Iste’molchilar hatti-harakati - Iqtisodiyot - Slaydlar

Iste’molchilar hatti-harakati

Yuklangan vaqt:

04.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

887.3310546875 KB

Ko'chirib olish

MAVZU: ISTE’MOLCHILAR HATTI-HARAKATI REJA: 1. Iste’molchilarni afzal ko’rishlari . 2. Naflilik funksiyasi va budjet chizig’i. 3. Iste’molchi tanlovi.

• Bozor talabining shakllanishi asosida shaxsiy (individual) talab yotadi, ya ni alohida iste′ molchining talabi, har bir shaxs o`zining fiziologik ehtiyojlarini qondirish uchun qandaydir ′ mahsulotdan, qanchadir sotib olishi kerak, sotib olish uchun ma lum miqdorda mablag`i ′ bo`lishi kerak. Iste molchining mablag`i cheklangan. Iste molchi har doim tanlov oldida ′ ′ turadi va tanlov chog`ida quyidagi uchta savolga javob izlaydi: • 1. Nimani xarid qilish? • 2. Xarid qilinadigan ne matning narxi qancha? ′ • 3. Ne matni harid qilish uchun mablag` yetarlimi? ′ • Birinchi savolga javob berish uchun ne matning iste molchi uchun naflilik darajasini ′ ′ aniqlash, ikkinchi savolga javob berish uchun - ne matning narxini va uchinchi savolga ′ javob berish uchun iste molchining daromadini o`rganish lozim bo`ladi. Mana shu uchta ′ element - naflilik, narx va daromad - iste molchi tanlovining asosini tashkil etadi ′ 1. Iste′molchilarni afzal ko`rishlari .

Iste molchi tanlovning asosiy elementlari.′

Naflilik funksiyasi . Iste molchi harakatini aniqroq tahlil qilish uchun naflilik ′ funksiyasidan foydalanamiz. Naflilik funksiyasi – bu iste molchining iste mol ′ ′ qiladigan ne matlardan oladigan naflilik darajasini ifodalovchi ko`rsatkichdir: ′ TU =f(x1,x2, x3…xn). Bu yerda TU- umumiy naflilik darajasi; x1,x2, x3…xn - 1, 2, ..., n ne matlar hajmi. ′ Dastlab ko`pchilik iqtisodchilar ne matlar narxini shakllanishi asosida ularning ′ nafliligi yotadi degan fikrda bo`lishgan. Unga ko`ra ne matning iste molchi uchun ′ ′ nafliligi qancha yuqori bo`lsa, narxi shuncha qimmat va aksincha nafliligi qancha past bo`lsa, narxi ham shuncha arzon bo`ladi. Naflilik funksiyasi va budjet chizig`i.

Naflilik asosan 2 turga bo`linadi; Umumiy naflilik ( Total utility) va Chekli naflilik( Marginal utility). Umumiy naflilik ( Total utility) - biror ne′matdan ketma-ketlikda iste′mol qilib borilganda ulardan olingan jami naflilik yig`indisini ifodalaydi va u o`sib borish xususiyatiga ega. Shu bilan birga iste′mol to`yingan sharoitda umumiy naflilik o`zining maksimal qiymatiga erishadi. Chekli naflilik( Marginal utility) - ne′matdan qo`shimcha bir birlik iste′mol qilish natijasida olinadigan qo`shimcha naf miqdorini ifodaladi. Chekli naflilik - bu naflilik funksiyasidan biror ne′mat o`zgaruvchisi bo`yicha olingan xususiy hosilaga teng: MU i - i -ne mat bo`yicha chekli naflilik darajasi; ΔTU – umumiy ′ naflilik darajasining o`sgan qismi; Δ X i - i -ne matni iste mol ′ ′ qilish miqdorining o`sgan qismi.

Umumiy naflilik va chekli naflilikning o`zgarishi

Iste′molchining afzal ko`rishi qoidalari. Iste′molchining eng yaxshi iste′mol ne′matlar majmuini tanlashini, ne′matlar turi ikkita bo`lgan hol uchun qaraymiz. Umuman olganda iste ′molchi tanlovini berilgan ne′mat bilan boshqa qolgan barcha ne′matlar o`rtasida qarasak ham bo`ladi. Ikki o`zgaruvchili naflilik funksiyasi grafigi Befarqlik egri chizig`i - bu iste molchi uchun bir xil naf beruvchi ′ ne matlar kombinatsiyalarini ifodalaydi. ′

Gamburger va fanta ichimligi uchun befarqlik egri chizig`i Befarqlik egri chiziqlari kartasi Befarqlik egri chiziqlari bir-biri bilan kesishmaydi. Befarqlik egri chiziqlari qanchalik o`ngda va tepada joylashgan bo`lsa, unga to`g`ri keladigan naflilik shuncha yuqori bo`ladi.

Budjet chizig`i Byudjet chizig`i. Befarqlik egri chiziqlari bir ne mat bilan ikkinchi ne matni almashtirish mumkinligini ′ ′ ko`rsatadi, xolos. Lekin, ular iste molchi uchun qaysi tovarlar majmuasi nafliroq ekanligini ko`rsata olmaydi. ′ Bunday masalani byudjet chizig`i yordamida yechish mumkin. Byudjet chizig`i tovarlar narxiga va iste molchining daromadiga asoslanadi va u mavjud pul mablag`lari ′ chegarasida iste mol uchun qanday tovarlar majmuasini xarid qilish mumkinligini ko`rsatadi. ′

Iste′molchi tanlovi Ne matning nafliligi - ne matning insonning bir yoki ′ ′ bir nechta ehtiyojini qondira olish xususiyatidir. Iste mol nazariyasida ne mat - bu iste molchining ′ ′ ′ ehtiyojini qondira oladigan har qanday iste mol ob ′ ektidir. Iste mol nazariyasida: iste molchilar ma lum ′ ′ ′ ′ didga, xohishga ega va ular bu xohish va didlarini qanoatlantirishda byudjet (daromad) bilan cheklangan; ular ne matlar majmualaridan, ′ maksimal naf keltiradigan majmuani tanlashga harakat qiladi; iste molchilar tomonidan sotib ′ olinadigan ne mat narxi uning miqdoridan bog`liq ′ emas; iste molchilar ne matlar nafligini to`liq biladi ′ ′ va maksimal naf beruvchi ne matlar majmuasini ′ tanlaydi, deb faraz qilinadi. Iste molchining muvozanat holati ′

O'xshashlar

Xalqaro investitsiya harakati

Inflyatsiya, pul harakati va inflyatsiyaga olib keluvchi shart-sharoitlar

Mehnat resurslari korxona xodimlari tartibi soni va harakati ko`rsatkichlari

Isteʼmolchi haq-huquqlarini taʼminlash. Isteʼmolchining bozordagi xatti-harakati va uning tanlovi

Menejer madaniyati