Туристик ташкилотлар таснифи - Iqtisodiyot - Slaydlar

Туристик ташкилотлар таснифи

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3139.5 KB

Ko'chirib olish

Туристик ташкилотлар таснифи • Туризмни ривожлантиришга барча мамлакатлар, давлатлар ва халқлар манфаатдор. Ушбу манфаатдорлик уни халқаро даражага кўтаришга, халқаро туризмни ривожлантиришга асосий сабаб бўлади. • Туризмни ривожлантиришдан давлатларнинг манфаатдорлиги хорижий туристларга туристик хизматларни кўрсатиш эвазига ЯИМнинг кўпайишида, валюта тизимини таъминлашда, ушбу фаолият натижасидан бюджетга солиқ тушумини оширишда намоён бўлади. WWW.ARXIV.UZ

WWW.ARXIV.UZ

• Туризмни ривожлантиришда ходимларнинг манфаатдорлиги ўз жамғармалари эвазига дунёга саёҳат қилиб хоҳлаган мамлакатни, халқларни кўради. Дунё тамаддунидан баҳраманд бўлади, ўзининг интеллектуал салоҳиятини ошириш имкониятига эга бўлади. • Демак, халқаро туризмнинг ривожлантирилишига моддий ва маънавий асослар бор. Бу эса уни ташкил қилишни тақозо қилади. Туризмни, шу жумладан, халқаро туризмни ҳам ривожлантириш учун уларни ташкиллаштирадиган ташкилотларнинг фаолият кўрсатишини тақозо қилади. Бу ташкилотлар жаҳон миқиёсида турли мазмун ва шаклга эга бўлиб сони жиҳатидан ҳам, мулкий мансублиги жиҳатидан ҳам турличадир. Уларни тўғри тушуниш ва ўрганиш учун илмий асосланган таснифларини кўриб чиқиш мақсадга мувофиқдир. WWW.ARXIV.UZ

• Ҳозирги пайтда туризмга оид адабиётларда туристик ташкилотларни уларнинг миллий- ҳудудий белгиси бўйича йирик 3 та гуруҳга бўладилар. Буларга халқаро, ҳудудий ва миллий туристик ташкилотлар киради. Бунинг тузилиши қуйидаги чизмада ўз аксини топган (1-чизма). • Халқаро туристик ташкилотлар (ХТТ) дунё миқиёсида фаолият кўрсатади ва шу доирада ҳисоб-китоб олиб боради, халқаро меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар ишлаб чиқади ва шунга амал қилади. WWW.ARXIV.UZ

WWW.ARXIV.UZ

Миллий-ҳудудий белгиси бўйича Халқаро туристик ташкилотлар Худудий туристик ташкилотлар Миллий туристик ташкилотлар 1-чизма. Туристик ташкилотларнинг миллий- ҳудудий белгиси бўйича таснифи WWW.ARXIV.UZ

• Ҳудудий туристик ташкилотлар ер куррасининг маълум бир ҳудудларида фаолият кўрсатади ва уларнинг ҳуқуқий ва фаолият доираси шу ҳудудда амал қилади. Буларга Марказий Осиё давлатларини қамраб олган ҳудуд, Европа иттифоқига кирувчи ташкилотларнинг ҳудудий бирлашмалари кабиларни мисол келтириш мумкин. • Миллий туристик ташкилотлар маълум бир давлатга мансуб бўлиб у ўз фаолиятини шу давлат, мамлакат миқиёсида олиб боради. Буларга Ў збекистонда « Ў збектуризм» Миллий компаниясини мисол келтириш мумкин. WWW.ARXIV.UZ

WWW.ARXIV.UZ

• Туристик ташкилотларнинг иқтисодий асоси, маъмурий-бошқарув ҳолати бўйича ҳам турли бўлиши мумкин. Бу жиҳатдан улар шу ташкилотнинг кимга мансублиги бўйича таснифланади. Туристик ташкилотлар ушбу белгиси бўйича ҳам 3 гуруҳга бўлинади: давлат туристик ташкилотлари, ижтимоий туристик ташкилотлар, хусусий туристик ташкилотлар. Буларнинг тузилиши қуйидаги чизмада келтирилган (2-чизма). WWW.ARXIV.UZ

Кимга мансублиги бўйича Давлат туристик ташкилотлар Ижтимоий туристик ташкилотлар Хусусий туристик ташкилотлар2-чизма. Туристик ташкилотларнинг кимга мансублиги бўйича таснифи WWW.ARXIV.UZ

• Туристик ташкилотлар туристларга хизмат кўрсатиш жараёнида турли фаолият билан шуғулланадилар. Бу туристларни қабул қилиш учун лойиҳаларини ишлаб чиқишдан тортиб, то уларни кутиб олиб, хизмат қилиб, кузатиб қўйишгача ва ушбу фаолиятнинг ҳисоб-китобини амалга оширишгача бўлган жараённи ўз ичига олади. Шу туфайли туристик ташкилотлар фаолият тури бўйича бир қанча турларга бўлинади WWW.ARXIV.UZ

тартибга солувчи; тартибга солувчи; маслаҳат берувчи; лойиҳалаштирувчи бозор агентлиги; ўргатувчи; нашр қилувчи; касбий уюшмаларга бирлашиши; савдо қилувчи; истеъмол қилувчи; ишлаб чиқарувчи.Буларга қуйидагилар киради: WWW.ARXIV.UZ

WWW.ARXIV.UZ

Фаолият турлари бўйича Тартибга солувчи Етказиб берувчи Маслаҳат берувчи Лойиҳалаш- тирувчи Ўргатувчи Бозор агентлиги Нашр қилувчи Савдо қилувчи Касбий Уюшмаларга бирлашиши Истеъмол илувчи Ишлаб чиқарувчи 3-чизма. Туристик ташкилотларнинг фаолият турлари бўйича таснифи WWW.ARXIV.UZ

• Тартибга солувчи туристик ташкилотлар туризмни ривожлантириш, унинг фаоилятини маълум меъёрлар асосида бошқариш каби меъёрий-ҳуқуқий ҳужжаталрни ишлаб чиқади ва уларнинг бажарилишини назорат қилади. • Лойиҳалаштирувчи туристик ташкилотлар ҳам туризм инфратузилмасининг таркибий қисми бўлиб, туристик объектларнинг жойланиши ва улар бўйича туристларнинг ҳаракатини лойиҳалаш билан шуғулланадилар. • Етказиб берувчи ташкилотлар туристик маҳсулотларни етказиб бериш билан шуғулланадилар. Улар ҳам туризмнинг ажралмас бир қисмидир. WWW.ARXIV.UZ

• Туризм ҳам бир алоҳида соҳа бўлиш билан бирга ўзига хос туризм бозорига ҳам эга. Ҳар қандай бозорда бўлганидек, туризм бозорида ҳам бозор агентлиги мавжуд. Булар асосан туризм бозорининг жуда кўп жиҳатлари, хусусан маркетинг фаолияти, бозор конъюктураси каби қирраларини ўрганадилар. • Маслаҳат берувчи туристик ташкилотлар ҳам бошқа соҳалар сингари ўзига хос ўринга эга. Бунда мутахассисларга ва туристик фаолият билан шуғулланувчи шахсларга маслаҳат бериш жараёнида пуллик маслаҳат хизматини кўрсатадилар. • Худди шу ташкилотга ўхшаш ўрганувчилик билан шуғулланадиган ташкилотлар ҳам бор. ¡ргатувчилар бу соҳа билан шуғулланиш истаги бўлган, лекин ушбу соҳанинг сир-синоатларини, туризм бизнесидан ҳам бехабар кишиларни ўргатадилар. ў рганувчи маълум назарий малакага ва амалий кўникмага эга бўлгач уларга имтихон натижаси бўйича шу соҳа мутахассислигини тасдиқловчи гувоҳнома (сертификат) берадилар. • Туризм соҳаси ҳам мукаммал бошқарилишни, турли ахборотларни тарқатишни, туристик объектлар тавсифини бериш каби ишларни амалга оширади. Буларни эса нашрсиз амалга ошириб бўлмайди. Шу туфайли нашр қилувчи соҳа ҳам туризм инфратузилмаси таркибидан ўзига муносиб жой эгаллаган. WWW.ARXIV.UZ

WWW.ARXIV.UZ

• Истеъмол қилувчилар ҳам туризмда мустақил ташкилот бўлиб ҳисобланади. Туризм маҳсулотлари, хизмат, пировардида, истеъмол учун ишлаб чиқарилади. Шу туфайли истеъмолчилар ҳам туризмда асосий бўғин ҳисобланади. Аниқроқ қилиб айтганда туристик маҳсулотларнинг истеъмолчиси туристларнинг ўзларидир. Лекин шу истеъмолни амалга ошириш учун истеъмолчи ташкилотлар фаолият кўрсатади. • Истеъмол қилинадиган маҳсулотлар ва хизматлар осмондан тушмасдан ёки бошқа жойдан келтирилмайди. Уни шу жойнинг ўзида ишлаб чиқаришни тақозо қилади. Буни ташкил қилиш учун ишлаб чиқарувчи ташкилотлар ҳам туризм тизимида мавжуд бўлиши лозим. WWW.ARXIV.UZ

WWW.ARXIV.UZ

• Ҳозирги пайтда туристик фаолият билан шуғулланадиган жуда кўп хусусий фирмалар ташкил қилинди. Уларнинг кўпи ўз ишини мувофиқлаштириш ва бир-бири билан ҳамкорлик қилиш мақсадида касбий уюшмаларга (ассоциацияларга) бирлашганлар. Бу ташкилотлар ўз аъзоларига эркин фаолият билан шуғулланиши учун тегишли шароитлар яратиб берадилар. • Юқорида таъкидлаганимиздек, бошқа бозорлар сингари туристик бозор ҳам шаклланиб келмоқда. Бу бозорда харидор (истеъмолчи) билан бирга сотувчи ҳам ўз ўрни билан намоён бўлади. Сотувчи ишлаб чиқарилган туристик маҳсулот ва хизматларни бозор нархида истеъмолчиларга етказиб бериб турадилар. WWW.ARXIV.UZ

WWW.ARXIV.UZ

• Туристик ташкилотлар туристларни хоҳлаган жойидан мўлжалланган жойига етказиш, етган жойида дам олишини, саёҳат қилишини, уларнинг хавфсизлигини ташминлаш каби соҳалар билан шуғулланишлари лозим. Бу ҳам туристларнинг талабини сифатли хизматлар ва туристик маҳсулотлар билан қондиришни тақозо қилади. Шу туфайли туристик ташкилотларни фаолият соҳаси бўйича ҳам таснифлаш амалиёти зарур. Уларни мазкур белгиси бўйича таснифлайдиган бўлсак қуйидаги тўртта соҳага бўлинади: транспорт соҳаси бўйича, туристик объектлар бўйича, туристик операторлик хизматлари бўйича, касаба уюшмалари орқали. Уларнинг бир-бири билан боғлиқлиги қуйидаги чизмада келтирилган (4-чизма). WWW.ARXIV.UZ

• Ушбу чизмадан кўриниб турибдики, туристик фаолият соҳасининг асосий қисмини транспорт соҳаси ҳисобланади. Транспорт соҳаси ҳам бир қанча турларга, хусусан, ҳаво, темир йўл, автомобил ва бошқа ҳаракатлантирувчиларга (от-улов, арава ва ҳ.к.) бўлинади. WWW.ARXIV.UZ

Фаолият соҳаси бўйича Транспорт Соҳаси бўйича Туристик объектлар бўйича Тур операторлари ҳамкорлигида Касаба Уюшмалари орқали Ҳаво йўллари Темир йўллари Автомобиллар билан Бошқа ҳаракатлан тирувчилар билан 4-чизма. Туристик ташкилотларнинг фаолият соҳаси бўйича таснифи Булар туристларнинг ҳаракатини таъминловчи асосий соҳадир. WWW.ARXIV.UZ

• Туристик объектлар бўйича ҳам жуда кўп соҳалар мавжуд. Хусусан, буларга тарихий обидалар, мустақиллик иншоотлари, боғлар, табиат қўйни, ғаройиб ҳодисалар қолдиқлари кабиларни киритиш мумкин. • Тур операторлари ҳамкорлиги ҳам жуда кенг соҳадир. Булар туристик маҳсулотларни ишлаб чиқариш, уларни туристик агентлар орқали чакана савдо корхоналари ёрдамида сотиш билан шуғулланадиган шахслардир. Туристларнинг кайфияти, уларнинг яхши таъсуротлари айнан шу тур операторларига жуда ҳам боғлиқдир. WWW.ARXIV.UZ

• Жаҳон амалиётида, хусусан бизнинг мамлакатимизда ҳам касаба уюшмалари орқали туризмни ташкил қилиш муҳим соҳа сифатида тегишли ўринни эгаллайди. Касаба уюшмалари ташкил қилган туризм кўп ҳолларда туристларнинг дам олиши билан боғлиқ. Бунда сайёҳлик дам олиш билан қўшиб олиб борилади. • Шундай қилиб туристик ташкилотлар туризмни ривожлантиришга қаратилган муҳим омиллардир. Уларнинг такомиллашиб бориши шу соҳанинг янада равнақ топиши учун асос бўлади. WWW.ARXIV.UZ

WWW.ARXIV.UZ

O'xshashlar

Бюджет таснифи

Кашкадарё вилоятининг туристик салоҳияти

Ўзбекистоннинг туристик ресурслари фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Махаллий туристик объектларига чет эл туристларини жалб қилиш муаммолари

Туристик хизматлар бозорининг ривожланиши ва унга таъсир этувчи омиллар