“Ilk qadam” davlat o’quv dasturida bolalar nutqini o’stirish mazmuni - Maktabgacha va boshlang'ich ta'lim - Slaydlar

“Ilk qadam” davlat o’quv dasturida bolalar nutqini o’stirish mazmuni

Yuklangan vaqt:

17.06.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

130.5537109375 KB

Ko'chirib olish

“ Ilk qadam” davlat o’quv dasturida bolalar nutqini o’stirish mazmuni

Reja: 1 .Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida nutqini o’stirish mazmuni. 2.Mashg‘ulotning bolalarni maktabga tayyorlashdagi ahamiyati. 3.Mashg‘ulot jadvali tuzish talablari. 4.Mashg‘ulotni rejalashtirishda tarbiyachining yetakchilik roli.

Takomillashtirilgan “Ilk qadam” maktabgacha ta’lim tashkilotining davlat o’quv dasturi maktabgacha ta’lim tashkilotlari direktor va mutaxassislarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti Ilmiy kengashining 2021-yil 23-dekabrdagi 10-sonli bayonnomasi, O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligining Muvofiqlashtiruvchi kengashining 2022-yil 4-fevraldagi 1-sonli bayonnomasi bilan tasdiqlangan va nashr qilish uchun tavsiya etilgan.

Davlat o‘quv dasturi Oʻzbekiston Respublikasining quyidagi maktabgacha taʼlim tashkilotlari va tashkilotlarida qoʻllanilishi majburiydir: ● davlat maktabgacha ta’lim tashilotlarida; ● maktabgacha ta’lim sohasida xizmatlar ko‘rsatuvchi nodavlat MTTlarida; ● talim va tarbiyaning muqobil shakllarida; ●“ Mehribonlik” uylari maktabgacha ta’lim guruhlarida; ● monitoring va uzluksizlikni ta’minlash maqsadida maktabgacha va boshlang‘ich ta’limni nazorat qiluvchi boshqaruv organlarida.

Maktabgacha ta’lim tashkilotining maqsad va vazifalari  bolaning shaxsiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yilagan davlat talablari asosida hamda MTT davlat o‘quv dasturiga muvofiq uning har tomonlama va barkamol rivojlanishi uchun qulay shart-sharoitlar yaratish;  maktabgacha yoshdagi bolalarning ta’lim va tarbiya jarayonini tashkil etish va amalga oshirish;  bolalarning ilk rivojlanishi masalalarida oila va mahalliy jamoatchilik o’rtasida o‘zaro hamkorlikni tashkil etish va amalga oshirish .

Bolaning muhim kompetensiyalari Kommunikativ kompetensiya- atrofdagi odamlar bilan o‘zaro munosabatlarning konstruktiv usullari va vositalariga ega bo‘lishni taqozo qiladi; muloqot qilish va yuzaga kelgan o‘yin, bilish, maishiy va ijodiy vazifalarni muvaffaqiyatli hal qilish qobiliyati. Bu kompetensiyaga nutqni rivojlanish ham kiradi. Nutq bolaning kognitiv va ijtimoiy rivojlanishi hamda dunyoni bilishi uchun zarur vositadir. Mazmunga boy va rag‘batlantiruvchi ta’lim muhitida bolalar og‘zaki va yozma muloqot ko‘nikmalarini rivojlantiradilar, bu ularga o‘zlariga ishonishga, boshqalar bilan munosabatlarni o‘rnatishga, dunyo haqidagi tushunchalarini shakllantirishga, mashg‘ulotlarda ishtirok etishga va loyiha ishlarini jamoa bo‘lib bajarishga yordam beradi.

Shaxsiy ("Men" konsepsiyasini qurish) - Shaxsiy kompetensiyani rivojlantirish orqali bola maktabgacha yoshda shakllanadigan va butun hayoti davomida takomillashib boradigan bir qator xususiyatlarni namoyish etadi. Bu kompetensiya bolaning o‘z-o‘ziga g‘amxo‘rlik qilish uchun mas'uliyatni o‘z zimmasiga olish qobiliyatini hamda kundalik hayotini boshqarish va barqaror sog‘lom turmush tarzini amalda qo‘llash mahoratini o‘z ichiga oladi.

Ijtimoiy kompetensiya - bu bolaning belgilangan tartib va odob- ahloq qoidalariga rioya qilgan holda tengdoshlari va kattalar bilan birgalikda ishlash qobiliyati. Bolalar boshqalarni hurmat qilishni va ularning aytganlarini hisobga olishni o‘rganadilar. Guruhlarda samarali ishlash uchun zarur bo‘lgan xulq-atvor qoidalariga amal qiladilar. Muammoli vaziyatlarda ular yoshi va individual rivojlanish xususiyatlariga mos ravishda ularni hal qilish harakatlarini amalga oshiradilar.

Bilish kompetensiyalar - o‘qish va o‘rganish; mustaqil ravishda izlanish, tahlil qilish va atrofolamni tushunish uchun kerakli ma'lumotlarni tanlash qobiliyatini o‘z ichiga oladi. Harakat va o‘zaro munosabatlar orqali bolalar bilim olish va o‘rganish strategiyalarini ishlab chiqadilar. Ular atrofolamdagi yangi ob’yektlarni o‘rganadilar va kashf etadilar. Boshqalar bilan o‘yin va o‘zaro muloqot jarayonida ular kuzatadilar va tajriba o‘tkazadilar. Ular muammolarni tushunish va hal qilish uchun yangi imkoniyatlar topadilar. Ular o‘zlarining kashfiyotlari bilan o‘rtoqlashadilar va asta-sekin mustaqil, o‘z- o‘zini boshqaradigan, tahlil qila oladigan va ijodkor shaxsga aylanadilar.

O’quv tarbiya jarayonining tamoyillari: ● Bolalikni o‘ziga xos qadriyat ekanligini tan olish. ● Bolaning huquqi, individualligi va rivojlanish imkoniyatlarini hisobga olish. ● Har bir bolaning har tomonlama rivojlanishi va farovonligini ta'minlash. ● Bolaning sog‘lig‘ini saqlash, mustahkamlash va xavfsiz muhitni ta'minlash. ● O‘yin orqali ta’lim olish va rivojlantirish. ● MTTning oila, mahalla, maktab bilan hamkorligi. ● Milliy, tarixiy va madaniy an’analar, ma’naviy boyliklarni tan olish va boshqa xalqlar madaniyatiga hurmatda bo‘lish.

O’quv-tarbiyaviy jarayonni tashkil etishda dastur quyidagi hujjatlarni tavsiya etadi: • Davlat talablari. • Davlat dasturi. • Yillik mavzuli reja. • O’quv tarbiyaviy ishni haftalik rejalashtirish. • Bolaning rivojlanish xaritasi. • Bola rivojlanishi kuzatuv kundaligi.

Yangi dasturning afzalligi quyidagilardan iborat:  Bolalarni bilim olishga o’rgatish emas, qiziqishlarini oshirish.  Ilk bora MTT da mavzuli rejalashtirish belgilangan.  Ilk bora bolani rivojlantirish xaritasi tavsiya etilgan.  Har bir MTT o’zining variativ dasturini ishlab chiqish imkoniyatiga ega bo’ladi.

O’quv-tarbiyaviy faoliyatni rejalashtirish Yillik mavzuviy reja: har bir yosh guruh uchun oy mavzulari va hafta mavzulari aks ettiriladi. Haftalik reja: Barcha rivojlanish sohalari bo’yicha maqsadlarni belgilash, tegishli markazlarni tayyorlash mashg’ulotlarni hafta mavzusiga mos ravishda taqsimlashdan iborat.

3.2.3. "Nutq, muloqot, o‘qish va yozish malakalari" sohasi kompetensiyalari "Nutq, muloqot, o‘qish va yozish malakalari“ sohasidagi ta’lim va tarbiya jarayoni yakunida 6-7 yoshli bola: ● ona tilini eshitadi va tushunadi; ● ona tilida to‘g‘ri talaffuz, mos grammatik shakllar va turli gap tuzilmalaridan foydalanadi; ● chet tilini o‘rganishga qiziqish bildiradi; ● chet tili bo‘yicha dastlabki bilimlarini namoyish etadi; ● badiiy adabiyotga qiziqish bildiradi; ● so‘zning lug‘aviy ma’nosi, bo‘g‘inli va fonetik tuzilishi to‘g‘risida tasavvurga tushunchaga ega bo‘ladi; ● gapning turli ma’no shakllarini mustaqil ravishda tuzadi va so‘zlab bera oladi; ● ona tilida yozishning dastlabki malakalari va vositalaridan foydalanishni biladi

3. Til va nutq Jihozlar : • stol (1), stullar (2-4); • jihozlar va bolalar adabiyotlarini saqlash uchun ochiq javonlar; • magnit doska; • yumshoq bolalar mebellari (divan, kreslo); • televizor yoki eshitish vositali audio markaz. Materiallar: • qirqiladigan rasmlar; • pazllar; • rasmli kubiklar to‘plami; • loto; • domino; • juftli kartochkalar (xotira o‘yinlari); • bolalarning yosh imkoniyatlariga muvofiq qoidalari bo‘lgan boshqa stolbosma o‘yinlari (yurish o‘yinlari va h.k.); • boshqotirma oʻyinlari (masalan, tangram va boshqalar); • alifbo plakati; • magnitli alifbo; • harfli va bo‘g‘inli kubiklar; • qora va rangli qalamlar, flomasterlar; • trafaretlar; • lineykalar; • qog‘oz, konvertlar; • yozish uchun mashq daftarlari, suv flomaster, latta; • audioyozuvli disklar (ertaklar, hikoyalar); • musiqali kompakt disklar; • bolalar badiiy adabiyoti (katta, oddiy matnli, tasvirli kitoblar) • bolalar uchun o‘quv adabiyoti (ko‘plab tasviriy materiallar bilan)

Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar: 1.Bolalar nutqini rivojlatirishning tashkiliy pedagogik va metodik ishlari. 2.Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi haqida fikringiz? 3.Til va nutq markazi haqida nimalarni bildingiz? 4.Nutq,muloqot o‘qish va yozish ko ‘nikmalarini shakllantirish kompetensiyasi haqida fikrlaringiz.

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 1. «Ilk qadam» davlat o’quv dasturi. –T.: 2022.04.02. 2. Kadirova R.M. Maktabgacha katta yoshdagi bolalarda dialogik nutqni rivojlantirishning omillari (o’quv qo‘llanma). –T.: TDPU, 2002 3. Bolalar uchun she’r va Nutq o‘stirish (Bolalar bog’chalari topishmoqlar to‘plami). T.: 4. F.R.Qodirov “Bolalar nutqini rivojlantirish nazariyasi va metodikasi ruhiy omillar” Toshkent. “Istiqlol”2016 yil. 5. D.R.Babayeva “Nutq o’stirish metodikasi” Toshkent 2019-yil

O'xshashlar

Maktabgacha kichik, o’rta va katta yoshdagi bolalar nutqini о’stirishning metodlari va vositalari

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda nutqva tafakkurni shakllanishining o’zaro munosabatlarining xususiyatlari

Maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini rivojlantirishning ilmiy - pedagogik shart-sharoitlari

O’zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan Davlat talablari

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida metodik ishlarni tashkil etish va rahbarlik qilish