Maktabgacha ta’lim tashkilotlarini paydo bo’lish tarixi - Maktabgacha va boshlang'ich ta'lim - Slaydlar

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarini paydo bo’lish tarixi

Yuklangan vaqt:

08.07.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

212.0234375 KB

Ko'chirib olish

MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARINI PAYDO BO’LISH TARIXI Reja: 1.O’zbekistonda maktabgacha ta’lim tashkilotlarini rivojlanish tarixi. 2.Maktabgacha ta`lim-tarbiyani tashkil etish fanining barkamol insonni tarbiyasidagi o‘rni. 3.Sharq va G‘arb mutafakkirlarining farzand tarbiyasi haqidagi ta’limotlari .

O’zbekistonda maktabgacha ta’lim tashkilotlarini rivojlanish tarixi. Maktabgacha ta’lim sohasi vujudga kelishida 1918-yiIda Fridrix Frebel kursi qoshida Petrograd Maktabgacha ta'lim in- stitutining tashkil etilishi muhim voqea bo'ldi. Bu ta'lim mas- kanida Maktabgacha ta'lim bo'yicha mutaxassis kadrlar tay-yorlangan, shu bilan bir qatorda ilmiy-tadqiqot ishlari olib boriigan. 1919-yilda xaql maorifi kommisariyati tomonidan "Maktabgacha ta'lim" bo'yicha butun ittifoq anjumani bo'lib o'tdi. Bunda ijtimoiy Maktabgacha ta'lim sohasini tashkil etish, bola tarbiyasining nazariy-amaliy masalalari o'rin oladi O`zbekistonda maktabgacha ta`limni yuzaga kelishi o`tgan asirning 10-20 yillariga to`g`ri keladi. Bu davrda turkistonda bolalarni gimnaziyaga kirishga tayyorlovchi xususiy bolalar bog`chalaridan tashqari boshqa maktabgacha tarbiya muassasalari bo`lmagan. Maktabgacha tarbiya ishini aniq tashkil qilish uchun 1918-yilda respublikada Toshkentning eski shahri o`zbek bolalari uchun 4- bolalar bog`chasi tashkil qilindi.

Bog`chalar tashkil etilishi 1919-yilda 2-bolalar bog`chasi va 3-bolalar uyida maktabgacha guruhlar ochildi 1926-yilga jami 40 ta 2000ga yaqin bolalar bo`lgan 1938-1939- yillarda 927 ta bolalar bog`chasi ochilgan edi ularda 152000 bola bor edi.Samarqandda maktabgach a ta`lim muassasalari da respublikada 4835 ta bo`lib Maydonchalar soni esa

Maktabgacha ta`lim-tarbiyani tashkil etish fanining barkamol insonni tarbiyasidagi o‘rni. Maktabgacha ta'lim bola sog'lom, har tomonlama kamol topib shakllanishini ta'minlaydi, unda o'qishga intilish hissini uyg'otadi, uni muntazam ta'lim olishga tayyorlaydi. Maktabgacha ta'lim bola 6-7 yoshga yetgunicha davlat va nodavlat maktabgacha ta'lim muassasalarida hamda oilalarda amalga oshiriladi. Maktabgacha ta'lim maqsadi va vazifalarini ro'yobga chiqarishda mahallalar, jamoat va xayriya tashkilotlari, xalqaro fondlar faol ishtirok etadi.

Maktabgacha ta'limni rivojiantirish uchun quyidagilarni amalga oshirish lozim bo'ladi: - Malakali tarbiyachi va pedagog kadrlarni ustuvor ravishda tayyorlash; - Maktabgacha ta'limni samarali psixologik-pedagogik uslublarini izlash va joriy etish; - Bolalarni oilada tarbiyalashni tashkiliy, psixologik, pedagogik va uslubiy jihatdan ta'minlash; - Zamonaviy o'quv-uslubiy qo'llanmalar, texnik vositalar, o'yinchoqlar va o'yinlar yaratish hamda ularni ishlab chiqarish; - Maktabgacha yoshdagi bolalarni xalqning boy madaniy- tarixiy merosi va umumbashariy qadriyatlar asosida ma'naviy- axloqiy jihatdan tarbiyalash uchun lozim-sharoitlar yaratish; - Maktabgacha ta'lim muassasalarining har xil turlari uchun muqobil dasturlarni tanlab olish, barcha masalalar bo'yicha malakali maslahat ko'rsatish imkoniyatini yaratish; - Maktabgacha ta'lim va sog'lomlashtirish muassasalari tarmog'ini qo'llab-quvvatlash va rivojiantirish texnologiyalarini ishlab chiqish.

Qadimgi yunon faylasuflari Aflotun va Arastu bola tarbiyasini jamiyat o‘z ixtiyoriga olishi, tarbiya jarayonidagi barcha zarur ishlarni davlat bajarishi lozim degan g‘oyani ilgari surgan edilar. Sharq va G‘arb mutafakkirlarining farzand tarbiyasi haqidagi ta’limotlari. Bu g‘oya faransuz hayoliy sosalistlari Sen Semon , Sharl Fure asarlarida keyinchalik rivojlantirildi. Ular bola tarbiyasi bilan asosan davlat shug‘illanishi kerak, degan g‘oyani ilgari surganlar. Ammo sharq mutafakkirlari bola tarbiyasi bilan asosan ota-ona shug‘illanishi kerak, degan hulosaga kelganlar.

Bolalarni kamtarlik va donolikka o‘rgatishda buyuk o‘zbek mutafakkiri Abu Ali Ibn Sino kabi olimlarimizning hayot namunalari va bizga meros qilib qoldirgan durdona fikrlarini asos qilib olish foydalidir. Mutafakkir olim Abu Rayxon Beruniy o‘z asarlarida ota-onalar va tarbiyachilar obro‘yining bolaga ta’sir kuchi haqida ham fikr yurgazadi. Bu esa hozirgi talablarga ham javob beradi. U ota-onalarning bolalarga tarbiyaviy ta’sirining bor kuchi obro‘ga asoslanadi, deydi. A.Navoiy tarbiyada xatolikka yo‘l qo‘yish mumkin emasligini uqtiradi. Haqiqatdan ham bolani tarbiyalshda shunday xatoliklar uchraydiki, ular faqat oilaning hayotida emas balki jamiyat hayotida ham aks ettiradi.

Farobiy bilimidan marifatli yetuk odamning obrazini tasvirlar ekan, bunday deydi:” Har kimki ilm hikmatni o`rganmagan desa, uni yoshligidan boshlasin, sog`- salomatligi yaxshi bo`lsin, yaxshi ahloq va odobi bo`lsin, so`zining uddasidan chiqsin, yomon ishlardan saqlangan bo`lsin, bilimdan va notiq bo`lsin, ilmli va dono kishilarni xurmat qilsin, ilm va ahli ilmdan mol-dunyosini ayamasin, barcha real moddiy narsalar to`g`risida bilimga ega bo`lsin”.

Nazorat savollari 1 O‘zbekistonda maktabgacha ta’limning vujudga kelish jarayoni qanday kechdi? 2 Mustaqillik yillarida maktabgacha ta’limni rivojlantirishning asosiy tamoyillari sifatida nimalarga alohida e’tibor qaratilmoqda? 3 Istiqlolgacha bo‘lgan davrda maktabgacha ta’lim muassasalarining faoliyati qanday tashkil etilgan?

O'xshashlar

Maktabgacha ta’lim tashkilotida ta’lim – tarbiya ishlari

Umumiy tipdagi davlat va nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarini tashkil qilish va o‘quv faoliyatini yo‘lga qo‘yish

Maktabgacha ta’lim tashkilotida sahnalashtirish faoliyati

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida o’yin terapiyasini qo’llash

Maktabgacha ta’lim muassasasida mehnatni tashkil etish shakllari