Bug’ turbinalari - Issiqlik texnikasi - Slaydlar

Bug’ turbinalari

Yuklangan vaqt:

28.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1056.3408203125 KB

Ko'chirib olish

Bug’ turbinalari › Bug‘ turbinalarining vazifasi, ularning turlari. › Bug‘ turbinalarining tuzulishi va ularning ishlash prinsipi › Bug‘ turbinalarining afzalliklari va kamchiliklari

› Bug ' turbinasi (FR. lotin tilidan turbine. turbo vorteks, aylanish) - bu doimiy issiqlik dvigateli, uning spatulasida siqilgan va qizdirilgan suv bug'ining potentsial energiyasi kinetik energiyaga aylanadi, bu esa o'z navbatida valda mexanik ishlarni bajaradi.

› Yuqori bosimli va yuqori xaroratli bugʼ qozon yoki issiqlik almashgichdan olinadi va bugʼ turbinasiga yoʼnaltiriladi. Bu yerda bugʼning potensial energiyasi mexanik energiya (aylanma xarakat energiyasi)ga aylanadi va u elektr generatorining valiga uzatiladi. Natijada elektr energiyasi ishlab chiqariladi. Yuqori xaroratli (1,000°С) va yuqori bosimli (2 000 P) bugʼ odatda katta quvvatli stantsiyalarda ishlatiladi. Bunday koʼrsatkichlarga ega bugʼ oʼta qizdirilgan va ayrim manbalarda quruq bugʼ deb ataladi. Bugʼning xarorati va bosimi turbinaning birinchi pogʼonasidan soʼng sezilarli darajada pasayadi.Koʼrsatkichlari pasaygan bugʼ ikkinchi pogʼonaga uzatiladi.

Bugʼning energiyasi ikkinchi pogʼona orqali turbina valiga uzatiladi. Odatda ikkinchi pogʼona birinchisiga qaraganda kattaroq boʼladi. Аyrim stansiyalarda birinchi pogʼonadan chiqgan bugʼ qozonga uzatiladi va yana qizdirilib ikkinchi pogʼonaga yuboriladi. Turbinada ishlatilgan bugʼ kondensatorga oʼtadi va kondensatsiyalanadi. Xosil boʼlgan kondensat nasos orqali qozonga qaytariladi. Turli sabablarga koʼra xosil boʼlgan yoʼqotishlar oʼrni toʼldiriladi. Kondensatorda bugʼning sovitilishi sovituvchi suv xisobiga amalga oshiriladi. Sovituvchi suv yaqin oʼrtada joylashgan koʼl yoki daryodan olinadi. Odatda sovituvchi suv aylanma yopiq tizimda ishlatiladi. Uning issiqligi gradirnyalarda olib tashlanadi.

› Ish sharоiti va vazifasiga qarab bug’ turbinalari bоsimi rоstlanadigan va rоstlanmaydigan kоndensasiоn(sоvutgichli), bug’ to’qmоqlari va presslarida ishlab chiqqan pardan ham fоydalanadigan ikki yo’nalishli(past bоsimli-2MPa gacha) va qarshi bоsimli turlarga bo’linadi: › Kоndensasiоn bug’ turbinalarida ishlab chiqqan bug’ kоndensatоrlarda to’liq suvga aylantiriladi. › Bоsimi rоstlanadigan kоndensatsiоn bug’ turbinalariga bоradigan bug’ning bir qismi to’g’ridan- to’g’ri sanоat kоrxоnalari va ahоli extiyoji uchun yubоriladi. › Bоsim rоstlanmaydigan KBT lariga bоrayotgan bug’ning bir qismi qоzоnxоnaga bоrayotgan suvni isitish uchun оlinadi.

› Stansiyalarning olingan elektr energiyasiga nisbatan foydali ish koeffitsiyenti 25 – 35 % ni tashkil etadi. Bu ko‘rsatkich kichik bo‘lishiga qaramasdan bug‘ turbinali stansiyalar ishonchli bo‘lgani uchun yirik (katta quvvatli) stansiyalar keng qo‘llaniladi. Bug‘ turbinali stansiyalarning kichik samaradorligi odatda qozonxonadan tashqi muhitga chiqarib tashlanayotgan yuqori harorat hisobiga mavjud bo‘ladi. › Bugʼ qozonidan 600 0S haroratda va 30 MPa bosimda olingan bugʼ bugʼ quvuri orqali soploga uzatiladi. Soplo bugʼ ichki energiyasi molekulasini tartibli harakati kinetik energiyasiga qayta hosil qilib berish uchun moʼljallangan. › Issiqlik jarayonining xususiyatiga qarab bug ' turbinalari uch guruhga bo'linadi: kondensatsiya, isitish va maxsus turbinalar.

А • Задача 1 • Задача 2 Б • Задача 1 • Задача 2 В • Задача 1 • Задача 2 › Первый пункт списка › Второй пункт списка › Третий пункт списка

1-rasm. Bunday turbinalarda bug‘ ishlash sxemalari keltirilgan. Bug‘ generatoridan turbinaga keladigan bug‘ avval 1 (6, 9) soplolar orqali o‘tadi, bu erda uning potensial energiyasi oqimning kinetik energiyasiga aylanadi, shundan so‘ng u yuqori tezlikda turbinaning 3 (5, 11)vallarga o‘rnatilgan disk (rotor) 4 yoki maxsus yoki maxsus barabanning chetida joylashgan 2 (7, 8) ishlaydigan kuraklarga yuboriladi. 1-rasm. Turbinada bug ' ishlashini sxemalari:a- aksial turbina; b-radial tipdagi turbina: 1, 6, 9– soplo; 2, 7, 8-kuraklar; 3, 5.11-vallar; 4-disk; 10- korpus; 12-bug‘ yetkazib berish quvuri

Аgarda bugʼ soploga kirishdan avval maʼlum tezlik S ga va boshlangʼich bosim R ga ega boʼlsa, soploda bugʼ kengayishi natijasida uning tezligi S1 qiymatgacha ortadi va bosimi R1 qiymatgacha kamayadi, hamda bugʼ harorati pasayadi. Bugʼ soplodan chiqib turbinaning ishchi kurakchalariga uzatiladi. Аgarda turbina aktiv boʼlsa, u holda ishchi kurakchalarda bugʼ kengayishi sodir boʼlmaydi va oʼz navbatida bugʼ bosimi ham oʼzgarmaydi. Bugʼning mutloq harakat tezligi S1 qiymatidan S2 qiymatiga turbinani aylantirish tezligi V hisobiga oʼzgaradi. Turbina odatda konstruktiv jihatdan bir necha pogʼonali boʼladi, ularning har biri soplo kurakchalari va ishchi kurakchalardan iborat boʼladi. Soplo va ishchi kurakchalar bir xil radiusli aylanalarga mahkamlangan boʼladi. Reaktiv turbinada bugʼ kengayishi ishchi kurakcha kanalida sodir boʼladi. Ishchi kurakchalar kanalida bugʼ kengayish koʼrsatkichlariga qarab reaktivlik darajasi koʼrsatiladi.

Ishchi kuraklar egri shaklga ega va birgalikda egri kanallar tizimini (ishchi panjara deb ataladi) hosil qiladi. Bunday panjara kanallarida bug‘ oqimi aylanayotganda, diskni (rotorni) va unga bog‘langan valni elektr generatoriga (yoki boshqa ish mexanizmiga, masalan, nasos, kompressor, puflagich va boshqalar) bog‘laydigan markazdan qochiruvchi va reaktiv kuchlar paydo bo‘ladi. Turbinaning konstruksiyasida ikkita asosiy element ajralib turadi: soplo kanallari (soplo panjaralari) va ishlaydigan panjaralarni tashkil etuvchi kurakli kolesaler. Soplo apparat kuraklar bilan birgalikda bosimni hosil qiladi. Shuning uchun eng oddiy turbina (1-rasmga qarang) a) bir bosqichli deyiladi. Zamonaviy IESlarning ishlashi paytida turbinalardagi issiqlik farqlari (yuqori boshlang‘ich va past yakuniy bug‘ parametrlari) 1200... 1500 kj/kg ga etishi mumkin. IESda ko‘p bosqichli turbinalar kuchli va samarali turbinalar sifatida ishlatiladi. Misol sifatida 2-rasmda uch bosqichli bosim (disk turi) bilan faol turbinaning diagrammasi ko‘rsatilgan. Agar bug‘ning potensial energiyasini kinetik energiyaga aylantirish faqat soplo panjaralarida sodir bo‘lsa, u holda turbinada bug‘ning bunday ishlash prinsipi aktiv deb ataladi va turbinalarning pog‘onalari aktiv pog‘onalar deb ataladi. Agar bug‘ potensial energiyasining o‘zgarishi nafaqat soplolarda (harakatsiz), balki aylanadigan ishchi panjaralarda ham sodir bo‘lsa, unda bug‘ ta’sirining bunday prinsipi reaktiv deb ataladi va tegishli pog‘onalar reaktivdir.

2 (b) - rasm. Uch pog‘onali bosim va bosim o‘zgarishini egri chiziqlari va mutloq bug‘ tezlikli aktiv turbinaning sxemasi: 1, 3— 5 – soplolar; 2, 4, 6 — ish kuraklari; 7- diafragmalar; A, B- yangi va ishlatilgan bug‘ kameralari

Turbinani reaktiv pog‘onasidagi bug‘ ko‘rsatkichlarni kengayishi quyidagi rasmda ko‘rsatilgan. Turbina soplolarida bugʼ qisman R11 bosimgacha kengayadi. Bugʼ bosimini R2 gacha kengayishi kurakchalar kanali oraligʼida sodir boʼladi. Bugʼning absolyut tezligi soploda S11 qiymatgacha ortadi, kurakchalar kanali oraligʼida ularning aylanishi hisobiga S12 qiymatgacha kamayadi.

SOPLO VA ISH KURAKLARIDA ENERGIYA O‘ZGARISHI Soplolarda energiya o‘zgarishi Bug‘ turbinasining soplosi to‘rtburchak kesimga yaqin bo‘lgan kanaldir. Bug‘ turbinalarida bosim farqiga qarab kengayadigan va torayadigan soplolar ishlatiladi. Katta bosim farqi bilan, soplo ortidagi bosim kritik bosimdan kam bo‘lsa, soplo kengayishi kerak. Agar bosim farqi kichik bo‘lsa va soplo orqasidagi bosim kritik bosimga teng yoki undan katta bo‘lsa, soplo torayishi kerak. Bug’ turbinalarida toraygan soplolar kengayish ehtimoli ko‘proq. Buning sababi shundaki, amalda ko‘p bosqichli turbinalar eng keng tarqalgan bo‘lib, ular har bir bosqichda nisbatan kichik issiqlik almashtrigichdan foydalanadilar. Bundan tashqari, kengaytirilgan soplolarni ishlab chiqarish qiyin. 4 (b)-rasmda soplodagi bug‘ kengayish jarayonining i, s – bog‘liqlik diagrammasi va qadamdagi bug‘ bosimining o‘zgarishi ko‘rsatilgan. Termodinamikaning birinchi qonuniga — energiyani tejash qonuniga muvofiq, ishchi suyuqlik oqimiga yetkazilgan issiqlik entalpiyani o‘zgartirish, texnik ishlarni bajarish va uning kinetik energiyasini o‘zgartirish uchun sarflanadi:

4 - rasm. (a)- soplodagi bug‘ kengayish jarayonining i, s diagrammasi va turbina bosqichidagi bug‘ bosimining o‘zgarishi grafigi (b)

Bug‘ turbinalarining afzalliklari › bug' turbinalarining ishlashi turli xil yoqilg‘ida mumkin: gazsimon, suyuq, qattiq yuqori birlik quvvati › sovutish suyuqligini bepul tanlash › keng imkoniyatlar.

Bug‘ turbinalarining kamchiliklari › bug‘ qurilmalarining yuqori inertsiyasi (uzoq vaqt boshlash va to‘xtatish) › bug‘ turbinalarining yuqori narxi issiqlik energiyasi hajmiga nisbatan ishlab chiqarilgan elektr energiyasining past hajmi › bug‘ turbinalarini qimmat ta'mirlash › Og‘ir yoqilg‘i moylari va qattiq yoqilg'idan foydalanganda ekologik ko‘rsatkichlarning pasayishi

Thank you for your attention! https://yandex.ru/video/preview/178145164226929 11767 https://yandex.ru/video/preview/226222331146623 0558

O'xshashlar

Issiqlik apparatlari. Quritish apparatlari. Qadoqlash mashinalari. Berkitish avtomatlari

Issiqlik nasosi qurilmasi yordamida past potensialli issiqlikdan foydalanish

Bug’lantirgich qurilmalari

Blanshirlash aparatining tuzilishi va ishlash prinsipi

Sun’iy sovuqlik olish asoslari