Uchinchi guruhning p-elementlari Bor vа uning elеktrоn fоrmulаsi, tаbiаtdа uchrаshi, оlinishi, fizik vа kimyoviy хоssаlаri - Kimyo - Slaydlar

Uchinchi guruhning p-elementlari Bor vа uning elеktrоn fоrmulаsi, tаbiаtdа uchrаshi, оlinishi, fizik vа kimyoviy хоssаlаri

Yuklangan vaqt:

14.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4584.5625 KB

Ko'chirib olish

Uchinchi guruhning p-elementlari Bor vа uning elеktrоn fоrmulаsi, tаbiаtdа uchrаshi, оlinishi, fizik vа kimyoviy хоssаlаriNOORGANIK KIMYO VA MATERIALSHUNOSLIK KAFEDRASI

IIIA guruh metallari 3

Umumiy tavsif – Overview 4 B Al Ga In Tl Kashfqilinishi Bura 1808 y Gey- Lyussak vaTenar Achchiqtosh 1821y Ersted vaVyorler Galliya- Fransiyaning qaimgi nomi 1875y Lekok de-Buabodran Indium- ko’kchiziq1863y F.Reyx vaT.Rixter Tallosya 1861 y Kruks Atom r adiusi/A 0,97 1,43 1,53 1,67 1,71 Ion r adiusi/A ( M 3 + ) 0,2 0,57 0,62 0,92 1,05 Ionlanishener giyasi, eV (M3+) 37,93 28,45 30,8 27,85 29,8 -0,83 – 1,67 -0,52; -0,45 – 0,34; -0,25 +0,71; – 0,388(Tl+) 10 11,4 15,75 17,26 2,31va 2,35 2,7 5,904,Qattiq 6,095suyuq 7,36 11,85 Suyuqlanishtemperaturasi, °C 2300 658,6 29,8 156,17 305,5 Qaynashtemperaturasi, °C 2550 2447 2227 2044 1466 2,04 2,01 1,61 1,47 1,81 1,82 1,78 1,49 2,04 1,44 Izotoplarisoni Tabiiyizotoplari 5(8,10-13) 11,10 8(24-31) 27 16(64-79) 69,71 37(105-142) 115,113 27(194-120) 205,203 Yerqobig`idamassamiqdori, % 7,5 Oksidlanishdarajasi 0,+3 0,+3 0,(+1),+3 0,+1,+3 0,+1,(+3)

B: bura Na 2 B 4 O 7 . 10H 2 O kernit Na 2 B 4 O 7 . 4H 2 O borasit Mg 3 (B 7 O 13 )Cl sassolin B(OH) 3 Sapfir va rubinKorund Bura (tinkal)Kernit Sassolin

Bor kimyosining o’ziga xosligi Amorf holatda. Olinishi:Metallotermiya B 2 O 3 + 3Mg = 2B + 3MgO Toza bor olish 2BBr 3 +3H → 2B+6HBr Termik parchalab olinadi B 2 H 6 = 2B(т) + 3H 2 (g) 2BI 3 = 2B(т) + 3 I 2 (g) t° t°B 12 крист.

• 2B+3H 2 SO 4 (kons) =2H 3 BO 3 +3SO 2 • B+HNO 3(kons) =H 3 BO 3 +3NO 2 • 3B+3HNO 3 +6HCl=H 3 BO 3 +3NO 2 +2BCl 3 +3H 2 • 2BBr 3 +6H 2 =B 2 H 6 +6HBr • B 2 H 6 +3O 2 =B 2 O 3 +3H 2 O

• MgCaB 6 O 11 +6H 2 O+4HCl+H 2 O→6H 3 BO 3 +CaCl 2 +MgCl 2 • 2H 3 BO 3 →B 2 O 3 +3H 2 O • B 2 O 3 +3Mg→MgO+2B • Na 2 B 4 O 7 +3Mg→2NaBO 2 +3MgO+2B • 2BBr 3 +3H 2 2B+6HBr • B 2 H 6 2B+3H 2

• B 12 +18ClF 3 →12BF 3 +8ClF • 2B+3H 2 SO 4(kons) →2H 3 BO 3 +3SO 2 • B+3HNO 3 →H 3 BO 3 +3NO 2 100 o C • B+3HNO 3 +6HCl→H 3 BO 3 +3NO 2 +2B Cl 3 +3H 2 • 2B+2NaOH+2H 2 O→2NaBO 2 +3H 2

• 4B+3SiO 2 →2B 2 O 3 +3Si • 10B+3P 2 O 5 →5B 2 O 3 +6P • 4B+3O 2 =2B 2 O 3 700 o C • 2B+3Cl 2 =2BCl 3 800 o C • 2B+N 2 =BN 900 o C • 2B+Al=AlB 2

• 10B+2P 2 O 5 →5B 2 O 3 +P 4 • 2B+3H 2 O=3H 2 +B 2 O 3 • B 2 H 6 +2NaOH=Na[B 2 H 4 (OH) 2 ]+H 2 • B 2 H 6 +6H 2 O=2H 3 BO 3 +6H 2 • 2B 2 H 6 +2HCl=2B 2 H 5 Cl+H 2

• 2B 2 H 5 Cl+2HCl=2B 2 H 4 Cl 2 +H 2 • B 2 H 6 +6Cl 2 =2BCl 3 +6HCl • BCl 3 +KCl=K[BCl 4 ] • BCl 3 +3H 2 O=H 3 BO 3 +3HCl • 4H 3 BO 3 +2NaOH+3H 2 O=Na 2 B 4 O 7 . 10H 2 O

• Na 2 B 4 O 7 +H 2 SO 4 +5H 2 O=Na 2 SO 4 +4H 3 BO 3 • Na 2 B 4 O 7 +H 2 O=2NaOH+H 2 B 4 O 7 • Na 2 B 4 O 7 +H 2 SO 4 =Na 2 SO 4 +H 2 B 4 O 7 • H 2 B 4 O 7 +5H 2 O=4H 3 BO 3 • 4H 3 BO 3 +2NaOH=N 2 B 4 O 7 +7H 2 O

• Bor oksidi B 2 O 3 - oqkristall modda suvda yaxshi eriydi kislotali oksid borat angidridi. H 3 BO 3 oddiy sharoitda oq rangli qulga tegsa yog’simon iz qoldiruvchi qavat qavat tuzilishli modda. • Bura ko’pincha metallarni kavsharlashda, o’tga chidamli shishalar olishda va analitik kimyoda moddalar analizida ishlatiladi.

• Borning ishlatilishi bor atom yadrosi osonlikcha neytron biriktirib olish xususiyatiga ega shu sababli bor birikmalari yadroviy energitikada ishlatiladi. • Bor Cr,Zr, Tl kabi ko’pchilik d-va f- metallar bilan birikib yuqori temperaturaga chidamli (2000- 3000 oC) ga va kimyoviy ta’sirga bardoshli boridlar hosil qiladi.

• Shu xossalariga asoslanib ko’pchilik boridlardan va ularning qotishmalaridan reaktiv dvegatillarning detalllari, katalizator sifatida, electron asboblarning katodlarini yasashda ishlatiladi. • Boranlar raketa yoqilg’isi sifatida ishlatiladi. • B 2 O 3 tuzlari (3-12%) kimyoviy ta’sir va yuqori temperaturaga bardoshli shisha tayyorlanadi.

• H 3 BO 3 borat kislota tibbiyotda uy ruzg’orda, hashoratlarga qarshi kurashda ishlatiladi • Bor karbit B 4 C 3 (T(suyuq) 2623 o C) yuqori temperaturaga bardoshli material olishda. • BN-bor nitrid qattiqligi olmosnikiga yaqin barazon metallarni kesishda ishlatiladi.

Biologik ahamiyati •

O'xshashlar

To‘rtinchi guruhning p-elementlari. C, Si

Atom tuzulishi. Davriy qonun

Yettinchi guruxnnng p-elementlari

Kislоtа vа аsоs nаzаriyalаri

Kalsiy hamda uning birikmalarining kimyoviy va fizik- kimyoviy analizi