Oqsillar va ularning tarkibi - Kimyo - Slaydlar

Oqsillar va ularning tarkibi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

674 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Mavzu : A M I N O K I S L O T A L A R - OQSILLAR VA ULARNING TARKIBI ** Dars turi : Noan`anaviy ** Darsning maqsadi : 1. Azotli organik brikmalar to`g`risida bilimni mustahkamlash. 2. A M I N O K I S L O T A L A R - so`ziga javo topish 3. OQSILLAR VA ULARNING TARKIBI bo`yicha ma`lumot olish ** Foydalaniladigan k o’ rgazmali va texnik ji h ozlar : Ma’ruza matni, slayd va kadaskop, videoproektor, tar q atma materiallar elektron laboratoriya ishlanma - lari, masalalar to’plami, savol kartochkalar hamda mavzu ko’rgazmalari ** Dars usuli : O`quvchilarning o`zlashtirish darajasini oshirish www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

• Tayyorgarlik - 5 daqiqa • O`tgan mavzuni takrorlash - 10 daqiqa • Yangi mavzu bayoni - 35 daqiqa • O`tgan mavzuni mustahkamlash Masalalr bajarish - 15 daqiqa Savol tarqatmalari - 12 daqiqa • Uyga vazifa - 3 daqiqa www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

• I. Darsni tashkillashtirish : А) Salomlashish B ) guruhni darsga tayyorgarligini tekshirish . • II . 5 daqiqalik tayyorgarlik O`qituvchi : Darsni boshlashdan oldin talabalar bilan kelishib 2 guruhga bo`lish va savollarga javob berish. 1 guruh : « Bugunning yangiliklari » 2 guruh : « Bizning kelejagimiz » www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

NH 3 Ammiyak R R R – NH 2 NH N - R NH 2 – ( CH 2 ) n – NH 2 R R I. A m I n l a r: Aminlar deb molekulasida aminogruppa - NH2 saqlaydigan uglevodorod-larga aytiladi. Aminlar uglevodorod qismiga qarab to’yingan, to’yinmagan va aromatik uglevodlarning aminlariga bo’linadi. Ular aminogruppaning soniga qarab mono di va poliaminlar xolida bo’ladi. Birlamchi amin Ikkilamchi amin Uchlamchi amin diamin: Birlamchi amindagi - NH 2 gruppa aminogruppa , ikkilamchi amindagi NH gruppa - imin gruppa deb ataladi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

• FIZIK HOSSALARI • Aminlarning birinchi vakillari - metilamin, dimetilamin va trimetilamin gaz, qolganlari suyuqlik bo’lib, molekulaga ega bo’lganlari esa qattiq moddalardir. • KIMYOVIY HOSSALARI • 1.Asos xususiyatlari. Aminlar organik asoslar bo’lib ularning suvli eritmalari lakmus qog’ozni ko’kartiradi • C 2 H 5 NH 2 +H 2 O [ C 2 H 5 NH 3 ] OH [ C 2 H 5 NH 3 ] + + OH - Etilammoniy gidroksid www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Aromatik aminlar deb, benzol xalqasidagi vodorod atomi o’rniga amino-gruppa yoki ammiakdagi vodorod atomlari o’rniga aromatik radikallar o’rin almashgan moddalarga aytiladi. NH 2 AROMATIK AMINLAR Ularning xammasi birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi aromatik aminlarga sinflanadilar. Molekuladagi aminogruppa soniga qarab aromatik aminlar mono - di, va poliaminlarga bo’linadi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ta’rifi Izomeriyasi va nomenklaturasi Hossalari Ahamiyati Nomlanishi Olinishi Hulosa Nazorat savollari REJA www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

A M I N O K I S L O T A L A R g S  sin0 0 Aminokislotalar -- NH 2 va C OOH gruppalarning soniga o’arab ikkiga bo’linadi; 1) Molekulasida ikkita - NH 2 va bitta COOH gruppalari bo’lgan amino- kislotalar diaminokislotalar deyiladi. COOH NH 2 -- R NH 2 2) Molekulasida ikkita - C OOH va bitta - NH 2 gruppalari bo’lsa ikki asosli aminokislotalar deyiladi. COOH N 2 H -- R COOH Aminokislotalar juda muxim axamiyatga ega, ular xayot uchun zarur bo’lgan oqsil moddalarning asosini tashkil etadi. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Aminokislotalar kelib chiqish turiga ko’ra aloxida nomlarga ega. Masalan: d - aminosirka kislota yoki (grekcha glyukos shirin so’zidan olingan) glitsin deb ataladi: NH 2 —CH 2 --COOH Aminosirka kislota (glitsin) Ratsional nomenklaturaga ko’ra aminokislotalarning nomi kislota nomiga amino - NH 2 gruppani ko’rsatuvchi amino so’zini qo’shib o’qish bilan xosil qilinadi. α ß CH3—CH—COOH NH2-CH2-CH2-COOH NH 2 α -aminopropion kislota ß - aminopropion kislota www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

1.Aldegid va ketonlarni olinishi. Aldegid va ketonlarning sianid kislota bilan aralashmasiga ammiak ta`sir ettirib tegishli aminonitril olinadi, so’ngra gidrolizlanganda a - aminokislota xosil bo’ladi: O CH 3 – C + NH 3 H2O CH 3 – CH = NH HCN CH 3 –CH–CN H2O CH 3 – CH – COOH H NH 2 NH 2 2.Galogenli kislotalardan olish. Bu usul bilan galoidli kislotalarga ammiak ta`sir ettirilsa aminokislotalar xosil bo’ladi. Cl – CH 2 – COOH +NH 3 CH 3 – CH – COOH NH 2 Xlor sirka kislota Glitsirin (aminosirka kislota) www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

FIZIK VA KIMYOVIY HOSSALARI 2.Aminokislotalardan nitrit kislota ta`sirida azot va suv ajralib chiqadi. NH2 – CH2 – COOH + HONO HOCH2 - COOH Bu reaksiya yordamida aminokislotalar va oqsil moddalardagi aminogruppalardagi miqdor analiz qilish mumkin.Asosan α. - aminokislotalar ustida to’xtalib o’tamiz. a.- aminokislotalar rangsiz kristall moddalardir. Ko’pchiligi suvda yaxshi eriydi. 1. α - aminokislotalar bir vaqtning o’zida asosli amino gruppa va kislotali karboksil gruppalarga ega. Shu sababli xam asosli, xam kislotalar bilan reaksiyaga kirishib tuzlar xosil qiladi, ya`ni amfoter xususiyatlariga ega bo’lgan birikmalardir. CI – [NH 3 – CH 2 – COOH] [ NH 2 – Ch 2 - COO - ] – Na + glitsin xlorat glitsinning natriyli tuzi www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

PEPTIDLAR VA OQSIL HAQIDA PEPTIDLAR VA OQSIL HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHAUMUMIY TUSHUNCHA Pentidlarning nomi ularni tashkil etgan aminokislotalarni nomidan kelib chiqib aminogruppadan boshlangan aminokislotalarning nomlaridan " ni " qo ’ shimchasi o ’ rniga " il " qo ’ shimchasi qo ’ shib o ’ qilib xosil bo ’ lgan nomlarga oxirgi karboksil gruppa bilan nomlangan aminokislota nomiga qo ’ shib o ’ qish bilan xosil bo ’ ladi . Masalan: NH 2 – CH 2 – C – NH – CH 2 – C – NH –CH 2 – COOH O O glitsin glitsil glitsin Peptidlar deb , oqsillar asosini tashkil etuvchi ikki yoki undan ortiq aminokislotalarni polikondensatlanish natijasida xosil bo ’ lgan moddalarga aytiladi . Xar qanday peptidlar molekulalar uchun zanjirdan tashkil topib ikki uchga ega , birinchi uchi amino gruppa - NH 2 xisobiga azot bilan tugaydi , ikkinchi uchi esa karboksil gruppa - COOH xisobiga uglerod - C bilan tugaydi . www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

1. Aminlar , organik sintezda , katalizator sifatida , sintetik tolalar ( geksametilen - diamin ) olishda , bo ’ yoqlar ishlab chiqarishda va meditsinada ( ogriqni qoldiruvchi ) dori sifatida ishlatiladi . 2. α-aminokislotalar barcha oqsillar tarkibiga kirib xayot uchun zarur bo’lgan oqsil moddalarning asosini tashkil etadi. 3.α-aminokislotalar tirik organizmda muxim rol o’ynasada sanoatda ayrim aminokislotalar sintetik tola - kapron va enant olishda muxim axamiyatga ega. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

X U L O S A 1.Demak aminlar asosli xossaga ega. NAZORAT SAVOLLARI 1.Birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi aminlarning tuzilishi qanday aniqlanadi 2. 2. Goffman reaksiyasi deganda nimani tushunasiz? 3.Bo’yoqlar olishda qaysi aminlar ishlatiladi? 4.NH 2 - nechinchi tartibdagi yordamchi? 5.Qanday organik birikmalarga aminokislotalar deb ataladi? 6.Amfoter deganda nimani tushunasiz? 7.Qanday geterotsiklik aminokislotalarni bilasiz? 8.Qanday boo’ga peptid bog deyiladi? www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

O'xshashlar

Oqsillar va ularning tarkibi aminokislotalar

Oqsillar va ularning funksiyalari

Viruslar ularning tuzilishi va kimyoviy tarkibi

Fermentlar va oqsillar

Aminokislota va oqsillar