Uchinchi va to`rtinchi guruh kationlari analizining nazariy asoslari - Kimyo - Slaydlar

Uchinchi va to`rtinchi guruh kationlari analizining nazariy asoslari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

125 KB

Ko'chirib olish

Uchinchi va to`rtinchi guruh kationlari analizining nazariy asoslari

Tuzlarning gidrolizi. • Ko`p tuzlar suvdagi eritmalarda gidrolizga uchraydi. Gidroliz – tuz erishidan hosil bo’lgan ionlarning Н + va ОН - ionlari bilan o’zaro ta‘siridan iborat; gidroliz natijasida kupincha eritma muhitning рН si o’zgaradi. Eritmada kuchsiz asos, kuchsiz Kislota, gidro va gidrokso-tuzlar, kam eriydigan birikmalar, ba‘zan komplekslar hosil bo’ladi. • Gidroliz tufayli suvning dissotsilanish muvozanati : 2Н2О ↔ Н3О+ + ОН ёки Н2О ↔ Н+ + ОН-

• Agar suvning Н+ ionlari to’z ionlari bilan biriksa, eritmada ortiqcha ОН- ionlar hosil bo’ladi, bunda muhit ishqoriy bo’lib qoladi (рНŚ>7). Agar tuz ionlari o’ziga ОН- ionlarini biriktirib olsa, eritmada Н+ ionlar ortiq bo’lib qoladi. Eritma Kislotali muhit namoyon qiladi (рН7). • Tuzlarning gidrolizi uch tipdan iborat : a ) kation bo ’ yicha gidroliz , b ) anion bo ’ yicha gidroliz , v ) ham kation , ham anion bo ’ yicha ( ya ‘ ni kombinirlangan ) gidroliz . • Kuchsiz asos va kuchli qistadan hosil bo ’ lgan tuzlar ( masalan , NH 4 CI , CuSO 4, ZnCI 2) kation bo ’ yicha gidrolizlanadi , ya ‘ ni erigan to ’ z kationi o ’ ziga suvdan gidroksil ionlarini biriktirib oladi , natijada eritmada vodorod ionlari kontsentratsiyasi ortib ketadi . • Masalan ; • NH 4 CI + H 2 O ↔ NH 4 OH + HCI ( molekulyar tenglama ) • NH+4 + H2O ↔ NH4OH + H+ (ionli tenglama)

Amfoterlik. • Ayrim kationlarning gidroksidlari ham Kislota, ham asos xossalariga ega bo’lsa, ular amfoter moddalar deb ataladi. Ularning asosli xossalari Kislotali muhitda, Kislotali xossalari esa ishqoriy muhitda namoyon bo’ladi. • Amfoter gidroksidlarga AI( ОН )3, Cr( ОН )3, Zn( ОН )2, Р b( ОН )2 , Sn(OH)2 ва boshqa birikmalar kiradi.

Oksidlanish- qaytarilish reaktsiyalari. • Atomlar yoki ionlarning o’zaro elektronlar berishi yoki qabul qilishi bilan boradigan reaktsiyalar oksdlanish- qaytarilish reaktsiyalari deyiladi. Oksidlanish -qaytarilish reaktsiyalarining elektron nazariyasi rus ximigi L.V.Pisarjevskiy tomonidan taklif etilgan. • Reaktsiyada elektron yo’qotgan atom yoki ion oksidlanadi, bunda elementning oksidlanish darajasi musbat qiymatli sonlar tomon oshib boradi. Masalan, quyidagi yunalishga muvofiq o’zgarishlarda marganets oksidlanadi, uning oksidlanish darajasi 2+ dan 7+ gacha ortadi : • Mn2+ O → Mn3+2 O3 →Mn4+O2 →K2Mn6+O4 →KMn7+O4

• Qo’shalok va kopleks tuzlar. • Tarkibida kompleks ionlar bo’lgan moddalvar kompleks birikmalar deyiladi. Ular qo’shalok tuzlar singari urta tuzlarning o’zaro birikib murakkabrok tarkibli birikmalarga aylanishidan hosil bo’ladi. • (NH4)2SO4 + Fe(SO4)3 = 2NH4Fe(SO4)2 (Qo’shalok to’z) • Fe(CN)3 + 3KCN = K3[Fe(CN)6] (kompleks to’z) • Kompleks v qo’shaloq tuzlar dissotsilanish xarakteri jixatidan bir- biridan fark qiladi. Qo’shalok to’z 2NH4Fe(SO4)2 dissotsilanganda eritmada • NH4 , Fe3+ va SO2-4 ionlari erkin holda mavjud bo’ladi: • NH4Fe(SO4)2 ↔ NH+4 + Fe3+ + 2 SO2-4

Qolloid eritmalar. • Uchinchi gruppa kationlarining sulfidlari va gidroksidlari qolloid eritmalar hosil qilishga moyil, bunday eritma hosil bo’lishi tufayli cho’kma hosil bo’lmaydi yoki eritmani tsentrifugalash yuli bilan undan cho’kmani ajratish mumkin bo’lmay qoladi. Xususan , mishyak va nikel sulfidlari va temir gidroksidlarning qolloid eritmalari juda barqarordir. • Qolloid eritmalar chin eritmalardan zarrachalarining ulchami, optik va molekulyar – kinetik xossalari bilan fark qiladi. Chin eritmalarda erigan modda molekulalarga kadar (yoki ionlarga kadar) maydalangan bo’ladi. Ularda dispersionmuhit (ya‘ni erituvchi) va dispers faza (erigan modda) orasida chegara hosil bo’lmaydi.

III guruh kationlarini ochish reaksiyalari • III guruh kationlariga Fe+2, Fe+2, Ni+2, Co+2, Mn+2, alyuminiy gruppachasining kationlari va boshqa kam tarqalgan elementlarning kationlari kiradi. • Fe+2 kationini ochish reaksiyalari • 1. Kaliy geksasianoferrit K3[Fe(CN)6] bilan ochish. • 3FeSO4+2K3[Fe(CN)6]→Fe3[Fe(CN)6]2+3K2SO4 • Fe+2 + K3[Fe(CN)6] → Fe3[Fe(CN)6]2↓ + 6K+ • Probirkaga 1-2 tomchi temir sul’fat eritmasini solib, ustiga 3-4 tomchi K3[Fe(SN)6] dan qo`shiladi. Probirka chetlarida yashil tusli ko`k cho`kma hosil bo`ladi. 2. Ishqorlar bilan ochish. • FeSO4+2KOH→Fe(OH)2↓+K2SO4 • Fe+2 + OH- → Fe(OH)2↓ • Probirkaga solingan 1-2 tomchi temir sul’fat eritmasi ustiga 3-4 tomchi ishqor (NaOH yoki KOH) eritmasi qo`shiladi. Kir ko`k rangli cho`kma hosil bo`ladi. • Fe+3 kationini ochish reaksiyalari

• 1. Kaliy geksatsianoferrat K4[Fe(CN)6] bilan ochish. • 4FeCl3+3 К 4[Fe( С N)6] → Fe4[Fe( С N)6]3↓+12KCl • 4Fe+3 +3[Fe(CN)6]4- → Fe4[Fe(CN)6]3↓ • Probirkaga 2-3 tomchi Fe+3 tuzi eritmasidan solib, ustiga 3-4 tomchi K4[Fe(CN)6] eritmasidan qo`shiladi. To`q ko`k rangli «berlin lazuri» cho`kmasi hosil bo`ladi. 2. Ammoniy rodanid bilan ochish. • FeCl3+3 NH4 С NS→ Fe( С NS)3 +3NH4Cl • Fe3+ + 3 С NS- → Fe( С NS)3 • 1-2 tomchi Fe+3 tuzi eritmasi ustiga 3-4 tomchi ammoniy rodanid eritmasi qo`shiladi. Qizil qon rangli kompleks eritma hosil bo`ladi. • 2-3 tomchi nikel’ tuzi eritmasiga 1-2 tomchi suyultirilgan NH4OH eritmasidan va 3-4 tomchi dimetilglioksim qo`shiladi. Qizil-lola rangli cho`kma hosil bo`ladi. Ni2+ ni aniqlashga Fe+2 kationlari xalaqit beradi. Shuning uchun ularni yo`qotish kerak. • 2. Ishqorlar bilan ochish: • Ni(NO)3+ 2 КОН → Ni( ОН )2↓+2KNO3 • Ni2+ +2OH- → Ni( ОН )2↓ • 2-3 tomchi Ni+2 tuzi eritmasiga 2-3 tomchi ishqor eritmasidan qo`shiladi. Yashil rangli cho`kma hosil bo`ladi.

Uchinchi analitik guruh kationlari umumiy tavsifi • Uchinchi guruh kationlari Al3+, Cr2+, Zn2+, Fe2+, Fe3+, Co2+, Ni2+, Mn2+ ionlari kiradi. Bu guruh kationlari birinchi va ikkinchi analitik guruh kationlaridan tegishli sulfidlarining suvda erimasligi bilan farq qiladi. Lekin ularning sulfidlari suyultirilgan kislotalarda eriydi. Ularning to’rtinchi va beshinchi guruh kationlaridan farqi ham shunda. Uchinchi guruh kationlari bilan ishlanganda, ularning tuzlarining gidrolizi, gidroksidlarining amfoterligi, oksidlanish darajasining o’zgarishi kabi kimyoviy o’zgarishlarga duch kelish mumkin.

O'xshashlar

Analitik kimyo fani va uning usullari. Sifat analiz usullari. Kationlarning analitik guruhlarga bo’linishi

Qo'rg'oshinning analitk kimyosi

Uchinchi guruppa kationlarining reaksialari

Neft va tabiiy gazning guruh tarkibi

Analitik kimyo fani, tadqiqot doirasi, maqsadi va vazifalari