Sotish siyosati - Iqtisodiyot - Slaydlar

Sotish siyosati

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

507.7978515625 KB

Ko'chirib olish

SOTISH SIYOSATI

I. Tovarlarni tarqatish tarmoqlari xususiyatlari va ularning tuzilishi . II. Tovar harakati funksiyasi, logistika. III. Chakana va ulgurji savdo.

Tavsiya etiladigan adabiyotlar: 1. Соловьев Б.А., Мешков А.А., Мусатов Б.В. Маркетинг: Учебник. – М.: ИНФРА-М, 2010. – 336 с. 2. Qosimova M.S., Yusupov M.A., Ergashxodjaeva Sh.J. Marketing. Darslik. T.: TDIU, 2010. – 263 b. 3. Розова Н.К. Маркетинг. – СПб.: Питер, 2008. – 176 с. 4. Юсупов М.А., Абдурахмонова Н. Маркетинг. – Т.: Иқтисодиёт, 2007. 5. Михалева Е.П. Маркетинг: Конспект лекций. – М.: Издательство ЮРАЙТ; Высшее образование, 2010. – 222 с. 6. Солиев А. Маркетинг. Бозоршунослик. – Т.: ART-FLEX, 2008. – 384 б. 7. Котлер Ф. Основы маркетинга. Краткий курс: Пер. с англ. – М.: Издательский дом «Вильямс», 2010. – 656 с.: ил.

I. Tovarlarni tarqatish tarmoqlari xususiyatlari va ularning tuzilishi Marketingning eng muhim va ajralmas tarkibiy qismi mahsulotni sotish va taqsimlash hisoblanadi. Bu jarayonda tashkiliy nuqtai nazardan eng murakkab vazifa - ishlab chiqarilgan mahsulotni iste’molchiga etkazish hal etiladi.

Taqsimot yo‘lining tarkibiy qismlari bir qator vazifalarni bajaradi:  tovar (xizmati)ni bir joydan boshqa joyga ko‘chishi;  tovar (xizmati)ga yoki undan foydalanish uchun mulk egasi huquqini berish;  undovchi faoliyat;  tovarlar buyurtmasi;  xavf-xatarni bo‘yniga olish;  muzoqaralar olib borish;  bozor ma’lumoti tahlili.

Taqsimot kanalining asosiy funksiyalariga quyidagilar kiradi:  axborot – bu marketing tadqiqotlari natijasida olingan ma’lumotlar va marketing muhiti to‘g‘risidagi axborotlarni o‘z ichiga oladi  siljitish – mahsulot taklifiga oid ishontiruvchi axborotlarni reklama va boshqa vositalar orqali tarqatish  aloqa – kerakli xaridorlarni topish va ular bilan aloqa o‘rnatish

 muvofiqlashtirish – talab va taklifni bir-biriga moslashtirish  muloqotlar – mahsulotni narxi, etkazib berish sharti va taklifning boshqa punktlari bo‘yicha muloqotlar o‘tkazish  jismoniy taqsimlash – tovarni transportirovka qilish va saqlash  moliyalashtirish – kanal faoliyatini ta’minldashga bog‘liq xarajatlarni koplash  tavakkalchilik – mahsulotni sotib olib keyinchalik zarar bilan sotish.

Taqsimot kanalining quyidagi bosqichlari bor: 1. Nol bosqichli kanal yoki bevosita marketing kanali ishlab chiqaruvchi va iste’molchidan iborat. Ishlab chiqaruvchi iste’molchildarga o‘z tovarlarini joyma-joy tashib yurib (ko‘chma savdo), junatish yo‘li bilan yoki o‘z firma do‘konlari orqali sotadi. 2. Bir bosqichli kanal o‘ziga ishlab chiqaruvchi, vositachi va iste’molchini qamrab oladi. Iste’mol bozorida, odatda, bu vositachi chakana savdogar (do‘kondor), sanoat mahsulotiga oid tovarlar bozorida esa savdo agenti yoki broker hisoblanadi.

3. Ikki bosqichli kanal o‘ziga ishlab chiqaruvchi, ikki vositachi, iste’molchini qamrab oladi. Iste’mol tovarlari bozorida ulgurji va chakana savdogarlar shunday vositachilar hisoblanadi. Sanoat mahsulotlari bozorida ular sanoat distibyuteri va dilyerlar deb ataladi. 4. Uch bosqichli kanali o‘ziga ishlab chiqaruvchi, uchta vositachi va iste’molchini qamrab, ko‘p hollarda ulgurji va chakana savdogarlar o‘rtasida mayda ulgurji (ko‘tarafurushlar) faoliyat ko‘rsatadi. U yirik ulgurji savdogar xizmat ko‘rsatmaydigan kichik savdo korxonalariga sotadi.

Shartnoma asosidagi VMT uch tipdan iborat: 1. Ulgurji rahbarlik qiladigan chakana sotuvchilarning ko‘ngilli birlashmalari. Ulgurji mustaqil chakana sotuvchilar faoliyati uchun yagona dastur esa ularning yirik taqsimot tarmoqlari bilan raqobat ko‘rashida o‘z kuchlarini birlashtirishga yordam beradi (masalan, AQSH da «Mustaqil baqollar uyushmasi» bor).

2. Chakana sotuvchilar shirkati. Chakana sotuvchilar hamkorlikda yangi mustaqil xo‘jalik birlashmasi tuzishlari mumkin, bu birlashma ulgurji savdo ishlari bilan, ayrim hollarda ishlab. Birlashma ishtirokchilari o‘zlarining asosiy xaridini shirkat orqali o‘tkazadi, reklama ishlari ham birgalikda tashkil etadi. Olingan foyda koopyerativ a’zolari o‘rtasida ularning qilgan xaridlariga mutanosib ravishda taqsimlanadi. 3. Shartnoma asosida VMTning uch informatsion tipi imtiyoz huquqiga ega bo‘lganlarning tashkilotidir. Imtiyozlar egasi deb nomlanadigan a’zo ishlab chiqarish va taqsimot jarayonlarining qator ketma - ket bosqichlarini o‘z qo‘lida to‘plashi mumkin. O‘z navbatida bunday tashkilotlarning uch ko‘rinishi bor.

Firma tovar harakatini «Marketing miks» jarayonida rejalashtirishda quyidagilarga ahamiyat beradi:  sotish siyosatini tovar harakatiga bog‘langan holda aniqlash;  tovar harakati usullaridan va turlaridan barcha tovarlar va bozor segmentlariga mosini tanlash;  tovar harakati bo‘g‘inlari va umumiy masofani topish;

 tovar harakati zanjirida qatnashuvchilar - mustaqil vositachilarni aniqlash;  tovar harakati rahbarlik tizimini yaratish;  tovar harakatini tashkil etuvchi bosh bo‘g‘inni topish;  tovar harakati turlaridan eng samaralisini tanlashda turli xilini bog‘lab, bir - birini to‘ldirishni ko‘zda tutish.

II. Tovar harakati funksiyasi, logistika

III. Chakana va ulgurji savdo Chakana savdo aholiga to‘g‘ridan - to‘g‘ri tovar sotish va xizmat qilish bilan bog‘liq bo‘lgan tadbirkorlik faoliyatini o‘z ichiga oladi. Chakana savdo tovarlar assortimentining shakllanishida qatnashadi. Xaridorlarga tovarlar sifat ko‘rsatkichlari to‘g‘risida axborotlar beradi. Tovarlarni saqlash, qo‘shimcha ishlash, narxlarni o‘rnatish va boshqa vazifalarini bajaradi.

Chakana savdo firmalarining turlari 4 ta mezon bilan farq qiladi: 1. do‘konning jixozlari 2. mijozga xizmat ko‘rsatish darajasi 3. tovar assortimenti 4. savdoda xizmat ko‘rsatish xarakteriga ko‘ra farqlanadi.

Ulgurji savdo ahamiyati quyidagichadir:  chakana savdoga ishlab chiqarish firmalarning tor assortimentini kengaytirib taklif etadi;  katta hajmda tovar sotib olib, muomala xarajatlarini kamaytiradi;  yuqori malakali tovarshunos va marketologlar bilan tovarlar bozorini chuqur o‘rganadi;  tovarlarni saqlaydi va kerakli tovar zahiralarini shakllantiradi;  ishlab chiqaruvchilar va chakana savdo o‘rtasida mustahkam aloqa bog‘laydi, ularga moliyaviy yordamlashadi va boshqalar.

O'xshashlar

Kommunikatsiya siyosati

Tashqi savdo siyosati

O`zbekiston soliq siyosati

Davlatning Ish haqi siyosati

Narx va narx siyosati 2