MS DOS operatsion sistemasi. MS DOS operatsion sistemasida papkalar bilan ishlash

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1101.5 KB

Ko'chirib olish

MS DOS operatsion sistemasi. MS DOS operatsion sistemasida papkalar bilan ishlash Reja : 1. Operatsion sistema tushunchasi. 2. MS-DOS sistemasi haqida. 3. MS-DOS buyruqlari.

Operatsion sistema tushunchasi.  Kompyuter ishga tushirilganda, odatda, uning qurilmalari bilan bir qatorda maxsus dastur ishga tushadi. Mazkur dastur foydalanuvchi bilan kompyuter orasidagi qulay interfeysli muloqotni ta’minlaydi va u operatsion sistema (qisqacha OS) deb yuritiladi.  Op е ratsion tizim - bu maxsus bir dastur. Bu dasturning asosiy vazifasi - kompyut е r ishini boshqarish, kompyut е r va foydalanuvchi o’rtasida muloqotni o’rnatish, tashqi qurilmalar ishlash holatlarini sozlash va ular bilan muloqotni o’rnatish, har xil dasturlarni ishga tushirish va ular ishlash holatlarini ta'minlash. Op е ratsion tizimlardan eng taniqlilari bu Microsoft firmasining MS-DOS va Windows dasturlari,  Apple firmasining Macintosh dasturi, Unix va Linux dasturlari. 

 Odatda, operatsion sistema tashqi xotira - diskda joylashadi va shuning uchun disk operatsion sistemasi (qisqacha DOS) deb yuritiladi.  Shaxsiy kompyuterlarning operatsion sistemalari bir necha parametrlar bilan farq qiladilar. Xususan, operatsion sistemani quyidagi sinflarga bo'lish mumkin:  bir masalali va ko'p masalali;  bir foydalanuvchili va ko'p foydalanuvchili. Bir masalali operatsion sistemalar foydalanuvchiga bir vaqtning o'zida kompyuterda faqat bitta amaliy vazifani hal etishga imkon beradi. Ko'p masalali operatsion sistemalar bir vaqtning o'zida bir necha dasturni ishga tushirish imkoniyatini beradi.

Disk operatsion sistema (MS-DOS). Dastur h a q ida ma’lumot.  MS-DOS ( M icro S oft D isk O peration S ystem ) 1981 yilda Microsoft firmasida IBM firmasining birinchi personal kompyuteri IBM PC uchun yaratilgan. Disk Operatsion Sistema (DOS) bizga fayl, katalog va disklar bilan ishlash va ular ustidan har xil amallarni bajarish uchun yordam beradi. Bu dastursiz kompyuter bilan ishlay olmaymiz. Shuning uchun har bitta yangi kompyuterga firmalar har xil operatsion sistemalarni yozib qo’yishadi.  MS DOS VERSIYALARI TASNIFI  2.0 Versiya - 1983 yil, Mart.  3.05 Versiya - 1984 yil, Avgust.  4.0 Versiya - 1988 yil , Noyabr.  5.0 Versiya - 1991 yil, Iyul.  6.0 V ersiya - 1993 yil, Mart.  6.2 V ersiya - 1993 yil, Oktabr.

MS-DOS dasturini ishga tushirish.  Hozirgi kunda ko’pchilik foydalanuvchilar Windows operatsion sistemasida ish olib boradi. Shu sababli Windows operatsion sistemasi tarkibida disk operatsion sistemasi mavjud. Dasturni ishga tushirish yo’li:  1) Пуск В ыполнитъ cmd (so’zi yoziladi)  2) + R tezkor tugmasi bosilib, hosil bo’lgan oynaga cmd so’zi yoziladi. cmd

$Disk operatsion sistemaning buyru q lari. Agar biz bir diskdan boshqa diskka o’tmoqchi bo’lsak, bunda disk nomi va : (ikki nuqta) yozib, Enter tugmasi bosiladi. Katalog (papka)larga murojaat qilinganda \ (slesh) belgisi qo’yiladi. Masalan: D:\bdu\hujjatlar\ dars.doc ma’nosi D diskdagi bdu papkasi ichidagi hujjatlar papkasidagi dars.doc faylni chaqiradi. (Izoh: fayl nomlari orasiga bo’sh joy bo’lmasligi kerak, aks holda xatolik yuz beradi.) Sistema bilan ishlash uchun kerak bo’ladigan buyruqlar. 1) VER - DOS versiyasini ko’rsatish buyrug’i D:\ver MS-DOS 6.22 D:\ver Microsoft Windows Version 6.1.7601 2) CLS - ekranni tozalash buyrug’i D:\cls 3) TIME - joriy vaqtni ko’rish va o’zgartirish buyrug’i (yangi vaqt : (ikki nuqta) belgi bilan yoziladi) D:\time Текущее время 5:45:22.09 Введите новое время : _$ $Sistema bilan ishlash uchun kerak bo’ladigan buyruqlar.  3) TIME - joriy vaqtni ko’rmasdan yangi vaqtni o’rnatish (yangi vaqt : (ikki nuqta) belgi bilan yoziladi ) D:\time: Введите новое время : _  4) DATE - joriy kunni k o’ rish va kerak b o’ lsa o’ zgartirish buyrug ’ i (yangi kun . belgi yordamida yoziladi) D :\date Текущая дата: Пн. 09-27-99 Введите нов oe дату (мм-дд-гг):_ Joriy sanani ko’rmasdan yangi sanani o’rnatish (yangi kun : (ikki nuqta) belgi bilan yoziladi ) D :\date : Введите нов oe дату (мм-дд-гг):_  6) TREE – disk yoki papkadagi ma’lumotlarni daraxtsimon ko’rinishda tasvirlash  7) TITLE- MS-DOS sarlavhasiga nom berish.$ $Kataloglar bilan ishlash uchun kerak bo’ladigan buyruqlar.  1) DIR - Joriy katalogni ichini k o’ rish. D:\ 11.10.2014 19:58 <DIR> BDU 10.09.2014 22:11 <DIR> Fanlar 02.10.2014 19:11 <DIR> Hujjatlar 21.09.2014 22:36 <DIR> Install 11.10.2014 18:38 17 815 Paxta_2014.xlsx 1 файлов 2 753 445 байт 4 папок 82 957 574 144 байт свободно Bu buyru q ni bir nechta turi bor, ular dir dan keyin / (slesh) belgisi va h arf yozilishi bilan beriladi: dir/p - katalog ichini pauza bilan k o’ rishni ta’minlaydi, agar ekranga sig ’ masa. dir/w - katalog ichini 5 ta ustun q ilib k o’ rish imkonini beradi. dir/on - katalog ichini ismlari b o’ yicha tartiblab k o’ rsatadi. dir/oe - katalog ichini kengaytmasi b o’ yicha tartiblab k o’ rsatadi. dir/os - katalog ichini h ajmlari b o’ yicha tartiblab k o’ rsatadi. dir/od - katalog ichini yozilgan va q ti b o’ yicha tartiblab k o’ rsatadi.$ $Kataloglar bilan ishlash uchun kerak bo’ladigan buyruqlar.  2) CD (“change directory” - katalogn i o` zgartirish) - Joriy katalogni o ’zgartirish (bos hq a papkaga kirish yoki joriy papka dan chi q i sh ) cd " каталог номи " - Joriy katalog ichida joylashgan shu nomli katalog ichiga kirish. D :\cd Informatika D:\Informatika\_ с d .. - bitta katalog yuqoriga o ’ tish ( bu katalogdan chiqib , bir bosqich yuqoriga o ’ tish ) cd \ - bosh katalogga o ’ tish ( D :\ ga chiqish ) .  3) MD( “make directory” - katalog ochish ) "katalog nomi" - yangi katalog yaratish. Bir katalogda ikkita bir xil nomli katalog joylashtirish mumkin emas. ( Izoh: papka nomlari orasiga bo’sh joy bo’lmasligi kerak, aks holda yozilgan har bitta so’z uchun papka yaratiladi )  D:\md Buxoro D:\Buxoro\_  4) RD (“remove directory” - katalogni o` chirish) "katalog nomi" - bo’sh katalogni o’chirish. D:\rd Buxoro D:\_  5) HELP- dasturning barcha buyruqlari va ularning vazifasi haqidagi barcha ma’lumotlar to’plami.$ $Fayllar bilan ishlash uchun kerak bo’ladigan buyruqlar.  1) С OPY CON " yangi fayl to’liq nomi" - yangi matn faylini yaratish. ENTER tugmasi yordamida pastga tushish mumkin, yozishni tugatish va faylni saqlab qo’yish uchun CTRL va Z tugmalari bir vaqtda borsiladi. D:\Hujjat\copy con dars.doc Salom xat ^Z  2) TYPE " fayl nomi " - matn faylining ichini ko’rishni ta’minlaydi. D:\Hujjat\type dars.doc Salom xat  3) DEL " fayl nomi" - faylni o’chiradi. D:\Hujjat\del dars.doc  4) REN " faylni oldingi nomi" "fayl yangi nomi" - faylni qayta nomlash. D:\Hujjat\ren dars.doc tanaffus.doc  5) COPY " nima" “qayerga" - faylni nusxasini boshqa katalogga yozadi. To’ li q y o’ l (disk nomi:\kataloglar\ ) k o’ rsatiladi. D:\Hujjat\copy tanaffus.doc D:\bdu\  6) MOVE " nima " " qayerga " - faylni boshqa katalogga ko’chirib o ’ tish . To’ li q y o' l (disk nomi:\kataloglar\ ) k o’ rsatiladi. D:\Hujjat\move tanaffus.doc D:\bdu\$ Fayllar bilan ishlash uchun kerak bo’ladigan buyruqlar.  1) PROMPT “ matn ”- DOS oynasining tashqi ko’rinishini aniqlovchi buyruq. Matnda ko’rinish parametrlar orqali ko’rsatiladi:  $v- DOS versiyasi  $n- joriy disk  $d - joriy kun,  $t - joriy vaqt,  $p - joriy disk va katalog

Fayllar bilan ishlash uchun kerak bo’ladigan buyruqlar.  1) PROMPT “ matn ”- DOS oynasining tashqi ko’rinishini aniqlovchi buyruq. Matnda ko’rinish parametrlar orqali ko’rsatiladi:  $v- DOS versiyasi  $n- joriy disk  $d - joriy kun,  $t - joriy vaqt,  $p - joriy disk va katalog

O'xshashlar

MS-DOS

MS DOS operatsion tizimi va uning buyruqlari

Ms windows operatsion tizimi muhitida xotira qismlari bilan ishlash

MS Excelda filtrlar bilan ishlash

Windows Operatsion sistemasini kompyuterga o’rnatish