Filmlar va ommaviy madaniyat - Madaniyatshunoslik - Slaydlar

Filmlar va ommaviy madaniyat

Yuklangan vaqt:

16.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1352.5380859375 KB

Ko'chirib olish

Filmlar va ommaviy madaniyat Reja: 1. Filmlar haqida 2. Ommaviy madaniyat 3. Ommaviy madaniyatning milliy madaniyatga ta’siri Tayyorladi

Kino sanʼati — kinematografiya ning texnik vositalar asosida shakllangan badiiy ijod turi; ekran sanʼatining muhim tarkibiy qismi; real borliqni aynan yoki badiiy-hujjatli obrazlar, multiplikatsiya vositalari yordamida suratga olish; kinofilmlarning omma orasida keng tarqalishi uchun xizmat qiladigan televideniye, videokasseta va videodisklarni ham oʻz ichiga oladi. Kino sanʼati kinematograf bilan bir vaqtda paydo boʻldi. Kinematograf esa fan va texnika taraqqiyoti bilan bogʻliq holda yuzaga keldi va asta-sekin zamonaviy iqtisod, sanʼat va madaniyatning eng zarur sohasiga aylandi.

Kino 1895-yil 28 dekabrda Parijda (ixtirochilar aka-uka O. Va L. Lyumyerlar) yuzaga kelgan. Uning yuzaga kelishi, oʻz navbatida, insoniyatning badiiy madaniyati tarixida obyektiv qonuniyat bosqichi boʻldi. K. Yeda adabiyot, teatr, tasviriy sanʼat va musiqa tajribalari, uning estetik jihatlari uygʻunlashtirilib, oʻziga singdirilgan holda voqelik oʻziga xos ifoda vositalarida fotogʻrafik tasvir orqali koʻrsatiladi. Kino sanʼatining ommani ijtimoiy-siyosiy va madaniy jihatdan tarbiyalashda, kishilar ongi, fikr va qarashlari, estetik did va histuygʻulari, umuman, maʼnaviy dunyosining shakllanishida gʻoyaviy-badiiy taʼsiri kuchlidir.

Kino sanʼatining qaror topishida amerika kinorejissyori D. Griffitnit xizmatlari katta. Birinchi boʻlib, u yirik plan, parallel montaj, kengaytirilgan panorama kabi ifodali vositalarni qoʻllagan. Shuningdek, S. Eyzenshteyn, Ch. Chaplin, E. Shtrogeym, K.Dreyer, K. Vidor, R. Kler qabilar ham jahon kinosi rivojiga munosib hissa qoʻshdilar. 20-asrning 1-yarmida Kino sanʼatining janr tizimidan koʻproq komediya harakteridagi sarguzasht hamda qoʻrqinchli filmlar oʻrin oldi. 20-yillardan kinoda turli uslubiy izlanishlar boʻldi. Mas, “ekspressionizm”, “poetik kino”, “maxfiy kino” harakati, “ochiq kino” va boshqa Keyinroq turli mavzular qatori kinohikoyalarga alohida eʼtibor berildi.

Koʻproq maʼlum bir tarixni hikoya qiluvchi filmlar koʻpaydi. Urushdan keyingi yillar rivojlangan mamlakatlarning ilgʻor kinematografchilari ishlagan filmlar, ayniqsa, italiya neorealizmi ekran sanʼatining asosini tashkil etdi. 50-yillarning oxirlari Kino sanʼatida kino va televideniyening oʻzaro bir- biriga taʼsiri, bir necha soat davom etadigan filmlar ishlash kabi muhim oʻzgarishlar yuz berdi. Ayni bir vaqtda Kino sanʼati bilan bogʻliq teleekran ijodi paydo boʻldi va rivoj topdi.

Oʻzbekistonda birinchi film 1897-yil “ Eski joʻva ” maydonida koʻrsatilgan. 1908-yildan Toshkent, Samarqand, Qoʻqon va boshqa shaharlarda chet el filmlari namoyish etilgan. Oʻrta Osiyoda koʻrsatilgan kinolentalar, asosan, Amerika, Fransiyaning Sharq ekzotikasi tasvirlangan filmlaridan iborat boʻlgan. Oʻzbek milliy Kino sanʼati 20-asrning 20-yillarida vujudga keldi. Birinchi oʻzbek kinooperatori Xudoybergan Devonov oʻzining ilk hujjatli-xronikal filmlarida oʻzbek xalqining hayotini, urf-odatlarini, Xorazm manzaralarini aks ettirishga intilgan.

Ommaviy madaniyat» G‘arb dunyosida o‘tgan asrning ikkinchi yarmida shakllandi. Uni G‘arbda «populyar» yoki qisqartirilgan holda, «pop-kultura» (ya’ni «ommaviy madaniyat») deb atashadi. Garchi «madaniyat» deb atalsa- da, aslida, tub mazmun- ma’nosiga, maqsad- niyatiga ko‘ra «ommaviy madaniyat» chinakam madaniyatning kushandasidir.

Mutaxassislar (faylasuf va sotsiolog olimlar)ning fikricha, hali ilm-fanda «antikultura» («g‘ayrimadaniyat») degan ilmiy tushuncha shakllanmaganligi uchun «Pop (ommaviy) madaniyat» tushunchasi, nochorlikdan qo‘llanilmoqda. Chunki, «ommaviy madaniyat», aslida madaniyatsizlik, ya’ni ma’naviyatsizlik va axloqsizlik sinonimidir. «Ommaviy madaniyat» shu boisdan, eng avvalo, yuksak iste’dod va o‘lmas ma’naviy-axloqiy g‘oyalar bayroqdori bo‘lgan mumtoz madaniyatga, san’atga, uning boyliklariga qarshi tish-tirnog‘i bilan kurashib, uni inkor etib kelyapti.

Taassufli jihati shundaki, gohida g‘oyatda iste’dodli insonlar ham «ommaviy madaniyat» targ‘ibotchilarining qutqusiga uchrab, uning tegirmoniga suv quymoqda. Masalan, rassom Salvador Dali Leonardo da Vinchining «Mona Liza» («Jakonda») asarini kulgi qilib, Mona Liza lablari ustiga mo‘ylov chizgan va «Mo‘ylovli Jakonda» asarini yaratgan. Tadqiqotchilarning fikricha, mana shunday «achchiq istehzoli, qora mazmunli kulgi» - «ommaviy madaniyat» faoliyatining eng yetakchi belgilaridan biridir.

Ommaviy madaniyat» namoyandalari qora, zaharxanda, behayo kulguni «isyon ifodasi» deb bilishadi. «Nimaga qarshi isyon» degan savol tug‘iladi. Agar «pop-madaniyat» dunyoga «ehson» eta yotgan «pop-art» («tasviriy san’at» desa ham bo‘ladi), «pop- muzika», «pop-adabiyot» natijalariga qarab hukm yuritadigan bo‘lsak, ular insoniyat yaratgan barcha qadriyatlarni isyonkorlik bilan inkor etadi: yuksak madaniyatni, ma’naviyatni, axloqni, yuksak orzu- maqsadlarni mensimaydi... Ular uchun ezgulikning o‘zi yo‘q. Jumladan, san’at – alohida iste’dodlar tomonidan yaratiladigan ma’naviy boylik, mo‘’jiza ekanligi kabi ijodning oliy mezonlari «pop-madaniyat» tarafdorlarining o‘ta darajada g‘ashini keltiradi. Ularcha, hamma san’atkor bo‘lishi mumkin. Hamma narsa san’at atalishi mumkin. «Pop-art» - ommaviy san’at shu xulosa manbaida vujudga kelgan.

E’tiboringiz uchun tashakkur!!!

O'xshashlar

Ommaviy madaniyat 3

Ommaviy madaniyat va yoshlar ahloqi qarashlari

Filmlarda ommaviy madaniyat elementlarining namoyon bo’lishi

Madaniyat va sivilizatsiya

Ma’naviyat va madaniyat