Temir. Xossalari

Yuklangan vaqt:

16.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

154.8310546875 KB

Ko'chirib olish

Temir. Xossalari Reja: 1. Temir uning tabiatda uchrashi 2. Temirning davriy sistemadagi oʻrni 3. Temirning fizik xossalari 4. Temir elementining birikmalari 5. Biologik ahamiyati Tayyorladi;

Temir yer poʻstlogʻini 5.1% ni tashkil etadi. Fe VI-VII asrdan boshlab ma’lum, oltindan 4 va kumushdan 7 marotaba qimmat hisoblangan. Temirning asosiy birikmalari: Fe2O3 – qizil temirtosh, gematit. Fe3O4 magnitli temirtosh, 2Fe2O3*3H2O – limonit, qoʻngʻir temirtosh, FeCO3 – siderit, temir shpati, FeS2 – pirit, temir kolchedani. Temirning tabiatda uchrashi.

Kimyoviy belgisi Fe; Davr 4; Qator 4; Guruh 8; Valentligi 2, 3; Metall; Tartib raqami 26; Atom massasi 56; Kislorodli birikmasi Feo, Fe2O3, Fe3O4; Fe elementining davriy sistemadagi oʻrni. H2 birikmasi yoʻq; Atom tuzilishi +26 )2)8)4)2; P = +26; E = -26; N = 30; Elektron konf. 1s 2 2s 2 3s 2 3p 6 3d 6 4s 2 ;

$Toza temir – kumushsimon oq rangli, havoda tezda xiralashuvchi, yetarlicha yumshoq va bolgʻalanuvchan, kuchli magnit xossalariga ega metall boʻlib, issiqlik va elektr tokini yaxshi oʻtkazadi, suyuqlanish xarorati 1534,83C, qaynash xarorati 2770C, zichligi 7874 kg\m3 izotop soni 16 ta.Fe moddasining fizik xossalari.$

Fe elementining birikmalari. +2 oksidlanish darajasiga mansub birikmalar: FeO, Fe(OH) 2 , FeCl 2 Aralash birikmalar (+2 va +3) Fe 3 O 4 , FeO, Fe 2 O 3. +3 oksidlanish darajasiga mansub birikmalar: Fe 2 O 3 , Fe(ON) 3 , FeCl 3 . Fe elementining birikmalarini aniqlash uchun ularga xos sifat reaksiyalarni bajariladi. 1-tajriba: 3FeSO 4 + 2K 3 (Fe(CN) 6 ) → Fe 3 (Fe(CN) 6 ) 2 + 3K 2 SO 4 2-tajriba: 4FeCl 3 + 3K 4 (Fe(CN) 6 ) 3 ) →Fe 4 (Fe(CN) 6 ) 3 + 12KCl 3-tajriba: FeCl 3 + 3NH 4 SCN → Fe(SCN) 3 + 3NH 4 Cl

Ishlatilishi. Temir boshqa elementlar orasida inson uchun eng katta ahamiyatga ega metaldir. Zamonaviy texnikaning barcha sohalari temir va uning qotishmalari bilan chambarchas bogʻliq. Amaliyotda toza temirdan kamroq, lekin uning qotishmalari hisoblangan – poʻlat va choʻyandan juda keng miqyosda foydalaniladi. Ularning ahamiyati shu darajada kattaki, ular alohida – qora metallar deb, boshqa metallardan ajralgan

Biologik ahamiyati. Temir moddasi ion holida juda koʻplab oʻsimliklar, hayvonlar organizmida uchraydi va fermentlar tizimiga kiradi. U qonda kislorod va karbonat angidridni tashiydigan eritratsitlarning asosini tashkil etadi, oziq moddalarni organizmning barcha qismiga yetkazib beradi, qonni gemoglabin bilan taminlaydi, kamqonlikda dori-darmon sifatida ishlatiladi. Oʻsimliklarda fotosintez jarayonini ta’minlab beradi. Temir moddasi muskul toʻqimalarida 0,0185, ilikda 0,03-3,85, qonda 447mg/l miqdorda boʻladi. Olinishi . Birikmalaridan elektroliz qilish yoʻli bilan olinadi. FeCl 2 → Fe + Cl 2

O'xshashlar

Temir oilasi elementlari. Temir qotishmalari

Temir va uning birikmalari

Temir, kobalt va nikelning fizikaviy va kimyoviy xossalari. kislorod, suv, kislota va ishqorlarga munosabati

Fosforning xossalari

Kislota – asos xossalari