Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda nutqva tafakkurni shakllanishining o’zaro munosabatlarining xususiyatlari - Maktabgacha va boshlang'ich ta'lim - Slaydlar

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda nutqva tafakkurni shakllanishining o’zaro munosabatlarining xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

05.09.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

964.2001953125 KB

Ko'chirib olish

FASHION GENERAL FASHION GENERALMaktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda nutqva tafakkurni shakllanishining o’zaro munosabatlarining xususiyatlariMaktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda nutqva tafakkurni shakllanishining o’zaro munosabatlarining xususiyatlari

REJA:REJA: Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalar nutqini o‘stirishda komunikativ muloqot o‘rniPart 01 Maktabgacha yoshdagi bolalarda nutqni o’stirish va ijodiy tafakkurni shakllantirishda foydalaniladigan o`yin namunalariPart 02 Bolalarning ijodiy va mantiqiy tafakkurini shakllantirish yo‘llari Part 03 Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarning nutqi tafakkurini o‘stirish yo`llariPart 04

Maktabgacha ta’lim tizimini rivojlantirish davlat siyosati darajasida ko‘tarilgan ulug‘vor vazifalaridan biridir. Bu tizimning asosiy maqsadi bolalarni sog‘lom va rivojlangan shaxs bo‘lib shakllanishini ta’minlash, erta yoshlikdan o‘qishga bo‘lgan ishtiyoqini uyg‘otib, tizimli o‘qishga tayyyorlab borishdan iborat. TMM ning asosiy maqsadi bolalarni maktabdagi o‘qishga tayyorlash barkamol rivojlangan mustaqil shaxs bo‘lib shakllantirish va qobiliyatlarni ochib berish tizimli ta’limga bo‘lgan ishtiyoqini tarbiyalashdir. Bundan tashqari Prezidentimiz bu haqda shunday degan edi: “Oldimizda turgan eng muhim va dolzarb masalalardan biri yuksak ma’naviyatli, zamonaviy bilim va kasb – hunarlarga, o‘z mustaqil fikriga ega bo‘lgan yoshlarni milliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalashdan iborat”Maktabgacha ta’lim tizimini rivojlantirish davlat siyosati darajasida ko‘tarilgan ulug‘vor vazifalaridan biridir. Bu tizimning asosiy maqsadi bolalarni sog‘lom va rivojlangan shaxs bo‘lib shakllanishini ta’minlash, erta yoshlikdan o‘qishga bo‘lgan ishtiyoqini uyg‘otib, tizimli o‘qishga tayyyorlab borishdan iborat. TMMning asosiy maqsadi bolalarni maktabdagi o‘qishga tayyorlash barkamol rivojlangan mustaqil shaxs bo‘lib shakllantirish va qobiliyatlarni ochib berish tizimli ta’limga bo‘lgan ishtiyoqini tarbiyalashdir. Bundan tashqari Prezidentimiz bu haqda shunday degan edi: “Oldimizda turgan eng muhim va dolzarb masalalardan biri yuksak ma’naviyatli, zamonaviy bilim va kasb – hunarlarga, o‘z mustaqil fikriga ega bo‘lgan yoshlarni milliy va umuminsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalashdan iborat”060207040208 150E1713 0F021D 20 081303 04 1D 1C1911 0F190B 25 0B 1D

Maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini rivojlantirish "Ilk qadam" Davlat o'quv dasturida belgilangan bolalarga ta'lim berishda kompetentsiyaviy yondashuvning muhim qismi sanaladi. 6-7 yoshli bolaning umumiy muhim kompetentsiyalari sifatida birinchi navbatda, kommunikativ kompetentsiya, ya'ni muloqot vositalaridan turli vaziyatlarda foydalana bilish ko'nikmasini shakllantirish belgilangan. Demak, tarbiyalanuvchilarning o'yin, bilish va ijtimoiy kompetentsiyasi qatorida muloqot kompetentsiyasi asosiy o'rinni egallaydi. Shunday ekan, MTTda har bir ta'limiy faoliyat mazmunida bolaning nutqini o'stirish va muloqotchanlik ko'nikmalarini shakllantirish asosiy vazifa hisoblanadi. Bola yangi bilimlarni o'yinlar va didaktik vositalar asosida o'zlashtirganida samaradorlik yuqori bo'ladi0602 132A 1713 07130F2B 0F190D13 0820 07130F2B 200702 0F19 080E 08

Maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini rivojlantirish "Ilk qadam" Davlat o'quv dasturida belgilangan bolalarga ta'lim berishda kompetentsiyaviy yondashuvning muhim qismi sanaladi. 6-7 yoshli bolaning umumiy muhim kompetentsiyalari sifatida birinchi navbatda, kommunikativ kompetentsiya, ya'ni muloqot vositalaridan turli vaziyatlarda foydalana bilish ko'nikmasini shakllantirish belgilangan. Demak, tarbiyalanuvchilarning o'yin, bilish va ijtimoiy kompetentsiyasi qatorida muloqot kompetentsiyasi asosiy o'rinni egallaydi. Shunday ekan, MTTda har bir ta'limiy faoliyat mazmunida bolaning nutqini o'stirish va muloqotchanlik ko'nikmalarini shakllantirish asosiy vazifa hisoblanadi. Bola yangi bilimlarni o'yinlar va didaktik vositalar asosida o'zlashtirganida samaradorlik yuqori bo'ladi. Ya'ni badiiy adabiyotni oddiy o'qib berishdan ko'ra innovatsion ta'lim texnologiyalarini qo'llagan holda faoliyatga tatbiq etish har bir bolaning nutqini rivojlantirish jarayonini ta'minlaydi, tezlashtiradi va shu bilan ta'lim sifatini oshirishga yordam beradi. Buning uchun maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini rivojlantirishning yangi texnologiyalarini ishlab chiqish va jarayonda faol qo'llash talab etiladi

Ta'limiy o`yinlar orqali bolada mustaqillik, faollik, ijodkorlik masalaga ongli yondoshish malakasi o`stirib boriladi. O`yin ko`rgazmalilik, oddiydan murakkabga o`tish usullari orqali olib boriladi. Tarbiyachi ta'limiy o`yinlarni o`tkazish davomida bola harakatini faollashtiradi, mustaqil harakat qilish qobiliyatini shakllantiradi, o`yindan to`g`ri foydalanilsa bolaning tafakkuri, nutqi, xotirasi ya'ni, aqliy tarbiyasiga asos solinadi. Ta'limiy o`yinlar orqali bolalar eshitish, kurish, sezish a'zolari orqali turli narsalar va ularni yasashda ishlatiladigin materiallarning xossalarini, ularni bir - biriga taqqoslashni, guruhlarga ajratishni o`rganadilar. Ta'limiy o`yinlar kichik guruhlarda quyidagi xilda o`tkaziladi.

Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarning tafakkurini o‘stirish, ularni mustaqil fikrlashga o‘rgatish til tarbiyasining jon tomiridir. Darvoqe, mustaqil fikrlash turli odamlar fikridan bilib-bilmay andoza olish emas, balki ko‘rgan, idrok etgan, mushohada qilgan narsa-hodisalarga ongli munosabat bildiran holda tahlil qilish, tizimlash, tasniflash, ular ichidan o‘ziga taalluqli tomonlarini olib umumlashtirish va taqqoslash orqali hukm chiqarish, o‘z nutqi orqali buni ifodalay olish qobiliyatidir

TEXT HERE TEXT HERE TEXT HERE TEXT HERE TEXT HERE TEXT HERE TEXT HERE TEXT HERE

Tarbiyalanuvchilar shaxsining rivojlanishida bu davrning shakllanishi o‘ziga xos xususiyatga ega. Bu eng avvalo, ularda o‘zini takomilashtirish istagi (e’tiborda bo‘lish)ning kuchayishi va tilga, atrof-olamga bo‘lgan qiziqishning o‘sishi bilan xaraktelanadi. Bola shaxsiyatining yana bir muhim xususiyatlaridan biri - mustqil fikr yuritishga ishtiyoqning paydo bo‘lishidir. Negaki, 4-6 yoshdagi bolalar ruhiyatida o‘zini kattalar qatoriga qo‘shilganday his etishi o‘zining mustaqil fikrlashga intilishi bilan baholanadi.

Hatto shu davrdan boshlab o‘z tengurlari orasida ham ustunlik talashishi, liderlikga da’vo qilish holati paydo bo‘la boshlaydi. Shuning uchun ham bu davrda nazariy bilim berilmaydi, turli amaliy vaziyatlarga til va tafakkur vositasida munosabat bildirilishi shakllantiriladi. Bunda ko‘proq izlanish, ijodiy yondashuv, tafakkur rivojiga e’tibor qaratish lozim. Jahon pedagogikasida falsafa psixologiya har bir fan uchun metodologik asos sanaladi. Chunki barcha fanlar nazariy jihatdan falsafiy qonuniyatlarga asoslanadi. Shuningdek nutq va tafakkur ham psixologiya va falsafiy qonuniyatlar bilan chamcharchas bog‘liqdir.

XULOSAXULOSA Maktabgacha yoshdagi bolalarda nutqiy faollikni shakllantirish masalalarini nutqiy faoliyat nazariyasi asosida tadqiq etish maktabgacha ta’lim va tarbiya nazariyasi uchun ham, amaliyoti uchun ham dolzarb va ahamiyatga molik masala hisoblanadi. O‘tkazilgan tadqiqotlar natijasida bolalarda nutq paydo bo‘lishi va rivojlanishi ularning atrofdagi kishilar bilan muloqoti jarayonida ro‘y beradi, degan tezisni aks ettiruvchi qarashlar tizimi shakllandi. Bunda bola kattalar nutqiy namunalarini passiv ravishda qabul qilmaydi, balki umuminsoniy tajribaning bir qismi sifatida nutqni faol o‘zlashtiradi. Bola nutqni o‘stirish va rivojlantirish – bu eng avvalo, egallash uchun til qobiliyatini shakllantirishni talab qiluvchi muloqot shakllarini rivojlantirishdir.

FASHION GENERAL FASHION GENERAL EʼTIBORINGIZ UCHUN RAHMAT EʼTIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

O'xshashlar

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni axloqiy tarbiyalash asoslari

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni axloqiy tarbiyalash asoslari

Maktabgacha ta’lim tashkilotida ta’lim – tarbiya ishlari

MTM da Axloqiy va ijtimoiy xulq-atvor asoslarini shakllantirish

O’zbekiston Respublikasining “Maktabgacha ta’lim va tarbiya” to’g’risidagi Qonun