Ijara muomalalari auditi - Iqtisodiyot - Slaydlar

Ijara muomalalari auditi

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1207.4267578125 KB

Ko'chirib olish

Ijara muomalalari auditi BAJARDI:__________________________________ __

Ko`pchilik xojalik subyektlari avtomobillarni sotib olganidan ko`ra foydaliroq bo`lgani uchun ijaraga oladilar. Bunda auditor avtomashinani ishlatish va ta'mirlash xarajatlarini qoplash, hisoblashishlar tartibi kelishilgan ijara shartnomasi bilan tanishishi lozim. • Jismoniy shaxslar bilan tuzilgan shartnomaga ko`ra ijara to`lovlari ijarachi tomonidan uning xarajatlariga qo`shilsa (2010, 2310, 2510, 2710 schyotlar debet va 6910 schyot kredit) hisoblangan ijara to`lovi summasidan daromad solig`i undiriladi • (Debet 6910, Kredit 6410). Ijaraga beruvchi jismoniy shaxslarga ulardan ijaraga olingan asosiy vositalar uchun hisoblangan ijara to`lovi summasidan budjetdan tashqari fondlarga to`lovlar hisoblanmaydi.

• Agar asosiy vosita obyektlari tadbirkor bo`lgan jismoniy shaxslardan ijaraga olinsa, hisoblangan ijara to`lovi summasidan daromad solig`i ushlanmaydi. Subyekt bunday to`lovlarning barcha turlari bo`yicha soliq inspeksiyasiga har chorakda bildirib turishi lozim. Auditor subyektning ijaraga beruvchi jismoniy shaxslar bilan hisobkitoblarni hisobga olish qoidalari va soliq qonunchiligiga rioya qilinayotganligiga ishonch hosil qilishi lozim.

Auditda bajariladigan barcha amallar lizing muomalalarining xususiyatini hisobga olgan holda amalga oshiriladi. Shuning uchun lizing shartnomalarini tuzish, muomalalarni buxgalteriya hisobida aks ettirish va soliqqa tortishda yo`l qo`yiladigan xatolarning aksariyati me'yoriy hujjatlardagi kamchiliklar va uslubiy qo`llanmalar yetishmasligi bilan bog`liq.

• Audit jarayonida auditor lizing to`lovlarining diskontlangan qiymat to`g`ri hisobga olinishini ham tekshirishi lozim. Minimal lizing to`lovlarining diskontlangan qiymatini hisoblashda diskontlaydigan omil bo`lib, lizing shartnomasida ko`zda tutilgan foiz stavkasi hisoblanadi, agarda uni aniqlash imkoniyati bo`lsa, aks hollarda lizingga oluvchining qarz sarmoyasi bo`yicha o`sib boruvchi foiz stavkasidan foydalaniladi. Lizing muddatining boshlanish vaqtida lizingga oluvchi va lizingga beruvchi lizing to`lovlari jadvali (tartibi) ni kelishib oladi, unda lizingga beruvchining daromadi, lizing obyektining qiymatini qoplash bo`yicha majburiyatlar va ularning lizing muddati davomida taqsimlanishi ko`rsatiladi.

Asosiy vositalarni ta'mirlash xarajatlari auditi • Asosiy vositalarni ta'mirlashga doir muomalalarni tekshirish mobaynida auditor ta'mirlash rasmiylashtirilishining to`g`rililigiga alohida e'tibor qaratishi lozim. Bunda dastavval, mazkur masala bo`yicha subyektda qanday hisob siyosati qabul qilinganligi aniqlanishi zarur. Bu narsa tekshiruvni davom ettirish ketma-ketligini belgilaydi. Subyektlarda asosiy vositalarni ta'mirlashga doir xarajatlar quyidagicha hisobdan o`chirilishi mumkin: xarajatlarning qilinish me'yoriga qarab bevosita mahsulot (ish, xizmat) lartannarxiga; asosiy vositalarni ta'mirlash uchun yaratilgan fond hisobidan; xarajatlarni oldin 3190 – «Boshqa kelgusi davr xarajatlari» schyotiga olib borib,keyinchalik bir me'yorda tannarxga qo`shib borish.

• Auditor, eng avvalo, bu masala bo`yicha ham subyektda qanday hisob siyosati qabul qilinganligini aniqlashi lozim. Ayrim subyektlar kelgusi yil uchun hisob siyosatini qabul qilishda ta'mirlash xarajatlarini har oyda haqiqiy xarajatlar hajmida hisobdan o`chiradigan tartibni qo`llaydilar. Boshqa subyektlar ta'mirlash fondi yaratadilar (ta'mirlashning barcha turlari uchun rezervga mablag` ajratadilar), haqiqatda bajarilgan ta'mirlash ishlari uchun qilingan xarajatlarni esa tashkil etilgan fond hisobiga hisobdan o`chiradilar.

Odatda, hisob yuritish siyosatining birinchi variantini kichik va o`rta biznes subyektlari, ikkinchisini esa asosiy vositalari mulk (aktiv) larning salmoqli qismini tashkil etadigan yirik subyektlar qo`llaydilar.

• Asosiy vositalarga eskirishni hisoblash va ta'mirlash bo`yicha subyektda qanday hisob yuritish siyosati qabul qilinganligini aniqlash uchun 8910 - «Kelgusidagi xarajatlar va to`lovlar uchun rezervlar» schyotining ma'lumotlari bilan tanishish zarur. Agar 8910 schyotda alohida ta'mirlash fondi degan analitik schyot ajratilgan bo`lsa, ushbu fondga qilingan ajratmalarning hajmi qanchalik asoslanganligi (iqtisodiy hisob-kitoblar bilan tasdiqlanganligi) ga ishonch hosil qilish zarur. Ajratmalar hajmi asosiy vositalar turlari bo`yicha tabaqalangan yoki ajratmalarning yagona normasi o`rnatilgan bo`lishi mumkin. Auditor nuqtai nazaridan yagona normativni qo`llash tannarxning asossiz ko`tarilishi va soliqqa tortiladigan bazaning pasayishiga olib kelsa, u bunday holatni auditorlik hisobotida ko`rsatib o`tishi lozim.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!

O'xshashlar

Ishlab chiqarish jarayoni auditi

Asosiy vositalar auditi

Pul mablag’lari auditi

Moliyаviy natijalar auditi

Mahsulot ishlab chiqarish va sotishning auditi