Aksiz solig'i hisobi va uni takomillashtirish - Iqtisodiyot - Slaydlar

Aksiz solig'i hisobi va uni takomillashtirish

Yuklangan vaqt:

18.09.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

119.8095703125 KB

Ko'chirib olish

Aksiz solig'i hisobi va uni takomillashtirish

1) Aksiz solig‘ining iqtisodiy mohiyati va byudjet daromadlarida tutgan o‘rni. 2) Aksiz solig‘ini to‘lovchilar, soliq ob‘ekti va bazasi. 3) Aksiz solig‘i bo‘yicha imtiyozlar va uning stavkalari. REJA:

Aksiz so’zi ( фр. accise , от лат. accido — обрезаю) lotincha «accido» (kesib olmoq, kesmoq) so’zidan olingan bo’lib, ma’nosi soliqqa tortish maqsadida idishdagi ichimlik miqdorini o’lchash uchun foydalaniladigan maxsus cho’pdagi kertma belgini anglatgan. Aksiz solig’i bir qator o’ziga xos xususiyatlarga ega, jumladan, u ommaviy xaridorgir tovar va xizmatlar hamda zeb- ziynat buyumlarning muayyan doirasiga nisbatan qo’llaniladi. Ammo rivojlangan mamlakatlarda esa aksiz solig’i umumiy soliq siyosatining muhim tarkibiy qismi bo’lib, byudjet daromadlarini to’ldirish maqsadida joriy etilgan bo’lsa, respublikamizda amal qilayotgan aktsiz solig’ining umumiy tamoyillari jihatidan boshqa davlatlardagidan deyarli farq qilmaydi. Chunki mulkchilik shaklidan qat’iy nazar aksiz solig’iga tortilishi belgilangan tovarlar ishlab chiqaruvchi yuridik shaxslar aksiz solig’i to’lovchilari hisoblanadi. AKSIZ SOLIG‘INING IQTISODIY MOHIYATI

Aksiz solig’i 1991 yil 15 fevralda qabul qilingan “Korxonalar, birlashma va tashkilotlardan olinadigan soliqlar to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi Qonuniga asosan 1992 yildan boshlab joriy etildi. Uning qo’shilgan qiymat solig’idan farqli tomoni shundaki, u ayrim turdagi tovarlar qamrab olgan bo’lib, bajarilgan ish, ko’rsatilgan xizmatlarga nisbatan qo’llanilmaydi. Aksiz solig’i individual xarakterga ega bo’lib, faqat aksiz osti tovarlar ga nisbatan qo’llaniladi. Bunday tovarlar aksiz solig’I qo’llaniladigan tovarlar ham deyiladi. AKSIZ SOLIG‘INING IQTISODIY MOHIYATI

Aksiz solig’ining O’zbekiston Respublikasi davlat byudjeti soliqli daromadlari tarkibidagi ahamiyati Ko’rsatkichlar 2012 yil 2013 yil 2014 yil (prognoz) mlrd.so’m foiz mlrd.so’m foiz mlrd.so’m foiz JAMI SOLIQLI DAROMADLAR 21295,7 100,0 26223,0 100,0 30160,8 100,0 Egri soliqlar 10434,5 49,0 13398,6 51,1 15618,2 51,8 Aksiz solig’i 3175,9 14,9 4168,3 15,9 4506,0 14,9

O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 229-moddasiga muvofiq aksiz solig‘ini to‘lovchilari bo‘lib , mulk shaklidan va soliqqa tortishning qanday tartibi o‘rnatilganligidan qat‘iy nazar aksiz osti tovarlarini ishlab chiqaruvchi va import qiluvchi yuridik va jismoniy shaxslar hisoblanadi. O’zbekiston Respublikasi hududida aksiz solig’i solinadigan tovarlarni (aktsiz to’lanadigan tovarlarni) ishlab chiqaruvchilar O’zbekiston Respublikasining bojxona hududiga aksiz to’lanadigan tovarlarni import qiluvchilar Oddiy shirkat aksiz to’lanadigan tovar ishlab chiqargan taqdirda, oddiy shirkat shartnomasining oddiy shirkat ishlarini yuritish zimmasiga yuklatilgan sherigi (ishtirokchisi)AKSIZ SOLIG’INI TO’LOVCHILAR: ( O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 229-moddasi)

Quyidagi operatsiyalar aksiz solig’i solinadigan ob’ektdir: 1) asiz to’lanadigan tovarlarni realizatsiya qilish ; 2) asiz to’lanadigan tovarlarni yuridik shaxsning ustav fondiga hissa sifatida topshirish ; 3) ishlab chiqarilgan va qazib olingan aksiz to’lanadigan tovarlarni o’z ehtiyojlari uchun topshirish ; 4) aksiz to’lanadigan tovarlarni O’zbekiston Respublikasining bojxona hududiga import qilish .AKSIZ SOLIG‘INING OB’EKTI

O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 232-moddasiga muvofiq aksiz solig’i bazasi bo’lib quyidagilar hisoblanadi. AKSIZ SOLIG’I BAZASI ( O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 232-moddasi) Aksiz solig’ining stavkalari mutlaq summada (qat’iy) belgilangan aksiz to’lanadigan tovarlar bo’yicha soliq solinadigan baza aksiz to’lanadigan tovarlarning naturada ifodalangan hajmi asosida aniqlanadi Aksiz solig’ining stavkalari foizlarda (advalor) belgilangan ishlab chiqarilayotgan aksiz to’lanadigan tovarlar bo’yicha, realizatsiya qilingan aksiz to’lanadigan tovarlarning aksiz solig’i hamda qo’shilgan qiymat solig’i kiritilmagan qiymati soliq solinadigan bazadir Aksiz solig’ining stavkalari foizlarda (advalor) belgilangan import qilinayotgan aksiz to’lanadigan tovarlar bo’yicha soliq solinadigan baza bojxona to’g’risidagi qonun hujjatlariga muvofiq aniqlanadigan bojxona qiymati asosida belgilanadi

Aksiz solig’i stavkalari tovarning qiymatiga nisbatan foizlarda va naturada ifodalangan o’lchov birligiga mutlaq summada belgilanadi. AKSIZ SOLIG’I STAVKALARI TOVARNING QIYMATIGA NISBATAN NATURADA IFODALANGAN O’LCHOV BIRLIGIGA NISBATAN foizlarda (адвалор) mutlaq summada (қатъий)

O’zbekiston Respublikasida aksiz to’lanadigan tovarlar ro’yxati Yillar O’zbekiston Respublikasida aksiz to’lanadigan tovarlar soniY IL L A R 1998 19 1999 25 2000 27 2001 27 2002 27 2003 26 2004 26 2005 23 2006 19 2007 19 2008 13 2009-2014 14

O’zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan aksiz osti tovarlariga nisbatan aksiz solig’i stavkalari (2014 yil) № Tovarlar nomi Soliq stavkasi aksiz solig’i va QQSni hisobga olmagan holda sotilgan tovarlar qiymatiga nisbatan foizlarda bir o’lchov birligiga so’mda 1. Etil spirti (1 dal uchun) 3637 2. Vino (1 dal tayyor mahsulot uchun) 1 natural vino (etil spirti qo’shilmagan) 5492 boshqa vino 6587 3. Konyak, aroq va boshqa alkogolli mahsulotlar (1 dal tayyor mahsulot uchun) 1 32700 4. Pivo (1 dal tayyor mahsulot uchun) 1 3570 5. O’simlik (paxta) yog’i (1 tonna uchun) 1 : oziq-ovqat yog’i (salomac ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan yog’ va “O’zbekiston” yog’idan tashqari) 875665 texnik moy (kislota miqdori 0,3 mg KON/ g dan yuqori, oziq-ovqat mahsulotlari tarkibiga qo’shishga yaroqsiz bo’lgan) 481689 6. Sigaretalar (1 ming dona uchun) 1 : filtrli 17451 filtrsiz, papiroslar 8423 7. Zargarlik buyumlari 25 8. "Jeneral Motors O’zbekiston" YoAJ ishlab chiqargan avtomobillar 2 29 9. Kumushdan ishlangan oshxona anjomlari 11

O’zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan aktsizli tovarlarga nisbatan aktsiz solig’i stavkalari (2014 yil) 10. Qimmatbaho metallar 2 11. Neft mahsulotlari 1 : Ai-80 benzini 1 tonna uchun 321430 so’m Ai-91, Ai-92, Ai-93 benzini 1 tonna uchun 353430 so’m Ai-95 benzini 1 tonna uchun 408890 so’m dizel yoqilg’isi 1 tonna uchun 273400 so’m EKO dizel yoqilg’isi 1 tonna uchun 284250 so’m aviatsiya kerosini 1 tonna uchun 50580 so’m karbyurator yoki dizel dvigatellari uchun motor moyi 1 tonna uchun 207000 so’m 12. Tabiiy gaz (aholiga sotiladigan tabiiy gaz hajmlaridan tashqari), shu jumladan eksport 2 25 13. Ishlab chiqaruvchi korxonalar tomonidan sotiladigan suyultirilgan gaz, shu jumladan eksport 2 26 14. Paxta tolasi 3

ИЗОҲ *) Ҳажмий улушда этил спирти 40 фоиздан кўп бўлган коньяк, ароқ ва бошқа алкоголли маҳсулотларга акциз солиғи ставкаси 1 дал тайёр маҳсулот учун 53 881 сўм миқдорида белгиланади. Изоҳлар: 1. Қатъий миқдорларда белгиланган акциз солиғи ставкалари Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан нархларнинг динамикаси ҳамда маҳсулотнинг сотилиш ҳажмидан келиб чиқан ҳолда йил мобайнида қайта кўриб чиқилиши мумкин. 2. "Женерал Моторс Ўзбекистон" ЁАЖ автомобиллари, табиий ва суюлтирилган газ, қимматбаҳо металлар, шунингдек чакана савдо тармоғида сотиладиган тилладан ишланган заргарлик буюмларига акциз солиғини тўловчилар ва уни тўлаш тартиби Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси билан келишилган ҳолда белгиланади. 3. Пахта толасининг ички нархлари (реализация бўйича харажатларни ҳисобга олган ҳолда) ва уни реализация қилишнинг ҳақиқий нархи ўртасидаги ижобий фарқ пахта тозалаш корхоналарининг махсус ҳисоб рақамида жамланади ва 50 фоизгача бўлган миқдорда - пахтачилик фермер хўжаликларига, кейинчалик уларнинг кредиторлик қарзини сўндириш учун бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга йўналтирилган ҳолда, қолган қисми - "Ўзпахтасаноат" уюшмаси корхоналарининг бюджет ва бюджетдан ташқари жамғармалар олдидаги қарзини сўндиришга йўналтирилади.

Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 239-моддасига мувофиқ акциз солиғининг ҳисоб-китоби солиқ бўйича ҳисобга олиш жойидаги давлат солиқ хизмати органларига қуйидаги муддатларда тақдим этилади АКЦИЗ СОЛИҒИНИНГ ҲИСОБ-КИТОБИ ТАҚДИМ ЭТИЛАДИ (Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 239-моддаси) акциз солиғи тўловчилар бўлган микрофирмалар ва кичик корхоналар томонидан микрофирмалар ва кичик корхоналар жумласига кирмайдиган солиқ тўловчилар томонидан йилнинг ҳар чорагида, солиқ давридан кейинги ойнинг 25-кунидан кечиктирмай, йил якунлари бўйича эса йиллик молиявий ҳисобот топшириладиган муддатда

Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 240-моддасига мувофиқ ҳисоблаб чиқарилган акциз солиғи суммаси бюджетга қуйидаги муддатларда тўланади АКЦИЗ СОЛИҒИНИ ТЎЛАШ ТАРТИБИ (Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 239-моддаси) жорий ойнинг 13-кунидан кечиктирмай – жорий ойнинг биринчи ўн кунлиги учун жорий ойнинг 23-кунидан кечиктирмай – жорий ойнинг иккинчи ўн кунлиги учун келгуси ойнинг 3-кунидан кечиктирмай – ҳисобот ойининг қолган кунлари учун

O'xshashlar

Aksiz solig’i

Tijorat banklari resurslarini boshqarishda deposit siyosati va uni takomillashtirish

Tijorat banklari resurslarini boshqarishda deposit siyosati va uni takomillashtirish

Bozor iqtisodiyotida korxonalarda narx belgilash tizimi va uni takomillashtirish

Aksiz solig’ining amal qilishida aksiz markalarini qo’llashning ahamiyati