Paskalda dasturlash tili

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

388 KB

Ko'chirib olish

Paskalda Paskalda dasturlash tilidasturlash tili

TURBO-PASKAL MUXITIDA TURBO-PASKAL MUXITIDA ISHLASH ASOSLARIISHLASH ASOSLARI  Turbo Paskalning professional programmalashTurbo Paskalning professional programmalash - 7 - 7 versiyasi (Turbo versiyasi (Turbo Passal Professional) Borland International Ins firmasining bir nechta Passal Professional) Borland International Ins firmasining bir nechta disketalarida beriladi. SHu disketalarning biri «INSTALLG'COMPILER>> disketalarida beriladi. SHu disketalarning biri «INSTALLG'COMPILER>> deb nomlanadi va bu disketada INSTALL.EXE programmasi mavjud.deb nomlanadi va bu disketada INSTALL.EXE programmasi mavjud.  Turbo Paskalni muhitini o'rnatish uchun yuqorida ta'kidlangan Turbo Paskalni muhitini o'rnatish uchun yuqorida ta'kidlangan disketani diskovodga qo'yib, programmani ishga tushiriladi. disketani diskovodga qo'yib, programmani ishga tushiriladi. Programma Sizdan bir necha savollarga javob berishni taklif qiladi:Programma Sizdan bir necha savollarga javob berishni taklif qiladi:  qaysi diskovoddan Turbo Paskalni ishga tushirmoqchisiz?qaysi diskovoddan Turbo Paskalni ishga tushirmoqchisiz?  Turbo Paskalni vinchesterga o'rnatasizmi?Turbo Paskalni vinchesterga o'rnatasizmi?  qaysi kataloglarda Turbo Paskalning ishchi fayllarini joylashtirish qaysi kataloglarda Turbo Paskalning ishchi fayllarini joylashtirish lozim? Agar Sizda etarli asos bo'lmasa, taklif qilingan katalog ismlari lozim? Agar Sizda etarli asos bo'lmasa, taklif qilingan katalog ismlari bilanbilan  chegaralangan ma'qul. Bu holda sizdan faqatgina, disk ismini chegaralangan ma'qul. Bu holda sizdan faqatgina, disk ismini o'zgartirish talab etiladi. SHundan so'ng, INSTALL.EXE programmasi o'zgartirish talab etiladi. SHundan so'ng, INSTALL.EXE programmasi o'zining ishini davom ettiradi va uning so'rovi bo'yicha navbat bilan, o'zining ishini davom ettiradi va uning so'rovi bo'yicha navbat bilan, ko'rsatilgan nomli disketalarni diskovodga kuyiladi. Natijada Turbo ko'rsatilgan nomli disketalarni diskovodga kuyiladi. Natijada Turbo Paskal ishga tayyor holga keladi.Paskal ishga tayyor holga keladi.

$Asosiy muhitAsosiy muhit  Faraz qilaylik, Turbo-Paskalni urnatishda odatdagi «S» diskning o'rniga «D» Faraz qilaylik, Turbo-Paskalni urnatishda odatdagi «S» diskning o'rniga «D» diskni tanladingiz, bu holda sistema quyidagi kataloglarda joylashdi:diskni tanladingiz, bu holda sistema quyidagi kataloglarda joylashdi:  D D :: \TP, \TP, D :\TP D :\TP \ \ BGIBGI ,, D :\TP D :\TP \ \ DEMOSDEMOS ,, D :\TP D :\TP \ \ DOCDOC ,, D :\TP D :\TP \ \ DOCDEMOSDOCDEMOS , , D :\TP D :\TP \ \ TURBO3, D :\TP TURBO3, D :\TP \ \ TVDEMOSTVDEMOS ,, D :\TP D :\TP \ \ TVIZIONTVIZION ,, D :\TP D :\TP \ \ UTILS UTILS 3.2.3.2. PASKAL PASKAL MUXITINING ASOSIY FAYLLARI MUXITINING ASOSIY FAYLLARI Turbo Paskalning asosiy fayllari Turbo Paskalning asosiy fayllari D D :: \TP \ \TP \ katalogida joylashgan bo'lib, ular quyidagilardir:katalogida joylashgan bo'lib, ular quyidagilardir:  Turbo.exe Turbo.exe -- programmani yaratish uchun lozim bo'lgan integrallashgan muhit programmani yaratish uchun lozim bo'lgan integrallashgan muhit (Turbo(Turbo  Passal Integrated Development Environment) fayli; Passal Integrated Development Environment) fayli; Turbo.hlp Turbo.hlp -- tezkor yordam tezkor yordam ma'lumotlarini saqlovchi fayl; ma'lumotlarini saqlovchi fayl; Turbo.tp Turbo.tp -- Turbo.exe dasturi foydalanadigan Turbo.exe dasturi foydalanadigan sistema konfigurasiyasining fayli; sistema konfigurasiyasining fayli; Turbo.tpl Turbo.tpl -- Turbo Paskalning rezident Turbo Paskalning rezident modullari (Resident units); modullari (Resident units); Tptour.exe Tptour.exe -- integrallashgan muhitda ishlashni integrallashgan muhitda ishlashni tanishtiruvchi dastur.tanishtiruvchi dastur.  Bulardan tashqari, Bulardan tashqari, DD :: \TP \ \TP \ BGI BGI katalogida Paskalning grafik rejim ishini katalogida Paskalning grafik rejim ishini ta'minlovchi fayllar mavjud:ta'minlovchi fayllar mavjud:  Graph.tpu Graph.tpu -- Turbo Paskalning barcha grafik dasturlarini ishlashi uchun zarur Turbo Paskalning barcha grafik dasturlarini ishlashi uchun zarur bo'lgan modul;bo'lgan modul;  BGI BGI kengaytmali bir nechta fayl-videosistemalarning turli tiplari bilan ishlashni kengaytmali bir nechta fayl-videosistemalarning turli tiplari bilan ishlashni ta'minlovchi drayverlar;ta'minlovchi drayverlar;  CHR CHR kengaytmali bir nechta faylkengaytmali bir nechta fayl - - vektorli shriftlarni o'z ichiga oluvchi fayllar. vektorli shriftlarni o'z ichiga oluvchi fayllar.$ TURBO-PASKAL MUHITIDA TURBO-PASKAL MUHITIDA ISHLASHISHLASH

TURBO-PASKAL MUHITIDA TURBO-PASKAL MUHITIDA ISHLASHISHLASH

TURBO-PASKAL MUHITIDA TURBO-PASKAL MUHITIDA ISHLASHISHLASH  Bugungi kunda kasb-xunar kollejlarida va oliy ta'lim Bugungi kunda kasb-xunar kollejlarida va oliy ta'lim muassasalarida Turbo Paskalningmuassasalarida Turbo Paskalning 5-7 5-7 versiyalari keng versiyalari keng tarqalganligini va undan foydalanish qulayligini tarqalganligini va undan foydalanish qulayligini hisobga olingan xolda, quyida Turbo Paskalning shu hisobga olingan xolda, quyida Turbo Paskalning shu versiyalari uchun umumiy bo'lgan tomonlarini versiyalari uchun umumiy bo'lgan tomonlarini ko'ramiz.ko'ramiz.  Turbo Paskal muhiti Turbo Paskal muhiti Turbo.exe Turbo.exe faylidan ishga faylidan ishga yuklanib, uning asosiy vazifasi Paskal tilidagi yuklanib, uning asosiy vazifasi Paskal tilidagi programmani taxrirlash va mashina kodiga programmani taxrirlash va mashina kodiga o'tkazishdan iboratdir.o'tkazishdan iboratdir.  Turbo Paskal muhitini yuklash natijasida bosh menyu Turbo Paskal muhitini yuklash natijasida bosh menyu hosil bo'lib, uni aktivlashtirish uchun, hosil bo'lib, uni aktivlashtirish uchun, F10 F10 tugmachasidan foydalaniladi.tugmachasidan foydalaniladi.  Bosh menyu quyidagi bo'limlarni o'z ichiga oladi:Bosh menyu quyidagi bo'limlarni o'z ichiga oladi:

Quyida bosh menyuning mos ostki Quyida bosh menyuning mos ostki menyulariga qisqacha ta'riflar berilgan: menyulariga qisqacha ta'riflar berilgan: Files Files bo'limi:bo'limi:  Load (F3) Pisk (ALTLoad (F3) Pisk (ALT + + F3) F3) NewNew  Save (F2) Write to Change Save (F2) Write to Change dir Os shelldir Os shell  fayl yoki dasturni chaqirish fayl yoki dasturni chaqirish uchun xizmat qiladi;uchun xizmat qiladi;  tanlashni belgilaydi;tanlashni belgilaydi;  yangi dastur uchun oynani yangi dastur uchun oynani tozalaydi;tozalaydi;  ekrandagi dasturni doimiy ekrandagi dasturni doimiy xotirada saqlaydi.xotirada saqlaydi.  ishchi faylni yangi nom ishchi faylni yangi nom bilan saqlaydi;bilan saqlaydi;  faol katalogni almashtiradi;faol katalogni almashtiradi;  vaqtincha OS ga chiqishni vaqtincha OS ga chiqishni tashkil qiladi;tashkil qiladi;

DASTURNING UMUMIY DASTURNING UMUMIY KO'RINISHIKO'RINISHI  Paskal tilida eng sodda dasturlarni yozish uchun quyidagi Paskal tilida eng sodda dasturlarni yozish uchun quyidagi umumiy qoida qabul qilingan:umumiy qoida qabul qilingan:  Dastur Dastur program program so'zi bilan boshlanadi, undan keyin dasturning so'zi bilan boshlanadi, undan keyin dasturning nomi yoziladi.nomi yoziladi.  Dastur Dastur end end so'zi bilan tugaydi.so'zi bilan tugaydi.  O'zgarmaslar ro'yxati odatda ikkinchi satrda joylashib, O'zgarmaslar ro'yxati odatda ikkinchi satrda joylashib, sonst sonst so'zidan keyin keltiriladi.so'zidan keyin keltiriladi.  Dasturda qatnashadigan barcha o'zgaruvchilar va ularning Dasturda qatnashadigan barcha o'zgaruvchilar va ularning tiplari tiplari var var so'zidan keyin ko'rsatiladi.so'zidan keyin ko'rsatiladi.  Masalaning Yechish uchun paskal tilidagi buyruqlar ketma-Masalaning Yechish uchun paskal tilidagi buyruqlar ketma- ketligi ketligi begin begin dan keyin yoziladi.dan keyin yoziladi.  Dasturdagi har bir ko'rsatma yoki buyruq boshqalaridanDasturdagi har bir ko'rsatma yoki buyruq boshqalaridan «;» «;» belgisi bilan ajratiladi.belgisi bilan ajratiladi.  7.7. Dasturdagi oxirgi Dasturdagi oxirgi end end dan keyin nuqta qo'yiladi.dan keyin nuqta qo'yiladi.  Agar yozilayotgan dasturda o'zgarmas ma'lumotlar qatnashmasa, Agar yozilayotgan dasturda o'zgarmas ma'lumotlar qatnashmasa, ushbu umumiy sxemadagi 3-punktni tushirib qoldirish mumkin.ushbu umumiy sxemadagi 3-punktni tushirib qoldirish mumkin.  Dasturda o'zgaruvchilardan ham foydalanishga ehtiyoj bo'lmasa, Dasturda o'zgaruvchilardan ham foydalanishga ehtiyoj bo'lmasa, 4-punktni ko'rsatmaslik mumkin.4-punktni ko'rsatmaslik mumkin.

TURBO PASKAL TILIDA TURBO PASKAL TILIDA O'ZGARUVCHILARO'ZGARUVCHILAR  Ma'lumki, dasturlar turli sonli va boshqa turdagi ma'lumotlarni qayta Ma'lumki, dasturlar turli sonli va boshqa turdagi ma'lumotlarni qayta ishlash uchun yoziladi. Ana shu ma'lumotlarni bir-biridan farqlash uchun ishlash uchun yoziladi. Ana shu ma'lumotlarni bir-biridan farqlash uchun ularni nomlashga to'g'ri keladi. Bu nom sifatida identifikatordan ularni nomlashga to'g'ri keladi. Bu nom sifatida identifikatordan (o'zgaruvchi nomi) foydalaniladi.(o'zgaruvchi nomi) foydalaniladi.  Identifikator muayyan bir vaqtda ifodalab turgan son yoki boshqa turdagi Identifikator muayyan bir vaqtda ifodalab turgan son yoki boshqa turdagi ma'lumot uning qiymati xisoblanadi. Dasturda qatnashgan xar bir ma'lumot uning qiymati xisoblanadi. Dasturda qatnashgan xar bir identifikator uchun EXM xotirasidan ma'lum bir joy ajratiladi xamda bu identifikator uchun EXM xotirasidan ma'lum bir joy ajratiladi xamda bu joyda uning qiymati yozib qo'yiladi va saqlanadi.joyda uning qiymati yozib qo'yiladi va saqlanadi.  Identifikatorlar doim lotin xarflari bilan boshlanadi. Uni yozish uchun zarur Identifikatorlar doim lotin xarflari bilan boshlanadi. Uni yozish uchun zarur bo'lgan keyingi belgilar esa lotin xarflari, raqamlar va"-bo'lgan keyingi belgilar esa lotin xarflari, raqamlar va"- " " belgisidan iborat belgisidan iborat bo'lishi mumkin:bo'lishi mumkin:  X, xl, s4, absl2d, fam, kitobsoni.X, xl, s4, absl2d, fam, kitobsoni.  Dastlabki to'rtta identifikator sintaktik jixatdan to'g'ri yozilgan bo'lishiga Dastlabki to'rtta identifikator sintaktik jixatdan to'g'ri yozilgan bo'lishiga qaramay, katta hajmli dasturlarni yozishda ma'lum bir qiyinchiliklarni qaramay, katta hajmli dasturlarni yozishda ma'lum bir qiyinchiliklarni tug'dirishi mumkin. CHunki, ular anglatayotgan ma'lumotlar to'la va tug'dirishi mumkin. CHunki, ular anglatayotgan ma'lumotlar to'la va tushunarli qilib ifodalanmaydi. Natijada bunday identifikatorlarni boshqasi tushunarli qilib ifodalanmaydi. Natijada bunday identifikatorlarni boshqasi bilan almashtirib yuborish ehtimolligi ortib ketadi hamda ana shu dasturni bilan almashtirib yuborish ehtimolligi ortib ketadi hamda ana shu dasturni o'qish va tushunish qiyinlashib ketadi. SHuning uchun identifikatorlarni o'qish va tushunish qiyinlashib ketadi. SHuning uchun identifikatorlarni keyingi ikkitasi kabi belgilagan maqsadga muvofiq hisoblanadi. CHunki keyingi ikkitasi kabi belgilagan maqsadga muvofiq hisoblanadi. CHunki ular o'zlari ifodalayotgan o'zgaruvchilarni ma'lum bir darajada izoxlab ular o'zlari ifodalayotgan o'zgaruvchilarni ma'lum bir darajada izoxlab turadi va anglashilmovchiliklarga barham berishda muhim o'rin tutadi. turadi va anglashilmovchiliklarga barham berishda muhim o'rin tutadi.

O'xshashlar

Paskal dasturlash tili

Delphi dasturlash tili

Java dasturlash tili

Python dasturlash tili

C++ dasturlash tili. C++ tili tuzilishi