logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Kimyo
  4. Termokimyo 3

Termokimyo 3

Yuklangan vaqt:

28.05.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1126.1396484375 KB
Ko'chirib olish
Termokimyo  “ Termodinamika ” fani harorat, issiqlik va issiqlik bilan ishning bir-biriga aylanishi haqidagi fandir:  “ Termokimyo” Kimyoviy jarayonlarning issiqlik efektini o’rganadigan bo’limdir:  Reaksiyaning issiqli efekti -reaksiyada ajraladigan yoki yutiladigan issiqlik miqtoridir A+B=C+ Q egzotermik reaksiya A+B=C – Q endotermik reaksiya Energiya  Energiya - bu ishni bajarish yoki issiqlikni uzatish qobiliyati.  Massasi bo&#39;lgan jismni harakatga keltirish uchun sarflanadigan energiya ish deb ataladi.  Jismning harorati ko&#39;tarilishiga olib keladigan energiyaga issiqlik deyiladi. Muhim tushunchalar Harorat – termometriyada aniqlanadigan obyekt, uni bevosita o’lchab bo’lmaydi, faqat issiqroq yoki sovuqroq jism haqida tushuncha hosil qilish mumkin. Harorat sistema zarrachalarining o’rtacha kinetik energiyasi bo’lib, jism qanchalik isitilganligining o’lchovidir. Issiqlik – moddaning harorati, massasi va tabiatiga bog’liq bo’lgan kattalik bo’lib, alohida zarrachaning kinetik energiyasini belgilaydi. Demak, issiqlik energiya uzatishning bir turidir. Muhim tushunchalar  Ish – bir sistemadan ikkinchi sistemaga energiya uzatishning yana bir turi bo’lib, bunda ish bajarilayotgan sistemaning ichki energiyasi kamayadi, ta’sir qilinayotgan sistemaning energiyasi esa, bajarilgan ishga mos ravishda ortadi. Ish va issiqlik o’zaro ekvivalentdir. Issiqlikning o’lchov birligi kaloriya va ishning o’lchov birligi joul deb qabul qilingan. 1kal.=4,1875 J teng bo’lib, issiqlikning mexanik ekvivalenti deyiladi. Ichki energiya – jism barcha zarrachalarining bir-biri bilan o’zaro ta’sirlashish potensial energiyasi va alohida zarrachalar harakatining kinetik energiyalari yig’indisidan tashkil topgan Diqqat savol! Bir qo’limizni issiq suvli, ikkinchisini sovuq suvli idishga tiqaylik, so’ngra ikkala qo’limizni issiq va sovuq suvlar aralashtirib yuborilgan idishga tiqaylik. Birinchi qo’limiz uchun suv sovuq tuyulsa, ikkinchisi uchun issiq bo’lib tuyuladi. Ushbu tajriba haqida fikr yuritgan buyuk A.Eynshteyn issiqlik tuyg’ularimizning ishonch-sizligi degan fikrni aytgan. Ammo tajribaning notog’ri qo’yilganligini shunday katta olim ham nazarga olmagan ekan. Tajribadagi xatolik nima edi? Tеrmоkimyo qoidasigа ko’ra reaksiya vaqtidа issiqlik аjrаlib chiqsа, reaksiyaniing issiqlik effеkti musbаt (+), issiqlik yutilsа (–) ishоrа bilаn yozilаdi. Tеrmоdinаmikа qoidasigа muvofiq esа reaksiya vaqtidа issiqlik аjrаlib chiqsа, issiqlik efеktini mаnfiy (–) ishоrа bilаn, issiqlik yutilsа musbаt (+) ishоrа bilаn ko’rsatilаdi. Reaksiyaning issiqlik effеkti  H uning tеrmоkimyoviy issiqlik effеkti Qp ning mаnfiy ishоrа bilаn оlingаn qiymatigа tеngdir:  H = – Q p Issiqlik oqimining yo&#39;nalishi belgi Reaktsiya turi Issiqlik tizimdan tashqariga chiqadi -  H Ekzotermik Issiqlik tizimga kiradi +  H Endotermik Entalpiya H=  U+p  V Sodda qilib aytganda entalpiya jarayoning issiqlik saqlami deyish mumkin Standart entalpiya qiymati 298K va 1 atm bosimida o’rnatilgan bo’ladi. Gess qonuni Gess qonuni termodinamika 1-qonunining matematik mahsuli bo’lib, termokimyoning nazariy asosini tashkil qiladi. Gess qonunining quyidagi ta’riflari bor: – kimyoviy reaksiyalarning issiqlik effekti (ichki energiya o’zgarishi) dastlabki va oxirgi moddalar holati bilan tarkibiga bog’liq bo’lib, reaksiya olib borilgan yo’lga bog’liq emas; Gess qonuni a) CO+(1/2)O 2 = CO 2 +283 kJ va C+(1/2)O 2 = CO+110 kJ reaksiyalarning issiqlik effektlari bo&#39;yicha C+O 2 = CO 2 reaksiyaning issiqlik effektini hisoblang. b) Berilgan termokimyoviy tenglama yordamida As 2 O 5 ning oddiy moddalardan hosil bo‘lish standart entalpiyasini toping. 4As ( q ) +3O 2( g ) =2As 2 O 3( q ) ;  H =-1328 kJ (I), As 2 O 3( q ) +O 2( g ) =As 2 O 5( q ) ;  H =-261 kJ (II). С ) Keltirilgan tenlamalar asosida SO 3 ning oddiy moddalardan hosil bo’lish entalpiyasini (kJ/mol) toping. S (q) + O 2(g) SO 2(g) H = -292,88 kJ/mol SO 2(g) + 0,5O 2(g) SO 3(g), H = - 83,68 kJ/mol  Kimyoviy reaksiyaning issiqlik effеktini tоpish uchun reaksiya mahsulotlаrinig hosil bo’lish issiqliklаri yig’indisidаn reaksiya uchun оlingаn mоddаlаrning hosil bo’lish issiqliklаri yig’indisini аyirib tаshlаsh kеrаk:  H p – reaksiyaning issiqlik effеkti,  H maxs – reaksiya mahsulotlаrining hosil bo’lish issiqliklаri yig’indisi,  H dаst. mоd . – dаstlаbki mоddаlаrning hosil bo’lish issiqliklаri yig’indisi. Masalalar yechish a) Diboran gazi yonishidan necha kJ issiqlik ajraladi? (В 2 H 6 , B 2 O 3 va H 2 O(g) ning hosil bq’lish is siqliklari mos ravishda 95,3; 1273,5 va 285,8 kJ/mol ga teng.) b) 84 g diboran gazi yonishidan necha kJ issiqlik ajraladi? ( В 2 H 6 , B 2 O 3 va H 2 O(g) ning hosil bq’lish is siqliklari mos ravishda 95,3; 1273,5 va 285,8 kJ/mol ga teng.) c) Necha gramm diboran gazi yonishidan 6106,8kJ issiqlik ajraladi? B 2 H 6 , B 2 O 3 va H 2 O (s) hosil bo’lish issiqliklari mos ravishda 95,3; 1273,5 va 285,8 kJ/mol ga teng. Bog’ (energiyasi) entalpiyasi- 1 mol bog’ni uzish uchun sarflanadigan energiya Suvning hosil bo’lish entalpiyasini (kj/mol) toping? Moddaning hosil bo’lish entalpiyasini topish a) Quyidagi ma’lumotlardan E NN =941,4 kJ, E N-H =389,11 kJ, E H-H =435,14 kJ foydalanib, ammiakning elementlardan hosil bo’lish reaksiyasi uchun entalpiya (kJ/mol) qiymatini toping. b) Atsetilenning to’la gidrogenlanish reaksiyasi C 2 H 2 + 2H 2(g) C 2 H 6(g) uchun entalpiya qiymatini (kJ/mol) quyidagi ma’lumotlar asosida toping: E CC = 836,8; E C- C = 346; E C-H = 414,22; E H-H =435,14 kj/mol. c) Propin molekulasining to’la gidrogenlanish reaksiyasi C 3 H 4 +2H 2 =C 3 H 8 uchun entalpiya qiymatini (kJ/mol) quyidagi ma’lumotlar asosida toping: E CC = 836,8; E C- C = 346; E C-H = 414,22; E H-H =435,14 kj/mol.   Kalsiy oksidning hosil bo’lish issiqligi 635,1 kJ ga, CO 2 ning hosil bo’lish issiqligi 393,5 kJ ga teng bo’lsa, va CaCO 3 parchalanganda, 145,3 kJ issiqlik yutilsa, CaCO 3 ning hosil bo’lish issiqligini (kJ) toping. Issiqlik sig’imi  Jismning issiqlik sig&#39;imi - bu sistemaning haroratini aniq 1 o C ga o&#39;zgartirish uchun zarur bo&#39;lgan issiqlik miqdori .  Jismning massasi qanchalik katta bo&#39;lsa , issiqlik sig&#39;imi shunchalik katta bo&#39;ladi .  Jismning issiqlik sig&#39;imi uning kimyoviy tarkibiga ham bog&#39;liq . Erish issiqligi Kalorimetr Q =  H = m . C. _  T Kimyoviy reaksiyalаrning yo’nalishi Har qanday sistеmа o’zining enеrgiya zаxirаsini kаmаytirishgа, ya’ni jаrаyon dаvоmidа issiqlik chiqarishgа intilаdi. Bundаy jаrаyondа entаlpiya o’zgarishi mаnfiy (  H < 0) bo’ladi; Ikkinchi qоnun entrоpiya tushunchаsi аsоsidа quyidаgichа tа’riflаnаdi: izоlyasiyalаngаn sistеmаdа fаqаt entrоpiya оshib bоrаdigаn jаrаyonlаrginа uz-uzichа sоdir bo’lа оlаdi vа jаrаyon entrоpiya аyni shаrоit uchun mаksimаl qiymаtgа erishgunchа dаvоm etаdi. Kimyoviy texnologiyadagi ko’pgina jarayonlar ochiq apparatlarda olib borilganda o’zgarmas bosim va haroratda, agar yopiq apparatlarda olib borilsa (masalan, avtoklavda), o’zgarmas hajm va haroratda sodir bo’ladi. Bunda jarayonning yo’nalishini va sistemada muvozanat holatini р=const va T=const da Gibbs energiyasi orqali, V=const va T=const da Gelmgols energiyasi bo’yicha belgilanadi.  H  S  G   - + - Reaksiya istalgan haroratda boradi + - + Reaksiya istalgan haroratda bormaydi - - - yoki + Reaksiya past haroratda boradi + + + yoki - Reaksiya yuqori haroratda boradiTurli ishoralarda ( H,  S,  G) reaksiyaning borish yo’nalishi ifodalangan IDROK XARITASI TERMOKIMYO Ishga kirmoqchiman!?Siz metallurgiya zavodida ye takchi mutaxassis lavozimiga ishga kirish uchun suhbatga bordingiz s uhbat muobaynida sizga avtomatlashtirilgan qurilmadan olingan quyidag i malumotlar jad val i asosida xulosal arga kelish topshirildi ! Qanday xulasangizni bergan bo ’lardingiz? 2 A+B= 3 C+D jarayoning termodinamik ko ’rsatkichlari quyidagicha Harorat  S  H  K m  G  F 18 0C 163 -258.5 2.3 -0.158 -0.175 2 A+ 3 B= 4 C+D jarayoning termodinamik ko ’rsatkichlari quyidagicha Harorat  S  H  K m  G  F 60 C 163 18.5 0.04 0.165 0.182 Etiboringiz uchun rahmat

O'xshashlar

Termokimyo
Uglevodlar 3
Углеводлар 3
Липидлар 3
Atom tuzilishi 3