Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning mohiyati, shakllari va usullari - Iqtisodiyot - Slaydlar

Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning mohiyati, shakllari va usullari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

425 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning mohiyati, shakllari va usullari. 1-bob. Iqtisodiyotni davlat tomonidan boshqarishning nazariy asoslari. 2-bob. O’zbekistonda iqtisodiyotini atrtiblashda davlatning roli.

1-bob. Iqtisodiyotni davlat tomonidan boshqarishning nazariy asoslari. • 1.1 Iqtisodiyotni boshqarish va tartibga solish asoslari • 1.2 Davlat iqtisodiy siyosatining maqadi va vositalari. • 1.3 Davlat iqtisodiy siyosatining asosiy yo’nalishlari.

1.1 Iqtisodiyotni boshqarish va tartibga solish asoslari. • Davlatning iqtisodiyotga aralashuvi ikki yo’nalishda kechadi. • Birinchidan, iqtisodiyotning davlat sektorini hosil qiluvchi korxona va tashkilotlar milliy iqtisodiyotning bir bo’g’ini sifatida tovar va xizmatlar yaratib bozor munosabatlarida ishtirok etadi. • Ikkinchidan , davlat umumiy manfaatlarini ifodalovchi kuch sifatida milliy iqtisodiyotni tartiblashda ishtirok etadi.

1.2 Davlat iqtisodiy siyosatning maqsadi va vositalari. • Davlatning siyosati- bu makroiqtisodiy siyosat bo’lib, uning muayyan mamlakatning milliy iqtisodiga taaluqli yo’l-yo’riqlari va ulardan kelib chiqadigan sa’y- harakatlaridan iboratdir. • Davlat siyosati belgilangan maqsadlarga quyidagi vositalar bilan erishiladi: • Iqtisodiy vositalar • Yuridik vositalar • Siyosiy-ma’muriy vositalar

Davlatning siyosati ma’lum maqsadlarni ko’zlaydi,bulardan asosiylari quyidagilar: • Barqaror iqtisodiy o’sishni ta’minlash • Milliy iqtisodiyotning mustaqilligini ta’minlash, uni chet elga qaram bo’lishiga yo’l qo’ymaslik • Iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlash • Milliy pul qadr-qiymatining barqarorligini ta’minlash • Aholi turmush farovonligini muttasil oshirib, iqtisodiyotning ijtimoiyligini to’laroq yuzaga chiqarishga ko’maklashish • Milliy iqtisodiyotning istiqbolini ta’minlash, ya’ni uni uzoq kelajakda o’sib berishiga sharoit hozirlash

1.3 Davlat iqtisodiy siyosatining asosiy yo’nalishlari. • Monetar siyosat- bu davlatning pul-kredit siyosati bo’lib, pul muomalasini tartiblash, iqtisodiyotdagi muvozanatni ta’minlash, iqtisodiyotdagi pul oqimlarini boshqarib turish siyosati hisoblanadi. • Fiskal siyosat- bu davlatning soliq-budjet siyosatidir, unga binoan soliqlar belgilanadi, budjet mablag’lari aniq maqsadlar yo’lida ishlatiladi. • Budjet siyosati- ijtimoiy ne’matlarning yaratilishini kanda qilmay va kerakli miqdorda pul bilan ta’minlab turishga qaratiladi.

• Investitsiya siyosati- bu investitsiya resurslarini shakllantirish va ularni kerakli sohalarga yuborilishini ta’minlashga qaratilgan siyosatdi. • Agrar siyosat- bu davlatning qishloq xo’jaligini qo’llab- quvvatlashga qaratilgan siyosatidir. • Tashqi iqtisodiy siyosat- bu davlatning o’zaro foydali tashqi aloqalarni rivojlantirish, mamlakat iqtisodiyotini jahon xo’jaligi bilan integratsiyalashuvini ta’minlashga qaratilgan siyosatdir. • Davlat siyosati- kapital chiqarish va kapital kiritish tartibini ham belgilaydi. Kapital kiritish zarur bo’lsa bu ish rag’batlantiriladi. Kapital chiqishi ma’qul bo’lsa, davlat bunga sharoit yaratib beradi.

2-bob. O’zbekiston iqtisodiyotini tartiblashda davlatning roli. • 2.1 O’zbekiston milliy iqtisodiyoti taraqqiyoti mezonlari • 2.2 Davlat budjetini muvofiqlashtirish va soliq siyosati • 2.3 O’zbekiston iqtisodiy siyosatini tartiblash xususiyatlari • 2.4 Pul-kredit va monetar tizimini tartiblash xususiyatlari

2.1 O’zbekiston milliy iqtisodiyoti taraqqiyoti mezonlari. • O’zbekiston iqtisodiy taraqqiyotining o’ziga xos yo’li va tamoyillari: • 1-tamoyil. Iqtisodning siyosatdan ustunligi • 2-tamoyil. Davlat bosh islohotchi ekanligi • 3-tamoyil. Qonun ustuvorligi • 4-tamoyil. Kuchli ijtimoiy siyosat • 5-tamoyil. Islohotlarning bosqichma-bosqich amalga oshirilishi

2.2 Davlat budjetini muvofiqlashtirish va soliq siyosati.

• Budjet kodeksi barcha manfaatdor taraflarni budjet tizimi va budjet jarayoni to’g’risidagi keng qamrovli hamda ishonchli axborot bilan ta’minlashga xizmat qiladi. • Budjet kodeksida budjet tizimini boshqarish asoslarini tartibga solish, uning tushunchalari va tuzilishi tamoyillari, budjet tasnifi tuzilmasi, tarkibi va qo’llash tamoyillari belgilangan. • Budjet kodeksida davlat budjeti, davlat maqsadli jamg’armalari va budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari jamg’armalari tuzilmasi, davlat budjeti hamda uning tarkibiga kiruvchi budjetlar daromadlari va xarajatlari aks ettirilgan.

Istiqbolda O’zbekistonda davlat budjeti daromadlarida bevosita soliqlar tushumini orttirish maqsadida quyidagi yo’nalishlarda o’zgartirishlar kiritish maqsadga muvofiq: • mamlakatimizda soliq imtiyozlaridan foydalanishning aniq yo’nalishini ishlab chiqish. Ishlab chiqiladigan yo’nalish mahalliy ishlab chiqarishni qo’llab-quvvatlashga va amalda natija beradigan imtiyozlarni joriy etishga asoslanishi zarur • bo’shayotgan mablag’larni maqsadli vazifalarni bajarishga yo’naltirish sharti bilan berilgan soliq imtiyozlarini hisoblashda aniqlangan tafovutlarni budjetga moliyaviy jarimalar qo’llagan holda undirish amaliyotini keng joriy etish

Ko’rsatkichla r 200 4 200 5 200 6 200 7 200 8 2009 2010 201 1 201 2 Bevosita soliqlar 100, 0 100 100 100, 0 100, 0 100,0 100,0 100, 0 100, 0 Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i 29,9 30,4 30,7 22,5 21,3 21,8 20,4 19,2 17,6 Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i 46,2 46,9 47,5 54,1 54,7 52,4 50,4 42,7 45,7 Yagona soliq to’lovi 18,7 17,8 17,8 19,2 19,7 21,3 24,0 22,9 23,9Davlat budjeti daromadlarida bevosita soliqlar guruhiga kiruvchi soliq tushumlarning o’zgarishi (foiz hisobida)

2.3 O’zbekiston tashqi iqtisodiy siyosatini tartiblash xususiyatlari. Respublika tashqi iqtisodiy aloqalari intensifikasiyaning kelib chiqish shart-sharoitlari quyidagilar : • Milliy xalq xo’jaligi majmui infratuzilmasining yuzaga kelishi, respublikani jahon xo’jaligi aloqalariga keng miqyosda jalb eta oladigan yirik ilmiy potensialining jamul-jamligi • Eksport potensialining yuqori darajada ekanligi • Nisbatan olganda arzon ishchi kuchiga ega bo’lishi mumkinligi • Tegishli kooperasiya va hamkorlikdagi sarmoyalar yordamida raqobatga bardoshli mahsulotlarni yuqori darajada tayyorlay oladigan ishlab chiqarishni qisqa vaqt ichida yaratish potensialining mavjudligi

2.4 Pul-kredit va monetar tizimni tartiblash xususiyatlari. • 2014-yilda Markaziy bank tomonidan pul-kredit siyosati yuritilganligi hamda respublika hukumati tomonidan iqtisodiyotda narxlar barqarorligini ta’minlashga qaratilgan tizimli chora-tadbirlarning amalga oshirilishini inflyatsiyani jilovlashda muhim ahamiyat kasb etdi va uning belgilangan prognoz ko’rsatkichidan past bo’lishi ta’minlandi.

O'xshashlar

Davlat xaridlarini tartibga solishning xalqaro huquqiy asoslari

Inovatsion faoliyatning davlat tomonidan tartibga solinishi

Davlat mulkini xususiylashtirish va boshqarish-iqtisodiyotni tartibga solish vositasi

Tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va nazorati qilish

Iqtisodiy sub’ektlar faoliyatini davlat tomonidan moliyaviy tartibga solish instrumentlari