Bozor iqtisodiyoti sharoitida qishloq xo‘jaligida davlat rahbarligi va amalga oshirilayotgan agrar-iqtisodiy islohotlar - Iqtisodiyot - Slaydlar

Bozor iqtisodiyoti sharoitida qishloq xo‘jaligida davlat rahbarligi va amalga oshirilayotgan agrar-iqtisodiy islohotlar

Yuklangan vaqt:

22.05.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

992.7490234375 KB

Ko'chirib olish

Bozor iqtisodiyoti sharoitida qishloq xo‘jaligida davlat rahbarligi va amalga oshirilayotgan agrar-iqtisodiy islohotlar

M a v z u : B o z o r i q t i s o d i y o t i s h a ro i t i d a q i s h l o q x o ‘ j a l i g i d a d a v l a t r a h b a r l i g i v a a m a l g a o s h i r i l a y o t g a n a g r a r- i q t i s o d i y i s l o h o t l a r R E J A : 1. Erkin bozor iqtisodiyoti, uning mazmun va mohiyati 2. Qishloq xo‘jaligida amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar tizimi 3. Qishloq xo‘jaligida yer, suv, mulk, baho, soliq, moliya va kredit islohotlari va ularning natijalari 4. Qishloq xo‘jaligida davlat dotatsiyasi va subsidiyasi Kun.uz maqolalaridan foydalanildi 01020304 18020319 07 1E0203 0605 20020319

Iqtisodiyotni erkinlashtirish bosqichida qishloq xo‘jaligida haqiqiy mulkdorlar sinfini shakllantirish orqali ishlab chiqarish samaradorligini oshirish zaruriyati va agrar sohani isloh qilish bilan bog‘liq muammolarni hal etish respublikamiz iqtisodiyoti uchun nafaqat ilmiy-nazariy, balki amaliy ahamiyatga ega. Qishloq xo‘jaligida mulkiy munosabatlarni rivojlantirish masalalari atroflicha tahlil etilgan bo‘lsa-da, lekin bozor iqtisodiyoti sharoitida, iqtisodiyotni erkinlashtirish davrida mulkiy munosabatlarni tizimli o‘rganish, shakllanayotgan yangi mulk va xo‘jalik yuritish shakllarining mohiyati va mazmuni, ularning xo‘jaligi mexanizmini samarali boshqarish bo‘yicha chuqur tadqiqotlar olib borilmoqda. Bozor iqtisodiyoti davrida mulkiy munosabatlarning iqtisodiy mazmuni va uning jamiyat iqtisodiy tizimida mulklarni kim oshdi savdolariga qo‘yish kabi shakl va usullar ko‘rinishida amalga oshirilishi mumkin. Rejali iqtisodiyotdan bozor iqtisodiyotiga o‘tish muammolariga bag‘ishlangan ilmiy ishlar tahlili ko‘rsatishicha, mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish natijasida institutsional o‘zgarishlarni amalga oshirish bilan ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotini barpo etish birgalikda yuz berdi. 21 0C 0E 0E 0E 14 07 09 19 14 150D 07 1F05 14 0E 10 03 09 09 260A0B0A0503 1412080A0E150915 120807081303 14121A 0C0A1C10070E1703 1514 271F1D 070C0D 0915131C07 060A1C050E150D07 0D15 1B120E12 03 071D 070C0D 091F050F07

Mulkchilik munosabatlarini isloh qilish borasida MDH mamlakatlari iqtisodiyotining barchasi uchun quyidagi umumiy qonuniyatlar xosdir: • ishlab chiqarish vositalariga davlat monopoliyasi o‘rniga turli mulk va xo‘jalik yuritish shakllarini vujudga keltirish; • iqtisodiyotni erkinlashtirish; • har bir mamlakat oldida turgan bozor iqtisodiyoti uchun xos bo‘lgan vazifalar va ijtimoiy siyosatdan kelib chiqqan holda, iqtisodiyotda tuzilmaviy o‘zgarishlar qilish; • ilg‘or texnika va texnologiyalarni joriy etishni rag‘batlantirish orqali tadbirkorlikni rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish; • makroiqtisodiy barqarorlikka erishish; • bozor iqtisodiyoti talablariga mos tarzda moliya -kredit va byudjet tizimini isloh etish; • milliy valyuta qadrini mustahkamlash va uning erkin konvertatsiyalanishini ta’minlash.

1-jadval: 2021-yilda qishloq xo’jaligi yerlarining, yer egalari tomonidan taqsimlanishi, ming gektar

- • O‘zbekistonda nodavlat mulk shakllarini rivojlantirish quyidagi ikki yo‘l orqali amalga oshirilmoqda: 1. • Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish. 2. • Huquqiy va jismoniy shaxslar bilan nodavlat korxonalari tashkil etish. 01 01 2F 0E 0706060703 0203 01 28 16 0403 01 2A 08

Agrar munosabatlar – bu qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish, qayta ishlash, sotish va qishloq xo‘jaligi vositalarini ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan turli - tuman subyektlar o‘rtasidagi munosabatlardir. Agrar islohotlar – davlatning yerga mulkchilik munosabatlari va yerda xo‘jalik yuritish usullarini o‘zgartirishga qaratilgan chora-tadbirlar majmuidir. Agrar-iqtisodiy islohotlar – qishloq xo‘jaligida tub yoki qisman o‘zgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan chora- tadbirlar majmui. 1E 091203 07 160A0E 0D 1E 0F15 14 0A1C0B 1E 0C07 0C07 0D

Iqtisodiy islohotlarning mohiyati quyidagilarda namoyon bo‘ladi:  qishloqda mulkiy munosabatlarni takomillashtirish hamda haqiqiy yer, mahsulot va mulk egalarini shakllantirish;  cheklangan yer-suv va boshqa moddiy resurslardan oqilona va samarali foydalanishga imkon yaratuvchi xo‘jalik yuritish tizimini joriy etish;  fermer xo‘jaliklari va aholiga xizmat ko‘rsatuvchi tizim – ishlab chiqarish va bozor infratuzilmasini shakllantirish va rivojlantirish;  shartnoma munosabatlarini takomillashtirish, xo‘jalik yurituvchi subyektlarning manfaatdorligini va javobgarligini ta’minlash;  sanoat va aholini qishloq xo‘jaligi mahsulotlari bilan barqaror ta’minlash. 2A 17 30 0C07 17 30 22 16 0D 30 23 07 0507 30 0E 10 0D 30 0E 0D

Qishloq xo‘jaligidagi islohotlarning asosiy maqsadi - inson omilining roli va ahamiyatini, uning ishlab chiqarishning pirovard natijalarini yuksaltirishdan mafaatdorligi va javobgarligini oshirishdan iborat. 2B0B0E 0B0E 18020C0E 03030708 0A 1517 22 08 14 1D1516 07

Fermer xo‘jaliklarini rivojlantirishning asosiy bosqichlari quyidagilarda o‘z aksini topdi: 1-bosqich. 1991-1998 yillarda fermer xo‘jaliklarini tashkil etish va faoliyat yuritishining asosiy meyoriy- huquqiy asoslari ishlab chiqildi; 2-bosqich. 1999-2002 yillarda zarar bilan faoliyat ko‘rsatayotga n shirkat xo‘jaliklarini tugatish, ular negizida fermer xo‘jaliklarini tashkil etish jarayoni rivojlandi; 3-bosqich. 2003 yildan fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish ustuvor yo‘nalish sifatida belgilandi; 4-bosqich. 2008 yilda fermer xo‘jaliklarining yer uchastkalarini maqbullashtiris h jarayoni amalga oshirilib, ularni iqtisodiy barqaror faoliyat ko‘rsatishiga zamin yaratildi . 221A17090E 0133330125013333340303 10071A1A 231F0514 1B0A1C1D15 0D15 161503 10 15 14 17120C120C071003 15 221707 231A17090E0C 01333333251835351803 10071A 030907 23150A 060A1C050E150D15 080303 1B0A1C1D151A 0D121315 081F13 231F05141F 1B0A1C1D151A 0D150E1706071A 1D15 05 2D1A17090E 1835351E0303 231F 1B0A1C1D 0507160A1D1A 120E 100A1C0815 0E 091F1A 2E1A17090E 07 1835353403 231F 1B0A1C1D151A 101F0503 122217 14 17 15 0A0E17070507 03 09 23150A1A 060A1C050E150D07 0B 02

2017–2021 yillarda qishloq xo‘jaligi yalpi mahsuloti 6,8 foizga o‘sdi. Ushbu davrda ishlab chiqarishning o‘rtacha yillik o‘sish sur’ati taxminan 1,7 foizni tashkil etdi. 2017- 2021 yillarda qishloq xo‘jaligining har bir band kishiga to‘g‘ri keladigan qo‘shilgan qiymati 7,0 foizga oshib, 2019 yildagi o‘rtacha jahon ko‘rsatkichidan 60 foizga oshdi. 2020-2021 yillarda kvotalar va narxlarni nazorat qilishning bekor qilinishi ekinlarni diversifikatsiya qilish, boshqa ekinlar, meva va sabzavotlar yetishtirishga bosqichma- bosqich o‘tishga yordam bermoqda. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari eksporti respublika tashqi daromadining 10 foizdan ortig‘ini tashkil qilmoqda. 2-surat. 2021-yilda dehqon xo’jaliklari ulishi foizda

O‘zbekistonda 2019 yil 15 oktyabrdan boshlab un narxini davlat tomonidan tartibga solish to‘xtatildi. 2020 yil hosilidan boshlab davlatning g‘allaga buyurtmasi 25 foizga qisqartirildi, 2021 yil hosilidan esa davlat tomonidan g‘alla xarid narxlarini belgilash amaliyoti butunlay bekor qilindi. 2020 yil hosilidan paxta xomashyosining xarid narxlarini belgilash amaliyoti bekor qilindi va paxtani erkin joylashtirish huquqi berildi. Ilmiy va innovatsion ishlanmalarni joriy etish hisobiga meva- sabzavot, kartoshka, dukkakli va yog‘li o‘simliklar ishlab chiqarish hajmi yiliga 6-8 foizga, go‘sht 16 foizga, sut 13 foizga, tuxum 27 foizga, baliq yetishtirish hajmi 2 marotabaga, asal 30 foizga ortadi. Meva-sabzavotni qayta ishlash darajasi 15 foizga, go‘sht 9 foizdan 15 foizga, sut 14 foizdan 18 foizga yetkaziladi. Bunday tartibning o‘rnatilishi yer unumdorligi va yerdan foydalanish samaradorligini oshirishga, jumladan, almashlab ekishni ta’minlashga qaratilgan samarali usul va texnologiyalardan foydalanishga xizmat qilmoqda. 211A 0E 22 230A07 14 07 230A07 26 230A100F15 1F 0D

Davlat dotatsiyasi – bu davlat byudjetidan qaytarilmaydigan tartibda beriladigan pul mablag‘lari bo‘lib, zararlarni qoplash uchun qishloq xo‘jaligi korxonalariga beriladigan davlat nafaqalari hisoblanadi. Davlat subsidiyasi – bu zararlarni qoplash va boshqa maqsadlar uchun qishloq xo‘jaligi korxonalariga qaytarib olmaslik sharti bilan beriladigan davlat yordamidir.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!

O'xshashlar

Bozor iqtisodiyoti sharoitida agrar munosabatlar

Qishloq xo‘jaligida mulk va tadbirkorlik shakllari, ularning bozor sharoitida rivojlanishi

Bozor iqtisodiyoti sharoitida rejalar tizimi

Bozor iqtisodiyoti sharoitida kredit va uning roli

Bozor iqtisodiyoti sharoitida “Axborot texnologiya” larini qo’llash