logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Maktabgacha va boshlang'ich ta'lim
  4. Maktabga tayyorgarlik tushunchasi

Maktabga tayyorgarlik tushunchasi

Yuklangan vaqt:

28.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4807.404296875 KB
Ko'chirib olish
Yetakchi mutaxassislarning fikriga kо‘ra «Maktabga tayyorgarlik» tushunchasi bolani maktabga tayyorlashning quyidagi yо‘nalishlarini о‘z ichiga oladi: 1.jismoniy, 2.shaxsiy (ruxiy), 3.aqliy 4.maxsus tayyorgarlik Bolaning maktabda о‘qishga aqliy tayyorligi. Maktabga aqliy tayyorlikning muxim tarkibiy qismi maktabga о‘qishga kirayotgan bolada atrof, dunyo xaqida yetarlicha keng bilish boyligining mavjud bо‘lishidir. Bolani maktabga aqliy tayyorgarligining tarkibiy qismi: bola bilish faoliyatini muayan darajada rivojlangan bо‘lishidir. Bu о‘rinda Birinchidan bilish jarayonining о‘sib boruvchi ixtiyoriyligi; materialni ma’no jixatdan ixtiyoriy eslab qolish va takror ifodalash, narsa va xodisalarni rejali idrok etish, qо‘yilgan bilish va amaliy masalalarni maqsadga muvofiq xal etish qobiliyati va shu kabilar; Ikkinchidan bilish jarayonlari sifatini oshirish: sezgilarning aniqligi, idrokning tо‘lik va tabaqalashtirilganligi, eslab qolish va takror ifodalashning tez va aniqligi; Uchinchidan bolada atrof dunyoga bilish munosabatlari, bilimlarni egallash va maktabda о‘qishga intilishning mavjudligi muxim axamiyat kasb etadi . Bolalarning matematik tushunchalarini muvaffakiyatli о‘zlashtirishi, ularning idrokini, ya’ni sensor tuygularini ustirish bilan bevosita bog‘liqdir. Matematik tasavvurlarni shakllantirish yuzasidan olib boriladigan ishning asosiy shakli – mashg‘ulotdir. Mashg‘ulotlarda va kundalik xayotda didaktik uyinlardan xamda uyin-mashklardan keng foydlaniladi. Mashg‘ulotlardan tashkari vaktlarda uyinlar tashkil kilib, bolalarning matematik tasavvurlari mustaxkamlanadi, chukurlashtiriladi va kengaytiriladi. Bir kancha xollarda, masalan, joyni bilish kо‘nikmasini rivojlantirish yuzasidan olib boriladigan ishlarda uyinlar asosiy о‘quv vazifasini о’taydi. Математик тушунчаларГеометрик шакллар Фазовий тасаввурлар катталикМикдор ва сон Вакт хакидаги тасаввурларMatematik tushunchalar Geometrik shakllar Fazoviy tasavvurlar kattalik Miqdor va son Vaqt xaqidagi tasavvurlar Arifmetik masalalar yechish   Masala yechishda «qо‘shish», «ayirish», «barobar» matematik terminlaridan foydalanish zarur. Keyin masalani «yoziladi». Tevarak atrofni (joyni) bilish Bolalarning maktabdagi kо‘pgina faoliyatlari tevarak atrofda о‘rnini aniqlash (oriyentatsiya qila bilish) bilan bog‘liqdir. Shuning uchun bolalar maktabga chiqqunga qadar harakat yо‘nalishlari (о‘ngda, chapda tо‘g‘ri, burchakdan burchakka va hokazo)ni bilishlari, tevarak atrofdagi narsalarning о‘zlariga nisbatan (о‘ng tomonda, chap tomonda, yuqorida pastda, orqada, oldinda) joylashishini bilishlari; bir biriga nisbati, joylashishini (stolning oldida stul) xonada, uchastkada,Maktabgacha ta’lim muassasasidan uyga qaytishni, kо‘chadan о‘tish qoidasini bilishlari lozim. Soat bilan tanishtirish metodikasi. Bolalarga turli soatlar kо‘rsatilib, soatnnng kishi hayotidagi ahamiyati tushuntiriladi. Bolalar diqqati hamma soatlarning umumiy, bir xil belgilari borligiga qaratiladi. (Siferblat, kо‘rsatkich). Strelkaning harakat qilish tamoyili bilan tanishtiriladi. О‘quv yili oxirida bola: - ikki kichik sondan tashkil topgan birinchi о‘nlik tarkibini biladi; - ikki kichik sondan tashkil topgan ikkinchi о‘nlik tarkibini (kо‘rgazmalilikka tayanib); - 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 raqamlarini biladi; - «+»,«-», «=» ishoralarini; - 10 gacha bо‘lgan sonlarni tо‘g‘ri va teskari sanash; - 20 gacha bо‘lgan sonlarni tо‘g‘ri sanash; - predmetlar miqdorini raqam (raqamlar) bilan belgilangan songa solishtirib chiqish; - misollarni raqamlar yozilgan kartochkalar yordamida ifodalab yechish; - bir amalli masalalarni qо‘shish va ayirish orqali tuzish va yechish; shartli о‘lchov yordamida predmetlar uzunligini о‘lchashni va natijani son va raqam bilan aytish; - suyuq va tо‘kiluvchi jismlarni shartli о‘lchov birligi bilan о‘lchashni va natijani son va raqam bilan aytish; - bir nechta uchburchaklar, tо‘rt burchaklardan katta hajmdagi shakllar va predmetlar tuzish; - maxsus shakllar tо‘plamidan foydalanib, namunadagi narsalarni hosil qilish; - tayoqchalarning о‘rnini almashtirish asosida berilgan shakllar (uchburchak, tо‘g‘ri tо‘rtburchak, kvadrat)ni о‘zgartirishga oid topshiriqlarni bajarish; - kо‘pburchaklarning elementlarini (tomonlari, burchaklari, uchlari) bilish; - narsalar (geometrik shakllar, mevalar, sabzovotlar va boshqalar) ni 2, 4 va 10 tagacha teng qismlarga bо‘lish; - butunning qismdan kattaligi, qism butunning qismi ekanligini tushunadi; - katak qog‘ozi varag‘i sathini mо‘ljal olishni, qog‘oz varag‘ining о‘ng, chap, yuqori, past, о‘rtasini aniqlash; - buyumlarning о‘ziga nisbatan о‘rnini aniqlash (tepada- pastda, oldinda-orqada, о‘ngda-chapda); - signal bо‘yicha turli yо‘nalishda harakatlanish (oldinga- orqaga, tepaga-pastga); harakat davomida, yurib ketayotganda yо‘nalishni о‘zgartirish; - kun qismlari, ularning ketma-ketligi, kundalik faoliyatlarning taqsimlanishi; - hafta kunlarining nomini ayta olish va ketma-ketligi; - yil fasllari, ularning nomi, ketma-ketligini va о‘ziga xos xususiyatlarini; - yil taqvimi, о‘tayotgan oy, sana, hafta kuni haqida; - soat turlari va uning ishlatilishi; - lego jihozlaridan loyihalar yaratadi; - 20 qismdan kam bо‘lmagan pazllarni yig‘adi; - qog‘ozlarni bukib (origami yо‘li bilan) shakllar yasaydi; -qurilish materiallari tо‘plamlaridan turli mavzularda loyihalar yaratishni biladi; - pul qiymatlari, narx, plastik kartochka, terminal haqida dastlabki tushunchaga ega bо‘ladi. Maktabgacha yoshdagi bolalar ta’lim tarbiyasiga qо‘yiladigan davlat talablarini hayotga joriy etish keng kо‘lamli ish bо‘lib, u bosqichma-bosqich amalga oshiriladi. semiz ozg’in uzun kalta baland past og’ir yengil 6 — 7 yoshdagi bolalarning maktabga tayyorlik darajasi ushbu davlat talablari, kо‘rsatkichlari asosida о‘quvchilarni kasb-hunarga yо‘naltirish va pedagogik-psixologik tashxis markazi mutaxassislari tomonidan tekshiriladi. Davlat talablari kо‘rsatkichlariga erishish «Bolalarni rivojlantirish va maktabga tayyorlash tayanch dasturi» asosida bolalarning ilk va 6 — 7 yoshga yetgunga qadar amalga oshiriladi. 1. Bolalarning sog‘ligi va jismoniy rivojlanganligi xolatini tashxislash. 2. Bolaning shaxsiy – psixolo-gik va aqliy rivojlangan-ligini tashxislash. 3.Ta’lim olish faoliyatining kо‘nikma va ilk zaminini aniqlash tashxisi: Bolaning о‘quv faoliyatiga ilk zamin va kо‘nikmalarni egallaganligi va darajasini aniqlash uchun J.Saidnazarova tomonidan tayyorlangan savollar jamlanmasi tavsiya etiladi. «Grafik diktant». О‘quv topshirig‘ini qabul qilish, о‘quv amaliyotini bajarish, ya’ni ixtiyoriy (erkin) e’tibor rivojlanganligi darajasini aniqlash uchun L.A.Venger metodikasi bо‘yicha tashxis о‘tkazish. «Diktant» tо‘g‘ri bajarilgan holda quyidagi naqsh hosil bо‘lishi kerak:   Agar bola xatoga yо‘l qо‘ysa, tuzating: Bu naqsh mashq uchun edi. Bola uni chiza turib yо‘riqnomani tushunishi kerak. Mustaqil chizishni davom ettirayotganida uni oxirigacha yetkazish zarur. E’tiboringiz uchun rahmat.

O'xshashlar

Maktab ta’limiga tayyorlash
Maktabgacha ta’lim tashkilotida qisqa muddatli guruhlarni tashkil qilish
Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida aqliy tarbiyani tashkil etish
Kichik guruhlarda ilm-fan va tabiat markazlarida olib boriladigan tajribalar
Umumiy tipdagi davlat va nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarini tashkil qilish va o‘quv faoliyatini yo‘lga qo‘yish