Ma'lumotlarni saralash algoritmlari. Saralashning qat’iy va yashilangan usullari - Informatika va AT - Slaydlar

Ma'lumotlarni saralash algoritmlari. Saralashning qat’iy va yashilangan usullari

Yuklangan vaqt:

06.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

960.7197265625 KB

Ko'chirib olish

REJA : 1. Saralash tushunchasi va uning vazifasi 2. Saralash masalasini formal qo‘yilishi Ichki saralash usullari: Qat’iy usullar va yaxshilangan usullar 3. Ma'lumotlarni saralash algoritmlari. Saralashning qat’iy va yashilangan usullari

Saralash tushunchasi va uning vazifasi Saralashdan maqsad - tartiblangan to‘plamda kerakli elementni topishni osonlashtirishdan iborat. Izoh Saralash – bu berilgan to‘plam elementlarini biror bir tartibda ( o‘sish yoki kamayish ) joylashtirish jarayonidir.  dasturlarni translyasiya qilishda;  ma’lumotlar majmuasini tashqi xotirada tashkil qilishda;  kutubxonalar, kataloglar, ma’lumotlar bazasini yaratishda va boshq.Saralashning tadbiqi

Ma’lumotlarni xajmi va tuzilishiga nisbatan saralash usullari ikkiga ajraladi, ya’ni ichki va tashqi:  ichki saralash – bu operativ xotiradagi saralash;  tashqi saralash – tashqi xotirada saralash. Saralash masalasini formal qo‘yilishi Berilgan: a 1 , a 2 ,…, a n , ob’ektlar to‘plami. Talab qilinadi: Berilgan ob’ektlarni tartiblash, ularni shunday a p1 , a p2 ,…, a pn ketma-ketlikda o‘rinlashtirish lozimki, bunda ularning kalitlari kamaymaydigan tartibda joylashsin: k p1  k p2  …  k pn . Def. Saralash algoritmi turg‘un deyiladi, agarda saralash natijasida bir hil kalitli ob’ektlarlar bir- biriga nisbatan o‘rinlarini o‘zgartirmasa.

Samaradorlik mezonlari saralashga ketgan vaqt (T(n)=C(n)+M(n), bunda C(n) - taqqoslashlar soni; M(n) - esa o‘rinlashtirishlar soni); dasturni ishlab chiqishga ketgan vaqt; talab qilinadigan xotira xajmi. Saralashga ketgan vaqt uchun quyidagi o‘rinli bo‘ladi: O( nlogn )  T( n )  O( n 2 ); T( n )=O( n ) – ideal holatda. Ichki saralash usullari Qat’iy usullar Yaxshilangan usullar

Qo‘yish orqali saralash Algoritm g’oyasi Ob’ektlar hayolan “tayyor” a(1),...,a(i-1) va boshlang‘ich ketma-ketliklarga bo‘linadi. Har bir qadamda (i=2 dan boshlab) boshlang‘ich ketma-ketlikdan i-chi element ajratib olinib tayyor ketma-ketlikning kerakli joyiga qo‘shiladi. Misol: Faraz qilaylik, kalit qiymatlari 40,51,8,38,90,14,2,63 bo‘lgan ob’ektlar berilgan bo‘lsin. - boshlang’ich holat

Qo‘yish orqali saralash algoritmi tahlili Eng yomon, ya’ni boshlang‘ich ob’ektlar kalit qiymatlari bo‘yicha kamayish tartibida berilgan holat. Taqqoslashlar soni: O‘rinlashtirishlar soni: Saralashga ketgan vaqt:

• Qo’yish orqali saralash usuli psevdocodi : • For 1=2 to n • X=a(i) • for j=i-1 downto 1 • if x<a(j) • then a(j+1)=a(j) • Else go to L • endif • Next j • L : a(j+1)=x • Next I • return

Tanlash orqali saralash 1. Berilgan ob’ektlar ichidan eng kichik kalitga ega element tanlanadi. 2. Ushbu element boshlang‘ich ketma-ketlikdagi birinchi element a 1 bilan o‘rin almashadi. 3. Undan keyin ushbu jarayon qolgan n-1 ta element, n-2 ta element va xokazo, toki bitta eng “katta” element qolguncha davom ettiriladi. Misol: - boshlang’ich holat

Tanlash orqali saralash algoritmi tahlili Eng yomon, ya’ni boshlang‘ich ob’ektlar kalit qiymatlari bo‘yicha kamayish tartibida berilgan holat. Taqqoslashlar soni: O‘rinlashtirishlar soni: Saralashga ketgan vaqt:

Tanlash orqali saralash algoritmi: • For i=1 to n-1 • x=a(i) • K=I • For j=i+1 to n • if a(j)< x then • k=j • x=a(k) • endif • Next j • a(k)=a(i) • a(i)=x • Next i return

Almashtirish orqali saralash (Pufaksimon) Algoritm g’oyasi n - 1 marta massivda quyidan yuqoriga qarab yurib kalitlar jufti-jufti bilan taqqoslanadi. Agar pastki kalit qiymati yuqoridagi jufti kalitidan kichik bo‘lsa, u holda ular o‘rni almashtiriladi. Misol:

Almashtirish orqali saralash algoritmi tahlili Eng yomon, ya’ni boshlang‘ich ob’ektlar kalit qiymatlari bo‘yicha kamayish tartibida berilgan holat. Taqqoslashlar soni: O‘rinlashtirishlar soni: Saralashga ketgan vaqt:

Almashtirish usuli uchun psevdokod: • For i=2 to n • for j=n to I step -1 • if a(j)<a(j-1) then • x=a(j-1) • a(j-1)=a(j) • a(j)=x • endif • next j • next I • Return • Bu holatda bitta bo’sh o’tish bo’ladi.Elementlarni ortiqcha almashtirmaslik uchun fl o’zgaruvchi (flajok) kirinish mumkin.

Bu ozgaruvchi agar birorta ham almashtitish bolmasa, false qiymat oladi. Quyida kerakli qo’shimchalar kursiv bilan ko’rsatilgan: • FL=TRUE • For i=2 to n • IF FL=FALSE THEN RETURN • ENDIF • FL=FALSE • for j=n to I step -1 • if a(j)<a(j-1) then FL=TRUE • x=a(j-1) • a(j-1)=a(j) • a(j)= • endif • next j • next I • Return • i.

O'xshashlar

Axborot tizimlarida ma'lumotlarni tasvirlash

Ma’lumotlarni xeshlash algoritmlari. Xesh jadval va xesh funksiyalar

Ma’lumotlarni saralash. Saralashni birlashtirish (silyanie) usuli

Axborotni saqlash, saralash va qidirish texnologiyasi. Tibbiyot axborot tizimlari. MS Access dasturiy ta’minotidan foydalanish

Informatika asoslari