logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Iqtisodiyot
  4. Polsha davlati

Polsha davlati

Yuklangan vaqt:

17.10.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1475.2685546875 KB
Ko'chirib olish
Polsha davlati Polsha davlati Polsha  ( Pólsha Respúblikasi , bunda  mamlakatning  rasmiy   nomida  zamonaviy  polyakcha  republika  (respublika)  soʻzi  emas,   balki  eski  –  Rzeczpospolita  (polyakchadan:  Mushtarak  narsa)  soʻzi   ishlatiladi) —  Yevropadagi   davlat ,  shimoldan  Boltiq   dengizi  bilan   yuviladi.  Yevropa   Ittifoqi  aʼzosi.  Maydoni  312,7  ming  km².  Aholisi   38,5  mln.  kishi  (2014).  Poytaxti  –  Varshava(warszawa)  shahri.   Maʼmuriy  jihatdan  16  voyevoda  (województwo)ga  boʻlinadi. • Polsha  Visla  va  Odra  daryolari havzasida,  shimolida   Boltiq  dengizi  va  janubida  Karpat  va  Sudet  togʻlari   oraligʻida  joylashgan.  Hududining  90%  dan  koʻprogʻi   tekislik  va  payettekislik,  janubida  togʻliklar  bor.   Dengiz  boʻylari  past,  qumloq.  Qazilma  boyliklari  –   toshkoʻmir,  qoʻngʻir  koʻmir,  tabiiy  gaz  va  neft,  temir,   mis,  qoʻrgʻoshin,  oltingugurt,  rux;  kaliymagniy  tuz   konlari  bor.  Iqlimi  moʻʼtadil,  okean  iqlimi  bilan   kontinental  iqlim  oʻrta-sida. • Yanvarning oʻrtacha  temperaturasi  –G  dan  – 6°  gacha,  iyulniki  10–19°.  Yillik   yogʻin  500–1800 mm.  Yomgʻir  va  qordan  suv  oladigan  Odra,  Visla,  Bug,  Notets  va   Var-ta  daryolarida  kema  katnaydi.  Polshada  9000  dan  ortiq  koʻl  bor.  Eng  kattalari:   Snyar-dvi  (113,8 km²),  Mamri  (104 km²). • Polsha  hududining  yarmidan  koʻprogʻi  haydaladigan  yerlar,  28%  oʻrmon.   Aksariyat  joylarda  igna  bargli,  gʻarbi  va  janubida  keng  bargli  daraxtlar  usadi.   Mamlakat  shimoliy  va  sharqida  yaxlit  oʻrmon-zorlar  (Belaya  Veja  pushchasining   bir  qismi  va  boshqalar)  saqlangan.  Shimoliy  va  shim,-sharkda  katta  maydonlar   vereyekzor  va  torfli  yerlar  bilan  band.  Tekisliklarda  aksari  chimli-podzolli   tuproqlar,  sharq  va  shimoli-sharqda  botqoqli  tuproqlar,  togʻ  oldi  va  togʻ   etaklarida  qoʻngʻir  oʻrmon  va  qora  tuproklar,  togʻlarda  esa,  togʻ  qoʻngʻir,  daryo   vodiylarida  allyuvial  tuproqlar  tarqalgan.  Oʻrmonlarda  boʻri,  silovsin,  tulki,   boʻrsiq,  ayiq;  tuyoqlilardan  toʻngʻiz,  los,  bugʻu  yashaydi.  Kushlardan  karqur,   kaklik,  togʻlarda  burgut  uchraydi.  Dengiz,  koʻl  va  daryolarda  baliq  koʻp.  Polshada   Tatra,  Penin  va  boshqa  milliy  bogʻlar  bor. Aholisining 98,5%  polyaklar;  ukrainlar,  belaruslar,  slovaklar  ham  yashaydi.   Rasmiy  til  – polyak  tili.  Dindorlarning  koʻpchiligi  – katoliklar.  Shahar  aholisi  – 62,1%.  Yirik  shaharlari:  Varshava,  Lodz,  Krakov,  Vrotslav,  Poznan,  Gdansk  va   boshqa Polsha Respublikasi Rzeczpospolita Polska Bayroq Gerb Shior : Yoʻq Madhiya :   Mazurek  Dąbrowskiego Poytaxt Varshava Rasmiy til(lar) Polyakcha Hukumat Prezidentik  Respublika •  Prezident Andrzej  Duda •  Bosh  Vazir Mateusz  Morawiecki Mustaqillik (Qayta  tiklangan) Maydon •  Butun 312,679 km 2  ( 69-oʻrin ) •  Suv (%) 3.07 Aholi •  2017-yilgi  roʻyxat 38,634,007  ( 35-oʻrin ) •  Zichlik 123/km 2 YIM  ( XQT ) 2017-yil  roʻyxati •  Butun AQSh$ 429,349,000,000  ( 23-oʻrin ) •  Jon  boshiga AQSh$ 12,722 Pul  birligi Polsha  złoty  ( PLN ) Vaqt  mintaqasi UTC +1 •  Yoz ( DST ) UTC +2 Qisqartma PL Telefon  prefiksi 48 Internet  domeni .pl Asosiy siyosiy  partiyalari,  birlashmalari   va  kasaba  uyushmalari • Demokrat  partiya,  1939-yil  asos  solingan;  Konservativ  xalq   partiyasi,  1997-yil  tuzilgan;  Mustaqil  Polsha  konfederatsiyasi   partiyasi,  1979-yil  tashkil  etilgan;  Polyak  dehqonlari  partiyasi,   1990-yil  asos  solingan;  Polyak  xristian  demokratlari  kelishuvi   partiyasi,  1999-yil  tuzilgan;  Oraliq  kuchlari  bitishuvi  partiyasi,  1990- yil  tashkil  etilgan;  Mehnat  ittifoqi  partiyasi,  1992-yil  asos  solingan;   Polshani  tiklash  harakati,  1995-yil  tuzilgan;  Demokratik  soʻl  kuchlar   ittifoqi,  1991-yil  saylovoldi  birlashmasi  sifatida  tashkil  etilgan;   Ozodlik  ittifoqi  tashkiloti,  1994-yilda  tuzilgan.  Umumpolsha  kasaba   uyushmalari  bitishuvi,  1984-yil  asos  solingan;  Yakkahol   dehqonlarning  "Birdamlik"  kasaba  uyushmasi,  1981-yil  tuzilgan;   "Birdamlik"  kasaba  uyushmasi,  1980-yil  tashkil  etilgan;  "Birdamlik- 80"  kasaba  uyushmasi,  1990-yil  "Birdamlik"  kasaba  uyushmasidan   ajralib  chiqqan  va  oʻzini  1980–81  yillardagi  kasaba  uyushma   harakatining  birdan-bir  davomchisi  deb  hisoblaydi. • Polsha –  industrial-agrar  mamlakat.  Yalpi  ichki   mahsulotda  sanoatning  ulushi  5,1%,  qishloq  va   oʻrmon  xoʻjaligining  ulushi  26,6%,  xizmat  koʻrsatish   sohasining  ulushi  68,3%.  Qishloq  xoʻjaligi  –  Mamlakat   maydonining  61%  qishloq  xoʻjaligiga  yarokli  yerlar.   Mayda  xususiy  dehqonchilik  xoʻjaliklari  ustun.  Davlat   xoʻjaliklari,  shir-katlar  va  qishloq  xoʻjaligi  toʻgaraklari   ham  bor.  Eng  muhim  qishloq  xoʻjaligi  ekinlari:  javdar,   bugʻdoy,  arpa,  suli,  kartoshka,  qand  lavlagi  va  boshqa   Sabzavot,  tamaki,  yem-xashak,  re-zavor  mevalar  ham   yetishtiriladi.  Chorvachilik  salmogʻi  katta.  Koramol,   choʻchqa,  qoʻy,  ot,  parranda  boqiladi. Polsha toshkoʻmir,  oltingu-gurt,  tabiiy  gaz,  kumush   qazib  olishda,  poʻlat  eritishda  Yevropada  oldingi   oʻrinlardan  birida  turadi.  Kumir  mamlakat   yoqilgʻienergetika  balansining  asosini  tashkil  etadi. • Transportning asosini  temir  yoʻllar  tashkil   etadi.   Transport   yoʻli   uzunligi   –   24   ming   km,  avtomobil  yoʻllari  uz.  372,5  ming  km.   Dare   kemachiligi   rivojlangan.   Asosiy   dengiz   portlari   –  Gdansk ,  Gdinya ,  Shchetsin .   Dengiz   savdo   flotining   tonnaji   –   4,5   mln.   tonna   dedveyt.   Asosiy   xalqaro   aeroporti  –  Okense  (Varshava  yaqinida). Polsha davlati   import   va   eksporti • Tashqi kreditlar bo'yicha foizlar Polsha soliqlaridan to'lanadi ,  bu  asosan  byudjet  taqchilligining  yuqori  darajasini  belgilaydi   (ya'ni,  soliq  va  to'lovlar  etarli  emas). • Shu  bilan  birga,  Polshada  soliqqa  tortish  darajasi  ancha  yuqori   (quyidagi  jadvalga  qarang). • Taklif  korporativ   soliq  19,00  % • Taklif  daromad   solig'i  32,00  % • Savdo  solig'i  23,00% • Taklif  ijtimoiy   sug'urta  36,12  % • Korxonalar  uchun  ijtimoiy  sug'urta  stavkasi  22,41% • Xodimlar  uchun  ijtimoiy  ta'minot  darajasi  13,71% • Polshaning Sharqiy  Evropadagi  faolligi  o'sib  borayotgani  va  uning  mintaqaviy   Intermarium  rahbari  roliga  da'volari  fonida,  nima  ekanligini  ko'rib  chiqish   o'rinlidir.  iqtisodiy   asoslar  bu  faoliyat  va  uning  asosi  qanchalik  kuchli.  Bu  bizga   Rossiyaga  qarshi  qaratilgan  siyosatning  istiqbollari  haqida  gapirish  imkonini   beradi. • Sharqiy  Evropa  mintaqasida  Polsha  eng  ko'p  asosiy   davlat  iqtisodiyot,  hudud  va   aholi.  Biroq,  Polsha  iqtisodiyoti  unga  Sharqiy  Yevropa  mintaqasida  mustaqil   yetakchilik  lavozimlarini  egallash  imkoniyatini  bermayapti,  deyishga  asos  bor. • YaIM  – 470  milliard  AQSH  dollari.  Aholisi  - 37,95  million  kishi,  maydoni  - 312,7   ming  kvadrat  metr.  m. • Polsha  tarixan  Sharqiy  Yevropada  oʻzining  yetakchilik  mavqeini  mustahkamlab   olishga  va  “kuchlilar”  (AQSh)  koʻmagida  milliy  ambitsiyalarini  amalga  oshirishga   intiladi.  Ikkinchisi  Varshavaga  ittifoqchilarning  sharqiy  qo'shnilari,  birinchi   navbatda,  Ukraina  va  Belarus  Respublikasiga  nisbatan  harakatlarini  nazorat  qilish   va  muvofiqlashtirish  vazifasini  topshirdi.

O'xshashlar

Polsha turizmining rivojlanish xususiyatlari
Norvegiya davlati
Qatar davlati
Turkmaniston davlati
Belgiya davlati