Oilaviy marketingining narx vositalari - Iqtisodiyot - Slaydlar

Oilaviy marketingining narx vositalari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

268.2255859375 KB

Ko'chirib olish

1MAVZU: “OILAVIY MARKETINGINING NARX VOSITALARI”

Kirish 1-BOB. Oila marketingi tizimida narx va narxlashtirish. 1.1.Oila marketining mazmun-mohiyati. 1.2. Narx – marketingning daromad keltiruchi unsuri sifatida. 2-BOB. Oila marketingi tizimida iste`mol tovarlarining xarid narxlarini aniqlash jarayoni. 2.1. Oila ehtiyojlari uchun tovarlarning xarid narxlarini aniqlash bosqichlari . 2.2.Oilaviy xaridlarni qilishda natx muzokaralarini olib borish. 2.3. Muqobil uslubda so`nggi xarid narxini aniqlash. 3-BOB. Oilaviy xaridorlarning narx bo`yicha mohirligini o`rganish uslubiyoti. 3.1. Oilaviy xaridorlarning narx bo’yicha mohirlik darajalarini aniqlash. 3.2. “Oilaviy marketingining narx vositalari” mavzusini o`qitishning texnoligik modelini yaratish. Xulosa va tavsiyalar. Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati. Ilova ( Oilaviy xaridorlarning narx bo’yicha mohirlik darajalarini o`rganilgan 20 ta savolnoma) . BITIRUV MALAKAVIY ISHINING REJASI:

Mavzuning dolzarbligi. Oila a`zolari narx bo`yisha qancha kompetent holatida bo`lsa, shuncha oila uchun xaridlari barakali va tejamkor bo`ladi. Oilaviy xaridorlarning o’z-o’zini narxlashtirish bo’yicha mohirlik darajasini aniqlash uslubiyotini o`rganish muhim ahamiyat kasb etadi. Shu bois, xonadon ehtiyoji uchun tovarlarning xarid jaraynida narx bo`yisha mohirlik darajalarini aniqlash uslubiyotini ishlab chiqish va uni amalda qo’llash dolzarb masala hisoblanadi. Bitiruv malakaviy ishining maqsadi bo’lib oilaviy marketingining narx vositalarini izlanishdan iborat. Tadqiqot predmeti – oilaviy xaridorlarning narxlashtirish bo’yicha mohirlik darajasini aniqlash uslubiyoti tadqiqotning predmeti hisoblanadi. Tadqiqot ob’ekti bo’lib, oilaviy marketingining narx vositalari hisoblanadi. Bitiruv malakaviy ishi kirish, uch bob, xulosa va tavsiyalar hamda foydanilgan adabiyotlar ro’yxati va ilovadan iborat. KIRISH

I.BOB. OILA MARKETINGI TIZIMIDA NARX VA NARXLASHTIRISH

“ Marketing” - bu bozorda faoliyat ko’rsatish va amal qilish maqsadida bozorni bilish san’ati va mahoratidir. 1-rasm. Marketing majmuasi

1 • Oila a’zolarini iste’molchilik, demografik, psixografik belgilari asosida segmentlash . 2 • Uy ishlarini oila a’zolari o’rtasida teng taqsimlash. 3 • Oila a’zolarining kasb-hunarlarini tijoratlashtirish va boshqalar. 4 • Oila a’zolarining talab-ehtiyojlarini o’rganish. 5 • Uy xo’jaligini yurituvchining xaridorlik say’- harakatlarini tadqiq etish.UY XO’JALIGI DARAJASIDA MARKETING FAOLIYATINING ASOSIY YO’NALISHLARI:1B 26 27 28 29

“ BOZOR NARXI -BU TOVAR VA XIZMATLAR UCHUN SOTUVCHI TOMONIDAN SO’RALADIGAN VA XARIDOR TOMONIDAN ULARNI SOTIB OLISHDA TO’LANADIGAN PUL (TOVAR, XIZMAT) MIQDORIDIR” DEB, TA`RIFNI BERADI NARXNI SHAKLLANTIRISH - BU TOVAR VA XIZMATLARNING QIYMATI VA NAFLILIGINI PUL SHAKLIDA IFODALASH JARAYONI BILAN BOG`LIQ IQTISODIY VA MARKETING FAOLIYATIDIR.

F O Y D A S O L I Q T A N N A R X 2-rasm. Narxni shakllantirish piramidasiNarxni shakllantirish o`zining ichki tuzilmasiga ega. Bu tuzilmani piramida shaklida tasvir qilganda (2-rasmga qarang) uning uchta bosqichi ko`z oldimizda namoyon bo`ladi. Bular tannarx, soliq va foyda.

TOVAR NARXINI ANIQLANADI FORMULASI : TN = TTN+F, Bu erda: TN - tovar narxi; TTN - tovar tannarxi (tovar ishlab chiqarishga va uning sotishiga sarflangan barcha xarajatlarning pul shaklida ifodalanishi); F – foyda (tovarni sotishdan ishlab chiqaruvchisi va sotuvchisi qo’lga kiritadigan foyda);

II.BOB. OILA MARKETINGI TIZIMIDA ISTE`MOL TOVARLARINING XARID NARXLARINI ANIQLASH JARAYONI

02.04.2009 111 • TEJAMKOR XARIDORLAR. 2 • HURMATTALAB XARIDORLAR . 3 • NAFOSATLI XARIDORLAR . 4 • BEPARVO XARIDORLAR . 5 • ARALASH XARIDORLAR . Xaridorlarni tovar narxiga bo’lgan munosabatdoshligi bo’yicha beshta guruhlarga ajratiladi : 01 01 10 05 13 04 01 3A 1E07 08 01 11 1E 06 01 1D 1E 09 01 02 1E 0A 160F 42

T/r Narxga bo’lgan munosabati bo’yicha xaridorlarning turlari Oila namoyandalari ning soni % hisobida 1 Tejamkor xaridorlar 14 70,0% 2 Hurmattalab xaridorlar 3 15,0% 3 Nafosatli xaridorlar - 0 4 Beparvo xaridorlar - 0 5 Aralash xaridorlik sa`y- harakatlari 3 15,0% Jami: 20 100%1-jadval. 20 ta oila namoyandalarining narx bo’yicha xaridorlik xulq-atvorlari Jadval biz tomonidan so`rovnoma asosida tuzilgan

Oila ehtiyoji uchun tovarlarning xarid narxlari ruyidagi uch bosqichda aniqlanadi: 1.TOVAR NARXLARINING BOZORDAGI HOLATINI O’RGANISH 2.NARX MUZOKARALARINI OLIB BORISH 3.SO’NGGI XARID NARXINI ANIQLASH

T/r Narxni foiz hisobida tushurishga say’- harakatlari Oila namoyandalar ining soni % hisobida 1 5-10%; 3 15,0% 2 11-20%; 10 50,0% 3 21-30%; 4 20,0% 4 31-40%; 1 5,0% 5 41-50%; 1 5,0% 6 50% ko’proqga 0 0 7 Boshqa 1 5,0% Jami: 20 1002-jadval. 20 ta oila namoyandalarining tovar bahosi bo’yicha muzokara jarayonida narxlarni tushurish say’ - harakatlari

T/r Narx bo’yicha muzokaralarning usullari Oila namoyandalarining soni % hisobid a 1 Qisqa 1 5,0% 2 Epchil 2 10,0% 3 Uzoq 1 5,0% 4 Munosib 7 35,0% 5 Xushmuomala 6 30,0% 6 Parvona 1 5,0% 7 Muzokarasiz 1 5,0% 8 Savobtalab 1 5,0% 9 Ayor 0 0 Jami: 20 100%3-jadval.20 ta oila namoyandalarining narx bo’yicha muzokaralari usullarini amalda qo’llashi

III.BOB. OILAVIY XARIDORLARNING NARX BO`YICHA MOHIRLIGINI O`RGANISH USLUBIYOTI

UY XO’JALIKLARINING TIJORAT FAOLIYATI SAMARADORLIGI OILA A’ZOLARINING NARXLASHTIRISH BO’YICHA MOHIRLIK DARAJASIDAN BOG`LIQDIR. OILAVIY XARIDORLARNING O’Z- O’ZINI NARXLASHTIRISH BO’YICHA MOHIRLIGINI QANDAY ANIQLASH MUMKIN?

Oilaviy xaridorlarning narx bo’yicha mohirlik darajalari test orqali aniqlanadi. 4-jadvalda oilaviy xaridorlarning narx bo’yicha mohirlik darajasi baholash imkonini beradigan 10 ta Internetdan topgan savollar keltirilgan.Oila a’zolarini mazkur test orqali so’rov o’tkaziladi. So’raladigan har bir savolning baholash shkalasidagi beshta javob variantidan o’ztga xos va mos keladigan bittasini tanlab katakchaning ro’pa- ruida plyus belgisini qo’yib chiqadi.

T/r Oilaviy xaridorlarning narx bo’yicha xaridorlik xulq-atvorlarini ifodalaydigan fikrlar Hech qachon (1) Kamdan-kam (2) Ba’zida (3) Tez-tez (4) Hamisha (5) I II III IV V VI VII 1. Men uy xo’jaligi ehtiyojlari uchun tovarlarni xarid qilishda sotuvchilar bilan narx muzokaralarni olib boraman. + 2. Oila uchun tovar tanlashda ularning narxini birinchi darajali mezon sifatida hisoblayman. + 3. Xarid jarayonida rag`batlantiruvchi,miqdoriy, mavsumiy, to’lov kabi narx imtiyozlari va tashlanmalaridan foydalanaman. + 4. Narxlarning sun’iy ravishda oshirilgan holatda men oila uchun xaridlarimni kechiktirish, odatdagidan kamroq sotib olish yoki iloji boricha umuman xarid qilmaslikka harakat qilaman. + 5. Men tushunamanki,xaridorlarga taklif qilinadigan narx bir tomondan sotuvchilarning xarajatlarini qoplash va kutiladigan maqsadli foydani olish imkoniyatini bersa, ikkinchi tomondan, bo’lajak xaridorlar uchun so’raladigan narx jozibador bo’lishi kerak. + 6 Bozorda uy-ro’zg`or uchun yangi tovarlarning paydo bo’lganda men ularni darhol sotib olmasdan, narxlarini pasayishini kutaman. + 7 Oila uchun tovarlarni osongina uy oldidagi chakana do’kondan emas,balki ulgurji savdo shoxobchalariga borib ko’tarasiga, arzonroq narxlarda xarid qilib olib kelaman. + 8. Men tez xarid qilishdan ko’ra bozorni bafurja aylanib undagi barcha o’xshash tovarlar narxi bilan tanishib chiqganimdan so’ngra xarid qilishni afzal ko’raman. + 9. Men tovar narxini uning qiymati (unga sarflangan mehnat vaqti), tannarxi (tovarning foydasiz narxi) va nafliligi (iste’mol xossalari) bilan solishtirib xaridimni amalga oshiraman. + 10. Mening asosiy xarid shiorim: “Bozordan narsalarni arzonlashtirib sotib olishdan” iborat. +4-jadval. Oilaviy xaridorlarning o’z-o’zini narxlashtirish bo’yicha mohirlik darajasini aniqlovchi fikrlar va baholash mezonlari

Bunda, ishlab chiqilgan iqtisodi fikrlarga beriladigan javoblar variantlari va ularni baholash mezonlari quyidagicha: • Hech qachon – 1 ball; • Kamdan-kam – 2 ball; • Ba`zida – 3 ball; • Tez-tez – 4 ball; • Hamisha – 5 ball.

1.Narx bo’yicha xaridorlik xulq- atvorlarini ifodalanuvchi fikrlarga oila a’zolari tomonidan baholash mezonlari asosida shaxsiy munosabatini bildirish. 2. Baholash jadvali yuzasidan javoblar ballari summasining hisob-kitobi. 3.“Narxlashtiris h bo’yicha mohirlik koeffistienti”ni hisoblash. 4.Oilaviy xaridorning narxlashtirish bo’yicha mohirlik darajasini aniqlash.“ “ OILAVIY XARIDORLARNING O’Z-O’ZINI NARXLASHTIRISH BO’YICHA MOHIRLIK DARAJASI» METODIKASI TO`RTA QADAMLADAN IBORAT: 1B1E11 29201817 20 17 31 2037 24 35201A2C 21 20 21 35 2E 34 34 19 1A17 361E0811 1A 21 222C2331 1A 451E09 29201817 25 352C 21 2820182034 20

“ Narxlashtirish bo’yicha mohirlik koeffistienti» qiymatiga mos keladigan xaridorning mohirlik darajasi quyidagi baholash shkalasi asosida aniqlanadi . “ Oilaviy xaridorlarning o’z-o’zini narxlashtirish bo’yicha mohirlik koeffistienti» ga mos keladigan oila a`zosining mohirligi quyidagi baholash darajasida aniqlanadi

OILA A`ZOLARNING NARXLASHTIRISH BO’YICHA MOHIRLIK DARAJALARI 1-0,75 ball • “ YUQORI” 0,75-0,50 ball • “ O`RTACHA” 0,50-0 ball • “ PAST”

2014 yilning 14-15 aprelda Buxoro viloyatidagi 20 ta oila namoyandalarining narx bo’yicha mohirlik darajalarini maskur test orqali o`tkandik. Sinov to`g`risida ma`lumot 5-jadvalda keltirilgan.

T/r Narxlashtirish bo’yicha mohirlik koeffistientlari Narxlashtiris h bo’yicha mohirlik darajasi Oila namoyandalarinin g soni % hisobida 1 0 dan 0,50 gacha Past 0 0 2 0,50 dan 0,75 gacha O’rta 12 60,0% 3 0,75 dan 1 ga qadar Yuqori 8 40,0% Jami: - 20 100%5-jadval.20 ta oila namoyandalarining o’zini-o’zi aniqlangan narxlashtirish bo’yicha mohirlik darajasi

5-JADVAL MA`LUMOTLARI KO’RSATIYAPTIKI, 20 nafardan 12 tasi yoki 60,0% o’rta darajadagi, 8 nafari (40,0%) yuqori darajadagi va birortasi ham past darajadagi narx bo’yicha mohirlikka ega ekanligi aniqlandi.Bu ma’lumotlar oila a’zolarining narx-navo masalalaridan etarlicha ogoh emasligidan dalolat beradi.

1. “ Oila marketingi” deganda uy xo’jaliklarining bozor bilan bog`liq ishlab chiqarish, tijorat, moliyaviy, tashkiliy-boshqaruv, tadbirkorlik faoliyatlarini nazarda tutiladi . 2.20 ta oila namoyandalarini so`roq o`tkazish natijasida ularning narx bo’yicha muzokaralari amalda qo’llashning quyidagi usullarini aniqlashga muyassar bo`ldik: Qisqa; Epchil; Uzoq ; Munosib; Xushmuomala; Parvona; Muzokarasiz; Savobtalab; Ayor . 3. “Oilaviy xaridorlarning o’z-o’zini narxlashtirish bo’yicha mohirlik darajasi»ni hisoblash metodikasi to’rta quyidagi qadamlardan iborat: Birinchi qadam .narx bo’yicha xaridorlik xulq-atvorlarini ifodalanuvchi fikrlarga oila a’zolari tomonidan baholash mezonlari asosida shaxsiy munosabatini bildirish . Ikkinchi qadam . Baholash jadvali yuzasidan javoblar ballari summasining hisob-kitobi . Uchinchi qadam . “Narxlashtirish bo’yicha mohirlik koeffistienti”ni hisoblash . To’rtinchi qadam . Oilaviy xaridorning narxlashtirish bo’yicha mohirlik darajasini aniqlash . 4. “Narxlashtirish bo’yicha mohirlik koeffistienti» qiymatiga mos keladigan xaridorning mohirlik darajasi quyidagi baholash shkalasi asosida aniqlanadi. 1 dan 0,75 gacha – “yuqori” darajadagi mohirlik; 0,75 dan 0,50 gacha – “o’rta” darajadagi mohirlik; 0,50 dan 0 ga qadar – “past” darajadagi mohirlik; 5. Buxoro viloyatida yashaydigan 106 ta oila namoyandalarining muallif nazoratida o’z-o’zini narx bo’yicha mohirlik darajasini hisob-kitoblari (11-jadval ) ko’rsatadiki,ularning yarmidan ko’pi, 20 nafardan 12 tasi yoki 60,0% o’rta darajadagi, 8 nafari (40,0%) yuqori darajadagi va birortasi ham past darajadagi narx bo’yicha mohirlikka ega ekanligi aniqlandi. XULOSA

Birinchidan, oilalarni iqtisodiy jihatidan mustahkamlash maqsadida oilaviy marketingning narx vositalarini qo`llash maqsadga muvofiq bo`ladi. Ikkinchidan , bitiruv malakaviy ishining 3.1. paragrafida sinalgan “Oilaviy xaridorlarning narx bo’yicha mohirlik darajalarini o`rganish savolnoma” si orqali oilaviy xaridorlarning narx bo’yicha mohirlik darajalarini aniqlash jarayonida qo`llashni tavsiya etamiz. Uchunchidan, bitiruv malakaviy ishi doirasida yaratilgan “Oilaviy marketingining narx vositalari” mavzusini Buxoro viloyatidagi kasn- hunar kollejlar va akademik litseylarning 3-boshqich o`quvchilari uchun 4 soatli seminar-treninglarni yushtirishini tavsiya etamiz. To`rtinchidan , yosh oilalarga oila ehtiyoji uchun tovarlarning xarid narxlarini aniqlash jarayonida tovar narxlarining bozordagi holatini o’rganish, narx muzokaralarini olib borish va so’nggi xarid narxini aniqlashga e`tibor qaratish lozim. BITIRUV MALAKAVIY ISHI NATIJASIDA QUYIDAGI TAVSIYALARNI BERAMIZ :

29E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!3D

O'xshashlar

Narx va narx siyosati 2

Narx belgilashni jarayon omillar

Yangi tovarlar uchun narx strategiyasi

Turistik mahsulotlarga narx belgilashning xususiyatlari

Amerikadagi oilaviy hayot haqida statistikalar