logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Iqtisodiyot
  4. O`tish davri evolytsion yo`lining xususiyatlari

O`tish davri evolytsion yo`lining xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

468.001953125 KB
Ko'chirib olish
O`tish davri evolytsion yo`lining xususiyatlari Demokratik jamiyatga o‘tish • Demokratik jamiyatga o‘tishning uchinchisi - evolyusion yoki bosqichma-bosqich yo‘l hisoblanadi. Uning xarakterli xususiyati shundaki, mamlakatda amaldagi siyosiy hokimiyat tugatilib, uning o‘rniga yangi hokimiyat vujudga kelishi bilan, eskini keskin, bir «zarb» bilan tugatmasdan, bosqichma- bosqich, vazminlik bilan tugatilib boriladi. Hatto, ularning ayrim imkoniyatlaridan ham foydalanib boriladi. Xuddi ana shu jarayonda iqtisodiy islohotlarni olib borishda va bu yo‘nalishda yangi munosabatlar shakllantiriladi. Bu yo‘lning o‘ziga xosligi siyosiy va iqtisodiy hayotda o‘tkazilayotgan islohotlar bilan hamohang ravishda ma’naviy- ma’rifiy sohalarni ham yangi ehtiyojlar asosida rivojlantirilib borilishidir. • Klassik yo‘lda demokratik qadriyatlar mavjud jamiyat ichida yuzaga keladi. Bunda faoliyat ko‘rsatayotgan tuzumning taraqqiy qilishi, mulk egalarining oddiy xalqning ehtiyojlarini qondirishga yo‘naltirilib boriladi. Uning o‘ziga xos xususiyati, har ikki tomonning ham manfaatdorligidadir. Bunday sharoitda demokratik qadriyatlar taraqqiyotning ijtimoiy-siyosiy munosabatlarining «ma’rifatlashib», xalq farovonligini ta’minlash omili bo‘lib qoladi. Hozirgi davrda ko‘pchilik mamlakatlar evolyusion yo‘l totalitarizm yoki diktaturalar xukmronligini barbod etilishining birdan-bir to‘g‘ri yo‘l ekanligini tasdiqlamoqda. Ayniqsa, o‘rtacha rivojlangan mamlakatlarning demokratiyaga o‘tishi uchun xos bo‘lgan bu yo‘l mamlakatlar hayotida keskin o‘zgarishlarni amalga oshirishning imkoniyatlari bo‘lmaganligi bilan ham bog‘liqdir. • Klassik o‘tish yo‘lida aholining dunyoqarashi o‘zgarib borishini taqozo qilgan bo‘lsa, totalitarizm – ommaning ongini to‘laligicha o‘z manfaatlariga bo‘ysundirgan jamiyat bo‘lganligi uchun ham uni bir «zarb» bilan demokratiyaga «moslashtirish» nihoyatda murakkab edi. Chunki ongni o‘zgartirish qisqa vaqtda amalga oshadigan jarayon emas, u jamiyat hayotida bo‘ladigan o‘zgarishlarga mos ravishda sodir bo‘ladi. • Ayniqsa, bu jarayon sanoat ishlab chiqarishi kam taraqqiy qilgan agrar sektor yetakchilik qiladigan mamlakatlarda asta-sekinlik bilan amalga oshishi ham umumqonuniyatdir. Chunki bunday mamlakatlarda aholining siyosiy madaniyati keskin o‘zgartirishlar ehtiyojlaridan orqada qolgan bo‘ladi. • Klassik o‘tish uchun xos bo‘lgan kapitalistik munosabatlar sharoitida demokratiyaga o‘tishda eski tuzum xavf tug‘dirmaydi, balki u o‘rnini rivojlanayotgan yangi demokratik munosabatlarga «bo‘shatib» bera boshlaydi. • Totalitarizm esa yangi demokratik jarayonlar uchun xavf tug‘diradi. Chunki uning hukmronligi davrida shakllangan, nihoyatda kuchga tayangan munosabatlar va ma’naviy-ma’rifiy salohiyat demokratik jarayonlar rivojlanishi uchun qarshilik ko‘rsatib turadi. Buni albatta hisobga olmaslik mumkin emas. • Evolyusion yo‘lning yana bir afzalligi shundaki, bugun insoniyat juda katta intellektual kamolot darajasiga ko‘tarildi. Shuning bilan birga, uning ehtiyojlari ham unga mos ravishda rivojlanib bormoqda. Ana shu ikki jarayonni uyg‘un holatda rivojlantirish imkoniyatini faqat evolyusion yo‘ldan borish bilan hal qilish mumkin bo‘ladi. Bugun xuddi ana shu yo‘l fojealarga olib keluvchi qarama-qarshiliklarning oldini olishga va taraqqiyotga murosa-yu, madora yo‘l bilan erishish imkonini bermoqda. Bu yo‘l bugun o‘z mustaqilligini qo‘lga kiritib endi taraqqiyot yo‘liga kirayotgan Osiyo, Afrika, Lotin Amerikasi mamlakatlari uchun ham samarali bo‘lgan yo‘l hisoblanadi. Ular hozir taraqqiyotning qaysi bosqichlarida bo‘lishlariga qaramasdan, demokratik taraqqiyot bosqichiga ham tabiiy-tadrijiy yo‘ldan borishlari pirovard bosh maqsadga erishish demakdir. O‘zbekiston yuqorida sanalgan global va milliy modellarning birontasidan voz kechmadi, ulardan foydalandi.

O'xshashlar

Soliq tizimiga bosqichma – bosqich o`tish
Bozor infratuzilmasi O`zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o`tish tamoyillari
O`zbekistonda bozor iqtisodiyotga o`tish asosiy maqsadi va islohotlar strategiyasi
Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davri va uning O‘zbekistondagi xususiyatlari
Bozor iqtisodiyotiga o`tishning yo`llari va modellari