневматик шиналарнинг техник ҳолатини аниқлаш учун унинг протектори чанг ва лойдан тозаланади. Шундан сўнг шинанинг югуриш йўлакчаси (тупроққа тегиб турадиган қисми) кўздан кечирилади ва энг кўп ейилган қисми аниқланиб, ўлчашлар ўтказиладиган майдонча бўр билан чизиб чиқилади. Тупроқилгичнинг ейилиш даражасини аниқлаш: а ва г - ўлчаш жойлари;б-штанген-чуқурўлчагич билан ўлчаш; в – мослама ёрдамида ўлчаш: 1-штанген-чуқурўлчагич; 2- тупроқилгич; 3- мослама.

Тупроқилгичнинг ейилиш даражаси қуйидаги формула билан топилади: Бу ерда : P -тупроқилгичнинг ейилиш даражаси, %; h - тупроқилгичнинг ўлчанган баландлиги, мм; H -янги шина тупроқилгичининг баландлиги,мм. Тупроқилгичнинг ейилиш даражаси ўнг ва чап ғилдираклар шиналари учун аниқланиб, уларнинг фарқи F аниқланади: Унинг ейилиш даражаси 80% дан, ўнг ва чап шиналар бўйича фарқи 6% дан ошмаслиги керак. 0B 03 2F0904 0B 14 37 1A 30 4D 17 30 1B 30 0B 03 1F0D 2F05 1C 0B05 0B 22 110D

Осмалар Кўтарувчи системанинг кўприк ёки автомобиль (трактор) ғилдираклари ёки занжир юриткичлари билан эластик боғлайдиган қурилма осма деб аталади. Осма йўналтирувчи қурилма, эластик элемент, сўндириш қурилмаси ва амортизатордан иборат.051F 01 48 05 26 1409 1A 0B 21 34 05

• Йўналтирувчи қурилма автомобиль (трактор) кўтарувчи системасига нисбатан ғилдирак (гусеница юриткичи) нинг силжиш характерини аниқлайди. • Османинг эластик элементи ( рессора ) автомобиль (трактор) га таъсир қиладиган динамик нагрузкаларни камайтиради. • Сўндириш қурилмаси автомобиль (трактор) кузови (кўтарувчи система) ( пружина ) ва ғилдираклари (юриткичлари) тебранишларини кераклича сўндиришни таъминлайди. • Амортизаторлар автомобиль кузови тебранишларининг сўнишини тезлатиш учун хизмат қилади.01 0B 4E150605 05 1B150A 10 01 0B 2107 1C 042D 1E 05 1C 1B 01 0B 4F 05 1B 0804 1E 1F0D 1B 01 0B 35 0B 0A 120D0E05

/ — двигатель; 2 — бошқариш ричаги; 3—кабина; 4 — ёиилғи баки; 5—гидравлик осма система; 6 — прицеп қурилмаси, 7—етакчи ғилдирак (юлдузча); 8 — планетар механизм; 9 — охирги узатма; 10 — узатмалар қутиси; 11 — қўшиш вали; 12 — рама; 13 — тишлашиш муфтаси; 14 - таянч катокли тиркаманинг олдинги кареткаси; 15 — гусеница занжирн; 16 — йўналтирувчи ғилднрак.• и

Юриш қисми- етакчи юлдузнинг айланма ҳаракатини тракторнинг илгарилама ҳаракатига айлантириш учун хизмат қилади. Юриш қисми рама етакчи ғилдирак (юлдузча), занжир , осма кореткалари , йўналтирувчи ғилдирак ва тутиб турувчи роликлардан иборат. Етакчи юлдуз ва осма таянч катоклари ёрдамида трактор пўлат звенолари шарнирлар билан уланган гусеница занжирида юради.0B 0E 2D 05 0D 270D 1F0D 19 0B 1B 19 0B 01 0C 0A 52 31 1105 26

Занжирли тракторнинг асосий механизмлари ва айрим йиғмаларининг жойлашиш схемаси:

Занжирли тракторлар осмалари йўналтириш қурилмалари типи бўйича бикр, ярим бикр ва эластик осмаларга бўлинади. Бикр осмада эластик элементлар бўлмайди таянч катоклар ўқлари занжир тележкаларига бикр маҳкамланган ва у ўз навбатида тракторнинг кўтарувчи системаси билан қўзғалмас қилиб уланган. Бундай османи ҳаракаг тезлиги 1,7 м/сек дан ортиқ бўлмаган тракторлар (труба ётқизгичлар) га ўрнатиш мумкин. Ярим бикр осмалар уч ва тўрт нуқтали қилиб ясалади. Занжирли тележканинг уч нуқтали осмасида олд қисми, тўрт нуқтали осмада олд ва орқа қисмлар трактор остови билан шарнирли бириктирилган. Эластик (қайишқоқ ) осма тезликлари оширилган (4,2- 5 м/сек) занжирли тракторларда ишлатилади. Таянч катоклар осмалари типига қараб эластик осмалар балансирли0B 24 12 14 09 0B 14 0B 530D 34 15 06 12 1350 15 0B 54 09 24 06 11 0B 55 1E 09 3A 09

DT-75 tipidagi traktorning elastik shassisi: 1 - рама, 2 – йўналтирувчи ғилдирак, 3 – каток 4 - ўқ, 5 - мувозанатловчи каретка, 6 – занжир звеноси, 7 – таранглаш механизм4B 23010701 0C

ДТ-75 трактори рамаси: 1 – олдинги брус, 2 – тарангловчи механизм ўрнатиш тешиклари, 3 - бруслар, 4, 10 - ўқ, 5, 8, 9 - таянч, 6 орқа кронштейн, 7 – лонжерон (рама)

Ростловчи каретка (а) ва каток (б) : 1, 10-катки, 2, 6 – мувозанатловчи воситалари, 5, 7, 9 -ўқлар, 4 - пружина, 5 - гайка, 8, 11 - подшипник, 12 – сиқиш жойи

Йўналтирувчи ғилдиракни ростлаш механизми : 1 - Йўналтирувчи ғилдирак , 2 - подшипник, 3 - ўқ, 4 - кронштейн, 5 - болт, 6 - пружина, 7 – қулфли гайка, 8, 9, 11 - гайки, 10 - шайба

ЭЪТИБОРЛАРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ

O'xshashlar

Очиқ кон ёрдамчи машина ва механизмлари

Гидравлик экскаваторлар

Aвтотрактор двигателларининг таъминлаш тизими ва ростлагичлар

Ерларнинг техник холатини яхшилаш ва ўзлаштиришга тайёрлаш машиналари

Turbomаshinаlаrning хаqiqiy хаrаkteristikаlаri. Turbomаshinаlаrning zo’riqmаsi, unumdorligi, quvvаti vа foydаli ish koeffitsienti