XX asrning 80-yillari so’ngida O’zbekistonda siyosiy, iqtisodiy ijtimoiy muammolar - Iqtisodiyot - Slaydlar

XX asrning 80-yillari so’ngida O’zbekistonda siyosiy, iqtisodiy ijtimoiy muammolar

Yuklangan vaqt:

15.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1679.31640625 KB

Ko'chirib olish

XX asrning 80-yillari so’ngida O’zbekistonda siyosiy, iqtisodiy ijtimoiy muammolar Reja: 1. XX asrning 80-yillari so’ngida O’zbekiston 2. Shu yillardagi ijtimoiy siyosiy muommolar 3. Qayta qurish siyosati

Davlat bosh ekspluatator rolini bajargan sotsialistik tizimda mehnat ahli o’z kuchi bilan yaratgan mahsulotning atigi 25-30 foizi hajmidagina haq oldi. Sovet Ittifoqining sanoat rivojlanishiga, yadro qurollarini ishlab chiqarish, koinotni o’zlashtirishdagi yutuqlarga katta hissa qo’shgan O’zbekistonning millionlab tonna paxtasi, ming tonnalab oltin, kumush, uranlari uchun Markaz u bilan nohaq, surbetlarcha, adolatsiz hisob- kitob qildi. O’sha davrning mehnat ilg’orlari sovet tizimidagi sotsial siyosatning og’ir oqibatlarini hali ham ko’rishyapti.

O’zbekistonning iqtisodiy ahvolidagi noxush holatlarning ijtimoiy oqibatlari nihoyatda og’ir bo’ldi. O’lkaning o’ziga xos demografik holati hisobiga olinmasdan davlat byudjetidan ijtimoiy sohaga ajratiladigan mablag’ qoldiq prinsipiga asoslanib yildan-yilga qisqarib bordi. Ta’lim-tarbiya, sog’liqni saqlash, aholiga maishiy xizmat ko’rsatish masalalarida miqdoriy o’sishlar ko’zga tashlanganligi bilan, aslida bular inson talabini qondirmas edi. Bu sohalardagi ko’rsatkichlar bo’yicha Ittifoqdagi 15 respublika o’rtasida 13-14 o’rinlarda turdi. 80-yillar fan, madaniyat va xalq ta’limiga ajratilgan harajatlar davlat byudjetining atigi 2,7 foizni tashkil qilgan bo’lsa , bu ko’rsatkich 1989 yili Yevropa mamlakatlarida 5,5 foizni, Afrika mamlakatlarida 5,4 foizni tashkil qilgan. Bolalar o’limi, oshqozon-ichak va yuqumli kasalliklar bo’yicha O’zbekiston SSSRda birinchi qatorni egalladi. Aholining o’rtacha yoshi 1970 yil 70 yosh bo’lsa, 1980 yili bu ko’rsatkich 67,7 yoshni tashkil qildi. Bunga asosiy sabab ekologik vaziyatning keskinlashuvi bo’ldi. Jafokash o’zbek xalqining turmush darajasi achinarli ahvolda bo’lib, boshqa respublikalar bilan qiyoslangan oxirgi o’rinlarda edi. Bundan boshqacha bo’lishi mumkin ham emas edi.

Davlat bosh ekspluatator rolini bajargan sotsialistik tizimda mehnat ahli o’z kuchi bilan yaratgan mahsulotning atigi 25-30 foizi hajmidagina haq oldi. Sovet Ittifoqining sanoat rivojlanishiga, yadro qurollarini ishlab chiqarish, koinotni o’zlashtirishdagi yutuqlarga katta hissa qo’shgan O’zbekistonning millionlab tonna paxtasi, ming tonnalab oltin, kumush, uranlari uchun Markaz u bilan nohaq, surbetlarcha, adolatsiz hisob- kitob qildi. O’sha davrning mehnat ilg’orlari sovet tizimidagi sotsial siyosatning og’ir oqibatlarini hali ham ko’rishyapti.

XX asr 80-yillari o’rtalarida respublika ijtimoiy siyosiy, iqtisodiy va ma’naviy hayotidagi inqirozli holatlar 1980-yillarning boshlarida sovet siyosiy tizimi, xo’jalik yuritish usuli o’zining rivojlanish imkoniyatlarini batamom tugatdi. Ma’muriy-siyosiy biqiqlik kuchaydi, jamiyat a’zolari mehnat intizomi pasaydi, loqaydlik, befarqlik kuchaydi. 80-yillar o’rtalarida sovet jamiyatida “qayta qurish” boshlandi. Qayta qurish haqida M. S. Gorbachev KPSS MK ning aprel (1985 yil) plenumida taklif kiritdi.

XX asr 80-yillari o’rtalarida Respublika ijtimoiy siyosiy, iqtisodiy va ma’naviy hayotidagi inqirozli holatlar 80-yillarning o’rtalarida SSSRning ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, ma’naviy hayotida inqirozli vaziyatning yanada keskinlashuvi ro’y bera boshladi. Qayta qurish kontsepsiyasi cheklangan bo’lib, u SSSRni taraqqiyotini ta’minlay olmas edi Qayta qurish yillarida O’zbekistonda ijtimoiy-siyosiy hayot yomonlashdi.Respublikada milliy urf-odatlar, an’analar, qadriyatlar toptaldi, buning oqibatida xalq orasida loqaydlik, ishonchsizlik va norozilik kuchaydi. Farg’ona fojeasi yuz berdi. Milliy o’zlikni anglash boshlandi.O’zbek tiliga davlat tili maqomini berilishi, paxta yakkahokimligini tugatilishi, ekologik holatni sog’lomlashtirishni O’zbekistonda dolzarb masala sifatida ko’tarildi.

E’tiboringiz Uchun Rahmat

O'xshashlar

O’zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalarining ustuvor yo’nalishlari

Yangi O’zbekistonda iqtisodiy jarayonlarning falsafiy asosi

Ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlar va uning qondirilishi

XIX asr oxiri XX asr boshidagi iqtisodiy nazariyalar

Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari 2