Boshqaruvda muammolarga yechim topish va qarorlarni qabul qilish - Iqtisodiyot - Slaydlar

Boshqaruvda muammolarga yechim topish va qarorlarni qabul qilish

Yuklangan vaqt:

06.08.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1433.70703125 KB

Ko'chirib olish

L/O/G/O Boshqaruvda muammolarga yechim topish va qarorlarni qabul qilish

REJA • 1. Boshqaruv qarorlari mazmuni va xususiyatlari. Qarorlarning turkumlanishi. • 2. Boshqaruv qarorlarini qabul qilishga ta’sir etuvchi omillar. • 3. Boshqaruv qarorlarini tayyorlash va qabul qilish bosqichlari. • 4. Boshqaruv qarorlarini optimallashtirish usullari.

• Qaror- bu umumiy maqsadlar yunalishida imkoniyatlardan birini tanlashdir • Muammo ( qadimgi yunoncha : πρόβλημα prasoba — vazifa, topshiriq) [1] keng maʼnoda — oʻrganish, hal etishni talab qiluvchi murakkab nazariy yoki amaliy masala; fanda — har qanday hodisa, ob’yektlar, jarayonlarni tushuntirishda qarama-qarshi pozitsiyalar shaklida harakat qiladigan va uni hal qilish uchun adekvat nazariyani talab qiladigan qarama-qarshi vaziyat

Muammoni yechish • Nima uchun robot to‘xtab qoldi? • Robotdagi ehtiyot muruvvati kuyib qoldi • Nima uchun ehtiyot muruvvati kuyib qoldi? • Elektr tarmog‘ida zo‘riqish yuz berdi • Nima uchun tarmoqda zo‘riqish yuz berdi? • Robotdagi podshipniklar ishdan chiqdi • Nima uchun podshipniklar ishdan chiqdi? • Podshipniklarni moylash yetarli bo‘lmagan • Nima uchun podshipniklarni moylash yetarli bo‘lmagan? • Moylash nasosi yetarli moylash uchun moyni yetkazib bermagan • Nima uchun moylash nasosi yetarli moy yetkazib bermagan? • Nasosning moy haydaydigan kanaliga metall qirindilari tiqlib qolgan • Nima uchun nasosning moy haydash kanaliga metall qirindisi tiqilib qoladi? • Nasosning moy haydash kanalida filtr yo‘q. • Nima uchun nasosning moy haydash kanalida filtr yo‘q? • Nasosni konstruksiyalashda moy haydash kanaliga filtr qo‘yish ko‘zda tutilmagan

Menejment - bu cheklangan resurslar sharoitida maqsadlarga erishish san’atidir. Terri Aleksandr Gibson • Rahbar funksiyasi - Qanday qarorlar qabul qilinadi: - …………………………………… - …………………………………… - …………………………………… .

Boshqaruv qarori - bu boshqaruv faoliyatini oxirgi natijasidir. Agar boshqaruvda mehnat predmeti axborot bo‘lsa, uning mehnat (natijasi) mahsuloti- boshqaruv qaroridir. Qaror ishlab chiqish va qabul qilish - bu shunday boshqaruv faoliyatining asosiy shakliki, unda rahbar mehnatining mazmuni, uning jamoaga nisbatan maqsad sari yo‘naltirilgan harakatlari tizimidir.

Boshqaruv qarori ikki holatda ishlatiladi: • birinchi holatda - kimdir yoki nimadir tomonidan o‘rnatilgan boshqaruv hujjati, qabul qilingan harakat rejasi, qaror qilish va boshqalar . • Boshqa holatlarda - bu bir necha variantlardan bitta ma’qul variantni tanlash. Qaror pishib yetilgan muammo mavjud bo‘lganda qabul qilinadi.

Boshqaruv qarorlari elementlari VositaVazifa Muddat Javobgarlik 1 2 43

Boshqaruv qarorlarini asosiy tarkibiy qismlari • 1. Maqsadlar • 2. Masalalar • 3. Masalalarni yechish usullari (texnologiya) • 4. Resurslarga nisbatan talablar • 5. Qarorning ta’sir doirasi • 6. Qarorning bajarilish muddatlari • 7. Qarorni amalga oshirilish mexanizmlari (masalalar strukturasi)

• SWOT tahlili – bir qarorni qabul qilishda mavjud bo‘lgan vaziyatni tizimli taqsimlashdir. Bu usul iqtisod va boshqaruvning turli sohalarida qo‘llaniladigan universal usul bo‘lib, har qanday darajadagi obyektni (mahsulot, tashkilot, viloyat, mamlakat) o‘rganish uchun moslashtirish mumkin. • Bu usuldan foydalanish uchun alohida bilim va ko‘nikma talab qilinmaydi.

• Strengths – kuchli tomonlar; • Weakness – kuchsiz (zaif) tomonlar; • Opportunities – imkoniyatlar; • Threats – xavf tug‘diradigan tomonlar. SWOT tahlil – qaror qabul qilishda kuchli va zaif tomonlar, shuningdek, bor imkoniyat va tahdidlarni analiz qilishdir.

Boshqaruv qarorlari muayyan xususiyatlarga ega boʻlishi zarur 1 . Qarorning ilmiy asoslanganligi 2. Qarorlarning birligi 3. Qarorlarning adolatliligi - haqqoniyligi 4. Qarorlarning toʻgri yoʻnaltirilganligi 5. Qarorlarning jamoa manfaatiga yoʻnaltirilganligi 6. Qarorlarning vaqt boʻyicha aniqligi 7. Qarorlarning operativligi

Qаrorning turlari Rejalashtirilgan qarorlar - takrorlanuvchi, oldindan aniq vaziyatlarga tegishli bo‘lib, ularni qabul qilishga mulohazali yondashish imkoniyati mavjud. Rejalashtirilmagan qarorlar - asosan tashqi muhit ta’siri natijasida tashkilotda shakllanuvchi favqulotdagi vaziyatlarni (muammolarni) hal qilish bilan bog‘liq.

?????? ??????? ?????????

Boshqaruv qarorlari quyidagi talablarga javob berishi kerak: 1. Har qanday boshqaruv qarori jiddiy maqsad yo‘nalishiga ega bo‘lishi, paydo bo‘layotgan muammolarni yechish uchun yo‘naltirilishi shart. 2. Boshqaruv qarori kuchga ega bo‘lmogi kerak, u rahbar ega bo‘lgan huquq doirasida qabul qilinmog‘i darkor. 3. Boshqaruv qarori zamonaviy xarakterga ega bo‘lishi lozim. Qarorni qabul qilishda shoshma-shosharlik yoki kechikib qolishga yo‘l qo‘yilmasligi kerak. 4. Qaror real amalga oshirilishi va real sharoitlarni hisobga olgan holda qabul qilinishi kerak.

Boshqaruv qarorlarining turkumlanishi 1. Ta’sir ko‘rsatish davri bilan - strategik va taktik 2. Ma’nosi va tavsifi bilan ijtimoiy-iqtisodiy, texnik, ijodiy va boshqalar. 3. Mehnat hajmining ko‘lami va darajasiga qarab - murakkab va oddiy

Boshqaruv qarorlarining turkumlanishi 4. Takrorlanishi va yangilik darajasi buyicha - oddiy va ijodiy. 5. Boshqaruv subyektida mos bo‘lgan axborot darajasiga qarab - aniqlik, tavakkalchilik, noaniqlik sharoitida qabul qilinishi mumkin boʻlgan qarorlar. 6. Ushbu obyektga nisbatan - tashqi va ichki qarorlar. 7. Ta’sir sohasi boʻyicha - umumiy va shaxsiy.

Boshqaruv qarorlarini tayyorlash va qabul qilish bosqichlari • 1. Muammoga diagnoz quyiladi. • 2. Qarorning chegaralari va mezoni aniqlanadi. • 3. Imkoniyatlar aniqlanadi. • 4. Imkoniyatlar solishtiriladi va baholanadi. • 5. Imkoniyatlardan biri tanlanadi.

1. Ma’lumot yigish. 2. Qarorni keraksiz ma’lumotlardan tozalash. 3. Qarorni turli loyihalarini ishlab chiqish. 4. Loyihalarni solishtirma tahlil qilish. 5. Hal qiluvchi tanlov - loyihalardan birini tanlash. 6. Qarorni joylarga yetkazish. 7. Qarorni bajarilishini nazorat qilish.Boshqaruv qarorlarini tayyorlash va qabul qilish bosqichlari

“ Nima uchun? - 5 ta sabab” usuli • SWOT-tahlildan olingan ma’lumotlarga asoslanib, boshqaruvda samarali qarorlarni qabul qilishdagi qiyinchiliklarning sabablari tahlil qilinadi. • Nima uchun? – 5 ta sabab? Masalan: • Nima uchun? – samarasiz qarorlar qabul qilinadi. • Nima uchun? – tajriba yetarli emas. • Nima uchun? – qaror qabul qilishda xato qilishdan qo‘rqamiz. • Nima uchun? – muammolarni to‘g‘ri aniqlash va tizimlashtirish qiyin. • Nima uchun? – vaziyat va istiqbolli yechimlar tahlil qilinmaydi.

• Muammoning mavjudligini tan olmasangiz, uni hal etolmaysiz. (Tatsit) • • Yaxshi qaror – tajriba mevasi, tajriba esa – yomon qarorlar natijasi. (Uolter Riston) • Yechimini topmagan muammolar yo‘q, hal qilinmagan qarorlar mavjud. (Erik Born)

Фақат катта муваффақиятсизликлардан қўрқмайдиганларгина катта муваффақиятларга эришадилар Жон Кеннеди

Муаммолар – умр безаги, уларни енгиб ўтиш эса умрнинг мазмунидир (© Жошуа Ж. Мерин )

L/O/G/O

O'xshashlar

Moliyaviy qarorlar qabul qilish

Boshqaruv qarorlari va ularni qabul qilish

Boshqarishda qaror qabul qilish jarayoni

Boshqaruvda axborot va teskari aloqa

Zamonaviy boshqaruvda raxbarlik-menejer etikasi