logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Kimyo
  4. Oqsillar va ularning funksiyalari

Oqsillar va ularning funksiyalari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1032 KB
Ko'chirib olish
www.arxiv.uz Tirik organizmlar tarkibida uchraydigan oqsillar ikki xil: tolasimon va yumaloq yoki tuxumsimon shaklga ega. Tolasimon oqsillarga hayvonlarning junidagi, odam sochi, muskuli va ipak qurtining ipagidagi oqsiilar kiradi. Yumaloq oqsillarga esa hujayradagi eruvchan oqsillar misol bo’ladi. Bularga ko’pincha katalizatorlik vazifasini bajaruvchi oqsillar va qondagi gemoglobin oqsillari kiradi. Oqsillar turli ta’sirlar natijasida o’zining tabiiy xususiyatlarini yo’qotadi. Masalan, tuxum qaynatilganda oqsillari ivib qoladi. Bu hodisa  denaturatsiya  (denatura – tabiiy holatni yo’qotish) deb ataladi. Organizmlarning qarishi undagi oqsillarni asta-sekin denaturasiyaga uchrashi bilan bog’liq. www.arxiv.uz Barcha oqsillar ikkita katta guruhga: oddiy va murakkab oqsillarga bo’linadi. Oddiy oqsillar faqat aminokislotalardan tashkil topgan bo’ladi. Murakkab oqsillar tarkibida aminokislotalardan tashqari, oddiy metall atomi yoki boshqa oqsil bo’lmagan murakkab moddalar ham uchraydi. Oddiy oqsillar  suvda yoki boshqa eritmalarda erish xususiyatiga qarab bir- biridan farq qiladi. Toza distillangan suvda eriydigan oqsillar  albuminlar  deb ataladi. Tuxum oqsili, bug’doy va no’xat oqsillari albuminlarga misol bo’ladi. Osh tuzining kuchsiz eritmasida eriydigan oqsillar  globulinlar  deyiladi. Qon tarkibidagi oqsillar va ko’pchilik o’simlik oqsillari globulinlarning vakillaridir. Tirik organizmlarning hujayralarida yana spirtlarda, kuchsiz ishqoriy eritmalarda eriydigan oddiy oqsillar ham mavjud. www.arxiv.uz Oddiy oqsillar  suvda yoki boshqa eritmalarda erish xususiyatiga qarab bir- biridan farq qiladi. Toza distillangan suvda eriydigan oqsillar  albuminlar  deb ataladi. Tuxum oqsili, bug’doy va no’xat oqsillari albuminlarga misol bo’ladi. Osh tuzining kuchsiz eritmasida eriydigan oqsillar  globulinlar  deyiladi. Qon tarkibidagi oqsillar va ko’pchilik o’simlik oqsillari globulinlarning vakillaridir. Tirik organizmlarning hujayralarida yana spirtlarda, kuchsiz ishqoriy eritmalarda eriydigan oddiy oqsillar ham mavjud. www.arxiv.uz Murakkab oqsillar  tarkibidagi boshqa oqsil bo’lmagan birikmalarning xarakteriga qarab, nukleoprotein, xromoprotein, lipoprotein va boshqalarga bo’linadi. Xromoproteinlar rangli oqsillar bo’lib, tirik organizmlarda ko’p tarqalgan. Qondagi gemoglobin oqsili xromoproteinlarga kiradi, uning tarkibida temir atomi mavjud. Nukleoproteinlar oqsil va nuklein kislotalarning birikishidan hosil bo’lgan murakkab birikmatardir. Ular barcha tirik organizmlarning tarkibida uchraydi va yadro hamda sitoplazmaning ajralmas qismi hisoblanadi. www.arxiv.uz

O'xshashlar

Oqsillar va ularning tarkibi aminokislotalar
Anarganikaliq ionlar ularning funksiyalari
Fermentlar va oqsillar
Aminokislota va oqsillar
Aminokislota va oqsillar